Alþýðublaðið - 07.02.1947, Page 5

/
. Föstudagiú*,* 71: febrúar 1947.
AfcÞÝÐUBLAÐIÐ
er hann 85 ára
SUMIR BERLÍNARBÚAR
kalla borgina sína „frum-
skóginn". Aðrir kalla hana
aðeins „alþjóðaborgina“ sína.
Auðvitað eru Berlínarbúar
sjálfir hinir innfæddu. Borg-
in er „Slfanghai“ Mið-Evr-
ópu. Þeir segja bara — já og
því ekki það. Þar eru aðal-
bækistöðvar og varðmenn,
fánar, ýmiss konar merki og
tákn og einkennisbúningar.
Þar eru bílar, hestvagnar,
auglýsingastólpar, ótal radd-
ir og hávaði, ólíkt viðmót og
tilgerð og séreinkenni fjög-
urra þjóða — fjögurra mjög
ólíkra þjóða, sem allar hafa
fengið umráð yfir hinni fvrr
um höfuðborg Þýzkalands,
Eins og kunnugt er, skipta
húsbændurnir þessari niður-
brotnu borg í fjögur her-
námssvæði (Zones). En það
er aðeins í Berlín, sem þessir
hlutar eru ekki kallaðir svo,
heldur skerurnar (sectors) og
er það að öllu leyti betra
nafn, sem þýðir eitthvað,
sem hefur verið skorið frá,
eitthvað, sem hefur hlotið
sitt einkenni, nýjan lífsmáta,
nýjan keim og loftslag, sem
er alveg frábrugðið ná-
grenninu. Hinar ósýnilegu
merkjalínur verða aðeins
sjáánlegar við einar aðal-
krossgötur, þar sem stórir,
hvítir auglýsingastólpar gefa
til kynna: „You are now
leaving the British sector“,
eða „Vous entrez le secteur
francais“, og þýðir þetta, að
hér sé stigið úr einni veröld
yfir í aðra, með því aðeins
að fara yfir veginn. Auðvitað
liggur megin munurinn í
sjálfum drottnurunum. En
sá mismunúr verkar eirinlg
á þá innfæddu.
Enginn Berlínarbúi lifir
lífinu í kæti og auðveldlega
og er þannig vægt að orði
koiriizt. En samt er á þéssu
rnunur. íbúárnir á herriáms-
svæði Bandaríkjamarina
virðast t. d. miklu frjáls-
legri en á hinum. Þeim er
gjarnar tilað brosa og hlseja
heldur en hinum. Áuðvitað
er þeim þáð, já en hvers
vegna? Því er erfitt að svara.
Ameríkumenn eera mikið
að því að hafa fána blakt-
andi. Amerísku rjómaíssturn
arnir eru ekki eins óáðlað-
aridí og t. d. aðalátöðvar
brezku hernámsstjórnarinn-
ar.
Það var jafnan glaða sól-
skin.' þegar ég var þarna í
Berlín, og á björturh og' sól-
ríkum morgni. begar ‘dyr bg
glugear eru opnir upp á gátt,
þá líður ómur Franks Sin-
atra eða Bines Crosbv eða
boogie-woogie út á göturiá,
kannske óskalög, sem ein-
hver le'ðindagjarn hermað-
ur frá Idaho. hefur æskt
eftir. Nokkrir ungir, ame-
rískir hermenn híma tímurn
saman við eitthvert götu-
hornið, masandi, lesandi
' sbrítlur, mæiandi. skríkj-
andi o.o segiándi brandara.
Þetta fellur þvzku bömun-
um vel og þau leitast við að
taka únp hina sömu háttu.
Þau hafa becrar komizt áö
því. að bótt ba sdaríkja her-
maðurinn geltiV þá bítur
hann ekki. Hermennirnir
glettast svolítið við þau, én
gefa þeim svo kannske sæl-
gæti daginn eftir. Og ef
stúlká; sem frámhiá gengur.
er eldd mjög óálitleg,' þá
hvísla þeir.
Að minnzt sé á herlög-
regluna, þá eru amerísku
lögregluþjónarnir ekkert
skrautbúnari, en hinir
brezku starfsbræður þeirra,
— engan veginn — en þeir
eru auðvitað mjög ólíkir.
Auk glæsimennskunnar hafa
þeir tij að bera snerpu —
Það má sjá, með hve þægi-
legu og lipurlegu látbragði
þeir ríða á hinum þungu
mótorhjólum sínum og stíga
út úr og inn í herbifreiðirn-
ar sínar. Þetta endurverkar
svona ósjálfrátt á þá inn-
fæddu og hugarfar húsbænd-
anna kemur til með að end-
urspeglast í þeim.
Austur frá miðju þessarar
alþjóða Berlínar ér lífið,
I mjög frábragðið. Þar verka i
hugir húsbændanna einnig á 1
! hina innfædáu. Enginn Berl-r
; ínarbúi hefur riokkru sinni !
hlegið að brezkum auglýs-1
: ingastólpa, og í hreinskilni
j sagt er hann ekkert hláturs-
efni. Og aldrei rnyndi það
! henda nokkurn Berlínarbúa
að hlæja, er hann færi í
gegnum Brandenborgarhlið-!
i ið, sem er inngangurinn að ;
hinum rúsneska hluta Berl-
! ínár — niðurbrotið, dimmt
og ægilegt. Hvílík sjón að
sjá það nú; hið forna Brand-
enborgarhlið . Þýzkalands:
„Arc de Triomphe", sem
einu sinni var stærsti varði
Prússlands í orði og tignar-
legastur að sjá. Nú eru að-
i eins tveár eftir af hinum
fjórum bronz-hestum, sem
ganga fyrir hinum risastóra
sigurhervagni. Tveir aðrir
:hafa einnig verið eldi eyddir
! — heygðir og fyrir kömið í
I eina rúslhrúgu, þar sem
j toppur granít-hliðsins hangir
: nú skringilega yfir.
) Nokkrir hermenn úr Rapða
■ hernum hafa náð að klifra
þarna upp, og köma fvrir
nokkrum eintökum af ráuða
: fánanum í málmkestinum,
Eyjólfur Pálsson við blaðsöluna.
spurður, hvemig þær líta út,
en svar við slíkri spurningu
er mér í rauninni, um megn
að gefa. Það mun auðveldast
að byrja með riokkrum töl-
um. Því sem næst nákvæm-
lega 75% af borginni eru
eyðilögð -—ekki skemmd —■
heldur eyðilögð —, moluð,
rifin í tætlur og brennd til
ösku. 25% af byggingunum
erri eftir íbúðarhæf, þó lösk-
AfmæiísviStal við
Pálsson.
í RÚMLBGA FIMM ÁR þegar Goðafoss forst, þá.
hefur Eyjólfur gamíi Pálsson ; varð ég að fá lögregluþjón
.,selt blöð, ó'g svo að segja til að hjá'lpa mér. Mann-
uð eða að nokkru leytl: hver einasti Reykvíkingur þröngin utan um mig til að
‘$kemmd.-, Þetta þýðir það, að jliefur tekið eftir honum, þar ná i blöðin var svo xnlkil, að
íbúar borgarinnar hafa nú j sem hann situr á stól við, ég náði þeim ekki undan,
aðeins 5 .< af því svigrúmi, er j Litlu blómabúðina á horrii i hendinni. En það er óskandi
áður var. j Skólavörðustígs og Banka-' að svoleiðis komi ekki fyrir
* j stxætis. í dag á Eyjólfur 85 | aftur.“
í miðhluta borgarinnar,ára afmæili, og benda allar Eyjólfur er bóndasonur
En þetta er lang-áhrifamesta þar sem eyðileggingin hefur ! líkur til þess, að hanri séjfrá Hjalila I Lándmanna-
sigurmerki — eða ósigur- verið, ef svo má segja aflger, í elzti tlaðasali í heimi. hreppi, en þar fæddist hann
j merki —, sem ég hef augum hefur boðskapur H. G. Wells.
j litið, miklu tilkomumeií-a en ; The Shape of Things to Gome
, sigurmerki Rauða hersins—i orðið óhugnanlegur ,raun-
nokkurs konar sigurstytta | veruleiki. Eg veit, að þarna
i hermanns úr Rauða hernum, j Mjómjár. þetta liklega hræði-
) sem er þar hugsjónalegt lega skýlaust. Hverju likist
tákn, standandi á Charlott
enburger Chaussee. um það
bil 200 stikur frá Branden-
borgarhliðinu.
Ef til vill ætti ég að segja
nokkur orð um rústir Berlín-
arborgar. Oft hef é'g verið
þetta? Nótt eina gekk ég
fram með Oharllottenburger
Chaussee frá Adlon höteli til
tekniska háskólans, sem var,
en sem nú ér brunninn til
ösku. Vegalengdin er um 1
Framhald á 7. siðu.
Eyjólfur er kominn á fæt j 1 • íehruar 1862. Hann for
ur fyrir kíukkan sex a'lía : snenima ^il roðra, og eftir að
daga, og á sjöunda tímanum': hnnn ^om ® Reykjavikur
fer 'hann niður í bæinn ;til i var kann a skútum.
að ná i morgunfcllöðin. Hann , 5*°^^ hann draga vænan fisk.
geymir s'tólin'n sinn í blóma- j Siðan vann hann ýmiskcnar
búðinni og svo er hann þárna j ve,riíaniann:Svmnu> v^ir með"
á horninu meira eða minna jstofnenda Dagsbrúnar og
allan daginn. rhefur fra fyrstu tið fylgt
1 Alþýðuflokknum að málum
Áskriftalistar að hluthafasöfnjuai SkautahalIárinnar.Mf. eru til
sýnis á efitirgreindum stöðum:
Skrifstpfu Theodórs Líndal, hrl., Hafnarsfræfi 19.
Skrifstofu Haraldar Guðmundssonar, fasteignasala, Hafriar-
síræíi 15.
Skrifstofu Brands Brynjólfssoniar, hdl., Bankastrsati 7.
Skrifstofa 'Sigurjóns Danívalssonar, B. ,.S. í„ Hafnarstræti 23.
Skrifstofu Egils Vilhjálmssqnair, Laug'aveg .118.
Ekki bea: qð greiða hluti við undirskrlft og eigi fy:- -n stjór:r:i
lætur vita. Vegna fyrixhugaðxa framkvæmda er muðsynlegt, a<)
þeir, sem ætla sér að skrifa sig fyrir hlutum, gari það sem fyrst.
„Það er.nú ekki eins mik- . - . ■ , ■.
ill kraftur í blaðasöíúnni | J11.. ry^ *
eins og meðan stríðið' var“ J , E^°lfur var nm nokkurt
segir Eyjólfur." „Til dæmis, skeiöf. a Ellihemniinu og
i missti þa konu sma, Guð-
.......«....... rúnu Einarsdóttur. Fyrir
l! rúmum þrettán árum fékk.
:. hann aðkenning af slagr og
l ! Futti þá tiil dóttur sinnar,
» þar sem hann heíur búið
: sioan. Han.n segir svo frá
.f. því, hvernig hann ’byirjaði á.
blaðasÖlurini:
F.
„Ég ,var vesalingur og
mér leiddist mjög mikið.
■ Þetta var fýrir rösklega
l j fimm árum, og ég byrjaði að
■ j bera út A.lþýðublaðið. En ég
; j gat bað ekki af því að ég á
\ i erfitt með gang. Varð ég þvi
: j áð hæ tta, en þá sóttu ileið-
indiri aftur i sama horf.
Býrjgði ég þá í október að
að reýria'að salia blöð og þef
| verið að því siðan.“’
' — Er þér ekki stundum
kalt?
„Jú, þetta er-kuldaverk.
. þegar maður verður alltaf að
; hafa að-ra. hendina bera til
; ' Frh. á 7. siðu.