Alþýðublaðið - 21.09.1945, Blaðsíða 6

V
tj
ALÞY&'JBLAÐIÐ
Föstudagur 21. september 1945»
Tilkynning
frá Verðlagsnefnd landbúnaðaraf-
urða um verðákvörðun á kindakjöti.
A. Heildsöluverð til smásala.
I. verðflokkur kr. 9,52 kílóið.
í þessum verðflokki sé I. og II. gæða-
flokkur dilkakjöts og geldf járkjöts sam
kvæmt kjötflokkunarreglunum.
II. verðflökkur kr. 8.00 kflóið.
í þessum flokki sé 3. gæðafl'o'kkur
dilkakjöts og G. I.
III. verðflokkur kr. 6.20 kílóið.
í þessum flökki sé Æ I og H I.
IV. verðflokkur kr. 5.50 kílóið.
í þessum flokki sé Æ II og H II.
B Heildsöluverð til annara en smásala,
skal vera kr. 0.28 hærra hvert kíló.
C. Smásöluverð.
I. Dilka- og geldfjárkjöt (súpukjöt kr. 10.
85 kilóið.
II. Ærkjot fyrsta flokks (Æ I og H I) kr.
7.25 kílóið.
Sláturleyfishöfum og kjötsölum um
land allt er skylt að halda bækur yfir
daglega kjötsölu þar til annað verður
tilkynnt.
Verð þetta gildir frá og með 20. þ. m.
*
Verðlagsnefndin,
Spádðmar
Framh. af 5. síðu.
Enda Iþótt enginn legði sérstak-
an teúnað á þann spádóm, kom
upp mikill eldsyoði í Lundún-
um, árið 1666, er var næstum
þvi búinn að gjöreyða borginni.
Lilly var grunaður um að vera
í vitorði með þéim, sem höfðu
valdið íkveikjunni. Hann var
handtekinn, en honum tókst að
losna úr fangelsinu með hag-
kvæmu móti.
Eitt er sameiginlegt fyrir alla
spámenn og spákonur, allt frá
dögum Rómverja og Grikkj a
fram til vorra tíma, en það er,
hversu varkárir þeir eru í ýms-
um atriðum. Það er eins og
þeir séu síöðugt að passa sig
á því, að ekki sé hægt að hafa
á neinu, sem þeir segja. En
spádómar einræðisherra virðasí
oftastnær fyrirfram dauða-
dæmdir, — fyrst og fremst
vegna þess, að þeir leyfa sér
að vera óvarkárir um of, —
draga of ákveðnar linur. . .
Napóleon I. hólt því t. d. fram
á sínum tím/a, að „eftir hundrað
ár myndi Evópu annað 'hvort
verða stjórnað af kósökkum (nú
myndi vera sett orðið „fasisti"
í staðinn), eða orðin eitt
lýgveldi (nú kannské táknað
með orðinu' „sósialismi“
í staðinn).“ En nú, þegar þessi
hundrað ár eru liðin, er Evrópa
fjær því en nokkru sinni fyrr
að vera í heild uindir áhrifum
nokkurrar sérstakrar pólitískr-
tr úarkenninga.
❖
9
Einræðisherrar nútimans eiga
hægar með að losna við að láta
til SÍn heyra, heldur en fyrir-
rennarar þeirra. Einkum voru
fyrr 09 BÉ
lofti. Síðasti Þýzkalandskeisari
komst í slæma kjípu i fyrri
heimsstyrjö'ldinni, Iþar eð hann
hét því í 'byrjun hennar, að her
ir sínir skyldu 'geta snúið heim
'áður en haustaði, eftir að hafa
unnið glæsilegan sigur.
Það haustaði þrem mánuðum
eftir að hann mæ-lti þessi orð,
6g það haustaði þrem sinnum í
viðbót; herir keisarans voru þó
enn á vígstöðvunum. Haustið
1918, í enduðum október, fengu
herir hans ,að snúa heim — sig-r-
a-ðir.
Ekki van-taði það, að leiðtog-
ar Þjóðverja reyndu að draga
ályktani-r og „spá“ á heimsstyrj
aldarárunum 1914—’18. Þýzku
hernaða-ryfirvbldi n létu útbúa
heiðurspeninga, sem veita átti,
'í september 1914, þegar herir
Þjóðverja tækju Pa-r-ís! Heiðurs
penin-garnir voru til, — en
st-und sigursins trann bara a-ldrei
upp. — Samskonar átti sér oft-
a-r stað en einu sinni-.
Jafnvél Hindenburg, -sem
þótti yfirleitt orðvar maöur,
leyfði sár að kom-a fr.am með
spádóma. Sn-emma árs 1918,
ley.fði blaðamaður nokkur sér
að segja við hann, að í byrjun
maí, myndi enginn matur ve-rða
ti-1 i Þýzkalandi. En þessari
hispurslausu ful'lyrðingu svar-
aði Hi-ndenburg þannig:
„Ja, — þiá verð ég nú búinn i
að d-velja -i mánuð -i París!“ j
Ekki var hann gæín-ari ári.
áður, er hann skri-faði á mynd
af sér þessi orð: „Tímarnir eru
■erfiðir. En sigurinn er vís“. —
Hann gleyrndi að tak-a það fram,
hver myndi sigra!
Nazistar cg fasist.ar leiddu
m-snn- ekki i neinn sannléika;
þeir faéldu aðein-s áfram „í
þvnnra að þynna þynnkuna
ul’ira hinna“ .— —
prússneskir leiðtogar miklir á
AU6LÝSID f ALÞÝÐU6LADINU
Frlðfinnur Gnðjónsson 75 éra
Friðfinnur guðjóns-
SON, hinn vinsæli leikari
og rnerki prentari, er sjö,tíu og
fimm ára í dag. Hafði Friðfinn-
.ur unnið að prentiðninni í 53
ár, þegar hann hvarf frá starfi
á sjötíu ára afmiæli sínu- árið
1940. Að le'klistinni hefur hann
u-nnið í nær fimtmtíu ár. Telur
hann silg -ha-fa hætt að þjóna
leiklistinni fyr-ir þremuir árum,
en síðast kom han-ni fram á leik-
sviði sem- maðurinn drottning-
arinnar í leiksýningu-nni í ti.1-
efni af hu-ndruðustu ártíð
Jónasar Hallgr'íimissonar í sam-
band:- við Listamiannaþingið í
vor.
Tíðindamaður Alþýðublaðsins
hitti Friðfinn að mláli í gær og
laig-ði fyrir hann nokkrar spurn-
ingar t ‘1 að -svara honuim og les-
endum blaðsins. Tók Fr.iðfinnur
erindiniu m-eð sinni alkunnu 'hóg
vær-ð og glaðlyndi.
— Þú ert æt.taður úr Eyja-
firðinum?
„Já, ég fæddist að Bakka í
Öxnadal 21. september ár'ð
1870. Foreldrar mínir, Guðjón
Steinsson og Liija G-ísladóttir,
voru þar í húsmiennskui. Hálfs
árs fór ég í fóstu-r til afa miíns
og ömmu, Gíéla Friðfinnssonar
og Björgu Árnadóttur, sem
bjugg-u að Hátúni í Hörgárdal.
Vann algeng störf sem aðrir
sveitadrengir t 'l- fermiingar, en
þá fluttist ég til foreldra minna,
sem bjuggu á Od-deyri, og hóf
prentnám hjá Bir-ni Jónssyni.
Eftir að hafa liumáð hjá B'rni í
þrjú ár fór ég .til Kau'pmanna-
hafnar fyrir atbeina Try-ggva
heitins Gunnarssonar og réðist
,til háskólaprentsmiðju H.
Schultz. Þar vann ég í hálft
'þráðja ár, en fór þá he'im m-eð
prents-miðju til Seyðisf jarðár að
áeggjan Skafta Jós-efssonar, rit-,
stjóra Au-stra. Á Seyðisfirði var
ég í hál-ft annað ár. Ætlað-i þá
aftur ti,l Hafn-ar, en sneri v:'ð í
Færeyjum eftir að -hafa fengi-ð
boð frá Öirni Jónssyni, ritstjóra
ísa-foldar, uim að ráðast í þjón-
ustu hans. í ísafold var ég í sjö
ár, en þar af faálft. annað ár á
ísafirði, en þar setti ég n'ður
prentsmiðju blaðsi-ns Grettir.
Þegar ég fór s-vo úr ísafold, gerð
ist ég einn að stofnendum
Gutenbergs og vann þar í
tuttugu og fim!m ár, eða- þangað
ti'l ég kvadd-i „kassann", þegar
ég varð sjötu-gur. Þá hafð' ég
un-nið að prentiðninni í 53 ár.“
— Hvenær byrjaðir þú að
1-eika?
. „É-g lék mitt fyrsta hlutverk
í „H-elga ma-gra“ á Akureyrl
árið 1890 á hundra-ð ára afmæli
Eyjafjarðarbyggðar. En ég tók
ekki að helg-a mi'g leiklistinni
fyrr en með stofnum- Leikfélags
Reykjavíikur eftir að Iðnaðar-
mannahúsið var byggt. Ég tel
mdg hafa hætt að leika fyrir
-þre-mur árum, ,en síðast kom óg
fram á Teiksviðinu í vor, þegar
„Myndabók Jónasar Hallgríms-
sonar“ var sýnd.“
— Hvað hefur þá leikið mörg
hlutverk ?
„Það veit ég ekki m-eð- neinni
Friðfinnur Guðjónsson.
lenzkum leikritum veit ég -ekkii
nem-a mér hafi þótt vænst um-
Kotstrandarkviikindið í Lén-
-harði fógeta.“
— Tókst þú fólk, sem þú hafð
ir kynni af, t'i fyrirmymdar,
þegar þú lékst hlutvenk þín?
„Nei, það gerði ég ekki. Hluit-
verk mín hugsaði ég frá eigin
brjósti.“
— Hvor,t þótti þér vænna um
prentlisf'na eða leiklistina?
„Þetta er nú samvizkuspurn-
in-g, sem m-ér er ómögule-gt að
-svara. En það var einfavern tíma
sagt uim mág, að sen-nilega hafi
mér þótt vænna urn leibíi-stma.
Ég reyn-di að stumda1 þetta hvort
tveggja af þe irri al-úð, sem mér
var gefin.“
— Hvað viltu segja vinum
þínutm- og aðdáendu'm- í tilefni af
afmiælinu?
„Fyrst þú spyrð að- þessu, þá
vildi ég miega þakka fyrir þær
miklu vinsæ'ld’'r, sem ég hef á-.
vallt átt að f-agna sem upples-
ari og 1-eikari. Ég -hef haft mikið
yndi af samstarfinu við sam-
le'kara mína, og auðvitað er ég
mjög þakklá'tur fyrir þær vi-n-
sældir, sem ég hef notið allt
þetta tímabil.“
— Þegar ég var strákur, hélt
ég, að þið Gunnþórunn Halldórs
dóttir vær.u-ð hjón-.
„Það var svei m-ér skemmti-
le-gur miss'kr'lningur þetta! Nei,
fyrir lögunum höfum' við Gu-nm-
þórunn ekki verið hjón, en hins
vegar hef ég verið faðir hennar,
maður og bróðir á ieifcsviðinu.'1
Og hin lögl-ega eiginikona Frið-
finns er Jakobína Torfadóttir,
Markússonar skipstjóra frá ísa-
firð'1. Þau hjón hafa eiignazt átta
börn, o-g eru: fimimi þeirra, þrár
synir o-g tvær dætur, á lí-fi.
Svo kveð ég Friðfinn, þennan
síunga og síglaða mann. Og í
dag miunu margir -hugsa hlýtt
til þessa sjötíu o-g fimm ára
gamla óskabarns Reykjavíkur
—- og þjóðar 'nnar- al'lrar.
H. S.
Leif Biér pig að
leiða
vissu. Eg hafð' len-gi v-el tölu á
hlutverkum m'ínum, en þegar
þau voru komin u-p-p í 270,
hætti ég áð te'lja!
Hvað-a -hlutver-k hefur þú
leikið oftast?
„Jón bónda í Fja-lla>-Eyvindi.
Það lék ég hu-ndrað s 'iinum. En
næst ofta.it mu-n ég hafa ieikið
Argan í Imyndunarveiki-nni eft-
ir Moliere.11
— Hvaca hlúitverk hefur þér |
þóít v-ænrí'um? . ;
„Þéssu br vanisváirað, sn af í
hluitverkum í eriendum- leikritr
uam held é-g hel-zt, að það sé
Tapper ve'tingamaður í Gull-
dósunum. Af -hlutverkum 'í ís-
T7' VIKMYNDIN „Leyf mér
•Y*- þig að leiða“, sem Tjarn-
arbió sýnir núna, er þess virði
að henni sé gaumur gefinn.
Flestir munu á einu máli um það
að hún sé „góð“ — að -leikur,
söngur og kvikmyndataka sé
íy-rsta flokks og ao myndin hafi
göígardi gildi, þótt skiplar skoð
jxnir kunni að vera um það,
hvsr-su: shem-mtileg hún sé. *
Kvikipynd hessi h-efur hloiið
aiyeg óvenjugóðar viðökur í
.B.anda rikj u.r.um. Hún.hlaui. flest
atkvcfcði .við; Sikoðánakönnun, er
Gallupslofnunin í Bandaríkjun
um lét fram fara um, -hvaða
kv-ikmyndir þóttu beztar -á síð-
ast liðnu ári. Við sömu skoðana
könnun fékk Bing Crosiby flest
-atkvæði sem vinsælasti leikaxi
ársins. Hann og Barry Fi-tzgex-
áld, sem fara með -aðalhlutverk
in i myndinni, fengu Oscar-
verðlaunán fyrir leik sinn.
Timaritið „Redbook“ veitti
Croshy og Fi'lzgerald ársverð-
laun fyrir -góðan leik -og Leo
McCarey fyrir að stjórna bvik-
myndatökunni. Fleiri viðu-rkennt
ingar mun myndin hafa fengið.
Myndin fjallar um- u-ngan
prest (Bing Crosiby) sem verður
aðstoðarprestur séra Fitagibb-
onis gaml-a. ÍBarry Fitzgerald.)
Tekst honum- að rétta við fjár
hag kirkjunnar og -lagfærir
margt, sem aflaga fer hjá söfn
uðinnum, á einfaldan en áhnifa
ríkan- ‘hátt. Hann kemur ungri
og fátækri sönigkonu- (Jean
Heatfaer) að syngja ekki ein-
göngu með vörunum heldur
einnig með hjartanu. Og götu
s-tráku-num nær hamini af göt-
unn-i, með því að Dáta' þá st-ofna
drengjakór.
Metropolitansöngkonian Rise
Steven-s fer með dálíitj('ð hlut-
verk og syngur m. a. Hahanera
aríuna úr „Carmien“. Bing Cros
by syng-ur mörg lög, t. d. „Ave
María“ eftir Schubert. Söngur
þeirra er ógleymiainilegur.
Bverjn reiddnst
goflin ...? .
MARGIR hafa furðað sig á
því, að blöð Framsóknar
f'Lokksins, sérstak'lega Tíminn,
-skyldi faeimska s-ig á því að
ta-ka undir ró-g kommúnista um
Stefán Jóhann í sambandi við
sæns'ku viðskiptin. Haf-a menn
leifað að skýrin-gum og er ein
sú, er -kom í Alþýðumanninum
á Aku-reyri, að ennþá ríktu
djúp sárindi í hrjóstum Fram-
sóknarforin-gjanna út af þvú, að
Stefán Jóhann átti sinn- mifclá
iþátt í þvi .að eyðileggja gjörð
ardómsófesfcjuna illræmdu
1942. En hvort svo kan-n að
vera -eða ekki, þá hefir manna
í mil'li eininig v-erið rælt um
aðra ástæðu- Eitt voldugt inn-
'kaupahlutafélag sem kennir sig
við orku, -er starfandi hér í bæn-
um. í því félagi e-ru 'fléstir mjög
iþékktir Framsóknarmenn. Sagt
er að þetta féla-g haifi, rnjög leit
að samkomulags við Cornelíus
hinn sænsk-a um að fara með um
boð fyrirtækja þeirra, er að
foaki honum stóðu, en ekki orð
ið ágengt. Það kyinni að skýra
sársaukann og dylgjúrnar, er
birtar hafa verið í Tímanum?
Ab.
FSi0g¥©llisriiiii í Vest-
mannaeyjum
Framh. af 2. síðu.
eyjum.
I gær k-1. 2 voi*u tilboðin opn
uð í s-krifstofu flugmálastjóra
og hö-fðu ails borizt 4 tilboð f-rá
eftirtöldum einstak'lingumi og
firmum:
Helga Benónýssyni kr. 738.
600, Höjgaard & Schultz AS kr.
1.187.960, Ingólfi B. Guðmunds
syni h. f. kr. 1 351,520 og H. f.
Vi-rki kr. 1.437.300
Frestað var að laka ákvörð-
un.
Frh. a( 2. síðu.
Bansk-íslandsk Forbundslag
t'l náms við Lisiaháskólann í
Iiöfn, en gat ekki uotfært sér
hann v-egna strlósins.
Sýningin verður opin í. 10
daga frá kl. 10—19 alla dag-
ana- :