Alþýðublaðið - 10.02.1945, Blaðsíða 6

Tilkynning
Frá Bæjarsíma Reykjavíkur
Einn eða fleiri 'efnilegir ungir menn með
gagnfræðamenntun eða fullkomnari menntun
i
géta komist að sem nemar við símavirkjun hjá
Bæjarsíma Reykjavíkur. Æskilegt er að um-
sækjendur hafi áður unnið við verkleg störf.
Eiginhandar umsóknir sendist bæjarsíma-
stjóranum í Reykjavík innan 19. febrúar 1945.
t
Amerískir
Herra - rykfrakkar
nýkomnir.
Sjéklæði og Fatnaður
Varðarhúsinu.
I japönskum fangabúðum
Frh. af 5. siðu.
í heila viku eða meira, slíkur
var fögnuður minn. Og þannig
var þessu varið með fleiri en
mig. Ég lás bréfin aftur og aft-
ur, og geymdi þau undir höfða-
lagi mínu. Oft töluðum við fang
amir saman um það, hvað við
ætluðum að gera, þegar við
kæmum heim, — og sumir okk
ar áttu vísa stöðú í vændum.
Það var ekki sjaldan, sem
við komum hverjir öðrum til
þess að hlæja innilega. Dag
nókkurn, seinasta misserið, sem
ég dvaldi í fangabúðunum,
kom japanskur hermaður
til okkar og hóf að ræða
við okkur. Hann hafði lært.svo
lítið í ensku.
Hann sagði:
„Þú þarna, — hvað átt þú
margar konur?“
Svar: ,,Ó, -— ég á fimm minn
ir mig!“
„Og hvað mörg börn?“
„Þau eru nú tíu,“ var svarið.
„Tíu? — Það ér nú all-sæmi
legt, það held ég nú,“ sagði
Japaninn.
Þá spuxðum við hapn, hvort
honum geðjaðist vel að Clark
Gable. Og Japanihn var ekki
seinn á sér að svara:
Clark Gable! — já, — mér lík-
ar vel við hann!“ *
Síðan tók hann upp sígarett-
ur og gaf okkur.
Svo lengi sem maður reynir
að halda Japana uppi með fjör-
ugum viðræðum, er hann sæmi
legur viðureignar, — en ef eitt
hvað bregður út af, má búast
við hinu versta.
*
Okkur lærðist að leggja fæð
á Japanina, sökum þess, hvern
ig hin daglega framkóma þeirra
var. Japanirnir höfðu það fyrir
sið að láta okkur stundum fara
í erfiðar göngur og ganga allan
daginn eða, jafnvel dögum sam
an. Dag nokkurn, er við höfð-
um lokið erfiðri og langri
göngu kom í ljós, að einn fé^
laga okkar vantaði. Hann fannst
þar sem hann lá örendur, ;■—
hafði hnigið niður af áreynsl-
unni. Lilly offursti var meðal
fanganna um þessar rnundir.
Þegar Japanirnir ætluðu að
leggja á okkur samskonar
göngu næsta dag, sagði herra
Lilly: „Þeir eru ekki undir það
búnir, að leggja slíkt á sig að
svo stöddu. Þeir eru allir yfir
isig þreyttir af áreynslunni í
gær og hafa fengið bólguþrota
í fótleggina.“
„Veiztu, að ég get látið skjóta
ykkur samstundis fyrir það að
neita þessari fyrirskipun?“
En offurstinn svaraði:
„Ef svo er, þá skjótið mig.“
Og málalokin urðu þau, að
við losnuðum við gönguna.
Lilly ofursti er drengur góð-
ur. Hann er þekktur um gjörr
vallt Thailand. Jafnvel Japan-
irnir báru virðingu fyrir hon-
um, ef hann lét til sinna kasta
koma.
*
Dag nokkurn tilkynntu Jap-
anirnir, að þeir þyrftu á þrjú
þúsund föngum að halda til
þess að vinna í Japan. Og þeir
sögðust myndu taka beztu
mennina. Ég hefi víst verið
einn í þeim hópi að þeiraa álilti,
því innan skammst var hafip
undirbúningur að því, að ég
yrði sendur til Japan. Ég var
látinn fara af stað ásamt stærð-
arhóp af öðrum stríðsföngum.
Við vorum allir klæddir í ný
föt, r— reyndar hihn afkáraleg-
asta fatnað í öllum regnbogans
ditum og af allskonar gerðum.
Það hefur áreiðanlega verið
merki'leg sjón að sjá okkur
íganga fylktu liði um göturnar
á leið til járnbrautarstöðvarinn
ar.
í Siimgapore dvöldum við í
þrjá mánuði, unz okkur var til-
kynnt, að hi'n raunverulega ferð
til Japan ætti að hefjast 4. sept
ember 1944. Þá lögðum við á
haf út.
Eftir sex daga siglingu heyrð
um við fal'lbyssuskothríð, sem
nálgaðist utan af hafinu. Og
innan skamms höfðum við lent í
sjóoruisfiu. Varðisfcipið, isemfyílgdi
.okkur varð fyrir sprengju og
,sökk. — Skömmu seinna varð
okkar skip fyrir skothríð, —
sem betur fór; þar með veittist
okkur frelsið. Eftir að hafa
hrakizt í þrjá daga á fleka úti
á rúmsjó, Vorum við teknir upp
í bandarískt skip.
Nýlega
hafa verið gefir saman í hjóna
band ungfrú Sigurbjörg Guð-
mundsdóttir, Þórsgötu 28 og Har-
aldur Á. Bjarnarson, Hellusundi
6.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Sjómannasamfökin árið 1944
Frh. ai 4. síðu.
vel á verði um það, hvernig
þeir, er telja sig til vina þeirra,
vilji leiða þau. Gildir það jafnt
þótt vinurinn sé í ráðherrasessi
eða lægra settur i trúnaðar-
stöðu. Nú er barizt í heimin-
um um það, hvort ríkja skuli
einræði ,eða lýðræði. Við ísl'end
ingar eða mestur hluti okkar,
hyllum lýðræðisstefnuna. En
þá er að varast þá, sem leynt og
ljóst stefna til, einræðis meðal
okkar. Verkalýðssamtök geta
ekki lifað og starfað með fullu
lífi og frelsi þar sem einræði
ríkir. Það er saga siðustu tíma
búin að kenna okkur. Sjómanna
samtökin hjá okkur hafa sýnt,
að þau eru andvíg einræðis-
stefnunni, og við vonum að þau
verði framvegis sem hingað til
sterkur hlekkur í lýðræðis-
stefnu íslenzku þjóðarinnar.
Síðast liðið ár mun lifa með-
al þjóðarinnar sem hið merk-
asta, er hún hefur lifað. ísland
frjálst og fullvalda ríki er at-
burður, sem ekki mun gleym-
ast meðan íslenzk tunga ,er töl-
uð. Núverandi kynslóð hefur
veglegt hlutverk til að inna af
höndum. Það er að festa í sessi
þau rétltáindi, sem þjóð viorri hafa
hilótinast, og að skila komandi
kynisilóðiuim landiniu byig'gilegra.
art; vinnullífimiu blómlLegiU', lífs-
öryggi' einisrtakiimigamn'a tfutl!-
ikommu,, 'ásaimtt full'lkominini
þjóðamienningu1 er samrýmisrt
þróun itamans í Jýðræðisríki.
Vferkiailýðissamitökin hafa sirtt
hiluitiverk a þeSSum efnum
Ef þau starfa í þjóðleig-
um andia og hrinda á bug fhluit
m um þeirra mál frá voldug-
ím utanaðkomandi áhrifum, þó
.slenzka talsmenn eigi, þá er lít
il 'hætta á að.þau b'íði tjón á sálu
sinni, og verði handbendi þeirra
afla, sem kunna. að vilja seil-
ast til yfirdrottnunar yfir landi
og lýð.
í lögigijlöf hefur ekkient iver-
ið samþykkt á síðast liðnu ári,
sem markar nein sérstök spor
fyrir verkalýðsstéttirnar eða
sjómannastéttina sérstaklega.
En það sem ætla má, að marki
dýpstu sporin, er hin svonefnda
nýsköpun atvinnuveganna, sem
núiwenandi ríki’sisrtjónn hiefur gert
að stefnumáli sínu fyrir atbeina
þeirra flökka, sem 'hana styðja.
Þar er meðal annars höfuðá-
herzla lögð á aukningu skipa-
stólsins. En það mál er ekki
hvað sízt mál sjómannastéttar-
innar. Of snemmt er, að leggja
nokkurn dóm á, 'hvernig stjórn
inni muni takast að hrinda
þessu máli í framkvæmd. Þá
hefur stjórnin lofað að vernda
verkalýðsstéttirnar gegn kaup-
liækku'num, af hálfu aitivinimurek
enda, og sérstaklega hefir hún
lofað að tryggja þá sjómenn,
sem taka hlut af afla, að þeirra
kjör eiíiki rýrini. Þesisi krafa er
frá okkur komin og knúin fram
af Alþýðuflokknum og ýmis
önnur þýðingarmikil mál, s'em
stjórnin hefur skuldbundið sig
til að framfylgja, og sem sá
flokkur gerði að skilyrði fyrir
þátttöku sinni í ríkisstjórninni.
Fullkomnari og almennari al-
þýðutryggingar er eitt þeirra
og sem nú er unnið við að undir
búa. Yfirstandandi ár sýnir ef
til vill hvernig þessurn þýðing
armiklu stefnumálum stjórnar-
innar miðar í höfn. En öll þessi
mál eru á þá lund að tryggja
lífsöryggi hins vinnandi manns
og því til alþjóðarheilla ef vel
tekst um framkvæmd þeirra.
Stefna félasstjórnarinnar er
og hefir um langt skeið verið
óbreytt jafnt um stefnumál fé-
lagsins og starfsaðferðir. Það
er skoðun okkar að félagsmenn
yfi'rleitt séu sammála okkur í
þesssum efnum, Hverri félags-
stjórn ber að vera vakandi yfir
hagsmunamálum félagsmann-
anna, sem heyra undir þau verk
isvið, er félagið vinnur að. í
allmörgum tilfellum verðúr
stjórnin að ákveða hvaða leiðir
iséu héppilegastar til þess að
sem beztur árangur náist.
Eftir lýðræðisleiðum er tví-
mælalaust réttast að fara í
hverju máli, og það hefur mót-
að stefnu okkar innan þessa fé-
lags, um leið og við vinnum
gegn þeim starfsaðferðum, sem
miða í einræðisátt, þótt lýðræði
sé haft að yfirskyni, og við vör
um við slíkum aðferðum sem
hættulegum fyrir samtökin í
nútíð og framtíð. Það er óljóst
hvað framtíðin ber í skauti
sínu. En við munum engu kvíða,
við treystum samtök okkar til
bardaganB', ef trl kemiur, að á
okkur verði ráðizt og kosti okk
ar þrengt. í þeirri trú byrjum
við 30. starfsárið.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN
Frh. á .4. síðu.
Þotita eru óneitenjlega skáld-.
lagar og andríkar hugleiðingar
hjá Vílsi. En honum láist bara
að /gete þessi, í s’ambandi við
saimlltíkinigú sítna, að sú stjórn,
sem hann harmar sivo mjög, og
segir,, að hafi verið a lleið til
byiggða mieð þjóðina, suðlur yfir
f jöllin, til almisinns: öryiggis og
farsældar, komst aidrei úr spor
uinuim; hún hjakkaði ailtaf í
sama farmu fná þvií hiún toom
oig þar tii hún fór. Það hefði
oröið' iseiniLeigrt- verfc, að komiasit
„isuðiur yfir fijöfflin“ mieð henni.
Ummæli Cifrines
Frh. af 3. síðu.
höfuðs á prússnesku 'hernaðar
stefnunni.
Þá sagði Citrine, að Þjóð-
verjar yrðu að sjálfsögðu að
greiða skaðabætur og skfla aft
ur ránsfeng sínum. Hins vegar
lagði Citrine áherzlu á, að
Bretar kærðu sig ekki um, a'ð
þýzkir verkamenn yrðu látnir
vinna að endurreisnarstarfinu
í Bretlandi, en verið gæti, að
aðrar þjóðir færu fram á slíkt.
Loks sagði Citrine, að vel
gæti komið til mála, að banda
menn yrðu að stjórna öllum
málum í Rínar- og Donárdölum
enda þótt það yrði að taka
áratuga gæzlu þar. Tveir Rúss
ar tóku einnig til máls og
hvöttu menn til þess að efla
einingu eftir stríðið.
0
Reynt að mynda síjórn
í Belgíu
T/' ARL prins, ríkisstjóri
Belgíu, hefir falið vinnu-
málaráðherra Pierlotstjórnar-
innar að réyna að mynda
stjórn, en hann er jafnaðarmað
úr. Til þessa hafa tilraunir
hans ekki borið árangur, með
al annars hefir kaþólski flokk
urinn reynzt tregur til þess
að mynda stjórn ef kommún-
istar ættu að fá sæti í henni.

Laúgardagur 16. febrúar 1945.
Morðin í Osló
Frh. af 3. aáðu.
þeim, sem geta gefið upplýsing
ar, sem leiða til þess, að
„skemmdarverkamenn, morð-
ingjar og aðstoðarmenn þeirra“
yrðu handteknir, eða þeim, sem
aðstoðuðu við að „hindra
skemmdarverk og banatilræði í
tæka tíð“, eins og þetta er orð
ið í tilkynningu Quislings og
yfirvaldanna.
HINIR DAUÐADÆMDU:
Hinir átta, sem dæmdir voru
af dómstóli Quislings og teknir
af lífi, voru : A. Helland Grepp,
25 ára. Hann var sonur Kyrae
Grepp, sem nú er látinn, en
hann var einn af aðalleiðtogum
norska Alþýðuflokksins .um
langt skeið. Franz Aubert, 32.
ára, Thorvald Ones, 51 árs,
Aksel Henry Hansson, 26 ára,
Ivar Moum, 24 ára
Gunnar Svein Anklev, 26 ára„
Björn Hans Engenes, 22 ára,.
og Eirik Larsen Bye, 27 ára.
Þeir voru allir frá Osló.
Hinir 11, sem teknir voru af
lífi samkvæmt skipun Terbov-
ens, voru: Haakon Sæthre yfir
læknir, Osló, Carl F. Gjerdrum
hæstaréttarlögmaður, V. Aker
við Osló, Kaare Sundby for-
stjóri, sama stað, Jon Asbjörn.
Vislie hæstaréttarlögmaður,.
Jahr við Osló, Kaare Andersen,
20 ára, Osló, Ludvig Hansen,
19 ára, frá Kristiansund, Hans
Andersen, 22 ára, V. Aker,
Sverre Nilsen. 22 ára, Osló,
Aage Martinsen, 30 ára, Osló,
Aage Sörum, 18 ára, Osló og
Thor Oddvar Halvorsen, 23 ára
Osló.
Tilkynning um glæpaverk
þessi var lesin upp í norska út-
varpinu í London af útvarps-
stjóranum, Toralv Öksneved rit
stjóra, sem mælti að lokum:
„Mætti hefndin brátt ná
þeim, sem drápu“.
LÖGREGLUSTJÓRI QUISL-
INGS:
í London er Karl Martinsen,
lögreglustjóra Quislings lýst
sem eimum hinna blóðþyrst-
ustu ógnarstjórnarmanni innan
landráðamannahópsins í Nor-
egi. Hann var starfsamur, vílaði
ekk.ert fyrir sér og var nefndur
Heydrieh hirn norski. Hann
hafði verið meðlimur Nasjonal
Samling síðan árið 1933. Hann
var liðsforingi í norska hernum,
en tók ekki þátt í bardögunum
1940. Samkvæmt ,boði Jónasar
Lie var honum boðið embætti
í lögreglu Quislings og varð
brátt yfirmaður ríkislögreglu
Quislings. Hann var meðal ann
ars sendur til náms í 'Þýzka-
landi og heimsótti þá Himml-
er. Árið 1943 var hann gerður
að yfirmanni öryggislögreglu
Quislings með nafnbótinu gen-
eralmajor og í fyrra varð hann
einnig yfirmaður „hifðmanna“
Quislings.
Starf hans varð brátt það
sjálfstætt, áð hann gat farið að
keppa við hinn illræmda Jónas
Lie um vÖld, en hann virðist
hafa notið mikils trausts Þjóð-
verja, enda reyndist hantí jafn
Útbreiðið AlbýðublaSiS.
an boðinn og búinn að reka er-
indi þeirra.
Di3!2ni3ianœ3i3nn (Frá norska blaðafulltrúanum).