Alþýðublaðið - 04.02.1945, Blaðsíða 6

§i *
4'Ml
24.
s;TSf^|fcl>á?áSíSíS?o
iw
Myndin er af japönskum tundurspiHi. einhversstaðar á Kyrrahafi,
en á eftir hunum kemur amerísk flugvél og þegar í ógnandi nálægð
Hvað er aí oerasl í Araentfnu?
Frh. af 5. tíöu.
iðnaðarframkvæmda á ýmsum
sviðum.
Einnig þarfnast Argentína
ýmis konar áhalda og tækja,
sem eru samkvæmt nútíma-
kröfum í ýmsum iðngreinum.
Undanfarið hefur Argentína
keypt mi'kið af' vélum frá Sví-
þjóð (reyndar fyrir yfirstand-
andi styrjöld), en vitanlega er
glíkt alls ékid til frambúðár. Ó-
fullkóminn iðnaður getur að
ýmsu leyti verið alvarlegri fýr
ir heilar þjóðir, heldur en skort
ur/ á ýmsum hráefnum, enda-
þóft hvað sé.öðru skylt .oft og
tiðum og fylgist oft að. Víða
í Argentínu iiggur iðnáðurihn
svö: að
Stáí
ýxriSpra hluta vegna. .
Argehtíná er í raún Óg véru
„alþjóðaiegasta" ríkið í Suður-
Ameríku. Þar ,aegir saman |tð...
miþnstá kósti 'túttúgu og fimm
þjóðurh.. sem eru mjög mismun
andi á.ýmiSum syiðum. í sama
húsi býr e. t. v. ítali, sem snæð
ir sína'ítölsku 'þjóðrétti og tal
■ar a sinni tungu við f jölskýldu
gíná, meðan íþúinn,á neðri hæð.
inní, spánskur okkarínu-leikari,
syngur þjóðlög frá Andalúsíu
og leikur á spönsk hljóðfæri. í
hverri borg og hverju þorpi búa
asíastiskar fjölskyldur, júðskar,
tyrkneskar og jafnvel frá Norð
urlöndum. í>að getur stundum
verið skemmtilegt að sjá menn
frá tugum þjóða safnast sam-
an í einum litlum veitingasal
einhverrar borgarinnar. En í
Argentínu er slíkt algeng sjón.
í Argentínu er gllmiikið um
Gyðinga. Þar hafa þeir margir
hverjir komið sér mjög vel fyr
ir, og beztu námsmenn flestra
skólanna í landinu eru gyðinga
ættár. Enn sem komið er, skip'ta
Gyðingarnir sér furðu lítið af
stjórnmálum, eri fulvíst er tal-
ið, gð ekki líði á löngu unz á-
hrif þeirra aukast á því sviði
sem á svo mörgum öðrum, .
A’uðugustu mennirnir í, iar.d-
•inu ieru yfirleitt ■ 'af spÖnskúm
ættúm. . Stjórnmálam: eða
heildsalinn, sern við eigúm við-
tal við, íalar næslum undan- '
tekningarlaust spönsku eða í-.
tölsk-u, Eægra’setir menn.í þjóð
félaginu tala e. t: v. rússnesku
eða jafnvel dönsku enda þótt
oft vilji verða undanlegur hræri
grautur úr ýmsum málum í
daglegu tali milli hinna mismun
andi stétta og þjóða. Þetta staf
ar af því, áð sumir þjóð'flokkar
í landinu hafa frá upphafi lif
að við knappax-i kjör,,heldur en
aðrir. Vissar þjóðir hafa skipað
svo að segja heilar stéttir ýmist
hátt settar eða látt settar og svo
er þetta enn í dag.
Einn daginn mætir maður há
um og grönnum manni á göt-
unni, með pípu í mlunninum
og þykka bök undir hend-
inni. liver er haiin? Iiann góiiir
kannske upp í loftið, eins og
hann'sé að athuga stjömurnar
um hábjartan daginn, líkt og
beimspekingur, — eða hann
gengur tneð heimsborgalegu
fasi framhjá manni, rétt eins
og hann eigi ýíða veröldina með
öllum hennar gæðum. — Ef við
göngum að honum, og spyrjum
kurtéisiégá, hvér hánn sé og
hvað hann geri, — þá svarar
þann okkur á ensku, og segist
vera í skóla hér, — eða í við-
skiptaerindúm. ög ekki þurf-
um við annað a'§ halda, en að
Jhann sé kurteisin sjálf í .öllu
viðmóti. Argentínubúar hafa
það að orðtæki, að se,gja Englend
inga „Cerrado“ (innibyrgða).
Þetta stafar mikið af því, að
undir öllum kringumstæðum
.svo að segja, tala Englending
ar sína eigin tungu, en ekki
spönsku eða ítölsku, og auk þess
þafa þeir sín eigin félög og
klúhha, þar sem þeir yiðhalda
þjóðlegri menningu sín á meðal,
fremur en nokkur önnur þjóð
í landinu.
Undanfarið hefur landsstjórn
in nokkuð reynt til þess að
skapa óg efla „þjóðlegan argen-
,tískan anda“ í landinu og má'
segja, að slíkt hafi tekizt öllum
vonum fremur, enda þótt þar
,gæti mjög áhrifa hinna , f jöl-
mennustu þjóðabrota í íandinu,
þ. e a. s. ítala ög Spánvérja.
, Skeð getur, þar - eð engin
.þj'óð í landinu hefur yfirgnæf
andi meirihluta, Xið það' sé til
að veikja nokkuð ’ samhuig íbú-
anna'og dre'ifa þéim á skoðana-
vettyangiriúm varðandi póiitík.
Ef svo er. í raun og veru, er
grundvöHurinri lagður undir
immá Anna z- °8terman|ilii>lMiE I
,Gæíið yðilyrirlali^manninum l J
H erra BJÖRN L. JÓNS-
' SON veðurfræðingur! í
ritgerð' yðar í AlþýðubLaðinu
þann 23. síðast liðinn leyfið
Iper yður að drótta þvá að særusk
iuim vósindamamxi, — og um leíð
eimhæfítLma'nni sæcnska, rákisins
— að hanin sé láiunaður liðs-
maður sykurframleóiðenda, m.
ö. o. a, hann hafi Itekið mútur
af þeim,.. Öðruvísi er ekiki hægt
að hkiíljía sum orð yðar.
Umræddur vísindamaður er
Eriit Vv íuxnark. prófessor við
sænska ríkishásfcó'Íanh í Lumdi.
Er hann þjóðkunnur maður
vegna hæifiieika sixma á sviði
Iseknaiviísiaida'nna og ek'ki siíður
vegna héiðarleika síns. Þér njót
ið psias, herxa veðiuxfræðingur,
að sá .maður er ekki vanur að
kippa sér upp við það, þótt mý-
flugur .gerist áreiifcnar og reyni
að sfciiniga.
Are Waerland, hinn mikli
jheimildarmaður yðar, er hins
veigar af alit öðnum toga spunn-
inn, ei.r. s 'og ég hef áður benit
mönnum á í dáJfeuim Alþýðu-
blaðsius. En ég ætiá nú aftúr
að •mi.nnnast dálitið á hánn,
Iþannig að þér þurifið ekki að
vera í góðri trú viðvíkijándi inn
ræti þess hieimiidanmanns yðar,
sem þér eruð sýknt og heilagt
að hæila fyrir þjóð yðar.
Are Waeriand 'heitir réfctu
nalfni Heinrik Fager, — þótt
ntaífn iþetta þætti ekki nógu fag-
unt! Karlinn siá igengur xim með
þá buigmynd, að það sé lífs-
köiiun sín að freitsa hið hrjáða
mannkyn á einhyern hátt, en til
viljun virðiisf hafa ráðið því, að
iæikinastéttin varð fyrir barðinu.
Hann byrjaði sem sé frelsara
. Æerii siinn. með því að morð-
ker.na einri meðlím stéttarinxx-
ar, að u ndangemgnum einka-
ranxxsóknum hans sjálfs,,. þar
sem hann þóttlst geta háft vit
fýnir bæði iögfeglu og dórnara.
Em ranr.'SÓkiniif hans voru bara
ekki tcknár fyrir góða. og gilda
vöru af þeirii særiska dömstol,
•sem tók iriöiðýfðátmlál þetta tai
mc'ðfefðár. f Dóm.-rióHinn var svp
chærgætinn að krefjast þéss,
að maöurinn gæti., sapniað þann
rógburð, ér hapn haifði leyft sér
áð hirta alimehnip.gi. á preníi.
Þar sém tuxgar iöggildar sann-
ani-r voru til, gat herra Waer-
land vitámlega; ekki látið þær í,
ité, og því ,fóf „þannig, að þsisisi
virðuílegi herra varö að flýja úr
iandi og halda sér í hæfikigri
fjarlæð um áratug, eða þar til
afibrot hans var orðið oif gamalt
' tij þéisiS' að hórium yrðd (refsaið-
Æyrir. Hann var'siem sé siður em
evo maður tiJ að taka afleið-
ir.gum gjörða sinna* og láta
©atja isig í miyrikastofiu til þess
að aihuga þar riefcur hiát'tálag
sitt, eins og lögin gerðu þó ráð
■
íyxir undir sQáicum kringumstiæð
um. ;
Hann sá sér því þamn kxxsfcinn
vænisfcan að fara af iamdi burt,
þegar hanm sá fnam á það sem
verða vildi, en hann sneri affcur
hiedrii í fyllingu tímams. Var
hann nú orðámm „heilsufræðing-
ur“, reyndar pu þes® að hafa
. san,nað þekkinigu sina í læknis-
tfr’æði á nokkum þann háfct, sem
tlíðfcasfc með menmingaifþjóðum.
Þar sem hann gafc þvi ekki öðl-
. azfc l'æknángaleiyfi, en. iiögin
ibanna skofctuiækningiar, skipti
hamn sér ekkert af beinium lækn
imgaaðgerðum, svo vitað sé, en
tók það ráð að s>emja„ fræðirit".
ti‘1 Iþess’ áð geita því betur fræfct
allan aimenning um hið bik-
■svarfca innræti lækmastefcfcarmn-
ar og þá vitamlega líba um hina
dæmialau'su þekkingu sóna á
heilsuifiræði og hina hálteifcu fífs
ibcílluni sána. Það máitti ekki .
imimmai vera, ■— oig -ekfci steinma
heldur .ef hann æfcfci að geta
ífrelteað mannkynið frá svatrfca-
galdri hinna iila innrættu
,Jærðu lækna,,.
Váissuliega hef ur - honum tek-
izt að veiða fáeimar sáiir, jafn-
vel í Svíþjóð, enda iþófct við
Svíar séum ekki of trúgjarnir
og höfium vanalega mjög litla
samúð með spámöxmium, hverj-
um tifclum, sem þeitm þóknasrt
svo að skreyta sáig með. En hvað
í hieknimium er slík.ur mennm.g-
aribragur á öllu, að ekki séu altl-
fcaf til einhvenjir einfeldmingar,
isem taka því feigins htendd, 'þegár
'heim.atiibúnir , yérÆræðimgar “ á
ýmisum sviðum, lausir við hteil-
ihrigða sjálfgagnrýni, en æsfcir
af öfundsýki, hatri og hlimtlu of
stæki, taka sig til og Vega að
’isér meiri, fróðari og hedðarlegri
mönnum undir því yf irskyni, að
þeir æfcli að hjar.ga mamrkyn-
‘ inu? Eimkum er það vtbt þákk-
-l'áfct verk að vega að visánda-
mönnum.
1 Arie Waerland er svo sem
' tekki fynsfca d-æmið í miammkyns-
söigunni um þéss hátfcar srtirtí'ðB
menn, og hann mun heldmr ekki
'■ verða það sáðiasfca. Og því hærra
isem þeir öskra, þvi hefcur hljóm
ar 'boð-kapur þeirra í eyrum
Jhmis’ gagnirýnisneydda múgs,
Eieni nEtifcar sér útrri þann munað
að huigsia -sjáilfuir. Sumir slikir
feltrlíðcmenn og spámenn láta
vaxa á sér skegg ti.l þess að
VEnða ssm líifca-sfcir vitringum á
.gömJium málverkum. Aðrir eru
gaignfcEknir þeinri huigmynd, að
þeir séu kaiiaðir og útváldir til
að sfcjórna heiminuim, að , sjálf-
isögðu í þágu æðri máittarvalda
c:g ineð vinisamlegri aðsfcoð
þeixra, Emm aðrir halda, að þeir
séu færir um að breyfcia lög-
mláiium móður nátfcúru. En allir
iþeis's kyns draumórar eru af

; r

ý,.L,.é- ,é :VrVi"ÞV':
Ít0> S ’ 'tktt éml MJ*?; SS'VV
Heil- og hálfflöskur ý;„"
með yægu verði. handa
læknum, hjúkrunarfé-
lögum, kvenfélögum og
barnaskólum
!•; V
— Sendum um land allt —
í Seyðisfjarðar Apótek
sömu nótiumim numnir: valdaíþrá
teixisltaklingsdriis hetfiux magnazt J
þanrxig, að húrier oriðin að brii'á
læði, sfcónmannislcuibr j áliæði. Eg
'skaf þó láfca geðveilöialæikmanjá
um það, hvort hið nýtízkulégá ;
matar-æði Are WaeUaiMÍs sé ekki
í xauninni aifhrigði af hinini
Eiömu sálarveiki. _
Jæja, henra veðurifræðiiii,gur,
iþannig er þá Ane Waalanid þeasi ,
heimildarmaður yðar, óhrigðult
vitni sanaxleikams, oig upp-
spretfculind alheimsvizkunriar,
— eða*hifct þó heldur! En þar
sem sliíkir menn eru á fenðirini, '
vœri ámeiðlamltegia heililavænfc fyr
ir tfiójlk að fhuiga atundium orð-
háms foma meiisrtaira: „Gætið yð
ar íyrir falsspámörinum, sem
korná 'til ýðár f sauðargærum.
en eru hið innma gltefisandi varg
ar.
Yðar eimlæg.
Anna Z. Osfcenman
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Frh. á 4. síðu
það, að 1 Argentínu geti inman
skamms myndazt einræði, eða
áhrif fámennrar kliku, og væri
þá illa farið. Nú sem stendur
eru engir stjórnmálaflokkar til
í landinu. En þegar gengið verð
ur til kosninga, sem ekki verð
ur þó fyrr en núverandi "stjórn
samþykkir það, hlútur að xnynd
,ast stjórnmálaílokf ur, enda]DÓtt
énnþá sé ómögulegt að spá nán
ar um það, hvernig skipulag eða
sérkenni þeirra verður hvers og
eins; -
Mesta framfcvæmdarspor'riú-
Verandi stjúrnar er tilráunin tii'
iþe$§ að rétta við iðríáðirin og
gera taéki og auðlindir lands-
ins að innlendr.i (úgn. A.lhnik.
xll árángúr á því sviði hefur
náðst. Sömuleiðis ber áð þákka
og: virða' friðarstéfnu ' stjófnar-1
j.nnar,,.sem ekki vill einungis-
frið, við ,inágranp.apíki..,;sín í.
■Suður-Ameríku, heldur við
hvaða ríki sem er um heim all-
an. Hún skilur, að friðartím-
inn er tími hins jákvæða starfs,
og að friðnum þárf að vinna..
Sem' dæmi um. vilja stjórn-
arinnar til. hjálpar nauðstödd-
,um þjóðum, má geta . þess, að
fyrir hennar tilstiili gaf Argen-
,tína 50.000 tonn af hveiti tiT
Grikklands nýlega. En au'k þess
sem þjóðin þarfnast sjálf mik
ils hveitis, ræktar hún allmikið
hveitimagn, -sem á að kottia til
hjálpar Evrópu-landanna, þeirra
sem voru:. hernymin- af Þjóð-
verjum. Og sú hjálp er nú þeg
á'r -fárin að segja til sín.
Þéss vegna er ekki hægt að
.segja, að Argentínubúár Kúþsi
eingöngu um líðandi stund; —-
■' iþeir' horfa einnig frám ■ á við.
Og Argentína er óefað land
framtíðarinnar.
stjóxmarkosningpna á Dags-
brún' stuttlega að umtalsefni
•og telur hana athyglisverða'
visbendingu um það, að Dags-
brún sé hvergi nærri slíkt vígi
kommúnista, sem þeir sjálfir
hafi viljað vera láta. Tímirm
segir:
„Kommúnisfcar eru miður sío
eftir stj-órnarkosninguna í Dags-
brún. Þeir fengu Sjálfstæðismenn
í banda-lag ,við sig og létu þá fá
eitt sæti j stjórniipii. . Með slíkri
tilhjálp íhaldsins þóttust þeir •
geta sýnt, hve fylgi þeirra væri
öflugt í þessu stærsta verklýðsfé-
lagi landsins. Hin fullkomnasta
kosningaáróðursvél var jafnframfc
sett í gang, og vcrkamönnum heit-
ið engu góðu, ef þeir mættu ekki
á kjörstað og kysu réttan lista.
Allur árangurinn af þessum
gauragángi varð svo sá, að hinn
sameiginlegi listl þeirra og Sjálf-
síæðismanpa fékk 1301 atkv., eða
um 20 atkvæðum færra en þessir
flökkar ’fengu samanlagt í kosn-
ingunum 1941. Næstum eins
margir- vérkamenn eða um 1200
hirtu ekkij.um að taka þátt í kosn-
ingunni, þrátt fyrir hinn mikla
áróður kommúnista, 372 kusu
lisfca Alþýðuflokksins, er hafði
skipulagtjj^ kosningamar , frekar
i-lla og 89 skiluðu auðu. Kommún-
istar eiru þannig í miklum minni-
hluta i fólaginu, þrátt fyrir stuðn-
ing Sjálfstæðismanna.
Þetta sýnir, að Dagsbrún er
ekki slíkt höfuðvígi kommúnista
og þeir hafa sjálfir haldið og að
völd' þeirra inúari verklýðshreyf-
ingarinnar standa ekki föstuim
fótum, eins og líka sást bezt á
Alþyðúsambandsþinginu í haust.
' Þá voru það Sjálfstæðismenri,
sem tryggðu þeim m.éirihlutann,
enda hafa kommúnistar vart
unnið sigur innan verklýðssam-
takanna án stuðnings Sjálfstæðis-
jjianna. Sjálfstæðismenn hafa tal-
ið það betri ,,pólitík“ að styðja
.k.omipúnista, -i en , j afnaðarm enn t il
valda í ver^lýftsféíögypym og
þeir hafa haiciið því áfram, þrátt
fyrir stjórnarsamvinnuna.“
ÞáB' Vfssulega engin furða
þótt þessi staðreynd, sem opin-
- bérlega hefur verið viðurkennd
af Morgunblaðinu, vpki nokkra
' 'í rriéðal þjóðai’innar.