Alþýðublaðið - 08.06.1945, Síða 6

ALÞYÐUBLAÐIP
Föstndagiim 8. jímí 1945
Ovenjulegt lækifæri
í dag og næstu daga er tækifæri, sem þér skulið hagnýta yður. Hjá okkur verður haldinn markaður á bókum, sem
ekki hafa sézt svo árum skiptir, og er aðalið úrval íslenzkra bóka, eins og eftirfarandi skrá sýnir:
Heimsstyrjöldin 1914 — 18. Stórmerkifljegt rit, eftir ÍÞoksteinin Gisflaiscwi, sikáltd 'qg ritstjóra. Veilk-
áið á ellefta hiujnidrað blaðsíður í stóriu bnoiti, með 200 myxudíum örtflá edinrtiölk. Kostar aðeins Ikr. 50.00
Bagnar Finnson, eittlhiv'errt; srtóribrortnasita verk Giuðmuindar Kamlbans! Á íjórða huinidrað biaðaiður — 25.00
Skugga Sveinn, eífitir Maitrthdas Jochnxmsson, örfá eintök .................................... —< 15.00
Málið á nýjatéstamenti Odds Gottskálkssonar, efitir Jón HeLgason prófessor. Var gefin .út á að-
eins 300 einrtöíkium. Á fiknimita humdrað bflaðsiður. Aðeins ........................... — 40.00
Minningabók, I — H, Þonvalds Thoroddsens ................................................ — 35.00
Skýrslur um landshagi á íslandi, I.—V. bindi. Yfir 4000 — ifljöigtur þúsumd — bliaðisiíður í stónui ó
brorti. Aðeinis ......................................................................... — 80.00
Þúsund ára ríkið, — •stórkostieg famtasia, færð í stóldsöguflorm af amenísíka riithöfumdnmium Up-
rton Simdair..................................1......................................... — 8.00
Þýddar úrvalssögur — Karl ÍsfeíLd oisílienzákaði................................................ — 6.00
Hver var að hlægja, — gamanteögur um ísfli. menm, Skortaisiögiur o. fl........................... — 4.00
Huida, — rómamrtásk 'ástansaga, iþýdd úr emsku'................................................. — 4.00
Upphaf Aradætra, — skiáMteaga efltir ÓM Fnðrikssom .............................................. — 3.00
Glæsimennska, — sikiáOdsaga efltir Siglurjóm Jónsson......................................•.....— 8.00
Fagrihvammur, — stoáfldlsaga efltir Sigurjón Jónsson..............................................— 4.00
Ævintýri, — mleð kápoimymd eítir KjaTvafl........................................................ — 4.00
Ljósálfar, — fljóðabók ................................................................. — 6.00
Við langelda, lefltir Sigurð Grímsisom, fljóð>.................................................. — 12.00
Vestfirsikar sagnir, I.—VI., á þrotum ,...................'.................................... —< 36.00
Sögur af Snæfellsnesi, I.—-IV.................................................................. — 24.00
Jarðabók Árna Magnússomar og Páls Vídalíns, sjíörtta bindi................................ — 24.00
Dala og Barðstrandasýslur, átrtunda ibimdi, HúnavátnssýisíLa....................................— 24.00
Svipleiftur samtlíðarnianna, — 'sevisögur þriiggja Bandtaríikja flortseitia, ag flerðaisögur, efltár Vesrt-
ur-ísiendimgiim Aðaflsiteim Krisrtijámisison. 500 blnðsáöur með mymdium, ib. aðeins......— 15.00
Sögur eftir Þorgils gjallanda, öiflá eimitök. 250 ibfls....................................... —< 15.00
Síldarsaga íslands, efltir MatiMais Þorðanson, með myndium, á 400. bllaðsíður, aðeimis............— 10.00
Gerska ævintýrið. H. K. íLiaxmes'S, isdðuisrtu eámitökin........................................ — 14.00
Diagleið á f jöllum. H. K. Laxnleisis, sáðuteta eimibökám........................................ — 14.00
Einn þáttur — fleikrit — efltir Kjamvafl Jiisrtmlálara, örflá eintök ........................... —- 4.00
Meira grjót, eftir Kjarival flistmiálara, örfá eimitök.......................................... — 4.00
•
Ásamt ofanskráðu er um óhemju úrval af alls konar bókum að ræða, ljóðabókiun, leikritum, skáldsögum, íslenzkum
og þýddtun, — og alls konar fræðibóktun.
Meira úrval né betra verð fáið þér hvergi. Sendum gegn póstkröfu hvert á land sem er.
Bökaverzlun Guðm. Gamalíelssonar
Lækjargötu 6A —- Sími 3263 — Pósthólf 156
^IANNES Á HORNINU
Framh. af. 5. síðu
mælst af listamönnum vorum, og
að líkindum strandar ekki á prent
urunum heldur, aðeins á'útgefend
unum.“ — Og hér lýkur bréfi Elí-
asar Halldórssonar.
ÁÐUR HEFI ég mótmælt þeirri
skoðun að nafnið Brennu-Njáls-
saga, sé uppfynding Helgafellsút-
gáfunnar. Þannig hét Njálssaga
upphaflega, enda lýkur henni á
þessum orðum: „Ok lúkum vér
þar Brennu-Njálssögu.“ — Fólkið
virðist eiga ákaflega erfitt með
að skilja það að listamenn skuli
ekki aöeins binda sig við ytra út-
lit sögupersónanna er þeir gera
myndir til skreytingar ritverka.
Listamennirnir verða að taka tillit
til lýsinga á sögupersónum, en
ekki síður verða þeir að hugsa
um anda atburðarins, örlagaþunga
frásagnarinnar.
ÞETTA ER MJÖG áberandi í
Njálumyndunum og það er kostur
þeirra. Fegurðin er skínandi í
mynd Schevings er griðkonan og
sauðamaðurinn hlusta á Gunnar
kveða í hauginum. í öðrum mynd
um er þungi og bitur örlög, slægð,
toragðvísi, grimmd, — fjöldi íil-
finninga mannsins, sem lista-
verkið Njála er svo þrungið
af. Stundum tekst ekki að lýsa
þessu nema á kostnað línanna í
útliti persónanna. En hvað ber
iistamanninum að gera? — Vel má
vera að skemmtiflegt sé að hafa
litmyndir í slíkum útgáíum og hér
um ræðir, — en litmynriir munu
vera ægilega kostnaðarsamar.
KJARVAL sagði, er hann kom
af sýningunni. „Ég kom Jnn kvíð
andi en fór út gláður og ánægðúr.“
Þetta var nú hans skoðun. En að
sjálfsögðu eru myndirnar misjafn
ar — og ekki undarlegt þó að um
þær sé deilt. Hins vegar verður
að vará við því að menn hafi
einhverskonar tommustokkasjónar
mið, þegar þeir dæma um lista-
verk.
HVAÐ SEGJA HIN BLÖÐIN7
Framhald afl 4 síðu.
um íslendingasagnanna eru látn-
ar fylgja þeim, þurfa þær að vera
gerðar af þjóðlegum iteiknurum
eins og Tryggva Magnússyni. Hæfi
leikar þeirra listamanna, sem gert
hafa Njálumyndirnar, hafa áreið
anlega eklci notið sín við það verk.
Vísl vitna sum ummæli
greinarhöfundar um blöðin og
bókaúlgáfuna um athygli og
sanngirni. En hætt er við því,
að ýmsir líti öðrum augum á
teikningar Njálu Kiljans og
Ragnars í Smára en hann.
Framh. af. 5. síðu
stjómarinnar hafi verið bein
afleiðing af samningsslitunum.
Frekari athugun leiðir í ljós,
að þetta er ekki rétt. Molotov
kallaði japanska sendiherrann
Naotaka Sato á sinn fund
fimmíudaginn 5. apríl kl. 8
fyrir hádegi, en Koiso lagði
lausnarbeiðni sína fram mið-
vikudaginn 4. aprfl, kl. 9.30
eftir hádegi (hvorttveggja eftir
New York tíma). Sambandið
milli þessara tveggja atvika er
vafalaust, en er þó á annan
hátt en þann, sem oftast er gert
ráð fyrir: Fréttimar um lausn-
arbeiðni stjórnarinnar og
myndun nýrrar stjórnar, sem
myndi e. t. v. reyna öllu meira
að koma friði á. ýttu undir
Stalin með að segja samningn-
um upp, svo hann hefði frjáls-
ari hendur ef svo færi, að Jap-
anir tækju ákveðna stefnu í þá
átt að leggja niður vopn.
Uppsögn samningsins gefur
fyrir sitt leyti ekki til kynna,
að Stalin ætli sér að ráðast á
Japan. í greinargerð sinni
lagði Molotov áherzlu á það, að
sovét-stjórnin myndi hegða sér
í samræmi við ákvæði samn-
ingsins áfram. Þetta þýðir það,
að Sovétríkin skuldbinda sig
til að hefja engar árásir gegn
Japan alit til 24. apríl 1946.
Þess vegna geta þeir, sem
treysta á orðheídni Stalins reitt
sig á það, áð hann mupi ekki
taka þátt í neins konar hernað-
ariegum aðförum gegn Japan
næstu ellefu mánuðina. Með
tilliti til bess, sem Rússar hafa
orðið að fórna í styrjöldinni,
munu þeir heldur ekki vera
undir það búnir að talca þátt í
annarri stórri styrjöld til við
bótar.
Aðeins þeir, sem eru ókunnir
viðburðum líðandi stundar,
geta fullyrt, að Stalin sé allt-af
trúr loflorðum sínum. Hann
stendur ekki við þau nema
þegar hann græðir á því. Þegar
honum finnst hentúgast, mun
hann breyta afsíöðu sinni til
Japan eins og til Búlgaríu.
Vitaskuld er erfitt að fullyrða,
hvenær það ber að höndum.
En eitt er bó vist: Því nær sem
Japanir eru ósigrinum, því
meiri hætta er á því, að Stalin
láti til skarar skríða. Líklegt
er, að hann muni innan
skamms snúa kínverskum
kommúnistum gegn Japönum
og jafnvel hjálpa þeim með
því að leggja þeim til sveitir
sjálfboðaliða. Sú staðreynd, að
kínverskir kommúnistar hafa
ekki herjað gegn Japönum, er
ekkert leyndarmál. Sú fram-
koma er þegar orðin opinbert
hneyksli. Ef til vill berst hern-
aðarlegur styrkur frá Mongól-
íu. En Rauði herinn mun ekki
verða s.ettur inn í bardagann
fyrr en á síðasta augnabliki,
þegar tími er1 tii kominn að
hernema þau kínversku land-
svæði, sem Stalin ágirnist.
Allar þessar hernaðarlegu
aðgerðir eru framkvæmanleg-
ar, en þó ekki nauðsynlegar.
Það er hægt að fresta þeim,
Það eitt er víst, að Stalin und-
irbýr ný átök, og síðustu frétt-
ir gefa til kynna, að þau séu
yfirvofandi. Þeim mun fyrst og
fremst verða beint gegn Chiang
Kai-Shek, sem um átta ára
skeið hefur átt í ófriði við of-
urefli liðs.
Ohiang Kai-Shek er höfuð-
óvinur Stalins í Austurlöndum.
Þetta er það, sem veldur hin-
um alvarlegustu vandamálum
á meðal bandamanna og fram-
ar öðru stofnar framtíðarsam-
komulagi þeirra í hættu.
Framfarir á Norðfirði.
Frh. afl 4. gftfe.
frystilhúss, sem mun eiga að
geta fryst og flakað 10 smá-
lestir- fiskjar á sólarhring.
Verða þá hraðfrystihúsin 3 í
bænum og geta aíkastað um 40
smálestum á sólarhring. í sam-
bandi við frystihús samvinnu-
féiagsins á að koma niðursuðu-
verksmiðja fyrir fiskúrgang,
sem nú er fleygt. Bátaflotinn
hefur aukizt allmikið á síðari
árum, sérstaklega að rúmlesta-
fjölda, og félög manna í bæn-
um munu fá að minnsta kosti
2 Svíþjóðarbáta af stærri gerð-
inni og e. t. v. einn 55 smá-
lesta. Þá hafa og flestir skipt
um vélar í bátum sínum. Báta-
floti bæjarins er nú orðinn það
stór, að mjög vantar á að inn-
anbæjarmenn fullnægi þörf
hans fyrir vinnukraftinn. Það
mun til dæmis láta nærri, að
um 50 færeyskir sjómenn hafi
verið á bátunum okkar í fyrra,
og ég tel að þörf sé fyrir um
50—60 fjölskyldur til viðbótar
í bæinn, sérstaklega með tilliti
tii núverandi þarfa og aukning-
ar flotans.
Samvinnufélagið keypti eins
og kunnugt er síldarbræðslu-
verksmiðjuna í Norðfirði af
síldarverksmiðjum ríkisins og
hefur það notað lýsistankann
fyrir olíugeymslur samlagsins.
Olíukaup samlagsins hafa bætt
afkomu útgerðarinnar að tölu-
verðum mun. — Setuliðsvinna
var aldrei nein í Neskaupstað,
enda þar aðeins 1—3 hermenn
allan hernámstímann. Tel ég
að bærinn standi að þessu leyti
betur að vígi en margir aðrir
staðir eystra við brottför hers-
ins. Neskaupstaður hefur ekki
L'fað á setuliðsvinnu á þessum
áium. 1 bví efni hefur hánn
einskis að sakna.
S AMGÖN GURNAR
Samgöngurnar við Norð-
fjörð eru, eins og kunnugt er,
mjög erfiðar á landi. Á sínum
tíma var lagður vegur til Við-
fjarðar og mun upphaflega
hafa ' verið ætlunin að leggja
hann áfram inn kringum Hell-
dsfjörð og baðan yfir til Norð-
fjarðar. Frá þessu var svo
ihorfið og ákveðið að leggja
veginn yfir Oddsskarð frá
Eskifirði, sem mun vera um 23
km. leið. Síðastiiðið ár hefur
alþingi veitt fé tii þess að þessi
vegur yrði byggður og mun nú
vera nægilegt fé fyrir hendi til
að ljúka vegargerðinni. Hins
vegar hafa framkvæmdir
strandað á ýmsu, okkur til
sárra vpnbrigða, en nú þykj-
umst við loks sjá fram á það,
að við komumst á næsta sumri
í samband við þjóðvegakerfið.
Undanfarin sumur hefur ver-
ið starfræktur bátur til að
halda uppi ferðum í Viðfjörð í
sambandi við bílferðir þangað .
og verður svo í sumar.
Loks vil ég geta þess í sam-
bandi við samgöngumál okkar,
að við bindum miklar vonir við
flugferðirnar, sem nú eru að
hefjast austur Flugvélar
beggja flugfélaganna hafa farið
einstakar ferðir austur, enda er
mikil eftirspurn eftir flugferð-
unum; til dæmis var mér sagt
í dag, að Flugfélag íslands á
fyrir höndum- tvær ferðir aust-
ur og eru öll’ sæti — 50 talsins
— uppseld.
SÍMAMÁLIN
Bæjarstjórn Neskaupstaðar
hefur farið fram á að símatími
verði lengdur til jafns við
Seyðisfjörð og Reyðarfjörð
og hefur þetta staðið í þrefi um
alllangt skeið, enda virðist
okkur póst- og símamálastjóri
hafa verið ákaflega tregur í
taumi við okkur, að ekki sé of
Frh. á 7. síðu.