Alþýðublaðið - 06.05.1945, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUBLAÐflP
Sunnudagur 6. maí 1&4£
íslendingar fagna
frelsun Dan-
merkur
T SLENBINGAR. föguuðu
* í gær fregnunum um
frelsun Danmerkur. Fánar
voru við húna um alla Reykja
vík og í öllum kaupstöðum
landsins, sem, Alþýðublaðið
hefir frétt af.
Ríkisútvarpið birti fagurt
ávarp af tilefni fregnanna í
fyrrakvöld og var það end
ur lesið í útvárpið í gær. Er
menn hittust á götum úti í
gær og á opinberum stöðum
óskuðu menn hver öðrum til
hamingju og gleðilegrar há
tíðar. Var auðfundið hvað
tíðindin um frið og frelsi
glöddu mann innilega.
Ný skáldsaga frá Hagalín:
Móðir Islands —
úr Reykjavík
____ _ ♦
Gerist í einu úthverfi borgarinnar og var
skrifuð á s. I. vetri
Guðmundur gísla-
SON HAGALÍN er einn
af afkastamestu rithöfundum
þjóðarinnar. Innan fárra daga
kemur út 22 bók hans, er það
skáldsaga, hernáms- og á-
standssaga og gerist hér í
Reykjavík á síðustu árun-
um. Alþýðublaðið sneri sér
í gær til forstöðumanna Bók
fellsútgáfunnar og spurði þá
hvernær bókin kæmi. Sögðu
þeir, að hún myndi koma á
markaðinn eftir 10 daga eða
27 íslenzk listaverk seld til styrktar
bágstöddum Norðmönnum og Dönum
Sýning á verkunum n. k. þriðjudsg
' 9 ....
NÆSTKOMANDI þriðjudag efnir Bandalag M. lista
manna til sýningar á 27 listaverkum eftir 18 málara
og myndhöggvara. Verður sýningin í Listamannaskálanum
og stendur aðeins í einn dag, en þá verða listaverkin seld
á uppboði og rennur andvirði þeirra til styrktar nauðstödd-
um Dönum og Norðmönnum.

Gfuðmiundur Einaris’son for
maður Féla,g,s ísl. myndlista
•manna sikýrði blaðinu svo frá
í gær;
Félag ísl. mynd 1 ist arman n a
thefur gengizt fyrir því að und
an förnu að safna þessum lista
verkum, með það i'yrir augum
að þau yrði boðin upp og and
virðí þeirra varið til styxktar
nauðstödduim Norðmönnum og
Dönium,
Upphaflega vöru átta mýnd
ir gefnar til teklálabyiggingar fé
lagsins og eifnt til happdrættis
um 'þær ásamt mörgum fleir
um, en þessara átta mynda var
aldrei vitjað, er happdrættinu
var lokið.
Tveir þri.ðjuhdutar af and
virði þessara mynda verður lát
ið renna til Iþessa styrktarstarfs.
Þá hetfur nú verið safnað 19
listaverikum til viðhótar, svo alls
verða verkið 27 s'em boðin
verða upp, rennur andvirði
þassara 19 vexfca óskipt til
styrktar Dönum og Norðmönn
um.
Listaverlkin e>ru etftir eftir
talda listamenn: Ásgrím Jóns
son, Jahanmes Kjarval, Fi,nn
Jórusson, Jón ÞorleitfiSison, Jón
Engilberts, Guðimuníd Einars
son, Eggert Guðmundsison, Kar
en ag Svein iÞórarinsson, Þor
vald Skúlason, Asgeir Bjarn
þórsson, Bartböru og Magnús
Ámateon, Snorra Ari.nibjiarnar,
Grétu Bjiörnsson,. Ágúst Sigur
mundsson, Rikarð Jórusson og
Martein Guðmundsson.
Sýningin verður opnuð kl. 10
tf. h. á þriðjudag og verður opirí
til kl. 7. s. d. en kl. 8,30 betfst
skemmtun Bandalags ílslenskra
listamanna, og verða þar mjiög
ágæt skeimmtiatriði, oig korna
þar fram nokikrir af ágætustu
listamönnum þjóðarinnar, en að
skemmtiatriðum loknum verða
þessi 27 listaverk hoðin upp og
islegin hæstbjióðanda og andvirð
Hraðkeppni í hand-
siigningardag.
Átta sjómannalið taka þátt
keppninni.
A UPPSTIGNINGARDAG,
■** 10. þ. m. efnir Ármann til
hraðkeppni . í handkniattleik
karla, eins og undanfarin ár. Að
þessu sinni taka 8 flokkar þátt
í keppninni. Fer fyrri hluti mótis'
ims fram kl. 2. e. h. en úrslitin
um kvöldið kl. 8,30.
Félög þau, sem taka iþátt í
mótinu eru iþeissi; Ármann sem
sendir tvær gveitir. ÍPv., Iram,
Vfkinigur, Valur, Haukar og
Fimleikafélag Hafnarfjarðar,
öll með eina sveit.
Hiver sveit er 7 manna.
Bikar, sá sem keppt er um
yinnst til eignar þennan dag.
í fyrra sigraði Vaíur og vann
þann bikar, sem keppt var um
þá.
Er þetta íTimmta isinin, sem
Ármann igengst fyrir hraðkeppn
ismóti í handknattleik á upp
stiigninigadag.
Á handfcnattleiksmótinu
irnnan húss í vetur, kepptu öll
þessi Siötfnu tfélög og nú, og voru
þá mijíöig jlöfn, svo ekki mátti
á milli sjá hvert þeirra bæri
siigur atf ihólmij þó vann Ármann
etftir mjög jiatfna leiki,. Verður
mót þetta því vatfalaost mjög
skemmtileigt og engu er hægt
að spiá um únslit þéss.
i,nu varið eins og áður er sagt,
til stynktar nauðistödidum Norð
rnönnum og Dönum.
svo. Um efni bókarinnar
vildu þeir ekkert annað segja
en að hún héti „Móðir ís-
lands“ og að þetta væri her
nám-ssaga úr Reykjavíkurlíf
inu, um 10 arkir að stærð og
skrifuð á síðastliðnum vetri.
Alþýðublaðið sneri sér því
til skáldsins símleiðis til Isa-
fjarðar:
— Hvað getur þu sagt mér
um þessar nýju bók þína?
,,Þú veizt það af gamalli
reynzlu, að ég er ekkert fyrir
að segja .mikið um bækur mín-
ar. Það getur reyndar vel ver-
ið, að ég breytist í þessu efni,'
begar ég eldist, þegar svo kann
að vera komið, að ég semji
ekki lengur neinar skáldsögur.
En ég hef meira að segja aldrei
skipt mér af því, sem sagt hef-
ur verið um sögurnar mínar,
jafnvel þó að vitleysa og mis-
skilningur hafi stundum v.aðið
uppi) í ritdómunum“.
— Finnst þér það hafa átt
sér stað?
„Ojá, já, ég held mér sé ó-
hætt að segja það, vitleysa og
misskilningur og svo auðvitað
aðrar illkynjaðar ókindur.“
— Finnst þér ekki leiðinlegt,
að tfá slíka r-itdóma?
„O, blessaður vertu! Þú
veizt, að ég hef löngum — já,
alit frá 1918 til þessa dags -—
étt meira og minna í^deilum,
og er svo sem orðinn ýmsu
vanur. Sn oft og tíðum hlæ ég
að verstu vltleysum.manna, og
ég held nærri því, að ritdóm-
urunum sjlálfum gremdist, ef
þeir vissu, hve gersamlega þeir
vinna fyrir gig, og útverka
sjáltfa sig,. þegar þeir af miður
heiðarlegum hvötum hafa
hugsað sér að taka í lurginn á
mér. Til dæmis hefur mér fátt
þótt bera ljósari vott um
verstu skapgerðir og gáfnagalla
Saurbæjarklerksins, heldur en
dómar hans um Sturlu í Vogum
— og segi ég þetta alveg án
íillits til gildis sögunnar sem
bókmennta .... Annars skal
ég taka það fram, að það er nú
siður en svo, að ég virði að vett
ugi eða taki illa upp fyrir rit-
dómurum athugasemdir og að-
íinningar, sem auðsjáanlega
eru fram komnar fyrir tilstilli
skynsamlegrar og rökvisrar
hugsunar, þó að ég jafnvel sé
•ósammála höfundi eða höfund-
um þe:rra.“
— En nýja sagan? Er það
hernámssaga ?
,,Hún gerist á ófriðarárunum
—og í Reykjavík, einu úthverf
inu, en hvort hægt er að kalla
hana hernáimssögu — réttara
held ég að segja, að hún taki
nokkuð til meðferðar viðhorf-
in, sem þar sköpuðust.“
— Eru það kannski „ástands-
málin“, sem þú hefur sérstak-
lega tekið til athugunar?
„Ja-á, en þó ekki fyrst og
fremst hátterni stúlknanna,
nei, síður en svo. Það er frekar,
að ég segi í sögunni: Var við
öðru að búast en að svo færi
sem fór, fyrst ....?“
— Fyrst, hvað?
„Fyrst ýmisir vinir og vanda
menn, og sumar þjóþfélagsstoð-
ir og valdsmenn gerðust undir
lægjur ýmist útlendinga- og
Framhald á 7. síðu.
665 nemendur í Iðn-
skólanum í vétur
201 lnaky burtfarár-
prófi
IÐiNiSKÓLAíNlIM í Reykja
vík var sagt upp síðastlið
inn máiruudag. Alls stundaði
G65 nemandi nám í skólamim í
vetur og lufcu 201 þeirra burt
f-ararprótfi. Hæstu einfcunn
hlaut Pétur Haraldsson, prent
ari, 9,57 og næst hæstu Hinrifc
Jón Guðmiundisison, húsasmiður,
9,45.
Ný bók:
Skáldsaga eflir danska
rithölundinn
Kelvin Lindemann
I
annað kvöld
ÉLAG íslenzfcra leikara
É etfna til þriðju fcvöldvöku
sinnar á þesisum vetri. í Lista
matinasfcálanu-m. annað fcvöld
kl. 8,30.
Verður kvöldváka þessi. með
sama sniði og tfyrri fcvöldvök
ur félagsins, sem átt hafa mifcl
um vinsældium að gagna.
Vegna fjölda áskorana
verður Sundgarpurinn leikinn í
G. T.-húsinu í dag kl. 3.
D ÓKAÚTGÁFAN Norðrt
sendir frá sér í gær. nýja
dansfca sfcáldsögu: „iÞeir áfctu
sfcilið að veira frjálsir,“ eftir
daneka skáldið Kelvin. Linnl
mann. Er sagan þýdd atf þekn
Brynjóitfur Slveinlssyni og Krist
mundi Bjarnasyni, en DaviS
StfetflánBSon Shefir þýtt Ijóð,,
sem eru í bókinni, en hún er
310 blaðsíður að stærð.
Sagía þesisi fcom út í Daia
mörku 16. ágúst 1:943 og selduafe
þá á einum deigi 35 þúlsund ei®
tök atf henni — en dagirrn eftír
var hún gerð upptæk ag höf
undurinn tékinn til ytfiirheynsl*
hjá Þjóðverjum og honum hóta@
fangelsi.
Sagan gerist á Borgundar
hóltmi 1658 og S'egir firá' frelsi®
baráttu Borgu nd íirhólmsbúa
gegn Svíum.
Á hernáims'árum nú átti sag
an þiví mikið erindi til dönslna
þjóðarinnar.
Blaðamannafélag íslands
heldur framhalds aðalfund
Hóitel Borg í dag kl. 1,30 e. h.
ílifin i Hafnarfirði sfofna
með sér bandaiag
/
Eitt fyrsta verkefnið a® reisa vegBegt ©g
fgjlikemið iþróttahús.
A Ð TILLHLUTAN íþrótta
*”*■.ráðs Hafnarfjarðar boð
uðu Knattspyrnufélagið
Haúkar, Fimleikafélags Hafn
arf jarðar og Skíða- og Skauta
félag Hafnarfjarðar, til stofn
fundar að íþróttabandalagi
Hafnarfjarðar s. 1. sunnudag
29 apríl. Voru mættir fulltrú
ar frá þeim félögum á fund
inum.,
Fundarstjóri var kosinn Jón
Magnússon kaupm. og fundar-
ritari Hermann Guðmundsson.
Á fundinum var mættur forseti
íþróttasamhands íslands Ben.
G. Waage.
Fundurinn • samþykkti lög
íyrir íþróttabandalagið og í
stjórn bandalagsins voru kosnir
formaður Jóhann Þorsteinsson
kennari, varaformaður Hall-
steinn Hinreksson, íþróttakenn-
ari. Meðstjórnendur: Hermann
Guðmundsson frá Knattspyrnu
féiaginu Haukar, Guðmundur
Árnason bæjargjaldkeri frá
Fimleikafélagi / Hafnarf jarðar
og Gunnlaugúr Guðmundsson
tollvörður frá Skíða- og skauta-
félagi Hafnarfjarðar. *’ Endur-
skoðendur voru kosnir Guð-
sveinn Þorbjörnsson lögreglu-
þjónn og Árni Ágústsson skrif-
stofumaður.
Eftirfarandi tillögur voru
samþykktar á fundinum:
„Fundurinn lýtur svo á að
fyllstu nauðsyn beri til að kom-
ið verði upp sem fyrst full-
komnu íþróttahús.i í bænum og
teiur eðlilegast að íþróttamenn
og konur hafi sjálf forgöngu
um að koma upp slíku húsi.
Felur fundurinn stjórn í. B. H.
að annast frekar framgang
þessa máls.
„Vegna stórum bættra skil-
yrða til sundiðkana bér í bæjst
um telur fundurinn rétt, tíi
þess að þau skilyrði verði nýtt
sem skyldi, að stofnaðar séu
sérstakar sunddeildir inna»
íþróttafélaganna eða sjálfstætt
sundfélag. Felur fundurínis
stjórn í. B. H. að athuga mál
þetta og hefja síðan fram-
kvæmdir í samræmi við til-
lögu þessa og athuganir sínar“.
Eftirtfarandi tillögu var vísaS
til stjórnar íþróttabandalagslns:
„Fundurinn lætur í Ijós óá-
nægju sína yfir því aðgerðar-
leysi sem ríkt hefur varðandi.
byggingu á íþróttasyæðil tfyrir
Hafnfirðinga. Skorar fundur-
inn á íþróttanefnd bæjarins
sem verkefni þetta á að hafa
með höndum að sína meiri
rögg í starii sínu eftirleiðis ea
hún hefur gert hin-gað til, þar
sem fyllsta nau'ðsyn krefst þess
að nú starx verði hafizt handæ
um að koma upp íþróttasvæði
og þá á þeim stað sem æskileg—
ur er í Víðistöðunum. Felur
fundurinn hinni væntanlegu
stjórn í. B. H. að fylgjast me®
þessu máli vel, og ýta svo á
eftir því sem tök eru á. ,.
í fundarlok ávarpaði hinm
nýkjörni formaður íþróttabanda
lagsins fundinn og hét á íþrötta
menn og konur að standa vel
saman.
Einnig ávarpaðí fundinn for-
seti íþróttasambands íslands
Ben. G. Waage oig óiskaoi Hafm
firðingum og íþróttafólki til
hamingju með stofnun íþrótta-
bandalaigsin/S, sömuleiðis flutta
þeir hvatningarræður við þetta
tækifæri Jón Magnússon og;
Hermann Guðmundsson.
Með stofnun íþróttabandalag
Hafnartfjarðar, fellur niður
íþróttaráð Hafnarfjarðar, seiii
á þessu ári átti 10 ára afmæli,
^^'Kiapinpi

/