Alþýðublaðið - 10.10.1948, Qupperneq 7

■nTff
Sunnudagur 10. október 1948
ALÞÝÐUBLACIÐ
Guðmundur
Framh. af 5. síðu.
nýju aldar á íslandi. ÞaS hlut
verk hefur hann rækt sem
bæjarfulltrúi vestur á ísafirSi
og einn af skeleggustu mál-
; svörum og baráttumönnum
Alþýðuflokksins og jaínaSar-
stefnunnar á íslandi. Men,n,
sem unniS hafa meS Hagalín
á þessu sviSi, eiga um hann
ógleymanlegar endurminn-
ingar úr því starfi- Hagalín
hafði frá upphafi gert sér
ljósa grein fyrir því, aS þaS
væri ekki nóg, ,a3 þjóSin
fengi sjálfstæSi, ef hún gengi
ekki um leið hugdjörf og
starfsfús aS því verki aS
byggja upp atvinnuvegi sína
í samræmi viS kröfur hins
nýja.tíma. En honum nægSi
ekki aS sjá þetta og predika
þaS í ræSu og rfti. Hann
varð sjálfur aS leggja hönd
á plóginn og taka virkan þátt
í baráttunni, sem var hörS í
árdögum, en sigri vígS- En sú
fuilvissa er í honum fædd, að
efnahagslegri farsæld og fé-
lagslegu öryggi verSi aS
fylgja óbælt frelsi og óskert
mannréttindi fólksins í land-
inu, sem er aS framkvæma
hina friðsömu byltingu um-
bótanna og framfaranna og
heimtar þann rétt, sem því
ber. Þess vegna er Hagalín
svarinn andstæSingur allrar
kúgunar og aíls einræSis, en
jafn ótrauSur málsvari lýð-
ræðis sem sjálfrar jafnaðar-
stefnunnar, en úrræði henn-
ar eru að dómi hans hin hag-
ræna lausn á vandamálurn
samtiðar og framtíSar.
Manninum GuSmundi
Gíslasyni Hagalín verður
ekki lýst, því aS hann er eins
og þjóSin og öldin, svo eru
eigindir hans margar og fjöl-
þættar. GlaSur er hann öllum
glaSari, reiður öllum reiSari
' og hryggur öllum hryggari.
Úr honum hefði áreiðanlega
mátt gera marga menn, ekki
síöur enGissuriforSum.Hann
hefði getað orSiS skipstjóri
og aflakóngur, stórbóndi í
rausnargarði eða atkvæSa-
mikilí iðjuhöldur. Hann kaus
sér aS verða rithöfundur og
sljórnmálamaður. En han.n
er jafnframt skilgetinn niðji
hinna vestfirzku forfeðra
sinna og formæSra. Hann er
gæddur í ríkum mæli hinni
stórbrötnu lund þess fólks,
framtaki þess, gestrisni og
höfðingsskap. Hann er hinn
mikli vinur vina sinna, en
hann er einnig óspar á að
viðurkenna þá andstæðinga
sína, sem sýnt hafa af sér
manndáð og drengskap-
Ha,nn er blóð af blóði og hold
af holdi sögufólks síns,
„þessa voðaiiega fólks þarna
úti á nesjunum".
Guðmundur Gíslason Haga
lín er fimmtugur í dag. Það
er ekki hár aldur fyrir mann
sem á sér afköst og sögu
Hagalíns, og enn mun hann
væntanlega lengi og vel
Köld borð o|
heitur veizlumaiur
sendur út um allan bæ.
SÍLD & FISKUR
halda áfram starfi sínu í þágu
íslenzkra bókmennta og bar
áttu sinni fyrir hugsjónum
sínum og lífsskoðunum. Urn
þessar mundir kemur út
fyrsta bindiS af ritsafni Haga
líns. Það lýsir honum vel, að
hann kaus ekki að láta fyrsta
bindí þess flytja endurprent-
anir, þó að flastar smásögur
hans og skáldsögur séu löngu
uppseldar og hinn mikli
fjöldi aðdáenda hans bíði
nýrrar útgáfu þeirra með ó-
þreyju. Fyrsta bindi ritsafns
hans flytur safn nýrra smá-
sagna. sem hann hefur ritað
á undanförnum árum. Þær
munu enn auka rithöfundar-
hróður hans að-miklum mun,
því að . hér er um að ræða
bezta smásagnasafn þessa
bezta smásagnahöfundar ís-
lendinga- Unnendur og vinir
Hagalíns hylla hann í dag
fimmtugan, þakka honum
störfin, kynninguna og sam-
fylgdina. En á morgun sezt
hann aftur við skrifborðið,
því að orka hans og fjör leyf-
ir honum naumast meira en
daglanga hvíld, og raunar er
fátt sennilegra en hann leggi
hönd að verki eða leiði augu
að lestri í kvöld, þegar veizlu
glaumurinn er þagnaður og
gestirnir farnir.
Helgi Sæmundsson.
Viðlal vfð Elinboip
13 flugferðir
með kjöf
EINS OG ÁÐUR hefur
verið getið um í fréttum út-
varps og dagblaða, gerði
Flugfélag íslands í byrjun
septembermánaðar tilraun
méð vöruflutninga með flug
vélum milli Reykjavíkur og
Öræfa. Douglasflugvélin
„Gljáfaxi“ fór þá tvær ferð-
ir í þessu skyni og flutti alls
rúmlega 8,5 smálestir- Þessi
tilraun þótti gefast svo vel,
að bændur í Öræfum fóru
þess á leit viS Flugfélag ís-
lands, aS félagið annaðist
fluitning itil Reyk|avíkur á
öllu dilkakjöti jafnóðumj og
slátrun færi fram.
Flugfélagið tók að sér að
annasl þessa flutninga og
hófust þeir þann 28. septem
ber, en lauk 6. október. Á
þessu tímabili fór „Gljáfaxi11
11 ferðir, en, eins og áður seg
ir, voru farnar tvær ferðir í
septemberbyrjun, og hefur
því ,,Gljáfaxi“ farið alls 13
ferðir milli Reykjavíkur og
Fagurhólsmýrar og fíutt
samtals 63897 kg-, það er
33360 kg. frá Öræfum til
Reykjavíkur og 30537 kg. frá
Reykjavík austur til Öræfa
yj/iKymNGM
r»smm
60 ára afmæli stúkynnar
Daníelsher nr. 4 verður -hald-
ið í GT-húsÍnu fimmtud. 14.
þ. m. með fundi kl. 8,30 sáðd.
og samsæti laugard. 16. þ. m.
kl. 8. — Öllum templurum
teeim'fl þátttaka. — Stú'kufé-
lögum teeimilt að taka með
sér gesti í samisætið. —- Fé
lagar tilkyxmi þátttöku sína
fyrir fimmtudagskvöld t'il
Kristins Tómassonar.
Afmælisnefndin.
Frh. af 3. síðu.
hinna mörgu, sem sýndu mér
frábæra alúð og gestrisni í
ferð minni.
Meðan ég var á kirkju-
þinginu, heimsótti ég elli-
heimilið Girnli og las upp
fyrir garnla fóllkið þar. Vestur
við haf, í Vancouver, var ég
beðin að fiytja fyrirlestur,
og talaði ég þar um Island og
íslenzka menninigu. Dvaldi ég
þar í 10 daga, og varð ég vör
við, að fólk langaði til, að ég
flytti fyrirlestur um spírit-
ismann þar, en því miður gat
ég ékki komið því við, af því
að tími minn var svo naumur.
Það var líka óskað éftir því,
að ég flytti fyrirlestur í
Vatnabyggðunum, en þangað
kom ég aldrei, og skömmu
áður en ég fór, fékk ég bréf
frá frú Ingibjörgu Ólafsson í
Selkirk, þar sem hún bað mig
að flytja fyrirlestur þar um
eða eftir 10. september, en ég
gat ekki komið því við, því
að 10. september lagði ég af
stað frá Winnipeg áleiðis
beirn til íslands.“
— Hvað um viðtökurnar og
fólkið vestra?
„Rétt eftir að ég kom til
Winnipieg bárust mér bréf frá
dr. Ridhard Beck og Guttormi
J. Guttormissyni skáldi. Báðir
voru þeir að bjóða1 onig vel-
komna til landsins, og báðir
buðu þeir mér teeim. Eg átti
þess ekki fcoát að þiggja boð
dr. Beaks og konu fhanis, þó
að mér þætti það leitt, en þau
hjónim teeimsóttu mig í Win-
nipeg. Guttormur vildi helzt
senda bíl' léftir mér til Win-
nipeg þá strax, en ég kaus
hieldur að heimsækja teann
m.iilh þess, að ég flutti erindið
í barnaheimilinu að Hnausar
og fyrirlesturinn á fcirkju-
þinginu. Dvölin hjá Guttormi
varð þó styttri en tif var ætl-
azt í fyrstu. Eftir að ég flutti
erindið um ísland á lýðveldis-
hátíðkmi komu sem sé bænd
ur frá Nýja íslandi til mín
o>g vildu fá mig teeim til sín.
Sagði ég þeim, að ég yxði tejá
Guttormi 21.—27. júní, og
spurðu þeir þá, tevort þeir
mættu' koma og saékja mig,
því að þeir teefðu bíla, en ég
kvað mér auðvitað gleðiefni
að heknsæfcja þá. Daginn éftir
að ég kom tflí Guttorms, kom
ann íslandi og ödu, sem. is-
heim þangað', og var teann
kominn til að sækja mig.
Þannig liðu dagarnir, að ég
var í teilum á ferðatögum
með bændunum ásamt Gutt
ormi og konu hans um Nýja
Ísland alla þessa daga.
Guttomrur á yndisilegt teeim
ili og ágæta konu. Þótti mér
injög vænt um að kynnast
þe'im hjónum og þykir mér
mjög vænt um minningar
þær, sem ég 'á frá dvöl minni
á heimili þeirra. G'Uttormur
ann ísland; og öllu, sem ís-
lenzkt er, og hann er íslend
ingum innLlega þakkilátur fyr-
ir viðtökur þær, sem hann
fékk, þegar hann heimsótti
lanidið. Guttoimur er eins og
allir vita mikið sfcáld, en lítið
befur hann til þessa borið úr
býtum fyrir skáldskap sinn.
Jarðarför móður minnar,
Ragnhildar Einarsdótfur,
fer fram þriðjudaginn 12. október og hefst með bæn
á heimili mínu, Lambhóli, kl. 1 Vz eftir hádegi.
Fyrir hönd aðsandenda.
Magnús H. Jónsson.
Lang skemm tilegasta
og útbreiddasta mánaðar■
rit landsins.
Kostar aðeins kr. 5.00.

Ritstjóri: Geir Gunnarsson.
Ágúst-heftið er komið
og hefsít á byrjun á ævisögu Hertogans af Wind-
sor, sem kaus heldur að afsala sér konungdómi í
Bretlandi, en að svíkja konuna, sem hann unni.
Ævisagan er rituð af hertoganum sjálfum og er
nú eitt eftirsóttasta efni heimisblaðanna.
Annað efni: Gríma rauða dauðans. Ef þú ert feim
in(n) og taugaóstyrk(ur), tvöföld merk-
ing. Býður nokkur betur. Nokkur orð
um mannlífið. Var hann farinn að spila
billjard? í veizlulok. Breyting til batn-
aðar. Aldur íslenzkra skálda. Film-
stjaman. Tangi ástarinnar. Á krókódíla
veiðum. Spurningar og svör. Eyðan í lífi
hans. Vissirðu það. Morðið í klettavík-
inni. Dægradvöl. Krossgáta. Ráðningar.
skrítlur.
Rit allra ú heimilinu.
HELGAFELL
Hamú býr á föðurleifð sinni,
Víðivöinum við íslendinga-
fljót, og þar er hann fæddur.“
— Voru1 viðtökurnar alls
staðar á þessa lund?
„Já, mér var alls staðar
tekið fram úr skarandi vel.
Var sama hvort ég teafði1 teeyrt
hlutaðeigándi manna áður
getið eða lekki, þeir sýndu mér
frábæra vinisemd og gestrisni.
Eg var boðin víðar eni ég
hafði tækifæri til að koma, og
áður en ég lagði a’f stað heim
hélt Þj óðræknisf élagið mér
samsæti á hóteli í Winnipeg-
borg. Mér voru og gefnar
minningargjafir, sem mér
munu alltaf verða mjög kær-
ar.
Mér var >í fyrstu öll þessi
•alúð óskiljanleg, þvá ég
lagði lekfcert ifram annað en
veita öilum viðtal, sem við
mi'g vildu tala. Eg fór að veita
fólkimi nánari athygli, og ég
fcomst að raun um, að Island
og allt, sem íslenzkt >er, á sér
dýpri hljómgrunn í hugum
Vestur-íslendlnga >en jafnvel
þeir
fyrir.“
>gera ser grein
Félagslíf
Haukar Hafnarfirði:
Æfing i dag í leikfimSshúsi
Barnasfcólanis fck 1,30. 3 fl.
karlamienni. Kl. 2,30 Stúlkur,
Kl. 3,30 1. og 2. fl. karhnenn,
Stjórnin.
Ferðafélag íslands
h'eldur sk'emmtifund
í Sjáifs'tæ'ðiisteúsinu'
þriðjudag'skvöldið 12.
október 1948.
Húsið opnað M. 8,30. Guð-
mundur Einarsson frá Mið-
dal sýnii' o’g útskýrir kvik
myndíir frá Skeiðarárihl'a'upi og
fleiri ferðaiögum. Dansað til
bl. 1. Aðgön'gumiðar seldir í
bókaverzluni Sigfúsar Ey-
mundsisonar og ísafoldar á
þriðjuda'ginn.