Alþýðublaðið - 10.06.1947, Blaðsíða 5

Þíiðjudagur 10. juní 1041
AtÞÝÐUBtAÐrÐ
ENGINN HELDUR, að
stjórnlagaþingið, .er ítalska
þjóðin kaus 2. júní 1946, hafi
borið mikinn árangur. Hlut-
verk þingsins var að gera
frumdrætti að nýrri stjórnar-
skrá. En níu mánuðir eru nú
liðnir, og hafi hinir 75 full-
trúar gert eitthvert uppkast,
er það einungis til í höfðum
þeirra.
Saga þingsins hefur verið
grá og leiðinleg. Það hefur
haldið fáa fundi, því að starf-
semi þess hefur mestmegnis
farið fram í skuggalegum
fundarsölum undirnefnd-
anna. Þar hefur enginn mál-
efnahiti verið og engir sér-
stakir viðburðir gerzt. En
skýringin felst í því, hve hér
í landi eru margir flokkar og
álíka sterkir, og enginn einn
flokkur eða tveir flokkar í
samstarfi eru svo sterkir, að
þeir hafi þingmeirihluta að
baki sér.
Samsteypa þriggja, fjögra.
eða fimm flokka var nauð-
synleg til þess, að hægt væri
að mynda stjórn. En árang-
urinn var marglit stjórn,
málamiðlunarstjórn, sundur-
tætt af innbyrðis deilum og
-dæmd til áframhaldandi að-
gerðaleysis. Aðgerðaleysið
hefur reynzt bezta leiðin til
að komast hjá árekstrum
milli hinna samstarfandi
flokka. Af sömu ástæðu var
og ráðið af að forðast eftir
fremsta megni, að stjórnlaga-
þingið héldi fundi.
Jafnvel enn skaðlegri
deyfð hins samsetta' meiri-
hluta var sofandaskapur
hinnar öflugu stjórnarand-
stöðu, er hefði átt að
eiga hreinar hugsjónir og
ihljómgrunn með þjóðinni.
En stjórnarandstaðan stend-
ur nú saman af sundurleitum
hópum íhaldsmanna, kon-
ungssinna, andfasista og
flokka frjálslyndra manna.
Þeir eru allir ótrúlega veikir
og sneyddir fylgi og áliti.
Á síðustu vikum hefur þó
virzt bóla á sæmilegri stjórn-
arandstöðu. Og þjóðin fylg-
ist með af athygli, og í krafti
þess reynir hún að fá sig
virta viðlits og tekna til
greina. Það er andstaða
ítalska Jafnaðarmannaflokks
ins, sem hér um ræðir, en
hún hefur þrátt fyrir það
komið fullseint fram á svið-
ið til þess að lífga starfsemi
.stjómilagaþingsins. AHmarg-
i,r fulltrúanna eru teknir að
íhuga væntanlegan sigur
þeirra við næstu kosningar,
en þær virðast hafa hernum-
ið gervallan hugsanagang
þeirra nú þegar.
* * *
Á þetta syf julega og sinnu
lausa þing hefur sértrúar-
postulinn frá Sikiley kastað
sprengjum 'sínum. Hann er
utan við allan flokksaga og
er sjálfur leiðtogi flokks,
sem hefur aðeins þrjá full-
itrúa á þingi. Faðir hans, Ca-
millo Finacchiaro-Aporile,
var frægur lögfræðingur og
nokkrum sinnum ráðherra í
lok síðustu aldar. Finocchi-
aro yngri réðist nú í fjöl-
mörgum ræðum af miklu
hugrekki á ráðherra og þing-
ful'ltrúa fyrir að hafa notað
opinberar .stöður sínar til
þess að afla sér fjár á ólög-
legan hátt, en það er óverj-
andi nú, þegar fátæktin ríkir.
Flokkur kristilegra lýðræðis-
sinna hefur mest orðið fyrir
GREIN ÞESSI er eftir
Vincenzo Vacirca og birt-
ist í New Leader, blaði
jafnaðarmanna í Banda-
ríkjunum. Hún f jallar um
hið aðgerðalitla stjórnlága
þing er nú situr í Italíu og
hvarf auðæfa þeirra, er^
Mussolíni hafði meðferðis,
þegar hann var líflátinn.
árásum hans, en aðrir stjórn-
arflokkar hafa ekki heldur
slopþið óskaddaðir.
Þannig standa málin. Hrun
fasismans hefur látið eftir
sig margar efnahagslegar
lagasetningar, sem enginn
hefur enn haft hugrekki til
að kollvarpa, að nokkru leyti
vegna þess, að hjá þeim hef-
ur skapazt mörg áhugamál,
er viðftalda hvert öðru, að
nokkru leyti af þeim sökum,
að á tímum skortsins halda
þessar lagasetningar við á-
kveðinni og nauðsynlegri
starfsemi, og enn fremur
vegna þess, að strax er kom-
ið atvinnuleýsi og enginn vill
taka á sig ábyrgðina af því
að reka fleira fólk frá vinnu.
Niðurstaðan hefur orðið sú,
að allt hagkerfi 'fasismans
heldur áfram óskaddað, með
öllum yfirráðum yfir fram-
leiðslu, launum, hagnýtingu
hráefna, útflutningi og inn-
flutningi, sérleyfum til olíu-
vinnslu og bílaframleðslu, út-
hlutun járnbrautarvagna o.
s. frv. ÖIl þessi úthlutun
krefst um boðsmanna. Fasist
ar voru fjarlægðir og komm
únistar, kristilegir lýðveldis
sinnar og jafnvel sósíalistar
komu í staðinn, en engir um-
boðsmannanna tilheyra nýja
jafnaðarmannaflokknum.
Umboðsmennirnir eru
orðnir að nýrri mbættis-
mannastétt. Engrar sérþekk-
ingar er þar krafizt, en að-
eins nauðsynlegt að vera
maður af sauðahúsi stjórnar-
samsteypunnar og geta þegið
að stinga 10 til 20 sinnum
hærri launum í vasann en
venjulegir embættismenn fá.
Þá varð ástandið vansæm-
andi, þegar nokkrir umboðs-
mannanna yfirgáfu stöður
sínar og voru kosnir á stjóm-
lagaþingið, en höfðu samt
bæði þessi verk á hendi án
þess að finna, að þetta tvennt
gat ekki samrýmzt. Hon.
Finocchiaro-Aprile kom við
þessi kaun, en hann sagði
engar nýjar fréttir. Hann
endurtók aðeins það, sem
skrafað var um í hljóði á öll-
um kaffihúsum á Ítalíu.
Hann hafði aðeins þá sér-
stöðu að hafa talað á ífalska
þinginu og' látið alla þjóðina
heyra til sín, og af hans völd-
um var stofnuð rannsóknar-
nefnd innan þingsins.
* * *
Áhrifamesti stjórnmála-
flokkurnn var flokkur kristi-
legra lýðræðissinna, og af
því að hann vax stekastur,
hlaut hann flest ráðherra-
embætti, og hann var líka
duglegastur við að skara eld
að sinni köku. Árásirnar á
fjármálaráðherrann Camplli
og á Micheli settu stjórnina
í mikinn vanda, og um tíma
var ekki annað sjáanlegt, en
að ráðuneyti De Gasperis
yrði að segja af sér.
En þá kom Togliatti til
hjálpar og kommúnistaflokk-
ur hans.
Kommúnistarnir hafa allt-
af án blygðunar sýnt siðleysi
sitt í stjórnmálum, nema
þega,r pólitískur ávinningur
var að predika almennt, sið-
gæði. Á þessu tímabili
ítalskra stjórnmála hefðu
þeir átt að hafa áhuga á að
ráðast af öllum kröftum
hinnar ágætu skipulagninga
sinna gegn spillingu borgar-
anna. Á erfiðum tímum eru
menn gjarnir á að berjast
gegn spillingu og skamma
hina riku, en kommúnistar
létu þetta fábæra tækifæri
sér úr greipum ganga. En
hvers vegna?
Margir menn í virðingar-
stöðum Kommúnistaflokks-
ins hafa hlotið góðan hagnað
af embættum ríkisins með
lítilli fyrirhöfn. En það er
ekkij fullnægjandi skýring-
Annað miklu veigameia hlýt-
ur að hafa legið að baki þessa
fyrirsjáanlega pólitíska
leiks. Og það voru auðæfin í
Dongo.
Dongo er lítil borg með
örfáum húsum í Comohérað-
inu, rétt við svissnesku
landamærin. Þar var það á
vordegi 1945, að Mussolini
var tekinn til fanga og líflát-
inn ásamt hinum nánustu
samstarfsmönnum sínum:
Bombacci, Farinacci, Starace
og að ógleymdri hinni ungu
fylgikonu hans, Clöru Pett-
acci.
Leyndardómur umlvkur
ævilok einræðisherrans. Frá
þeim hefur ekki verið ræki-
lega skýrt, en nokkrar óstað-
festar fregnir voru birtar.
Það er vitað, eða réttara
sagt fullyrt, að sex eða sjö af
aftökumönnunum eða áhorf-
endum atburðarins, séu ekki
á lífi- nú. Allir hafa verið
drepnir á dularfullan hátt.
Ennfremur er það vitað,
að herinn, sem stöðvaði
,,greifann“, laut stjórn Kom-
múnistaflokksins. Þar að
auki hafa menn fyrir satt, að
Mussolini hafi flutt með sér
fjársjóði gulls og demata,
sem nefndur hefur verið
„fjársjóðrinn í Dongo“.
Hvað hefur orðið um þessi
auðæfi? Kommúnistar neita
ekki að þau hafi verið til, en
gera hins vegar litið úr þeim
og fullyrða, að þau hafi ver-
ið notuð til hjálpar þeim, er
tóku þótt í athöfninni, og
fjölskyldum þeirra. En þess-
ari staðhæfingu er almennt
ekki trúað.
Hernaðarleg rannsókn var
fyrirskipuð og Zingales hers- '
höfðingja var falið að kom-
ast að sannleikanum. Nú var
gert ráð fyrir miklum tíðind
um. Þjóðin fylgdist með
þróun málanna af áhuga, en
þá kom þinghneykslið varð-
andi umboðsmennina sælu.
Þegar málin voru á þessu
stigi, var Zingales hershöfð-
ingja vikið frá, en rannsókn-
in falin Bruni kapteini, með-
limi herréttarins. Stjórnar-
kreppunni var afstýrt og De
Gasperi og Campilli voru á-
fram í stjórninni.
Rannsókna.rnefnd þingsins,
er í voru kristilegir lýðræðis
sinnar og kommúnistar, tók
til starfa og hún mun hafa
nóg verkefni í marga mán-
uði. En það skyldu menn
muna, að 24. júní er setutími
stjórnlagaþingsins út runn-
inn, og þá er einnig lokið
ársháfíð
Nemsndasambands Hennfaskólans
í Reykjavík
verður haldin mánudaginn 16. júní og hefst með
borðhaldi að Hótel Borg og í Sjálfstæðishúsinu
kl 7y2.
Hver stúdent má taka með sér einn gest.
Aðgöngumiðasala í íþöku n. k. föstudag og
laugardag kl 4—7 e. h. báða dagana.
Þeir árgangar, sem óska að halda hópinn á
hátíðinni, tilkynni það á sama stað í síma 1999
milli 4 og 7 á fimmtudaginn, annars má búast við
því, að ekki verði unnt að sinna þeim óskum.
STJÓRNIN
Smoldng eða dökk föt og stuttir kjólar.
Kemendasamband Menntaskólans
í Reykjavík
Fulltrúafundur nemendasambandsins
verður haldinn í Menntaskólahúsinu
föstudaginn 13. júní kl. 8V2 e. h.
Dagskrá skv. Iögunum.
Fulltrúar eru beðnir að mæta stundvís-
lega.
STJÓRNIN
Tónlisfarfélagsíns
BUSCH kvarteffinn
3. tónleikar
Aðgöngumiðar á kr. 25,00 eru seldir hjá
Eymundsson, Lárusi Blöndal, Ritfanga-
verzlun ísafoldar og við innganginn.
Þar sem útlit er fyrir, að skortur verði á
snurpunótabátum á komandi síldarvertíð, vill
L.Í.Ú. hér með vinsamlegast beina þeirn til-
mæium til meðlima sinna, að þeir hvorki
leigi. né selji báta þá, sem þeir kunna að eiga,
án þess að þeir eigi um það samráð við L.Í.Ú.,
• þar sem það hefur nú með höndum í samráði
við Nýbyggingarráð útvegun og úthlutun
snurpinótabáta, og verður þar tekið íyllsta
tillit til nothæfni þeirra snurpinótabáta, sem
þeir eiga, er pantað hafa báta hjá L.Í.Ú.
Landssamband íslenzkra úívegsmanna.
umboði nefndarinnar.
ítalir hafa gaman af að
sýna forna kunnáttu sína í
latneskum orðatiltækjum.
Þeir hafa breytt hinu gamla
orðatiltæki: do ut des (ég gef,
til þess að þú gefir) í Dongo
ut des (Dongo til þess að þú
gefir).
í spetmber verður svo
fyrsta þing lýðveldisins
kjörið.