Alþýðublaðið - 17.01.1947, Page 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Fösíudágur, 17. jauúar 1047.

Útgefandi: Alþýðuflokkurinn
i Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
I Símar:
Ritstjórn: símar 4901, 4902.
Afgreiðsla og auglýsingar:
j 4900 og 4906.
Aðsetur
í Alþýðuhúsinu við Hverf-
isgötu.
Verð í lausasölu: 50 aurar.
Sett í Alþýðuprentsmiðjunni
Prentað í Félagsprentsm.
ussa m iter
TILMÆLI RÚSSA um her-
stöðvar á Svalbarða, öðru
nafni Spitzbergen, hinum
mikla norska eyjaMasa í
Norður-íshafi, vekjia ekki að-
-eins alvarlegar og eðlilegar
'áhyggjur á Norðurlöndum,
heldur og ugg og iundrun á
öllu vesturhveli jarðar.
Menn spyrja, hvað komi tiil,
að þetta stórveldi, sem fyrir
nokkrum vikum bar fraim til-
lögur á þingi hinna samein-
uðu þjóða um afvopnun og
fékk þær tsamþykktar, skuli
nú fara fram á nýjjar her-
stöðvar fyrir sig á framandi
íslóðum, sem það hefur, að
minista- kosti •hingað til, ekki
talið sér nauðsynlegt að ráða
yfir sér rtil var-nar? Er það
hugsanlegt, spyrja menn, að
ailvaran á bak við afvopnun-
artillögurnar sé ekki meiri
•era þetta, — ;að með þeim sé
aðeins verið að blekkja heim-
- inn, en raunverulega sé verið
að búast af kappi undir nýtt
stríð?
Það er kapítuli út aif fyrir
,áíg, með hverjum hætti
Rússar bera þessi. tilmæli sín
um herstöðvar á Svalbarða
fram? Þessi eyjaMasi, sem
liggur um 600 kílómetra
norður af Noregi og um 1600
kílómatra norðaustur af ís-
landi, var með samninigi, sem
mörg ríki stóðu að í París
1920, viðurkenndur yfirráða-
svæði Noregs; en þá var um
leið svo á lcveðið, að engar
herþæki-s'töðvar mætti hafa
á Svalbarða, né Keldur mætti
víg-girða eyj-arnar. Á þennan
sairnnáng félíu-st síðiar ýms
rí-ki, sem ekki voru við upp-
• haflega gerð 'han-s riðin, þar
.á meðal Rússlland.
Eins og sjá má á þessu
væri það freklegt brot á Sval
harðasamnin-gnum, ef Noreg-
ur y-rði við tilmaalum Rússa
um h-erstöðvar þar norður
frá án þess, að samþykki ann-
arra -s'a-mnin-gsaðila kærai til,
og að sjálfsögðu er Rússu-m
það iljóst. Því láta þeir jnú
samtímis það þoð út ganga,
að þ-eir li'íti -svo á, að Sval-
barðas-amningurinn só úr
gildi. faijlinn, með því, að tvö
ríki, s-em stóðu að g-erð
hans, Ítallía og Japan,
séu ekki lengur aðilar að
honum. En þessari -skoðu-n
Rús-sa hefur þegar verið
kröftuglega mótmælt hæði af
Bretum og B andiarikj lamö nn-,
um; -o-g það er ekki líklegt,
að þess'ar tvær stórþjóðir,
sem vafalítið my-ndu telja sér
úgnað með rússneskum her-
<*x>0<x><><x><><x><x><XK:<~x<>e<x><x><><><x><x><><x><x><^^
Frímúrarar sækja um lóð vrð Melatorg. — Ó-
byggða lóðin við Skothúsveg. — Hvaða byggingar
eiga að standa við Melatorg? — Lóðin, sem á að
byggja hús. — Ekkert brask með lóðir í bænum.
— Aðvörun til bæjarráðs.
ÉG SÁ einhvers staðar að fé
lagsskapur Frímúrara liefði
skrifað bæjarráði bréf og far-
ið þess á leit, að hann fengi
lóð við Meiatorg fyrir hús, sem
hann hefur í hyggju að reisa.
Mér kom þetta nokkuð á óvart
vegna þess, að ég vissi ekki bet
ur, en að þessi félagsskapur ætti
eina beztn lóð bæjarins, lóðina
á horni Skothússvegar og Frí-
kirkjuvegar, sem allir -hafa
undrast vfir í fjölda mörg und-
anfarin ár, að alltaf skuli
standa óbyggð. Fer enginn í
neinar -grafgötur um það að
varla getur skemmtilegri lóð í
bænum, og því furðulegt að fé-
legsskapurinn skuli ekki sætta
sig við hana.
MELATORG og nágrenni
þess v-erður hins vegar ein-
'hver f-egursti staður í Reykja-
vík. Þar og í grenndinni eiga að
rísa ýms fegurstu hús borgar-
'innar, þar á meðal útvarpshús-
ið, sem vonandi verður byrjað á
hið allra fyrsta og Neskirkja,
en skammt frá eru háskólabygg
ingarnar, ÞjSðminjasaínshúsiö
mikla, Melaskóli, íþróttahöll K.
R, og fleiri vegleg hús. Það er
því skiljanlegt að menn og fé-
lagsskapir vilji gjarna fá leigu-
lóðir á þessum stað. Ég er hins
vegar andvígur því að Rcykja-
víkurbær hrapi að því að út-
hluta sMkum einkafyrirtækjum
lóðum á þessum stað.
EF FRÍMÚRARAR eru óá-
nægðir með lóð sína við Skot-
húsveg, geta þeir sjálfum sér
um kennt. Þeir keyptu þessa
lóð af Thor Jensen fyrir mörg-
um árum fyrir lítið verð á nú-
tímamælikvarða og seldu síðan
af henni stóra spildu. Ef til vill
telja þeir nú að lóðin sé of lít-
il fyrir þá. Það hafa þeir haft
upp úr því að braska með lóð-
ina. En bæjarfélagið á ekki að
hlaupa undir bragga með þeim.
þess venga og’’ borgurunum
finnst ekki þessi félagsskapur
svo mikils virði, voldugur, eða
hann uppfylli það rúm í þjóð-
félaginu, að hið ópinbera sé
skyldugt til að bera hann þess
vegna á höndum sér.
ANNARS VITA MENN lítið
um þennan félagsskap. Ég hef
enga ástæðu til annars en að
telja, að hann sé góður félags-
skapur fyrir þá fáú menn, sem
í honum eru. Þetta er leynifé-
lagskapur, en sagt er að hann
stefni fyrst og ör-emst að samá-
byrgð milli þeirra, s-em ' taldir
eru hæfir til þess að vera í hon-
um. Þetta allt er einkamál fé-
lagsins, en eftir hann liggur
ekki neitt í þjóðfélaginu, hvorki
til ills né góðs, svo að engin
ástæða er til þess að skaða bæj-
arfélagið hans vegna og heldur
ekki til að sýna honum neina
andúð.
SVO VIRBIST, sem Frímúr-
arar vilji láta auðu lóðina við
Skothúsveg byggja fyrir sig
glæsihýsi á leigulóð við Mela-
torg. Félagið hefur að minnsta
kosti leitað hófanna um að
seija lóðina við Skothúsveg
vissum aðilum fyrir hvorki
Imeira n’é minna en eina og
hálfa milljón króna. Menn sjá
því, hvað hér er á seyði. Við
skulum varast svona lagað.
Það er áreiðanl-ega meiri þörf
fyrir það að ^veita öðrum lóð
við Melatorg en Frímúrurum.
Bezt væri að þar yrðu menn-
ingarstofnani# sem ílestar, eða
stofnanir sem eru skildar
beim.
MÉR DETTUR til dæmis í
hug, þegar ég er að skrifa þetta,
að líklega geti Tjarnarbíó ekki
Frh. á 7. síðu.
fæst í bókaverzlunum.
Efni: Endurminningar, ávörp, kveðjur, ágrip af
sögu leiklistarinnar í Reykjavík, skrá yfir öll
leikrit, sem félagið hefur sýnt, og aragrúa af
leikaramyndum.
Þessir höfundar skrifa bókina: —_ Sveinn
^ Björnsson, Friðfinnur Guðjónsson, Guðrún
Indriðadóttir, Helgi Helgason, Eufemía Waage,
Alexander Jóhannesson, Sigurður Nordal,
Ædam Poulsen, Poul Reumert, Halldór Kiljan
Laxness, Gerd Grieg, Steingrímur Þorsteinsson,
Elísabet Göhlsdorf, Gunnar Hansen, Guðbrand-
ur Jónsson, Andrés Þormar, Jónas Þorbergsson,
Jakob Jónsson, Bogi Ólafsson, V. S. V., Bjarni
Guðmundsson, Loftur Guðmundsson, Sveinn
Sigurðsson, Kristín Sigfúsdóttir, Jón Hermanns-
son, Guðlaug Magnúsdóttir, Sigurður Grímsson,
Guðmundur G. Hagalín, Vilhj. Þ. Gíslason,
Brynjólfur Jóhannesson, Felix Guðmundsson og
Lárus Sigurbjörnsson.
Þetta e.r eina bókin, sem til er með aragrúa
af myndum af íslenzkum leikurum, sannkölluð
leikarabók.
Allir leiklistarvinir þurfa að eiga þessa bók.
Gefið vinum yðar hana, þegar þér viljið gefa
góða gjöf.
Við sendum bókina hvert sem er, bæði um
bæinn og út um land.
sími 7554.
<«X><X><X><X><X>X><X^<>e<><><><><X><X><X><><><^^
stöðvum á Svalba-rða, lá.ti
það viðgangast þegjandi, að
Rússar fengjp þæ-r. Það álit
is-em brezka jStj/ómiin hefur
'þ'agar látið í ljós, að þetta
mál varði bandalaig- hinna
sameinuðu fpjóða og verði að
k-orna til -þess kasta, gefur
■nokkra vísbendingu í því
efni.
Um afsiöðu Norðmann-a til
hinna rússnesku tftmæiá er
ekki mikið vitað enn, þó að
engum muni blandast hugur
um, að þau muni vera þeim
hið naesta áhyggjuefni. í
rússneskum tiikynni-ngum
um málið hefur því að vísu
ve'rið haldið fram, að Norð-
m-enn hafi ;í viðræðum við
Rússa ’þegar viðurkennt nauð
syn sameiginlegra hervarna
begigja þessara þj-óða á Sval-
barða. En nokkur ástæða er
•til að hald-a-, að þar sé ekki
íarið með rétt mál; -að
mininsta kosti taldi no-rska
ríkisútvarpið fyrir tveimur
dö-gum þær viðræður um
máíið, sem fram hqjfðu farið
til þessa, ekki vera annað en
undirbúningsviðræður. Og
. þiað 'er -næista ó-líkle-gt, að
: Norðmenn v-erði fú-sari til
| þess hér á efitir en áður, að
j verða við óskum Rússa um
| herstöðvar á Svalbarða, þeg-
j ar séð er, hve ákveðinni mót-
spyrnu það mætir hjá Bret-
|'Um og Bandaríkj amönnum
j o-g hve alv-arlegar viðsjár það
myndi hafa í Æö-r með sér..
r #
Það má yer-a ánægjraefni
fyrir okkur íslendinga í sam-
j bandi við þetta mál, að vita.
' að við hödúm hreinar hend-
i ur af þvi, ,að hafa á nokkurn
j hátt gefið tilefni till hinna
! rússnesku tilmaela við bræðra
iþjóð okkar um herstöðvar á
| Sva'lbarða. Við neituðum
| Bandaríkjamön-num um her-
I -stöðvar hér á landi, og héðam
; er nú verið að fiytjia síð'ustu
! leifarnar af setuliði þeirra.
i Amerískum herstöðvum á ís-
I landi verðu-r því ekki við
i borið, er Rússar heimta nú
j að fá herstöðvar á Svalbarða.
; Þj-ónar þeirra hér og annars
! stað'ar úti, um 'heim verða að
! finna eitthvað annað upp því
til skýrin-gar.
magneftíríiti ríkisins.
Vegna skorts á vartöppum í landinu, hefur
rafmagnseftirlitið látið hefja viðgerðir á var-
töppum að nýj-u og mun eftirleiðis afgreiða var-
tappa-pantanir frá rafvirkjum og rafveitum,
eftir því sem kostur -er á.
Jafnframt eru allir aðiiar hvattir til að
safna brunnum vartöppum og mun rafmagns-
eftirlit ríkisins kaupa þá, eins og síðar verður
nánar tilkynnt.
ÓlbreifiS A

minni gerð, helzt ný, óskast til kaupá“.
Rafveitá Hafnarfiarðar.
IJTgflic.