Alþýðublaðið - 13.10.1946, Blaðsíða 5

SunnudaguV, 13. okt 1946
Palestíniivaiitiániálill.
nýbyggingu í Palestínu, og
þeir vilja vei'.a 500 000 heim-
Kortið sýnir Palestínu'. A er
eyjan Kyprus, en þangað hafa
Bretar sent flóttamenn, sem vís
að er frá Palestínu. B' eí hafnar
og olíuborgin Haifa, og C ér
Jerúsalem.
PALESTÍNÁ er eitt erfiðasta
vandamáli sém stjórnmála-
menn heimsins verða: að
glíma við. Gyðingar og Arab
ar deila og stríða um stjórn
landsins, en Bretar hafa þar
her, sem reynir að halda uppi
reglu, og hefur við'það feng-
ið báða aðilana á móti sér.
Engin lausn virðist vera í
vændum, og naerri liggur, að
mál þessi verði að deiluefni
milli Breta og Bandaríkja-
manna.
TIL ÞESS AÐ SKILJA þetta
vandamál verðum við fyrst
að líta á sögu íþess. Hún byrj-
ar árið 1897, er Gyðingurinn
Theodore Herzl stofnaði
Zíónistahreyfinguna til að
finna Gyðingum heimaland í
Palestínu. Landið var þá
hluti af Tyrkjaveldi, en þeir
missíu það í fyrri heimstyrj-
öldinni. Bretar hvöttu þá
■bæði Araba og Gyð-
inga til stuðnings við si'g,
og utanríkisráðherra þeirra
Balfour lávarður, gaf í nóv-
ember 1917 út hina frægu
og umdeildu Balfour yfirlýs-
ingu, þar sem hann lýsti
brezku stjórnina fylgjandi
því, að Palestína yrði þjóð-
heimili Gyðinga.
EFTIR STYRJÖLDINA var
Bretum falið að stjórnaPalest
ínu í umboði þjóð'abandalags
ins, og komust þeir þá brátt
aS því, að ástandið í landinu
var að verða flókið vanda-
mál. Árið 1939 lagði brezka
stjórnin til, að Palestína
sliyldi innan 10 ára verða
stjálfstætt ríki, én taldi um
leið, að takmarka yrði inn-
fiutning Gyðinga í landið.
Voru þá 'um 1 033 000 Arab-
ar í landinu, 550 000 Gyðing
ar og um 200 000 af öðrum
þjóðurn.
MEÐ ÞESSARI stefnu telja Gyð
ingar, að Bretar hafi svik-
i'ð sig og brugðizt Balfour yf-
irlýsingunni. Þeir eru færri
en 'betur menntir og toúa við
betri lífsskilyrði en Arabarn-
ir, og þeir vilja flestir aukinn
insrflutning Gyðinga til að
styakja aðstöðu sína. Auðug-
rr Gyðingar um heim allan
haía eytt stórfé til styrktar
ilislausum Gyðingum, sem nú
eru í Evrópu, nýtt föðurland
þar.
ARABAR SEGJA HINS VEG-
AR, að Fialestlna ðé þeirra
lar.d, þeir hafi 'búið þar öld-
um saman og séu þar í mikl-
um meirihluta. Þeir segja að
Bretar hafi lofað {jeim sjálf-
staéði í fýrri Méimsstyrjöld-
inrii, 'en svikið það og stutt-
innflutning Gyðinga. Araba-
ríki eiiis og Egýptaland, Iraq,
Transjórda'nia' dg: Saudi-Ara-
'bía stýðja þénnan málstað og
fylgjast nágvæmlega með við
burðum í Palestmu.
B.RETUM ER EKKERT YNDI
af að spreyta sig við þet’ta
vandariiál, en það eru gild-
ar ástæður fyrir því, að þeir
hafa her sinn í Palestinu, og
reyna að halda þar friði. Þéir
vilja vernda ítök sín í hinum
miklu olíulöndum við Miðj-
arðárhafsbotn, og nú, er þéir
verða að flytja ber sinn frá
Egyptalandi, toemur þeim vél'
að geta haft her í Palestínu.
Hernaðarlega landsins er stór
mikilvæg.
ÞAÐ ER TALAÐ UM þrjár
hugsanlegar leiðir til að leysa
þetta mik’la vandamál: 1)
Bjartsýnir menn (en þeir eru
fáir í þessu mál) vona, að Ara
toar og Gyðingar muni friðk-
ast og síðarmeir lifa í frið-
samlegri sambúð. 2) Hugsan-
legt er að gera Palestínu að
bandaríki, og láta Araiba ráða
iSumum ríkjunum, en Gyð-
inga hinum. 3) Hugsanlegt er
einnig að skipta landinu í
tvö sjálfstæð ríki, með
nökkru alþjóðasvæði. En það
er ekki búizt við að neinn
aðili yrði ánægður með tvær
síðarnefhdu lausnirnar, og
verið er að reyna að finna
einhvern milliveg.
TRUMAN FORSETI hefur lagt
mikla áherzlu á, að 100 000
Gyðingar yrðu þegar fluttir
til Pales.tínu, og eru það
amerikskir Gyðingar, margir
4 og sterkir, sem eiga þar hlut
að máli. Bretar vita hins veg
ar, að slíkt mundi leiða til
nýrra og slæmra óeirða, og
neita að fallast á þetta nema
Bandaríkin sendi hersveitir
iþerm tll aðstoðar. Ólíklegt er
að amerikska þingið leyfi
það, enda nntndi Aröbum
líka stórilla.
BRETAR REYNDU að efna ti\
ráðstefnu í London um þessi
:mál, en Gyð'ingar neituðu að
mæta þiar, svo að fresta varð
ráðistefnunni þar til í desem-
ber. Ef frekari óeirðir verða
í Palestínu, -— ef Band'aríkin
ítreka kröfur um að meiri
innflutningur verði leyfður
til landsins, getur svo farið,
að deilan um landið helga
ver-'.ni og Ara'baríkin biðji
sameinuðu þjóðirnar að rann
;saka málið. En jafnvel þótt
svo fari, eru efcki líkur á
lausn þessarra mála í bráð.
bgr.
Nýju og geinlu dansarnir í G.T.-húsinu
í kvöld kl. 10. —
Aðgöirgumiðar seldir frá kl. 6.30 e. h.
ALÞYÐUBLAÐSÐ
Tirkynning frá Tryggingasfofnun ríkisins
Um næstu ár-amót hefjast greiðslur böta sam'kvæmt hinum nýju lögum um
almanna'tryggingar.
A’llir þeir, sem telja sig eiga rétt til bóta, gefa sótt um- þær á þ-ar til gerð
syðublöð. Eyðublöðin verða afhenit í skrifstöfum uimboðsmanna Tryggingasitofn-
unar ríkisins.
Bætur þær, sem úrskurðaðar verða nú í h'aust, eru:
ELLILÍPEYKÍR, örorkulífeyris, örorkustyrkur, barnalífeyr-
IR OG FJÖLSKYLDUBÆTUR.
Um réttihn til þessara bóta gilda í höf'uð'dr'át'tu'm eftirfarandi reglur:
ELLI OG ÖRORKULÍFEYRIR.
Rétt' til ellilífeyris eiga þeir, sem eru 67 ára og. eldri. Rétt iti-l' örorfeulifeyris
eiga öryrkjar á aldrinum 16—67 ára og sem hafa missit 75% starfsgetu sinnar eða
meira. Lífeyrir greiðist þó ekki, ef umsækjandí nýtur lífeyris eða eftirlauna af
opinberu fé eða úr opinberum sjóðum, er sé að minnsta kosti jafn hár lífeyri
samkvæœt lö'gúriuim. Lífeyririnn lækkar, ef .umsækjandi hefur aðrar tekjur, sem
eru hærri en lífeyririnn og fellur niður, ef ‘þær eru jafn háar þrefölduim lífeyri.
Heimilt er að hækka lífeyrinn uim allt að 40%, ef umsækjandi þarfnast sér-
stakrar umönnunar sökum sjúkleika eða eMilasléika. Um slíka hækkun skal sækja
lérstakléga.
. Heimiit er einnig að veita bætur eiginkonu elili- eða örorkulífeyrisþega, sam-
kværot umeókn, þótt hún sé ekki fullra 67 ára eðá öryrki. Bætur þessar eru
lægri en elli- og örorkulíffeyrir og má því aðeins veita að þess- sé talin þörf að und-
angenginni rannsókn á fjárhag umsSekjenda.
ÖRORKUSTYRKUR.
Öryrkjar, sem misst hafa 50—75% starfsgetu sinnar, geta sótt um örorkustyrk,
er Tryggingastofnuninni heimilt að veita ailt að 400.000.00 kr. auk verðlagsuppbót-
ar árlega til styrktar slikum mönnum, samkvæmt reglugerð, sem um þetta verð-
ur sett.' Umsóknir utn örorkustyrk verða að berast fyrir 1. des. n.k., ef þær eiga
að verða teknar til greina.
BARNALÍFEYRIR.
Rétt til barnalífeyris eiga:
a. ellilífeyfisþegar, örorkulífeyrisþegar og ekkjur, sem hafa á framfæri börn sín
innan 16 ára, þar með talin stjúpbörn og kjörbörn. Ebkja telst í þessu sam-
banidi einnig kona, þótt ógift hafi verið, hafi hún búið með hinum látna í 2
ár samfleytt og átt börn með honum, enda hafi bæði verið ógift og maðurinn
séð um framfærslu konunnar og barnanna. Ef maki umsækjanda er vinnufær
og hefur verulega tekjur, er barnalífeyi’ir þó ekki greiddur, nema sérstaklega
st-andi á.
Lífeyrir með kjörbörnum er «ð jafnaði ekki greiddur nema þau hafi verið á
framfæri hlutaðeigandi í minnsta kosti 5 ár. Loks gstur barnalífeyrir lækkað
vegna tekna umsækjanda og sjálfstseðra tekna barna.
b. Munaðarlaus börn, þ. e. börn innan 16 ára sem misst bafa báða foreldra sína og
ekki 'hafa aðra fyrirvinnu. Lífeyrir slíkra barna má hækka um 50%, ef sér-
staklega stendur ;á.
c. Kona, sem eiginmaður hefur yfirgefið, án þess að tryggja henni og bömum
þeirra nægilegan framfærslueyri, enda sé ókunnugt um að 6 mánuðumi liðnum
■frá 'því maðurinrt fór að heiman livort hann er á lífi.
d. Mæður 'ósikilgetinna barrn og fráskildar konur, sem fá úrskurð yfirvalds með
börnum sínu-m, geta snúið sér til umboðsmanna Tryggingastofnuniarinnar og
fengið liífeyririnn greiddan þar.
Heimilt er að greiða“bárn.alífeyri:
a. ekfcli, ef fyrirsjáanlegt er að tekjur hans hrökkva ekki til að sjá heimilinu
farborða. Ekkill fær þó aldrei meira en hálfan bern-aiífeyri.
b. Giftri konu, ef maður hennar hefur verið dæmdur til fangeleisvistar eða úr-
skurðeður á drykkjumainnahæli eða aðra hliðstæða stofnun.
FJÖLSKYLDUBÆTUR.
Rétt til f jölskyldubóta eiga foreldrar, sem hafa á framfæri sánu 4 börn sín eða
fleiri -innan 16 ára aldurs. Þar með talin stjúpbörn og kjörbörn og eru bætumar
greiddar með hverju barni, sem eru umfram 3 1 fjölskyldu.
Heimilt er að -greiða fjölskyldubætur vegna fÓEturbama, ef samiað er, að þau
séu raunverulega á framfæri fósturforeldra.
Þeir, sem njóta vilja framangreindra bóta og telja sig eiga rétt til þeirra frá
og með 1. janúar n.k., skulu skila umsóknu'm til umboðsmanns Tryggingastofnun.ar-
innar hið allra fyrsta og eigi síðar en 1. des. n.-k. Þeir, sem síðar öðlast rétt til bót-
ann-a, skulu senda umséknir sánar, þegar þeir uppfylla skilyrðin, til þess að geta not-
ið 'þeirra.
í kaup'Stöðum haf-a sjúfcrasamlögin umboðsstörf fyrir Tryggingastofnu'nina (á
Seyðisfirði og ísafirði þó bæjarfógeti), en i kauptúnum og sveitum sýslumenn eða
umboðsmenn þeirra, í hinum einstöku sveitafélögum. Þessir aðilar iáta í té eyðu-
blöð 'fyrir umsóknir og veita um9Óknum viðtöku.
Síðar verður auglýst eftir umsóknum um aðrar tegundir bóta.
Fæðingarvottorð og örorkuvottorð veroa að fylgja umsóknunum, hafi þau ekki
verið lögð fram áður í sambandi við umsókn um bætur, samkvæmt lögum um
Alþýðutryggingar.
Eyðublöð undir umsóknir um bætur hafa nú verið send til aílra umboðs-
m.anna vorra. í Reykjavík er hægt að fá eyðublöð í skrifstpíu Sjúkrasamlags
Reykjavíkur frá og með mánudeginum 14. okt. og úti um land eftir því, sem þau
berast umboðsmörinum næstu daga og verður það auglýst í blöðum úti um land.
Reykjavik, 14. okt. 1846.
TRYGGÍNGASTOFNUN RÍ-KIS5NS.
f:
í