Alþýðublaðið

Dagsetning
  • fyrri mánuðurjúlí 1948næsti mánuður
    SuÞrMiFiLa
    27282930123
    45678910
    11121314151617
    18192021222324
    25262728293031
    1234567

Alþýðublaðið - 11.07.1948, Blaðsíða 7

Alþýðublaðið - 11.07.1948, Blaðsíða 7
Sunnudagur 11. júlí 1948. ALÞÝÐUBLAÐIÐ 7 I fjötrum forneskjunnar Framh. af 5. síðu. því fyrst fyrir að leita skjóls fyrir istourmmim. Á sillu í kktthiurn stóð fornt og boldiguirt tré og var sillan þakin feyisknu: limi og fiiasprekum. Við fclifum upp á silluna, sóttum þanigað 'gnægð eldiviðiai' og hlóðurn ibálköst á sandin-um. Kom sér vel, að ég ihafði í vasa miínum leldspýtaia- stokk í vatnslþéttu íhylki og innan sfcammsi 'logaði wermandi bálið iglatt í kietfctaskúitiaaium. Við náð'um í nokfcra iskotna fug'la, sem sjórinn íhafði ekfci náð að skola 'úr bátnium við strandið, sfceiktum þá á iglóð- unum og 'árfcum með bieztu' iyst. Þietta var ekki ámialagur kvöld- verð'ur, lað ofckuir þótfci, þar eð ég átt'i ilíka væina lögg á vasa- pelanum, sem við druilikum með kræsinigunium. í h'elilis'skútanum létum við svo fyrirberast unz birfca tók af degi. Þá rann á leiði, og við tókum að 'hyggj'a til heimferð- ar. Mér varð gengið niður að bátoum, en Pukaitawa kl'eif upp á siiluna til að sækja sprek í eldinn. Þá var það, að Pukatawa rak allt í einu upp angistaróp hvellt og nístandi. Ég brá við skjótt og kleif upp á siilluna til hans og spurði hvað að honum ‘gengi. Hann evaraði ekki, stóð þamia ititramdi og af- myndaður af ótta og starði að trénu. Þegar mér varð lliltið þangað, þurfti ég ekki ífrekar að spyrja. Tréð var holt að innan, og í stórri sprungu, neðst við rætur þess, máttá sjá haus'kúpur margar og manna- bein. Við vorum staddir á ,,W'áhi-taboo“, ikiikj'ugarði Ma oring-a. Á stundum virðist sem ó- gæfan verði lefcfci umflúin. Eyjamar í árósunum voru ailt að því hundnað talsins, og í teinni þeirra, Taupiri hét hún, höfðu bein Maorihöfðiinigja verið ium margra al'da sbeiið lögð í fylgsni. Það hljóta að hafa verið iM, forlöig, sem réðu ferð okkair að þassu sinni, fyrst við kom'umsit lekki hjá því að * stranda einmifct við þessa eyju, sein í laugum allra Maoringa var bölhieilgáéifli staðurinn, er urn 'gat. Þar réðu andar fram- liðinna böfðinigja þeirra ríkj- um, og vei hverjum þóim manná, öðrum en pre'stunum, sem þar siteig fæti á 'land. Og við 'höfðum lefckii aðeinB 'glist þennian. váþrungna stað, held- ur og dvalið þar nætur'lamgt, — og það sem verst var, við höfðum framið þau fáheyrðu helgispjöll >að neyfca matar, sem steiktur var við éld, ier kyntur hiafði verið með igreinum af hinu iginnhelga tré, sem veitti beinum og önidum höfðinigj- anna fylgsni o,g 'skjól. Við vor- ■ urn „tabbo“ frá hvirfli til ‘ilja, á því gat eng'inn vafí leifcið. Og þar eð „men!n!inig'im“ hafði enn ekki fést djúpar rætur í sál Maoribúai, yair harla líklegt að þess'i h'elgispjöS, yrðu okkur að fjörtjóni. Við höfðum gerzt brotlegár vdð þau lög, sem þeir héldu inest í heiðri, svívhrt þann átrúnað, sem þeim var helgastur. Andspænis þessari stað- reynd félil hamur me'nntunar O’g mennimgaTkynn'a alf Puka- tawa í ein'ni svipani. Hin ógn- um þrungna, dularfulla rödd, sem blj'ómiað hafði í sál for- feðra hamcs um aldir, :lét þegar til sín heyra, og hann hlýddi kall'i benmar, ósjálfrátt og mót- spyrnulauslt. Hann vildi flýja á brott af istaðnum áni ,tafar, en ég ákvað að rueyta morgun- verðair áður og lét mig engu sikipta hjátrú Maorimga og bindurvitn'i, eða þær afleið- ingar, sem helgibrot okkar kynni að hafa. Pukaitawa fékkst ekki ,til :að bragða á m'atmum. Ég þóttist sjá', að hann hefði þegar fengið smert af „pouiTd“, — þumglyndi —, en sá sjúbdó'm'ur getur orðið Maoxibúum banvænn. Eg •gætti þesis því vamidleiga að láta engan bilbug á mér fimna, enda þótt mér dyMist ©kki, að ég væri sjálfur illa á vegi staddur. Sæju leyjaskeggjar til tferða okkar, er við lagðum af stað frá eynni, mátti ég búast við því, iað æ ttflokkurinn í þoi'pinu risi igegn mér, eyði- legði leignir mínar og heimáli og il'eitaðist við að svipta mig M. Enda þótt ég væri ekki í góðu skapi á hieimleiðinni, reyndi ég eins og mér var unnt að tala kjark í Puikatawa, en sú viðileitni reyndist með öllu áranigurslaus. Hann var ger- samilega, á valdi fornieskju'nniar og svaraði hreystiyrðu'm mín- um með fölvu brosi. ,,Eg er „taboo“,“ sagði hann. „Ég finn það.“ Er ég benti honum á, að eyjan ilægi svo langt frá fj'á'llaþoi’pinu, að ólíklegt væri að líbúarnir befðu fylgzt með fe'rðum okkar, svaraði hann því einu, að ,,tohun;ga“ vissi allt, enda þótt hamn sæi það 'ekfci. ,,Tdhuniga“ er prestur eða töframaður Maoringa og nýtu'i' geysimikils álits meðal þeirra. Þegar við lögðum að landi hjá verzlunaa'húsunum, varð ég þess þegar var, að eitthvað uggvænilegt anundi vera á seiði, því hvergi sást þar mað- ur á ferli. Gat það átt sér stað, að Puketawa hefði rétt fyrir sér, og að þorpsbúar hefðu á einhvern dularfuilan hátt þeg ar hloitið vitniesfcju' um þaö, sem fyrir okkúr halfði' komið? Við hélduan til íbúðarhúss míns og dvöldum þar það sem 'eítir vair dagááms. Puketawa vildi engan mat bragða, neit- aði jafnvel romm'sitaupi og svarað'i 'fáu er ég yrti á hann. Þeigar fcvöMa tóifc, Jiaigðist hann ifyrir og smeri sér til veggjar. Ég gekk til bvílu og reynidi að sofna, en ég' verð að játa, að ihier l'eið ’ekki siem 'bezt. Ég bafði bu'gboð uim iað einhverj- iai' óignir biðu mlín; ógnir, sem ekki væru að öllu leyti1 af maimlegum uppruna og ekki yrðu umflúhar. Þegar daga tók, undi ég ekki óvissunni lengur. Ég klæddi mig í skyn.di og hélt til þorps'ims. Þegar ég átti nokk- Maðurinn minn, Þorsteinn Finnssen véigæzlumaður, Sörlaskjóli 40, verður jarðsunginn frá dómkirkjunni mánudaginn 12. júlí kl. 2 e. h. Athöfninni verður útvarpað. Olavía Einarsdóttir. Sonur ok'kar, Jóhannes Jónsson, Brávallagötu 48, verður jarðsunginn frá dómkirkj- unni þriðjudaginn 13. júlí ki. 11 árd. Athöfninni í kirkjunni verður útvarpað. Blóm og kransar afheðið, en andvirði iþess mætti leggja í minningarsjóð, sem hr. Björgvin Fredriksen hefur stofnað tii minningar um hinn látna. Minning- arspjöld fást 1 Bókaverzlun ísafoldar, Austurstræti. Júlíana Björnsdóttir. Jón Jónsson. urn spöl ófarinm að þorpshJið- inu, kom vopnaður hermaður út úr einum kofanum og gaf mér bendingu um að fara ekki lengra. Og 'sfcömmu síðar birt- ist h'ötfðingi'nn sjálfur með al- væpni og í fullum berskrúða. Hann skók að mér spjót sitt og kabaði 'alvöruþrungnum rómi: „Vér vitum afbrot þitt. Bölvundn bvílir á þér og þjóni þímum. I kvöM mun prestur vor tala nánar við þig. Verið getur, að þú verðir dæmdur t:I dáuða. Ég veit það 'ekki. En kom þú ekki nær oss 'eða hý- býlum voi-um, svo að bölvun afbrots þíns ko'mi eOklci einnig yfir osis.“ Ég hélt heimledSis og hélt allan idaginn 'kyrrU' fyrir hjá þjóni miínum, sem lá í rúm-i sínu, hálförvita og rænulítill. Ég fann ekki lengur til ótta, en uppr'eisnarlöngun og vax- andi reiði náðu tökum á mér. Ég, fcristinn og upplýstur Breti, var kominn i örgustu vandræði ve'gna hjátrúar og hmdurvifcna fáfróðra heiðingja og þjónn minn var að dauða kominn sömu orsaka vegna. Þetta var heimskulegra ien orð gátu lýst. . .. ,Þegar fcvölda tók kom prest- urdnin. Hamn vair hár vexti, gáifulegur og einbeittur að svip, allmjög tekinn að eldast og 'hærugrár. Hann nam stað- ar spölkom. frá húsinu og bauð mér að ganga út og hlýða á boðskap si'nn. ,,Þú ert óhreinn,“ mælti hann. „Þú hefur framið helgi- spjöll og reiði 'hinna voldugu anda hvílir á þér. Samt sem áður mun ég veita þér upp- redsn og létta af þér bölvun- inni, ie£ þú 'hlýðir boðum mín- um. Hús þitt og alla' búsmund verður að brerana itil ösku þegar í staÖ. Það er fyrsta skil yrðið.“ Þetta var meiri ósvMni em ég gat þolað. „Hypjaðu þflig á brott, gamli skröiggur,“ hróp- aði ég. „Eg á lefcki aranað eftir en að ég fari að brenna 'hús mitt og leálgmir vegnai hjátrúar 'þinraar. Burt með þig.“ ,,Ungi maður,“ svaraði haran rólega en með myndugleik. „Þú getur lökki barizt gegn valdi andarana. Lattu á þjón þinn. Hann er þegar að dauða komimi.“ Og hanra spurði ekki frek- ara um álit mitt, heMur Iiagði eld að húsinu, sem þegai' tók að brenna fyrir augum mímum. Að því búnu bauð hann mér og þjóni' mínum að aíklæðast og varpaði fötum okkar á bál- ið. Mótmæli múi vixti hann e'klki leinu’ sirani svars. En raunum okkar var efcki þar ctneð lofcið. Hann bauð okkur að f>d,gja sér að tjöm njokkurri. Vatnið lí henrai var ískailt. Og ofaii' í það urðum við að Æara og stamda þar, •ti'traindi og 'kkjálfamdi af kulda, á meðan töfrapresturimi lais yfiii* okfcur særimgaþu'lur sín1- ar. Reiði mín var th'orfim, en ég skammiaðist rnlin sem mennt aður maður og Breti 'fyrir að véírða að hlíta slíkri sm'ánar- meðferð. En hvað um það. Ákrifin, sem þesisar hedmskulegu kredd ur höfðu á þjóra minn, voru sannarlega 'Undrav'ei’ð. Hann tók' þegar aftuir 'gleði sína, þegair prestui'inn lýsti því jdir, að bölviuramni væri aflétt. Við igengum aJIsnaktir til verzlun- arhússins og valdum ofckur föt úr klæðabirgðun'um. Að þvi búnu tókum við 'úr okkur hrol'linn með sterku rommi, sem þjónn minn hafði ekkert á rnóti að drefcka í þetta skiptið. Næstu dagana kepptust þorpsibúar við að sýna' mér með öllu móti, að þeir hefðu tefcið mflg í sátt. Höfðingi þoipsins gekfc þar á undan með góðu eftdrdæmi, þar eð hamn bauð mér yngstu dóttur sína fyrir konu og álitlega landspildu í heim'anmund. Sið ar befur 'mig stundum iðrað þess, að ég tók ekki boðdnu. Enra.1 í daig fæ ég 'ðkkii skilið með hvaða hætti þorpsbúum hefur borizt vitneskja um ferðir ökkar og þá a'tburði, er gexðust úti í eynni. Puketawa hafði raunar ökýringuna á reiðum höndum. „Presturinn veit þótt hámm sjái iekiki,“ sagði 'hann. Grunsamieg smygltilraun Framh. af 1. síðu. töskuna týnda þegar tollvörð urinn spurði hann. Þegar toll verðir ætluðu að gera leit í m-eð töskuna eða alveg eins tösku og fyrsti vélstjóri hafði verið með. Tollverðir athug- uðu innihald þessarar tösku og reyndist vera í henni vítis sódi og ,fittings“. í sambandi við þær 18 spól ur af upptökuvír, sem fund- ust í vélalager skipsins, skal það tekið fram, að fyrst, er tollverðir litu þar inn. sáu þeir auk upptökuvírsins. ein hverja rafmangshluti aðra. sem allir voru horfnir, er þeir komu þangað klukkustund síð ar til að gera hlutina upp- ítæka; aðeins spólurnar 18 voru eftir. Sakadómaraembættinu barst ekki kæra út af atburði þessum fyrr en Tröllafoss var lagður aftur af stað til Banda ríkjanna og hefur þriðji vél- stjóri skipsins því ekki verið yfirheyrður, en hann er með skipinu. Stálþráð-stækin, sem gerð voru upptæk, eru frá Wabst er verksmiðjunum í Ame- ríku og eru ætluð til upptöku á tali og tónum gegnum hljóð nema eða frá útvarpstæki, magnara eða hátalara. En sér fræðingar hér segja, að auð velt sé, að setja tæki þessi, með litlum breytingum, í sam band við tengikassa símans og hlera þannig símtöl. Segj a þeir. að hver laginn maður, sem nokkra reynslu hefur af rafmagr.stækjum, geti gert breytingar þessar á tækjun um. Slíkar breytingar mun þó ekki hafa verið búið að gera á tækjunum, er þau voru gerð upptæk. skipinu kom þriðji vélstjóri Kvennfélag Álþýðuflokksins í Reykjavík efnir til skemmtiferðar um Suðurnes með viðkomu á Keflavíkurflugvelli n. k. mið- viíkudag. Farið verður af stað frá Alþýðu- 'húsinu kl'. 9 árdegis. Þátttaka tikíynnist í eftirtalda síma; 2496, 1299, 5056, í síðasta 'lági um há- degi á þriðjudag.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað: 154. Tölublað (11.07.1948)
https://timarit.is/issue/65378

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

154. Tölublað (11.07.1948)

Aðgerðir: