Alþýðublaðið - 05.10.1945, Blaðsíða 3

JFÖstudagrurínn 5. október 1945
ALÞTOUBLADID
Mál Hamsun
Þ.rsxsat-rr;.............']•»">
m'£ 5 fréttu.'m o-g
C:-lLílV.iJ ij—* . vj
gerzt hefiur á Norðuiriönd-
um, hafa furðað' sig á því,
'hvað væri að gerast utn Knut
Hamsu'n, hið fræga skáid
Norðmanna.
Raumar var það ekki ein-
sœtt, að Knut Harasun var á
bandi Þjóðverja, uim þetta
höfðu menn vitað löngiu áð-
•ur en Þjóðverjar réðust inm
í Noreg.
■ Knut Hamsun hafði löngu
áð.ur verið með stórbokka-
svíp á sér. Hann haifði löngu
áður en innrásin hólfst í Nor
©g 9. aprí'l 1940 verið é bandi
ÞjóðVei'ja, mi&ifia og 'Vninna.
• Han>n hafði haft andúð
á Bretum, en samúð með
Þjóðverjum og hafði undir
miðri, að minnsta kosti; sam
úð mieð því, seir Pjóðiverj'ar
köll uðu h ð . .germmanKka ■,
ríki“ og átti Nuregur að vera
mákill þátt'xv í því. Þetta más
tókst phi-'saman, eins og
fréttir jfirma, sáöar meir.
NÚ HEFUR KNUT HAMSUN
verið fangeisaður og sakaður
um landráð og samvinniu v ð
þá menn, sem vildu Noregi
illa. Þetta er sennilega rétt.
Hamsun er sekur igagnvart
sinmi þjóð, um> það er tæp-
ast hægt að deila. Hér skal
eniginn dómur lagðuir á sök
Harasuns né sýkrnun. Til þess
er sá er liínur þessar ritar
ekki nógu kuinnugur.
HAMSUN SAGÐI í RÉTTAR-
HÖLDUM, ekki, alls fyrir
■ löngu, að hann væri aðleins *
„norskur bóndi, sem reynt
hefði að skrifa smáhluti“.
Þetta er að sjálifsögðu skoðað
sem „snaikk“.
ÞÁ YAR HANN leiddiur fyrir [
rétt og var þar sem hver anm
ar stríðsglæpamaður og'tekiö
ekkent tillit tiil þess, hver
maðurinn var. Kn.ut Hamsun
hefir skritfað skáldteögur og
greinar, sem vakið hafa etftir
tekt mianna uim allan heim.
Hann er Nóbelsverðlauniahötf
undiur og talinn einn mesti
rithöfundur Norðmanna á
seinni tlímUm, síð'an þeir
I'bsen oig Björnson liðu.
ÞAÐ ER VITAÐ, að Hamsuin
befir aila tíð verið tengdur
Þjóðverjum eða að minnsta
kosti h'aft mætur á þeim. Það
er staðreynd, sem ekki þýð
ir að mæla bót, og hanin hetf
'ir sjálfur sagt að bann hefði
haft andúð á Bretum, en sam
úð með Þjóðverj'umi.
Hamsun verður að sjálf-
sögðu sama skáldið eftir sem
áður, jatfnvel þó að hann, 85
ára gam'ali, hafi gert sig að
ifátfli ö'g förunautur þeirra
sem reyndust ódrengir lands
síns á rölagastuindu.
Þegar atémsprengjan féll á Nagasaki.
.Mynd þessi er tekin um 20 mín. eftir að kjarnorkúsprengju hafði verið sleppt á Nagasaki, 9. ágúst is. 1. Talið er að 'kjarnorku-
■spengjuárásirnar !hafi valdið mestu um uppgjöf Japana. Á myndinni. má sjá reykjansúlu stíga til himins um 7000 rnetra,
eftir árásina á Nagasaki.
Hann er álærSar fyrir landráð og aðstoð
við Þjóðverja, á meðan á hemáminu slóð
”13 IERRE LAVAL var leiddur fyrir rétt í gær. Hafði mikill manns
söfnuður komið sér fyrir í réttarsalnum, sem er sami salur-
inn og Pétain var dæmdur í, eins og menn muna. Laval er ákærð-
ur aðallega um landráð og aðstoð við'Þjóðverja meðan þeir höfðu
Frakkland í hernámsástandi og fýrir að hafa stuðlað að því að
franskiir menn væru framseldir Þjóðverjum. Talsverðar æsingar
urðu í réttarsalnum, er Laval var leiddur inn, enda illa þokkaður
af almenningi í Frakklandi.
Er Pierre Laval var leiddur *
inn í'réltarsialúnn var þar fyrir
míigur og margmenni. Gullu
þá að honum hróp o>g köll þeirra
ólhorfenda, sem viðstaddir voru.
Laval er fyrst og fremst sak-
aður um að hafa framið land-
ráð, sluðlað að því iað vopnahlé
var samið við Þjöðverja árið
1940.
Einnig ieru þær sakir bornar
á Ihann, að hann hafi, eftir upp-
gjöf Frakklands, að hann óskaði
Þjóðverjum sigurs og vildi nána
siamvinnu Frakklandstjórnar og
þýzku stjórnarinnar.
Hinn opin'berii ákærandi
franska ríkisins bar þungar
sakir á Laval fyrir 'landráð og
framkomu ihans meðan á her-
náminu stóð.
Verjendur Lavals voru hins-
vegar ekki mættir á jþessum
fyrsta yfiilheyrslufundi Lavals.
HP ILKYNNT er í London, að
þeir Ibn Saúd, konuingiur
Saudi-Arabíu og Farouk, konum
ur Egýptalands, muni bráð-
lega hittast t'l þess að ræða
ým'isleg hagsmunamál hinna
arabísku ríkja, meðal arnnars
þau mál, er snerta Gyðinga eða
aðflu'tning þeirra til Palestinu.
FRÁ STOKKHÓLMI berast þær
fregnir, að Si.r Andrew Cunning
ham, sá e stjórnaðd f'lotadeild-
inrii, siem var í heimsókn í
Stolkkhólmi nýlega, hafi fengið
mikla orðu af hendi Gustafs
Adólfs, krpnprins Svía.
Java, iieiztu uýfeudu Hoilendlnga.
Uppreisnartmnn hafa á sinu valdi Soerabaya
og Bandœng.
--------*—------
p INS og fregnir hafa borið með sér að undanförnu, liafa veriS
miklar viðsjár og óeirðir á Java. Hafa' þjóðernissinar nú
náð öllum völdum í tveimur af stærrri borgum Java, Soerabaya
og Bandoeng. t |j
Efcki er vitað, til hverra
ráðslafana hin hollenzka stjórn
kann að grípa, en síast var Iþað
■eitthvað, að hún vildi ekfcert
samkamulag eða samninga við
!þá, sem nú eru að krefjast
sjá'lfstæðis.
Er enn ekki: vi.tað, að hve
miklu leyti almienningur á Java
stendur að baki þessum átökum
Frönsk fiotadeild kom-
fil Saigon.
|h& AÐ var tilkyn'nt í London
^ í gœr, að frajiska orustuskp
„Ridhil'ieu“ og beitiskdpið
„Tromphe11 væru kiomin til
Saigon í Franska Indo-Fíma. Var
skipum þessum fagnað af mikl
um mamnfjölda. En tfrönsku
herskip hafa ekki komdð ti-1 1
Saiigon síðan Japanar hótfu hern
að þar eystra í árslok 1941. Er
þess getið í fréttum, að áhorf-
endsur hafi mjög fagnað himum
frönsku skipum, ef þaiu' iögðust
að hátfnarbakkanum þarna.
Þessi mynd er atf MacArthuir
ytf rmanni herja bandamanna
í Japan. ,