Alþýðublaðið - 12.03.1948, Qupperneq 7

Fösíudagur 12. marz 1948.
ALÞÝÐUBLAÐEB
7
»---------------------O
Bœrinn í dag.
é------------------—* *
Næturlæknir er í læknavarð
stofunni, sími 5030.
Næturvarzla: Lyfjabúðin Ið-
unn, sími 1911.
HANNES A HORNINU
(Frh. af 4. síðu.)
og það er kallað í daglegu tali,
fellst engin hugprýði, heldur
fíflsdirfska og hana skal aldrei
lofa, nema ef vera skyldi, þegar
verið er að bjarga mönnum.
NÝLEGA VAR FLUGVÉL frá
erlendu flugfélagi að leggja af
stað frá Oslo. Hún ætlaði að
fara til Kaupmannahafnar. í
tvo daga beið hún í Gardemoen
eftir því að nógu gott skyggni
væri yfir Kaupmannahöfn. Þeg
ar það kom, lagði flugvélin af
stað. Þetta var fjögurra hreyfla
vél. Eftir að hún lagði af stað
frá Kaupmannahöfn, og var kom
in allangt út á Atlantshaf, bil-
aði einn hreyfillinn. Það var
hægur vandi að fljúga flugvél-
inni alla leið til íslands á þrem
ur hreyflum. En flugmaðurinn
vildi ekki tefla á neitt. Hann
sneri við og fór til Skotlands.
Ekki var talið rétt að gera við
hreyfilinn heldur var skipt al-
veg um vél. Síðan var flogið til
íslands.
ÞETTA LÝSIR FYRIR-
HYGGJU. Dirfskan var útilok-
uð. Öryggið var aðalatriðið.
Tíminn var nægur. Hvers vegna
er flogið milli Vestmannaeyja
og Reykjavíkur í myrkri, regni
og þoku? Er leyfilegt að, aðeins
einn flugmaður sé í flugvél, sem
tekur 8 farþega? Hvernig eru
hæðarmælar á þessum flugvél-
um? Hvar eru þeir í flugvélinni?
— Ég ber frám aðeins nokkrar
spurningar, sem almenningur
spyr nú.
ÖLL SLYS á að rannsaka.
Þetta eru frumbýlingsár okkar í
flugsamgöngum. Dugnaður okk
ar er stórkostlegur, og framfar
irnar svo glæsilegar, að ekkert
dæmi þekkjum við slíkt'úr sögu
okkar. En þetta er ekki nóg. Við
eigum svo margt ólært. Ég vænti
þess, að opinbar rannsókn verði
látin fara fram á slysinu í
Kömbum. Ekki til þess að fá á
stæðu til að taka neinn eða neitt
heldur til þess að leita að or-
sök, sem við gætum svo lært af.
Við eigum svo margt ólærí. Van
trú fjöldans á flugið má e'kki
aukast. En með hverju slysi fær
þessi vantrú næringu. Og það er
eðlilegt.
|
Margi er nú fil
í malinit.
Nýtt liréfnukjöt.
Norðlenzik isaltsíld í
í áttungum.
Þurrkaður og pressaður
isaltfisíkur í 25 fcg. pk.
Úrvals kinnar saltaðar.
Ó-söltuð kæst skata.
Reyktur fiskur.
FISKBÚÐIN, ■
Hverfisg. 123. Sími 1456.
flafliði Baldvinsson.
íaup og kjör á fog
Framhald af 3. síðu.
in megi faka félagsgjaldlið á
skrífstofu útgerð armanna;
það er til hægðarauka fyrir
félögin, en skiptir litlu máli
fyrir isjómenn, sem greiða allt
af félagsgjöld sín.
Þá gefa útgerðarmenn, yf-
irlýsingu um það, hvernig
haga skuli siglingafríi há-
seta, bátsmanna, kyndara,
matsveina og 2. stýrimanns.
Útgerðarmenn hafa gefið
yfirlýsingar sem þessar áður,
og hafa þeir jafnan staðlið við
þær og eru því- jafngiildar
samningi. Yfirlýsinglin er svo
hljóðandi:
„Þegar iskip að lokiinni veiði
för isiglir ur heimahöfn með
afla sinn til isölu erlendis og
ekki ákveðið fyrirfram að
skip/ið í næstu ferð hefji veið
ar við Austurland eða á öðr
um fjarlægri fiskimiðum, áð
ur en það kemur aftur tlil
heimahafnar, mun utanlands
siglingu skipshafnar hagað á
sama hátt og gert hefur ver-
ið á undanförnum árum, með
þeirri breytingu þó, að sex
til tíu hásetar fari í söluferð
ina. en, undanfarið hafa aðeins
fjóriir farið hana- Skal skip-
stjóra þá iskylt að sjá um að
siglingar skiptist jafnt á þá
skipverja, sem samningur
þessi tekur til, enda sé skip
verjum og skylt að itaka að
sér hvers annars störf, eftir
því, sem auðið er, til þess að
sem fyllstur jöfnuður náist.“
Hér ier breytingin sú, að
þegar skipið siglir út með afl
ann, að lokinni veiðiför, skuiu
ailir hásetar, kyndarar, 2.
stýrimaður og matsvelinn,
eiga allir sama rétt til sigl-
ir.gafrís og fríunum dei'It jafnt
á alla þessa skipverja, enda
haldi þeir allir kaupi sínu og
söluprósentu, ásamt fæðiis-
peningum, á meðan iskipið er
í útisiglingu.
Tala þessara skipverja,
sem út 'sligla í hverri ferð,
skal vera 10, það er 6 háset-
ar, 2 kyndarar 1 maitsvein'n
og 2. stýrimaður.
Skipi, sem kemur í heima-
höfn til að undirbúa útsigl-
ingu, en vantar fisk til við
bótar, ier þó heimiilt iað sigla
með allt að 10 hásetum, ef ósk
að er að fiska til viðbótar,
áður len útsiglinglin er hafin.
Útgerðarmenn, vildu ekki
láta orða þetta- á isama hátt
og hér er gert, en þeir marg
lýistu því yfir, að þdiir vildu
binda sig við 6 háseita í út-
sliglingu í framkvæmd allt af,
þegar ekki þyrfti iað fiska til
viðbótar.
Á togara með 26—28
manna áhöfn, en það eru
eldri skipin, eru 20—22
menn, sem siglingafríin ná
til; þessi skip fiska væntan-
iega allt árið bér við land.
Fari þessi skip 12 ferðir á
ári, fá skipverjar frí aðra
hvora ferð eða 6 ferðir á ári.
Á togara méð 30 manna á
höfn, en það eru nýju skipin,
skiptast fríin á 23 menn.
Veiði þessi skip 6 mánuði í
norðurhöfum og eða við
Austurlandið, en 6 mánuði á
heimamiðum, fá skipverjarn-
ir siglingafrí 3—4 útsigling
ar.
Sú kvöð fylgir þessum frí
um, iað hásetar verða að leysa
af kyndara og matsveina 'í
útsiglingum endurgjalds-
laust, en háseti, sem leysir 2.
stýrimann af í útsiglingu, hef
ur 2. stýrimannskaup í útsigl
ingum, samkv. samningi frá
30. sept. 1942, þótt 2. stýri-
maður, sem er í siglingafríi,
haldi sínu kaupi óskertu. Við,
sem um áratugi höfum unnið
ólaunuð þegnskyldustörf í
verkalýðshreyfingunni, telj-
um það félagslega skyldu
skipsfélaganna að leysa hvern
annan af, svo að þeir igeti
allir notið sömu fríðinda, því
allir erum við félagar, sem
vegnar því að eins vel, að við
stöndum sameinaðir og styðj-
um hverjir aðra.
Þegar farið væri að fram-
kvæma þetta, myndu skip-
sitjórar ráða ákveðna menn
úr hópi háseta til að leysa
kyndara og matsveina af, og
hin almenna kvöð um afleys-
ingar þar með falla niður.
Til eru menn, sem halda
því fram, að útgerðarmenn
og skipstjórar muni svíkja
þetta samkomulag og jafnvel
gera leik að því, að Ijúka
veiðiför utan heimahafnar til
þess að losna við að gefa
skipverjum frí. Þetta er ó-
skiljanlegur hugsunarháttur,
því yitað er, að siglingafríin
hafa engan kostnað í för með
sér fyrir útgerðina. Og halda
menn, að skipstjóri, sem
bryti þefcta samkomulag, yrði
ekki fljótt einn á skipinu?
Ég býst ekki við, að háset-
arnir létu brjóta þetta á sér
nema einu sinni; þeir mundu
fljóitt yfirgefa þann skip-
stjóra, sem bryti samkomu-
lagið eða aðra samninga.
Menn verða að muna það, að
fran-kvæmd allra samninga
hyJiir fyrst og fremst á þeim,
isem að þeim eiga að búa.
Ég hef gert uppkastið að
umræðuefni til þess, að gera
mönnum Ijóst, hvað í því
felst. Einhver misbrestur
mun hafa o v-Vð á bví ao skips
höfnum hafi borizit það ó-
brenglað og að þeim ha'fi
verið afhent það skrifað til
yfirlésturs og athugunar. Því
miður mun í allmörgum til-
fellum hafa átt sér stað veru-
legur misskflningúr á ýms-
um ákvæðum samningsupp-
kastsins, sem varð þess vald-
andi, að mönnum þótti það
óaðgengilegt, og er grein
þessi tilraun til að eyða þeim
misskilningi.
Sæmundur Ólcifsso7i.
Við þökkum öllum, er sýndu okkur samúð og vin-
semd við andlát og jarðarför eiginkonu, móður og
tengdamóður okkar,
GuSrúnar 3Crisf]áresdóttur.
Árni E. Árnason, börn og tengdasonur.
Kvennjósnarinn
(Frh. af 3. síðu.)
ið Þýzkalandi“. — En hann
brosti breitt og svaraði:
,,Yður skal veitast sá heið-
ur að fara til Póllands. Ég
skal láta búa allt undir há-
tíðarleiksýningu í hinu sögu-
fræga leikhúsi í Krakau. Það,
að þér komið fram á meðal
fólks yðar, mun fá jafnvel
þá, sem andvígastir eru oss,
til þess að skilja, að vér vilj-
um vinna vináttu þeirra“.
Þetta var þung raun, og
Olgu var þungt í skapi, er
hún nokkrum vikum seinna
heyrði það, sem menn sögðu
í myrkvuðum sýningarsaln
um í Krafcau. Og lengi á eftir
heyrði hún orðið „föðurlands
svikari“ hljóma fyrir eyrum
sér, lenda þótt viðstaddur SS-
foringi lýsiti því yfir, að slúð-
Skrifsfofum vorum
og vöruafgreiðslu
verður lokað föstudaginn 12»
þ. m. til 17? þ, m, vegna flutn-
inga í Borgartún 7.
Tóbakseinkasala ríkisins.
urberunum yrði hegnt
og þeir ættu skilið.
* * *
Tíminn leið og ástandið
varð an,nað. Giestirniir í
skrauthýsi hennar urðu ótta-
slegnir og taugaóstyrkir. Það
fór að bóla á kvíða fyrir því,
að ekki væri allt með felldu
á austurvígstöðvunum. „Við
erum að tapa stríðinuú sagði
von Leeb marskálkur.
„Hvaðia ráðsljafanir ætlið
þér iað gera gegn.því?“ spurði
Olga.
Því næst skýrði marskálk-
urinn henni frá sinni skoðun
og sagði henni hvað væntan
lega yrði gert á næstunni á
austurvígstöðvunum.
Bifreiðastjóri Olgu Tsche-
chovu var í raun og veru út-
farinn rússneskur njósnari
og var aðsitoðarmaður herm-
ar. Fyrirvaralaust hvarf hann
og bifreið hennar líka. Vissi
enginn, hvert hann haíði
farið eða hvað hafði konúð
fyrir hann. Olga fór að vera
tortryggin. Var Gestapo á
hælunum á henni?
En ekkeirt kom fyrir, og
rauði herinn þokaðisi nær.
Loftárásir urðu meiri og
meiri og smám saman fóru
fallbyssudrunurnar að heyr-
ast frá Odervígstöðvunum.
Úrsltastundin nálgaðist.
Kvöld eitt í apríl var dyra-
bjöllunni hringt á húsi Olgu
Tschehovu. Verkamaður stóð
úti fyrir og vildi fá að itala
við hana undir fjögur augu.
Þegar þau voru orðin tvö ein,
sagði hann:
„Starfi yðar er lokið. Bif-
reiðarstjórinn yðar er á ör-
uggum stað. Hverfið-“
Olga leitaði nú hælis í loft
varnabyrgi, sem áður hafði
verið gert í grennd við hús
hennar. Dvaldi hún þar í tíu
iaga, og þegar hún loksins
mátti koma upp úr þessu
neðanjarðarfylgsni var stríð-
nu lokið á þessu svæði.
Grannvaxin, brúneyg, með
eiriraut hár og munaðar
eins drætti kringum munninn
mætt hún rússneskum fót-
gönguliðsforingja og talaði
við hann á rússnesku.
Nokkrum klukkustundum
seinna var hún í flugvél á
ieið austur til Moskvu, og frá
flugvellinum fór hún beina
leið til Kreml. Að þessu
sinni hitti hún annan kunn-
an stjórnmálamann. Hún
jrýsti hönd Jósefs Sitalins og
rorfði í stálgrá augu hans;
ennið var breitt og grátt hár
ið afturkembt, en bros lék
festulegan munn hans undir
jykku yfirskegginu. — En
þegar Olga 'Tschechova fór
aftur ftil Berlínar til þesis að
leika í leikhúsum á bernáms
svæði Rússa í Þýzkalandi,
bar hún heiðursmerkið,
,,hetja Sovétríkjanna" á
brjósti sér.
SKIPARTGCRÐ
RIKISINS
vrr
rr
fer í byrjun næstu viku sani-
kvæmt áætlum austur um land
til Sigiufj'arðar. Vönumóttaka
á ’hafnir sunman Fáskrúðsfjarð
ar og enn írcmur milli Seyðis-
fjarSar og Húsavíkur í dag.
„Esja"
Áætlun Esju hreytist þannig,
að skipið fer héðan um 17. þ.
m. austur um land heint til
Seyðisfjarðar og snýr þar við
til Reykjavíkur með viSkomu
á aðalhöfnunum. Vörumóttaka
í dag og fram til hádegis á
morgun. Síðaii' er áætlað að
Esja komizt ;inn í áætlunina og
fari frá Rvík 24. marz vestur
um land til Akureyrar og
Siglufjarðar.