Alþýðublaðið - 01.02.1946, Side 4

ALÞYÐUBLAEHÐ
Föstudagur 1. febráar 1946
j*!fsíg5nbla&t&
Útgefandi: Alþýðnflokkurinn
Ritstjóri: Stefán Pétursson.
Sínrar:
Ritstjórn: 4901 og 4902
Afgreiðsla: 4900 og 4906
Aðsetur
í Alþýðuhúsinu vi'ö Hverf-
isgötu.
Verð í lausasölu: 40 aurar
Alþýðuprentsmiðjan.
Benedlkt S. BrSndalt
íslandsferð anno 1946.
Var það þetfa, sem
kjósendum þeirra
var boðað!
FRÉTTIN um ■samfylfciin.gu
iþá, sem ilialdsmeam og
fcommúnistair hafa iniú, st.rax aS
ibæ j arst jórnarkosini'ngunum lofcn
um, gert með sér í: bæjarstjóm
ísafjarðar, kemur AQIþýðuíbliað-
inu, efcfci á öiyarit. 'Það viissi alilt-
af oig sagði, meðan á kosininga-
bará’ttunni sitóð, að brígzlyrðm,
sem milli Morguinbllaðsins og
Þjóðvi'lj’ams fónu, værii ófcfci
mjög 'alvairlega takandi; enda
mátti vel merkja það á ýmsiu.,
sem fiyrir fcom i fcosndingabar-
ájttuinni, þótt laldred væri nemla
því sfcrýtiileiga fyriribrigði, að
raainmi, siem var á bæjiarstjórmi-
arlásltla íbaltdsims á Reykjaivík,
var 'samitímis stililt á iista komm,
úinista við stjíómarikj,ör í Dags-
brún!
*
Ein hitt er svo anmiað mái,
ihvað fcjósendur íbaldismianmia
og kommiurista hugsia um 'þá
flatsæng, sem forsprafcikar
þeinra eru nú sifcriðnilr í á ísa-
firði, eftix allan bægsllagang
kosningabaráttuniníar.
iHwað eiga til dæmiis þær þús
undiiir sjóifstæðismanma, sem
vikum samam fvrir ifcosninjgarm-
ar iliásiu það í Morigunblaðinu, að
kommúinistiar sætu á srviferáð-
um við lýðræðiið í landinu, að
huigisa um heilindA síns eigin
flofcks, sem ákki er fyrr kom-
ámn frá fcjiörborðimu, em hamn
tefcur bömidum samam viö sliíifca
menin tiíl þeiss að íbefjia þá táil
valda, og áhrifa með sér í einu
af stærri bæjarfélöigum lands-
ins? Hvort skyldu þær þúsiumd-
ir sjálfgtæðisimiammia hafa við því
búizt, að Iþær yrðu svifcnar
þaminig og baf ðiair áð 'ginmiing,arr-
fiflum af forspröfckum flokfes-
imis? Og 'hvorlt sikylldiu þær
treystia slílkum foiruistumömmum
oig greiða þeám atkvæði í ainmað
simm?
*5«
Eða hvað sfcyldu kjlóseindur
kommúnista segja? Viar þeim
efcki sagt iþað í Þjó'ðlváil'jlamiumi
fyrir fcjosinájngar, að miú stæði
baráttam ó móti ihaldinu? Og
hefur Þjóðviijáinn efcki farið umi
það mörigum fjálglagum orðúmi,
síðarn kosmámgaúrslitin urðu
kumm og ósigiur fcommlúnista
varð öllium ljós, að inú þyirflti að
sam'eámia fylgi og bæjarfulltrúa
verkailýðsflokkaninia á móti í-
haldimu? Hvað 'eöiga iesemdur
Þjóðviiljlams og fyligismiemn
kommúnista yfinleiiitt að hugsa
um slikia hræsm'i, sem Ibirtist í
’biaiðdi þteirra í sömu aindrómm
og Iþeir fó fréttinia. af siamfylk-
imigu kommiúnistaforsiprlakkamna
við iihaldi'ð í 'hæjarstjlóm ísa-
fjarðar? Hvomt .mumiui þeir
greiða slífcum loddurium og
svikurtum atkvæði istím í ain-mað
sáínin?
*
Það eru efcki mema örfáir
ÞAÐ VAR smiemmia monguns
í New York, lum það bii
sem sólin brýzt fram úr ský-
þykkmámu, og umferíðim ó 42.
igötu byrjar að aukast eftir
kyrrð mæturámmar'. iGulur lieágu
Ibffll staðnæmist við fluigstöð-
dma, sem er rétt ó móti Griand
Central járnbrautarstöðinni, og
imaður stekfcur út úr ibíinium.
Þettia ,er vel fclæddur verzlum-
larmaður, mieð vimdil og hatt,
siem er með uppbrettum börð-»
,um að friamam. Á stóirtri sfcjala-
tösfcu eiru stafinndr E. J. — Eric
Jioihinsoin. Hamm ,ar af norskum
ættum, og -er um það bil að
leggjia af stað í verz'lumarfórð til
Noregs fyrir baildsöilu sina.
Hamin hefur aldrei fcomiið út fyr
ir Biandarikin fynr, oig auðvitað
ætla,r Ih'amm, að fara íkiigleiðás.
Fluigsitöðin er ekki stór bygg-
iing ó Niew York-imiællákvarða,
aðeins fimm hæðiir. Yffir and-
dymimu er koirt 'af allri veröld-
inni, merfci fkuga'ldiarinnar.
Sjólfvirkar tröppur bera E. J.
I upip á aðiria ihæð, Iþar isem hann
! fær sór sæti i þægiiegum leð-
J urstól, meðan hainn ibíður ©ftir
| kalli um ferð tii ffiuigváEarims.
Biðtsaluriinm er rúmigóður,
j skreyttur sórkennilegum _ kort-
um af himintungliunum. í hon-
! um enu ismávierzlanir, póstkort
o,ig blöð, .svo og farmiiðasölur
fflugfélaganma meðfram veggj-
j um. Sfcyndilega heyriist rödd
ffiró hátalara: .jFilug númier 210.
! Americam Airlimes. Tiil Boston,
Dabrador, Grænlands, ísiamds,
Noregs og iSvíþjóðiar. Fariö frá
hláiði núimeir 3 'eftir fimm mímr
útur.“
E. J. flýtir sór >að hláði mir. 3,
em þar ibíðúr hams og hiinna far-
þeiganna 12 mamina bifreið, sem
flytiur þá ó tæplega 30 máinút-
um táJ La iGu'ardia ffiugvaiHar-
imis. Þar staðnæmálst hún við
hina iglæsáilagu hluighafmarbygg
dmigu, en farlþegunum er sagt að
þeir' mumi ©kki leggja af stað
fyrr en eftir 20 mínútur. E. J.
lótuir ó byggiugar valla'riins,
stjió'rnturminin úr gleri, sem er
uppi ó aðalstöðimini, ffiugsfcýlln.
iSvo igemgiur hamn :inm í aöalsiöð-
áma, og kaupir sór fcort tffi að
semda fcomiunini sánmi). Eiginkon-
iur hafia voðalega .gamian af kort
um fró möimmum sdinum. Hanm
gemigur gegnum biðSialinm og
friam hjó viarziunium, þóst-
stofu, makarastofu og ánm í veit-
imgasail stöðivaránmar. Þjiómiar
frá bezta hóteli New York eru
þar fyrir og leggja ffyrir hamrn
matsieðil. Hanm .seigást bana ætla
að fá eámm 'váskýsjúss, og hefur
vairla xiemmit úr glasánu,. þegar
aftur heyrist í hátalama:: „FlUig
mr. 2il-0, Til Norðumlanda! . . . “
' Úti við fluighliðiið isitóð stór,
fjögurra hreyfla flugvél, af
„Skymiast-er'Sgehð, og ffiug-
meinmirnár voru að gamiga fró
öjfliu til femðarininar. Pimm mám'
lútum síðar horfðu 44 farþegar
ó S'fcýkljiúfa New Yorkborgar,
seim humfu edins og smiá Mkiföng
raiðrii á jörðunmá, eir rtíisavélin
hækkaði ffiugið og sítefmdi í
norðurótt.
ÍUm það bál klufcfcustuind síðr
ar liemti fluigvekm ó Bedford
ffiugvellinum uitam við stórborig
ina Bostom. Flugvöliuniinn í
iBoston sjólfrá, Logam, ©r ekifci
tillbúimmj þar er emg:im mothæf
flughöfn, og remmtíþrautirmar
eru efckí mógu lamigar. EfliU'gfé-
Iiögiim sleppa því Boston — oig
Bostom Iþyfciist vemrii við.
Fliugvólám er aftur ó iofti1 og
emm er stefnt í inouðuirótt. E. J.
fer mú að látast um í fliugvéltímni
og athuiga hverjár hámiir fanþeg-
larmir 'eru.- Hianin s'itur1 í hægiimda
sasitá, og það heyrlist lítáð sem
ekfcemt í vélum flugskiþs.ins.
Það er þægálega heirtt, og Ijós
við hvert sæti. Vel vaxin og
smoitur istúlifca i etinkemmlisibún-
áng (oig þær eru lallar vel vaxm-
ar, fallegar og gófaðar!) kem-
ur að sæti E. J. og býður hoinr
um ibliöð og tímiarit til að glugga
í, spil, ef hamm vill spála. Sieimna
'kemsit hianin að því, að það er
haiglega fyrtirkomiið litlu máð-
i húsi oig eildihúsi í flugvé'ltímmi.
• Þegar Iðuir að maitartímia, kem-
| ur fluigjiímnfnúim og spyr, hvort
j hamm vilji ©kkli kokkteáil: óður
erii lh,ainm bo'rðar.. Það er þegið,
‘ 'Og 'Sivo boirðiar hanrn með góðri
matarlyst.
Vé'Iinini rni'ðar harla vel, og
þaði er ataðmæmzt í Labrador.
Heldur toalt og lítið að sjó,
ffinmst E. J„ en því var við að
ibúasf. Það er ffiogiö fram hjó
Grænlandi, og svo segir flug-
maðuriinm: Næsta stopp — ís-
land.
E. J. fer að hugsa um þetta.
Nú finmist homum loksims eims
og hamm sé komiinin út fyirár
landsteinana. 'Harnn hafði heyrt
töluverit um ísland. Heima á
Miininesota,' þar isem hann var
fædduir og upp ailimm, hafði banm
þekkt mofcfcra íslemdiniga, og
þeiir vártust vera eiins og fóOk
er flesrt, heldur duglegir í skóla,
stundum þró’ir og elimþykkir,
ern dugniaðarmieinm. Svo bafði
hann hátt henmanm, sem hafðá
veráð ó íslamdá, isiem sagði, að
það væri affiieirtt land, iLeið'imiIegt,
með fcöldu fólfci. Það verðUr
garnam að athuga þetrta sjálfur,
hugsaði hainm. iSvo hafðá hamin
lesið óinhvers staðar igriain um
þetta eiinfcemmiliegia, land, og 'þar
'var siagt, að það væni isérkanni-
lega fiagurt, hefði mákla framtíð
armöguleika og iþiair ibyggi með
afbrigðum fnamtaksisíöm þjóð.
Svo mátti efcfci gleymia þessu
um sögumnar, siem hamm hafði
lesáð i skóla. Hvað hót íbóktíin nú
afitur------N . . „leitrthvað 'N —
iNiial, ailveg rétt, The Story of
Bunnt Njal; Þeár ku vera vel
memmtiaiðir þar upp fná.
Umgi Ameríkuimiaður'inin var
að velta þessu fyrir sér, og
hanin foeið með dólitillá lefitár-
væintiimigu eftir óð sjó þeitta lamd.
Nokkrar klukkusitumdir liðU',
þar til eimin farjþegamma kaillaði
upp, að foanin sæi tíand miðúr
umidaim, þair siem ekifceirrt hafðá
veirið meimia grÉbM'r sjórtínmi.
Miifcið rétt, Iþarna voru fjiöll og
fiiriðtír — ísland. iFIuigmemmármtír
i lækkuðu. flugið', og renindu eft
dajgar isíðan kosmamgabaróttuminii
lauk og gemigið var að kjörborð-
iiniu. En þessir 'örfiáu' dajgar hafia
inægt' rtlil þöss, að saminu allri
þjióðinmii, að hvert orð af því,
sem Allþýðiublaðið saigði fyxir
kosminigainnar um 'ólhieáíltíindii í-
haldsmammia og koamimiúnista,
var siatt og rótt. SamÆylkimg
iþeirra í foæjamsitjörm ísafjiarðar
er svo lóræk sönnum þesB', að
fyrir emjgan geitur verið um alð
vtíLLaslt. Framimi fyrir kjósemd-
;um lébu þeir Loddamaleik fyrir
kosmiinigarniar og þóttusit vera
■aði heyjia örliaigaríkia barárttu,
hvorir gegn öðrum, um fram-
tíð þjóðarámmiar. Em ó foak við
tjöldtín voriu þeir isamtímiis að
iimdtírbúa siamfylkimgu eftir
’kosmtíngar, — ffiatisœmgiina, sem
Iþetír eru inú Lagzrtir. í ó ísofirði
'Og eiga vissulega efftir að leiggj-
asit í víðia ainmiams staðar.
En iþað verðúr aftur koisiið ó
þessu óri; og þá mum sfláiks' ÍLeifcs
óreiðamílega verða minnzt af
býsna’ mörgum.
ór miokfcuð hrdmgffiug mdöúr á
Meekjs Fiield, sfcammt ffrá Kefla
vífc á ísl'andi.
E. J. gekk út úr ffiugvéldmni,
og látaðiist ium. Töluverrt var
þertta öðiru vísi em foamm hafði
átt vom' á. Bló og kuldialeg fjöll
í f jarskia, ©n. lalht á ifcrimgum
fluigvöllimm — 'ókbert meima
uuðin, miskuminiarLaus auðn pg
■varrt sítimgamdi stró að sjá. Tré
voru enjgimi, og byggimgar eða
.garðar emgir. Memkd um mamna
byggð voru lítil sem engin,
miema ibraggar og herflúgvéiar,
siem foanm vissi, að Ameríku-
menn höfðu um allan heim.
Hamm fylgdlisrt með hdmium ffar-
þejgumium út af velliimium til'
iHiotel de Gimfc. 'Hiann ibyrjaði
að' aitlhuigu bratggana í þessu
furðulega hióteli, og hanm dóð-
tísit að hugkvæminii oig ismiilli lamda
sinna, Ameríkumannanna, sem
böffðu byggrt sér þessi hibýM, og
ibjluiggu. hér ó fojara ver'aldar.
Þie'ir gerngu linm í hótelið, og fyr
tír þó var borin lamerísk móltíð,
matreidd í eldhúsi þessa ame-
ríisfca hótells. Þegar þeir voru að
miatast, fcom ffluigstjóirimm inn.
Það getuir verið, að við verðium
að bíða hér í mokkra ktíukfcu-
t-íma, sagði hanm, það eru ill-
viðri yfiir haftíniu. Bíða hór,?
.sagði E. J. og himtír ffarþegam-
ir rtóku umdtír mieð foomtum. Þetím.
leizt hariia ilLa ó það.
iSem ibeitur fór varð ekki úr
þesisu, og ffarþegarnir 'litu ekiki..
e'iiniu .siinmi í torimgum sig, þegar
þelir stiigu 'aftuir upp í ffliugv^,-
irua. E. J. datt 'ekki eiinu simmi á
hiug, að .spyrja sjótífan sdg:
Hvar eriu (ísiLandingarntír! HVar
er fframtakissiemiim,! Hvar er
þessi iRæægja . . . eða fovað hún
Iheiitir iþairtna iborgin! Hvar er
mie'niniimjgiarþjóðim! í srtaöimm fyir
ár íslamd hafði foamm iséð ame-
rísba herniaðairfiuigstöð ó hraumi
brenndum útkjálka, einhvers
sitaðar í NorðúriÁtlanrtéhiaffi..
Það heirtir ísLamid, se;gja þeir.
iNei, ætlaði 'hainn að isejgja >vtín-
um sínium, þogar heim kæmá',
það eru emgir Eskimóar þar.
Það eru ekki letí'nu sdmmá íslbirmir
á eyðieyjunni í hafinu! Flugvét
Eramhald á 6. síðu.
BLÓÐIN halda ófram að
ræða úrsiiit Ibæjarsrtjórmar-
kosinimganma og verður í því
isambandi tíðrætt um stígur AL-
þýðuiflokksiins, þótt miargt 'af
þvá só uindir rós mætít. Un skiif-
fiminum þeirra veröur bexsýni-
le'ga ocnijög um það hugsað, að
vígstiaða Alþýðuflokfostínis: isé
góð eft'ir þessar kosninigar og
miikiLs megi af homumi væmrta.
Þjóðviljimm slkriffar í gær:
„Sósíalistafflókkurinn og Allþýðu-
flokkurinn eiga rtil samans meiri-
hluta bæjarfulltrúanna í íslenzk-
um bæjum og um það bil helming
kjósenda, Það er eruginn efi á því,
að allur þessi hópur kjósenda vi.ll,
að úrræðum sósíalismans sé beitt,
bæði tovað snertir stjórn bæja og
ríkis. Allur þessi hópur kjósenda
ætti því að vera í einum stjórn-
málafflokki, og ef það væri, gæti
sá flokkur verið mestu ráðandi í
landinu. Það er vissulega ábyrgð-
arhluti gagruvart verkalýðshreyf-
ingunni og þjóðinni. í heild, að
vinna gegn iþví, að slíkri einingu
verði komið á og það sem allra
fyrst.
Slík eining er undirstaða hreinn
ar og eðlilegrar flokkaskipti'n'gar
í landinu, og mundi boða hrun
afturflialdsins.“
Hér kveðmr mokkiuið viö amin-
am tóm. ©n vertíð hefiur í Þjóð-
viljiainmmi á lálðinium áiuxm og fer
vel ó því, að kommúmisrtar læri
nokkuð af úrslitum þessára kosn
iínga. Ein vaanla verður því
gleym.it, að áihugi kommúnista
fyrár isamstarfi við AJlþýðu-
flokkimn var fyrár fcosmtímgar
ekki mieiri em þiað, að þeir
sömdu við íhaldið um að reymia
að útilokia Atíþýðuffiokkinm í
fcoisniimgabiairáittummi' og teljjia
kjóslemdum tirú um, að hamm/
væúi óhriifalauis og fyilgiisönauð-
■ur. Og emm virðasrt ‘kommiúnist-
ar kunna vel sálusamfélaginu
við íhaldtíð letíns pg beat sést á
þwí, að vestoir á ísaffiröi haffa
Iþeiir etfimt. til samfylkdmgiar við:
það á móti Alþýðuflokknum. En
mundi skriffinnum Þjóðviljans.
ekki reynast erfitt að færa rök
að því, að það sé gert til að
beita úrræðum sósíalismans og
vinna að einingu verkalýðs-
hr eyf ingarinnar ?
*
Vísiir í gær fcemisit þatnrág að
orði um óifiarir kommúmáísta í
bæjarstjórnarkosningunum:
„Kommúnistaflokkurinn var sá
eini, sem ekki ruáði hlutfallslega
sömu gtkvæðatiölu og við síðustu
kosningar. Fyrir hann er þetta
hrein stöðvun. Kommúnistum er
þetta Ijóst, og aldrei þessu vanfo
eru þeir auðmjúkir. Þeir vita líka,
að stöðvun fyrir þá nú, er sama og
alger ósigur. Á eftir stöðvuninni
'kemur hrunið í flokknum. Þeirra
stund er liðin. Fólkið er að snúffi
við þeim bakinu. Þeir ná því aldr-
ei á sLtt band aftur.
Líklega hefur aldrei nokkur’
flokkur við nokkrar kosningar,'
mistalið svo geipilega kjósenda-
fylgi sitt sem kommúnistar gerðtu
nú. Forustumenn (þeirra fullyrtu ff
fullri einlægni daginn fyrir kosn-
ingarnar, að flokkur þeirra ætti
vís um 9000 atkvæði', og vel gæti
svo farið, að atkvæðatalan kæmist
hátt á 10. þúsund. Þetta var ekki
sagit í neinu áróðursskyni, heldur-
í fullri alvöru. Flokkar, sem hafa
eins vel skipulagða starfsemi og
kommúnistar, fara venjulega mjög
nærri um það, hvernig stendur
með kjörffylgi'ð. Flokksstjórar
þeirra og aðrir starffsmenn kanna
fylgið venjulega mjög gaumgæfi-
lega. Hvernig getur þá slítour
flokkur týnt 2000—3000 atkvæð-
um é kjördegi?
Það er vegna þess, að þjóðin er
farin að sjá, hvað fyrir þeim vak-
ir. Hún er srnátt og smótt að sjá,
að þeir berjast ekki fyrir íslenzk-
um hagsmunum. Hún er smátt Og
smiátt að sjá, hver hætta lýðræði
hentnar og persónulegu frelisi
Framh. á 6. síðu.