Alþýðublaðið - 04.03.1948, Qupperneq 8

'Gensf áskrifendur;
5að Alþýðublaðinu.
Alþýðublaðið inn á hvert
I heimili. Hringið í síma
[ 4900 eða 4906.
Fimmtudagur 4, marz 1948«
Börn og unglinga^
Komið og seljið j
ALÞÝÐUBLAÐID. :]□
Allir vilja kaupa : J
ALÞÝÐUBLAÐIÐ. 'T^
Nýju síldaryerksmiðjurnar:
Þær kosliiu ekki nema 4©
tniiljónifr segir áli 11
--------------*-------
Finnur dönssoo segir: Þyngsti skattur
á sióinenn og útvegsmeno á Islandi.
------------------»-------
MIKLAR UMRÆiÐUR urðu á alþingi í gær um óstjóm
Áka Jakobssonar á byggingu nýjit síldarverksmiðjanna á
Skagaströnd og Siglufirði, en þær hafa reynzt kosía 40 mill
jónir króna eða helmingi meira en upphaflega var áætlað.
Hins vegar er þannig gengið frá reikningum hyggingarnefnd
ar Áka, að enn er ekki hægt að upplýsa, hver sé byggingar-
kostnaður lýsisgeymanna tveggja og mjölhussins fræga á
á reikningum nefndarinnar
Vinnutími verziunarfólks ákveð-
inn 48 klukkusíundir á viku. j
__ i
'--------♦--3------
Ný-ir samningar undirritaöir í gærkvöldi.
----------------------*--------
f GÆRKVÖLDI vora undirritaðir samningar um launa
kjör verzlunarfólks í Reykjavík, sem gilda frá og með 1.
marz 1948. Hinir nýju samningar eru að mestia
samhljóða áður gildandi samningum en þó með ýmsum
hreytingtun til hagsbóta fyrir verzlunarfólkið, þar á meðal
nú 48 klukkustunda, vinnuvika fyrir vérzlunarfólkið.
Siglufirði, en endurskoðun
stendur enn yfir.
Tekið hefur verið í Lands
bankanum 20 milljóna fast
lán vegr.a þessara • fram-
kvæmda, en auk þass er í
Landsbankanum yfirdráttar-
lán að upphæð 14 milljónir
króna. Ríkissjóður hefur
greitt vegna fjamkvæmd-
anna 4 milljónir og síldar-
veirksmiðjur ríkisins 2,4 mill
jónir. Til viðgerðar á mjöl-
skemmunni á Siglufirði er
búið að verja 220,þúsundum,
en samkvæmt nýjustu áætl-
■unum er búizt við, að mjöl-
skemma í fullkomnu ásig-
komulagi muni kosta um 3
milljónir.
Reikningar byggingar-
néfndar Áka eru þannig úr
garði gerðir, að af þeim verð
ur enn aðeins vitað með
vissu, hvað efnið í lýsisgeym
ana tvo og mjölskemmuna-
frægu kostaðá, en annar kostn
aður er þar ekki sundurliðað
ur. Vir.na lögfræðingarnir
Guttormur Erlendsson og
Ragnar ólafsson að endur-
skoðun þessara reikninga, en
henni miðair seint.
Jóhann Þ. Jósefsson gaf
þessar upplýsingar í samein
uðu þingi í gær í tilefni af
fyrirspurn frá Jór.asi' Jóns-
syni. Eru þessar upplýsingar
ráðherrans komnar frá stjórn
síldarvarksmiðja ríkisins, en
hún tók við síörfum bygging
arnefndar Áka á síðast liðnu
ári.
Áki Jakobsson tók þátt í
umræðunum og kvað vel far
ið, að þessar upplýsingar
lægju fyrir, því að af þeim
Raívirkjaverkfall
hófsf í morgufl,
TILRAUNIR til samkomu
Iags milli r^fvirkjameistara
og rafvirkja foru út um þúf-
ur í gærkvöldi, og hófst verk-
fall hjá rafvkkjum því í
morgun.
Félag löggiltra rafvirkja-
meistara í Reykjavík sagði
upp samninguim sínum við
Félag íslenzkra rafvirkja í
janúarlok, og gengu samn-
ingarnir úr gildi 1. þ. m.
mætti sjá, að síldarverksmiðj
urr.ar á Skagaströnd og
Siglufirði hefðu ekki kostað
nema 40 milljórjir, en það
myndi vera met hér á landi.
MET ÁKA.
Finnur Jónsson sagði, að
það væri áreiðanlega rétt hjá
Áka Jakobssyni, að hér væri
um met að ræða. Verksmiðj-
urnar hefðu reynzt helmingi
dýrari en upphaflega var á-
ætlað, og frágangurinn á
framkvæmdurn byggingar-
nefndar Áka Jakobssonar
væri þjóðkur.nur af lýsis-
geymunum og mjölskemm
unmi frægu. Lagði hann á-
herzlu á, áð endurskoðuninni
á reikningum.byggingárneínd
arinnar yrði hraðað sem
mest og höfð á því gát, að sá
hinna tveggja endurskoð-
enda, sem væri kunnur að
því að vera þægt verkfæri
kommúnista, tefði hana ekki.
Kvað Finnur fyllstu ástæðu
til þess að fram færi- ýtarleg
rannsókn á átörfum bygging
arnefndarinnar og væri öll-
um aðilum fyrir beztu, að
hún færi fram isem fyrst.
Fininur Jónsson upplýsti,
að mjög erfiitt hefði verið að
fá viðunanlegar upplýsingar
hjá byggingarnefnd Áka og
væri því' líkast, sem henni
hefði verið mjög óljúft að aðr
ir aðilar athuguðu plögg
henmar, enda bæri ■ svar
stjórnar síldarverksmiðjanna
það með sér, að ýmsar rnikil
vægar upplýsíngar væru
ekki fyrir hendi. Kvað Finn
ur Jónsson þjóðina eiga ský-
lausan kröfurétt á því, að
upplýst yrði. hver bæri hina
raunverulegu ábyrgð á því,
að lýsisgeymarnir nýju á
Siglufirði hefðu verið reist-
ir í mýri og svo illa frá þeim
gengið, sem raun væri á orð
in, og að stærsta mjölskemma
landsiná hefði verið byggð á
kvifesyndi - með þeim afleið-
ingum, sem: komnar væru í
ljós og öUum landsmönnum
kunnar. Hér væri sem sé um
að ræða hvorki meira né
minna ein þyngsta skattinn.
sem lagður hefði verið á ís-
lenzka sjómenn og útvégs
menn.
I Verða gerðlr j
| verzlunarsamn- i
I ingar við Danil j
j ÞAÐ ER LÍKLEGT, að j
■ teknir verði upp viðskipía ■
■ samningar milli Danmerk ■
■ ur og íslands innan ■
| skamms, að því er Emil j
■ Jónson viðskiptamálaráð- ■
■ herra skýrði hlaðinu frá í ■
j gær. Hann kvað viðskipta j
j samninga ekki hafa verið j
j til milli íandanna og hefðu j
j viðskipti oft stöðvazt, af:
: því að slíkir samningar:
: væru ekki til. Þegar Emil:
: var í Höfn, ræddi hann :
: þetta mál við dönsku :
: stjórnina, og er það nú í :
: athugun. :
■■■■■■■■■■■■■■■■saiiiaaaiaiiiaiiaail
20 - 30 þúsund mal
effir í firó.
í GÆR VAR verið að
lesita Hel af þróar síld, en lok
I ~
ið var við Knob Knot -og Ban
an var farinn, en í þessi skip
Öll hefur verið látin þróarsíld
síðustu daga, og mumu mú
varla vera meira eji 20—30
þúsund mál eftir í þró-
Enn er hvassviðri á Hval-
firði og hafa bátarnlir ekki get
að kastað fyrir síldina. Aðeins
eitt skip kom í gær úr Hval-
firðli. Var það Fagriklettur
með 300—400 mál.
Bifredðarnar, sem árekstur
inn varð milli, var fólksbif-1
reiðin G 255 og R 3059 og var
það bifreiðarstjórinn iaf þeirri
síðarnefndu er beið bana. Var .
það 19—=20 ápa piltur, en
nafns hans verður ekki get-
ið, þar eð ekki hafði náðst rtil
allra aðstandenda. hans í gser-
kvöldi, en meðal annars móð
Þráðlaus fæki fyrir
> slökkviliðið
SLÖKKVILIÐSSTJORI
hefur farið fram á gjaldeyr-
isleyfi til kaupa á þráðlaus
um tækjum íyrir slökkivilið
ið. Bréf um þetta efni var
lagt fyrir bæjaráðsfund s. 1.
mánudag.
Við afgreiðslustörf í sölu-
búðum voru grunnlaun
kvenna í tveimur lægstu
launaflokkum hækkuð að
nokkru, og í öðrum flokkum
hækka byrjunarlaun í há-
markslaun á 2 árum í stað á
4 árum áður. Sömuleiðis
hækka grunnlaun lægst laun
aða skrifstofufólksins, ung-
linga og sendisveina. Annað
kaupgjald helzt cbreytt.
Sumarleyfi verður óbreytt,
12 virkir dagar, nema hjá
starfsfólki, sem unnið hefur
1-5 ár eða lengur við verzlun-
arstörf, og fær það að auki
6 virkra daga leyfi að vetri,
,nema samkomulag fáist við
vinnuveitanda að taka það
einnig að sumri.
Vinnutimi í sölubúðum er
ákveðnin 48 klukkustundir á
viku hverri, og greiðist eftir-
vinna, ef lengur er unnið.
Áður var umsaminn vinnu-
tími 52 klukkustundir á viku
á vetrum, en 50 stundir sum-
armánuðina.
Ný ákvæði í samningnum
eru um útborgunardag launa.
ir ha.ns er búsett úti á landi.
Var hann einn í bifreiðínni
og mum hann hafa fallið til
hálfs út úr henni við árekst-
urinn og varð undir henni
með- höfuðíð og beið samstund
is bana.
I hinni bifréiðinni var að-
eins ein sitúlka, auk bifreið-
arstjórans, Hálfdáns Hauks
Þorgilssonar, og slapp stúlk-
an ómeidd, en Háldán meidd
ist nokkuð á hægri öxl.
Báðar bifreiðirnar skemmd
ust mjög rnikið við árekstur-
inm.
Rannsókn í máli þessu var
ekki lokið í gærkvöldi, en tal
ið var að bifreiðin R 3059
hafi komið vestur Bústaða-
veg, en G 255 niður Klifveg,
en áreksturinn varð á sjálf-
um gatnamóftunum.
Skal hann vera eigi síðar en
annan virkan dag hvers mán-
aðar, þegar um mánaðarlaun
er að ræða, sem greidd eru
eftir á.
í samningnum er sex vikna
launatrygging í veikindafor-
föllum og forgangsréttui’ fé-
laga í Verzlunarmannafélagá
Reykjavíkur um atvinnu .við
verzlunarstörf.
Samningurinn gildir frá 1.
marz 1948 til 1. janúar 1949
og framlengist í eitt ár, ef
hvorugur samningsaðili segir
honum upp fyrir 1. október
næst komandi.
Af hálfu verzlunarfólksins
tók launakjaraneínd Verzl-
unarmánnafélags Reykjavík-
ur þátt í samningsumleitun-
um við sérgreinaíélög Verzl-
unarráðs íslands og Kaupfé-
lag Reykjavíkur og nágrenn-
is.
Formenn samninganefnda
voru Adolf Björnsson af
hálfu Verzlunarmannafélags
Reykjavikur og Bergur G.
Gíslason af hálfu samninga-
manna Verzlunarráðsins og
Kron.
Félagsfundur' í Verzlunar-
mannafélagi Reykjavíkur
samþykkti í. gærkvöldi að
fela launakjaranefnd félags-
ins að undirrita samninga, og
eru þeir nú í gildi gengnir.
Enn fremur vár samþykkt
á fundinum áskorun til fjár-
hagsráðs og viðskiptanefndar
um að veita aukin leyfi til
kaupa á ýmsum -nauðsynja-
varningi, ella vofði yfir at-
vinnuleysi lijá verziunair-
stéttinni.
Mikiil fögnuður á
skemmtun Áifreðs
ALFREÐ ANDRÉSSON
gamanleikari hefur nú hald
ið þrjár skemmtanir í Gamla
Bíó, hvert kvöldið eftir ann-
að fyrir troðfullu húsi og við
mifeinn fögnuð áhorfenda-
Mesita kátínu vekur Þjóð-
leikhúsþátturinn og raunar
margar gamanvísurnar og
smærri þættirnir ' líka. Að
miinmsta kosti er hlátur áhorf
enda nær óslitin allan tímani,
sem Alfreð lætur ijós 'sitt
skína á sviðinu.
Næsta skemmtun Alfreðs
verður á laugardagmn.
Bifreiðarsfjóri bíður bana við
áreksfur í Fossvogi í gær.
------------------♦---;--
Báðar bifreiðaroar ultu við áreksturlnn.
-------
DAUÐASLYS varð láust fyrir klukkan 2 í gær, er bif
reiðaárekstur varð á gatnamótum Klifsvegar og Bústaða-
vegar í Fossvogi. Ultu báðar bifreiðarnar við áreksturinn og
bifreiðarstjóriim á annarri beið bana. Mun hann hafa fallið
til hálfs út úr bifreiðinni um leið og hún valt og varð hann
með höfuðið undir henni.