Alþýðublaðið - 31.01.1948, Blaðsíða 1

Veðurhorfur:
Norðaustan stinningskaldi,
skýjað með köflum, en úr-
komulaust.
Forustugrein:
Aðfarir kommún,ista' við;
síldarútvegmn-
XXYIII. árg.
Laugardagur 31. jan. 1948.
25. tbl.
Var andiepr leiö
íooi illra Sodierja.
Hvatti til baráttu
með krafti sálar-
innar, en
vopnavaidio
MAHATMA — sálin mikla
— var nafn það, sem millj-
ónir Indlands gáfu hiniim
gamla leiðtoga, sem í gær lét
lífið fyrir skotum morðingj-
ans. Þetta nafn, Mahatma,
lýsir betur en nokkuð annað
forustu þeirri, sem Gandhi
veitti þjóð sinni, og fordæmi
því, sem hann gaf heiminum
öllum. Hann hvatti til óvirkr
ar andstöðu, andstöðu með
krafti sálarinnar, en ekki
vopnanna. Fáir vestrænir
menn geta skilið magn slíkr-
ar baráttu mcð milljónum
Austurlanda, eða áhrif þau,
sem Gandlii vann sér í huga
Indverja af öllum trúflokk-
um.
Mohandas Karamchand
Gandhi fæddist 2. október
1869 í Porbandar. Hann var
af tignum ættum og fór ung
ur til Bretlands til að læra
lögfræði. Ætt hans var mót-
fallin nómsför hans, eri fjöl-
skyldan studdi hann, eftir að
hann lofaði að neyta ekki
kjöts.
Þegar Gandhi hvarf aftur
heim að loknu námi gekk
honum illa að hefja lögfræði
störf, Eftir nokkra hríð fór
hann til Natal í Suður-
Afríku og starfaði þar. Þá
var það, að augu hans opnuð
ust fyrir hinum hörmulegu
lífskjörum Indverjanna, sem
þar eru margir. Þar hóf hann
baráttu sína, sem endaði í
gærmorgun..
Gandhi hvatti þjóð sína
tiil að beita ekki ofbeldi,
nota ekki vopn. Meitið að
e'iga s'amvirinu við kúgara
ykkar, veitið óvirka and-
stöðu. Oft dró Gandhi sig í
hlé, en kom svo fram á sjón
■arsviðið aftur og leiddi and-
stöðu þjóðar sinnar. Hann
braut niður mikið af hinni
geysilegu stéttaskiptingu
landsins, hann vann að jafn
rétti kvenna og gekk á und-
an öðrum í því að lifa ó-
brotnu bændalífi. Allir hafa
heyrt um geitina og rokkinn.
Þegar settur var á ealtskatt
ur í Indlandi, leiddi Gandhi
geysifjölmenna hópgöngu
Indverja út á strönd Ind-
landshafsins, þ'ar sem þeir
unnu salt úr sjónum í mót-
mælaskyni.
SAT OFT I FANGELSI
Hvað eftir anniað var
Gandhi itekinn fastur, og það
Framhald á 7. síðu.
lililS manDÍiöidi
vlðstaddQr lorilð
Fregíiio vékur
bryggð og ólífj
nm gervaS!ay
heln.'e
Þetta er ein af síðustu myndunum, sem tekin var af þeim Gandhi og Nehru saman.
Hún var tekin á þingi Hindúa
Tilræði kommúnista við
síldarútveginn hrundið.
Dagsbrðnarstjðrnin aftirkall-
aði eætiirvmanbaRnið i gær.
f>ingmöiiuym neSri
málstofuonar á
Bretlandi
fækkað?
INNANRIKISMÁLAKAÐ-
HERRA Breta hefur borið
fram frumvarp um, að þing-
mönmmi neðri málstofunnar
verði fækkað um 32, eða úr
640 í 608.
Er í frumvarpi þessu lagt
til, að borgarhlutinn City í
London hafi hér eftir aðeins
einn þingmann í stað tveggja
áður, en City er verzlunar-
, hverfi borgarinnar, og eru
jkjósendur þar fyrst og
| fremst kaupsýslumenn, sem
hafa flestir kosningarétt einn
ig annars staðar. Þá er og
gert ráð fyrir, að 12 háskóla
kjördæmi verði lögð niður,
þar ieð kjósendur þeirra hafi
svo til allir einnig kosninga
rétt annars staðar.
Eftir að sjómenn tóku til sinna ráóa og
stöðvuóu aila vinou við skioin.
FRAM er komið í sænska
þinginu frumvarp um, að Is-
lendingar, Danir og Norð-
menn þurfi hér eftir ekki
dvalarleyfi í Svíþjóð. Það
fylgir fréttinni, að búizt sé
við, að hliðstætt frumvarp
verði flutt í danska þinginu
innan skamms.
EFTIR AÐ SJÓMENN Á SÍLDVEIÐISKIPUNUM
liöfðu í gærmorguu svarað síðasta tilræði kommún-
ista við síldarútveginn, næturvinnubarminu- með því
að stöðva sjálfir ailla vinnu við skipin, sá Dagsbrúnar-
stjómin sitt óvænna og féllst á það, á fundi með full-
trúum sjómanna, sildarverksmiðj a ríkisins og lands-
sambandi íslenzkra útvegsmanna síðdegis í gær, að
leyfa vinnu við skipin allan sólarhringinnH
Var strax í gærkveldi hafin vinna á ný viS losun síld-
veiðiskipanna, en 60 þeirra biðu í höfn allan daginn í gær
með rúmlega 50 000 mál innan borðs. Vinna var einnig
hafin í gærkveldi við fermingu síldarflutningaskipanna.
NætuirvinniubaTm komm-
únistasítjórnaninnar í Dags-
brún við sílldveiðiiskipin og
síldarflutiningaskipin mælt
ist sitrax mjög illa fjmir, ekki
aðéilnis hjá sjómönmiuim, heild-
ur og hjá verkamönnum, svo
augljós: sam niauðsyn þess er,
að unnið sé allam sólarhring-
inin við skipin, meðiaín hin
mikla sfldveiði stendúr yfir.
Hefuir um fáitit verið meiina
talað síðustu tvo sólairihrmg-
ama en þetta síðasta tilíræði
kommúnista við síldjarútveg-
mn.
Dagsbiúniai'atjórnin lét sér
þó ekki segjast við það,
heldur lengdi hún í fyrra-
kvöld þann tíma, sem nætur-
vinniuibannið átti að ná til,
MOHANDAS GANDHI
var myrtur í New Delhi
rétt fyrir hádegi í gær, er
hann gekk til bæna. Of-
stækismaður úr þeim
flokki Hindúa, sem höt-
uðu Gandhi, skaut að hon
uffl þrem eða fjórum
skammbyssuskotum á
stuttu færi, og lézt hinn
aldni leiðtogi 35 mínútum
síðar. Miki’ll mannfjöldi
var viðstaddur, er morðið
átti sér stað, og 'brast upp
sorgaróp, er fréttin um lát
leiðtogans barst út til
fjöldans. Árásarmaðurhm
náðist þegar í stað.
Fregnin um morð hins
fræga leiðfoga Indverja hef-
ur vakið hryggð og ótta um
allan heim. Eim ér ekki hægt
að sjá, hverjar afleiðingarn-
ar verða, en það er talið lán
í óláni, að morðinginn var
Hindúi, en ekki Múhameðs-
trúarmaður.
I dag er hænadagur um
gervallt Indland. Lík Gand-
his verður flutt niður • að
hinni helgu á, Jumna, og þar
verður líkið hrennt.
Nehru, forsætisráðherra
Indlands, hefur haldið ræðu
og lýst sorg Indverja yfir hin
um mikla missi. Hann hvatiti
þjóðina til þess að starfa á-
jfnam í anda Gandhis og
|vinna þau verk, er honum
vannst ekki tími til að ljúka.
Um allan heim hafa áhrifa
menn farið lofsamlegum orð
um um hinn látna leiðtoga,
jafnvel þeir, sem hann barð
ist gegn á Indlandi. Attlee
flutti í igærkvöldi ræðu í út-
varpið, og kvað hann lát
Gandhis ómetanlegt tjón fyr
ir brezku stjórnina.
Gandhi lézt sem píslar-
vottur, þegar sókn hans gegn
blóðsúthellingum var að
byrja að bera árangur. Hann
var nýbúinn að fasta og fá
með því alla leiðtoga lands-
ins til að lofa friði. Hverjar
afleiðingar þessa hryllilega
morðs verða, er að svo búnu
ógerlegt að sjá fyrir. Næstu
vikur munu skera úr um
það.