Alþýðublaðið - 21.07.1948, Blaðsíða 5

Slíðýilsu^agur ÆL i JwtíriBHÆ.

Eggert G. Þorsteinsson:
Húsnæðismálin í Reykjav
ÞAÐ er kuniiara en frá
þnrfi að ségja, bve húsnœð-
iisivandlræðin hafa hertekið
ihugi manna, og tii' þeirra
yierður vart hugsað ' nema
hryllingi, þegar íhugað er, hve
margir það eru, sem búa við
hvers konar ófullnægjandi
húsnæði og oft heiisuspillandi.
Alvarlegust eru þó þessi
mál frá sjónarmiði hins unga
fólks, sem svo að segja dag-
ttega giftir sig og hætist i hóp
þeirra, sem heyja baráttuna
yið hin illræmdu húsnæðis-
yandræði. Alltaf er verið að
iheimta og krefjast eirJhvers,
bugsa menín e. t. v., sem þess-
ar línurflesa. Þó er það alls
ekki hugmynd mín að krefj-
ast neins, heldur eiga þessar
llnur að skýra hugmyndir
mínar og leliða ítil /þess, að
þær verði teknar til yfirveg-
unar af mór fróðari mönnum.
Það er staðreynd, að hús-
riæðismálin eru nú orðin það
yandamél, sem ekki yerður
fengur gengdð fram hjé án þess
að eitthvað verði að hafst.
1 Það skal tekið fram hér, að
margt hefur verið gert þessu
íál úrbóta1, en þvi míður ekki
íullnægt brýnni nauðsyn. —
IVer'kamannabústaðÍr hafa
yerið byggðir í stórum stíl og
/samvinnuféiagabyggingar og
ibvers konar aðrar félags-
Ibyggingar. Eitt stærsta sporið
aftur á bak í hyggingarmál-
rum eru hin sænsk byggðu
timhuihús og innflutningur
þeirra. Þau éttu er innflutn-
ingur þeirra var fyrirhugað-
íur, að verða 2/3 ód.ýraii en
hin jslenzk byggðu steinhús.
Jtaunin hefur aftur á móti
orðið 'sú, að mikili hluti
þessara byggdnga' er (þegar
fuOigert er) nú orðinn jafndýr
Steinsteyptum húsum sömu
stærðar og aldrei jafntrausl
eSa vöndu-ð.
í Bærinn (það er Reykjavík-
lurbær) hefur einnig gert
yirðdngarverða tilraun með
bæjarbyggingum sínum en
ekki nægjanlega. Annað at-
iriði aivarlegt kom í Ijós við
fcéðar bæjarbyggingar, fcostn-
Eðuninn var að dómi þeirra,
sem þar réðu, svo mikill, að
leiga í'búðanna gat ekkr orðið
ódýrari en him margrædda
„okurIeiga“ einstakra manna.
Þessar byggingar urðu því
ek'ki fausn nema fyrir þá,
feem áttu álitiega fjárupphæð.
En eftir er stór hópur manna,
sem litla peninga hefur til
pmráða, en aðeins starfsl'öng-
pn og getu og hinai gullvægu
Bjálfshjargarviðleitni.
Skcmmtun og strangt. eftir-
ttit er nú hafið með allar
þyggingarvörur og það er vel,
en samt senr áður það, sem
tyrr hefði átt að fcoma. Þetta
eftirht með notkun bygging-
arefnis mætti þó vera meira
og nákvæmara með ti'Hiti til
þess, að því sé varið þar, sem
nauðsynin er mest. Hitt get-
jur aftur á móti orðið vel at-
hugandi hvað mifcið má og er
mögulegt að draga úr bygg-
ingaframkvæmjdum, en vitsm-
lega verður þar reynt að láta
getu og nauð'syn fylgjast að.
Þrátt fyrir uppgjafavæl
það, sem túlkað er dagiega í
ákveðnu daghiaði hæjarins,
verður hér gengið út frá þvi,
að byggingarframkvæmdir
verði ekki eins og þar er
fullyrt. Öllum ber saman um,
að eitthvað raunhæft verði
gert og það fyrr en seinna.
Frá mínum bæjardyrum séð
eru eftirfarandi atriði það,
sem leggja 'ber láherzlu á, þó
kann og margt fleira að koma
til greina.
1. Að nú þegar verði hætt
öilium hinum svökölluðu „lúx-
us'íbúðum/1 þar sem óþarfa í-
burður (utan og innam hús's)
á einu húsi getur komið til
með að nálgast kostnaðarvefð
einnar látlausrar íbúðar af
meðaistærð (70—90 m2) eins
og tíðkazt hefur undanfarin
velgengis ái'. Að ríkt verði
lagt á við þá, sem teikna hús
('arkitekta og aðra), að þeir
forðizt allt það, sem getur
talizt (að fróðra -mapna dómi)
óþarfi.
2. Að nú þegar verði hafizt
handa um þá möguleika að
skipuleggja ákv-eðið hverfi
einbýlishúsa hand-a þeim
mönnum, sem áhuga og vilja
hafa til þess að bjarga sér á
eigin -spýtur, en hafa ekki bina
fjárhagslegu getu. Þar sem
ekki eru miklar 'likur til þess,
að fjárstofnanir (bankar og
sparisjóðir) muni á næslunni
verða viljugar til að lána fé
til slíkria framfcvæmda, hugsa
ég mér lausn málsins þannig:
Eftir að skipulaigningu hins
fyrmefnda hverfis er lokið,
verði þeim úthlutað lóðum,
sem þannig eru settir i fjár-
málum, sem fyrr greinir, —
þeim sé síðan gefin það rúm-
ur tími til þessara fram-
kvæmda, að möguleikar séu
á, að þeir geti framkvæmt
verkið í frístundum sínum, í
vinnuskiptum við aðra menn,
sem betur mundu henta til
starf'sins í það skiptið. Sjálf-
sagt vœri og eðhíegt, að hús
þessi, eða hverfi, sem og önn-
ur yrðu háðar byggingarsam-
þyfckt Reykjavíkur frá 1. okt.
1945 og undir eftirliti bygg-
ingarfulitrúa.
T'mi sá, sem þetta fólk
fengi til' framkvæmdanna, —
yrði að vera ríflegur allt að
4-—5 ár.
Reglur varðandi hyggingu
þessa hverfis væri nauðsyn-
legar með tilliti til þess, að
húsin yrðu ekki hinum svo-
kallaða svartamarkaði að
bráð.
Þetta mætti fyrirbyggja
með því, að t. d. bærinn ætti
forgamgsrétt til kaupa í hús-
inu (íbúðinni) á matsverði.
Líkt og reglur um verka-
mannahústaði og fleiri hygg-
ingarfélög. Eg á'Ht, að m-eð
þessu fyri'rfcomulagi myndi
stórum fjölda hinna lægri
launuðu stétta gefinn kostur á
að eignast þak yfir höfuðið án
þess að ofhlaða sig sbuldum
til' margra ára, eða æfilangt
rmeð okurvQxtum, eða öðrum
óaðgengilegum skilyrðum.
Þannig gœti ei'gnin orðið
viðkomanda til ánægju, en
ebki til eilifrar kvala-r og ar-
mæðu.
3. Að eftir getu og mætti
verði' haldið álfram bygginigu
, ,fjölda'bygging a‘1 af hálfu
þess opinbera.
í slífcar byggingar gætu e.
t. v. flutt fólk, sem einhver
meiri fjárráð hefur en það,
sem fyrr greinir.
4. Að eftir föngum verði
safnað gögnum um reynslu
og niðurstöðu nágrannaþjóð-
í meira en fimm ár hafa
lesendur Aiþýðublaðs-
ins nú fyl'gzt með ævin-
týrum þessa ílugkappa
og kvennabósa. Það eru dsuf auignablik
í ævi hans, eins og okkar allra, en alltaí
öðru hverju lendir hann í ævintýrum,
sem ungir og gamlir haía, gaman af að;
fyigjast með. Daglega ó 6. síðu í blaðinu.
Aðeins í Al þ ý ðubla ðinu.
Gerizí áskrifencíiir. - Símar: 4900 & 49-06.
anna svo sem Svíþjóðar og
Englands sem gert bafa stór-
fenglegar tilraunir þes'sum
málum til úrbóta, og ha-gnýtt
það, sem verða má og talizt
get-ur hentugt -fyrir okbur.
Margt og mikið hefur verið
gert og á’fram verður haldið
þrátt tfyrir þann fasta ásetn-
ing ákveðins hóps manna að
sundra og draga kjarkinn úr,
vegna þess að um stundarsak-
ir höfum við orðið að lækka
seglin, vegna þess eins að
þau voru xeist of hótt á sín-
Framhald á 7. síðu.
Hér verður þing sameinuðu þjóðanna í haust

Það hefur fyrir löngu verið ákveðið, að næsta allsherjarþing sameinuðu þjóðanna, þ. e. þingið í haust, verði haldið í París. Þetta
er höllin, sem nú hefur verið ákveðin fundarstaður þingsins.