Alþýðublaðið - 21.12.1948, Blaðsíða 6

6
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Þriðjudágttr 21-. des. 1948-
Útgefandi: Alþýðuflokkurlnn
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttasíjórí: Benedikt Gröndal
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Knud Zimsen og bókin hans um Reykjavík og
Reýkvíkinga. — Nokkrar svipmyndir.
ENGINN mun hálda því
fram, að það sé neitt æski
legt, að hið opinbera skuli
nú verða að afla sér fjár með
nýjum álögum til þess að
geta staðizt straum af áfram
háldandi uppbótargreiðslum
á verð útfluttra sjávarafurða
og niðurgreiðslum á afurða-
verði innanlands, eins og á-
kveðið hefur verið meö hinni
nýju löggjöf um dýrtíðarráð-
stafanir vegna atvinnuveg-
anna. En hver mun hins veg
ar geta neitað því, að ein-
hverjar, meira eða minna
kastnaðarsamiar, ráðútafanir
hafi orðið að gera tii þess að
bjarga bátaútveginum frá
stöðvun og hruni um þessi
áramót og þúsundum verka-
manna og sjómanna frá at-
vinnuleysi.
Það er þessi siðari spurn.
ing, sem rnenn verða að hafa
í huga, þegar um hina nýju
löggjöf um dýrtíðarráðstafan
ir vegna atvinnuveganna er
rætt.
*
Því skal' ekki neitað. að aðr
ar leiðir hefði ef til vill mátt
fara; en þá er að athuga,
hvaða leiðir bað eru, og hvort
þær hefðu þótt greiðfærari og
heppjlegri fyrir allan almenn
ing-
Það fór ekkert lágt, þegar-
ar verið var að undirbúa hina
nýju dýrtíðarlöggjöf og ræða
hana á alþingi, að ýmsir á-
hrifamenn í Sjálfstæðis-
flokknum, einkum útgerðar-
menn, voru þess mjög fýs-
andi, að farið yrði inn á
braut nýrrar gengislækkunar
til þess að ráða bót á vand-
ræoum bátaútvegsins og raun
ar sjávarútvegfsins yfirleitt.
Og bað fór heldur ekkert lágt,
að forustumern Framsóknar
flokksins vildu fara mun
lengra inn á braut kaupskerð
ingar, en gert v.ar í fvrra, og
jafnvel lögbinda dýrtíðarupp
bót á allt kaupgjald í land-
inu við vísitölu 280 í stað
300, sem hún er miðuð við
nú.
Alþýðuflokkurinn vildi
hinsvegar hvoruga þessa leið
fara, meðan nokkurs annars
væri kostur; enda auðsætt, að
fyrir laurnþegastéttirnar í
ilardinu hefðu þær leiðir,
hvor þeirra, sem farin heföi
verið, þýtt verulega kjara-
skerðingu. En það hefur frá
upphafi verið yfirlýst stefna
núverandi ríkisstjórnar að
reyna í lengstu lög að forð-
ast slák úxræði, þótt að sjálf
sögðu telji hún fyrir öliu
öðru að halda atvinruvegun
um gangandi og tryggja fólk
inu áframhaldandi atvinnu.
Alþýðuflokkurinn beitti sér
því eindregið fyrir því, að far
inn yrði sá meðalvegur rnilli
hinna leiðanna heggja, sem
ofan. á varð; enda er þar með
ÞAÐ STÓÐ OFT styrr og;
stríð um Knud Zimsen borgar-
stjóra í gamla daga, meðan
hann stjórnaði og stýrði Reykja
vík. Iíann var íhaldssamur að
okkar áliti, andstæðinga hans,
og við sendum honum oft beitt
skeyti. Hann stakk við fóíum
gagnvart ýmsum kröfum okkar
um bætt húsakynni, meiri r.étt-
indi fyrir alþýðu cg ýmislegt
annaff, sem nýr tími og ny lífs-
viðhorf kröfðust; en hann var
framfaramaður að öðru leyti.
Hvað á ég að segja? Efnislegur
framfaramaður. Hann brauzt í
því að leggja götur og koma
upp orkuverum, að vísu ekki
samkvæmt fyllstu kröfum and-
stæðinga sinna, heldur eftir
ráðum síns eigin hyggjuvits.
Hann var borgarstjóri, aðal-
forsvarsmaður og ábyrgðarmað
ur í bæjarfélagi, sem var að
taka gjörbreytingum, breytast
úr litlu fiskiþorpi í stóran höf-
uðstað í litlu landi á örskömm
um tíma.
OG ÞAÐ VAR ERFITT að
stýra þessum bráðþroska ung-
Iingi. Hann var baldinn og
stundum næstum því illur við-
skiptis. Zimsen taldi, að hann
þyrfti að gæta að öllu, enda ótt-
aðist hann ráðleysi, ef hann
væri ekki sjálfur allt í öllu.
Sumir kalla þetta að vera ein-
ráður og ráðríkur, en þetta er
alltaí einkenni á dugnaðar-
mönnum. Og hvað sem hægt er
að segja um Knud Zimsen og
pólitík hans, þá verður þao
' aldrei úr skafið, a ðhann var
| dugnaðarþjarkur. Ég gleymi því
‘ aldrei af skafið, að hann var
upp á steininn í miðju Austur-
stræti og fór að stjórna urnferð-
l inni þar. Það var fyrsta kennslu
stundin í umferðannenningu,
sem Reyltvíkingar fengu.
ZIMSEN FÓR alltaf askvað-
andi um götur borgarinnar;
hann fór aldrei í 'hægðum sín-
um. Maður man einhvern veg-
inn bezt eftir honum skálmancLi
og snúandi sér við í einum hasti.
Og svo á bæj arstjórnarfundum.
Ég sat á tugum bæjarstjórnar-
funda og vakti yfir því að finna
á borgarstjóranum snöggan
blett. Hann reiddist eiginlega
aldrei í alvöru, þó að fast væri
að honum sótt, en stundum
fannst mér hann verða óskap-
lega þreytulegur á svipinn und-
ir ræðum manna, sinna flokks-
manna sem annarra, þegar þeir
þvældu upp aftur og aftur sama
atriðið. Það var svo mikið að
gera í huga Zimsen, að hann
mátti ekki vera að því að sitja
undir þessu. Það átti að af-
greiða allt 1 flýti — og hefjast
svo handa. Grunur minn er sá,
að Zimsen hafi stundum óskað
þess í einrúmi', að hann einn
væri bæjarstjórn, og önnur bæj-
arstjórn væri ekki til. Þá væri
hægt að gera eitthvað, halda
áfram með verkefnin.
JÁ, ÞETTA VORU svipmynd
ir, er ég tók af Zimsen á hlaup
um. Og nú hefur hann sent frá
sér minningar sínar. Þar kennir
margra grasa, og sumra sem
vert er að skoða og finna ilm-
inn af. Þetta er ekki aðeins per.
sónusaga Knud Zimsens, heldur |
og saga Reykjavíkur á mestu
breytingaárunum, meðan allt
var í forminu, hún var að fá
svip, göturnar tóku við af ber-
um 'holtunum, steinstéttir af
berum hnullungum, malbikið af
svaðinu. Og það var gott, að
þessi bók kom. Enginn befði
getað skrifað svona bók um
Reykjavík nema Knud Zimsen.
Er eiginlega, þegar allt kemur
til alls, nokkur Reykvíkingur
meiri Reykvíkingur en Knud
Zimsen?
ÞETTA ER ENGINN ritdóm-
ur um bókina. Ég gat ekki stillt
mig um að segja þessi orð um
leið og ég lauk við að lesa þessa
Reykjavíkursögu, eftir rnann-
inn, sem setti sinn svip á höf-
■uðstaðinn um áratuga skeið.
ÉG VERÐ að taka undir þá
tillögu að gera Lúðvík rafvirkja
Guðmundsson að heiðursfé-
laga í Fegrunarfélaginu. Ljósa-
skilti hans á verzluninni á
Laugavegi setur næstum sinn
stórborgarsvip á bæinn. Og
mikið skelfing sker hún úr.
Eins má segja að mislagðar eru
kaupmönnum hendur með
skreytíngu glugga sinna. En ef
til vill afsaka þeir sig með því,
að þeir hafi engar vörur.
Hannes á horninu.
haldið sömu st»efnu, sem tek
in var með dýrtíðaxlöggjöf-
i nni í fyrra.
*
' Vissulega má segja, að hin
nýja dýrtíðarlöggj öf feli ekki
í sér. frekar en dýrtíðarlög-
gjöfin í fyrra, neina varan-
lega lausn á vandamálum at
vinnuveganra í sambandi við
verðbólguna. Eh að því leyti
eru dýrtíðarráðstafanir okkar
engin undanteknirg frá þeim
dýrtíðarráðstöfunum, sem
þjóðir Vestúr- og Norður-Ev
| rópu hafa verið að gera eftir
str’ðjð, enda erfiit að gera
ráðstafanir til frambúðar í
; þeim efn-um, svo mikil óvissa,
| sem nú er ríkjandi um verð-
! lag og markað í heiminum.
Það skal ejnnig viðurkennt,
| að víst hljóta hinar nýju á-
lögur að hafa nokkrar fórnir
í för með sér fyrir þjóðina;
en hinu verður þá heldur
ekkj r.eitað, að bæði er þeim
stjililt í hóf og hagáð þannig,
að þær koma flestar tiltölu
lega létt niður á öllum al
mennjngi.
Og að endingu þetta; Hjá
nokkrum fórnum, jafnvel af
hálfu allra, verður ekki kom
izt, ef tryggja á áframhald-
andi rekstur bátaútvegsir.s,
eftir þau áföll, sem hann hef
ur orðið fyrir, og þar með at
vinnu fyrir allan almenning
í landinu. Það er vitundin
um þetta, sem gerði hina nýju
dýrtíðarlöggjöf alveg óhjá-
kvæmilega og á að fylkja
allri þjóðinnj um hana, þótt
engum þyki gott, að þuxfa að
spara neitt við sig af því, sem
hann gat notið á árum mestu
velgengninnar.
til úísölumanna og kaupenda Vinnunnar,
tímarits Alþýðusambands íslands.
Þar sem allir skrár yfir útsölumemi og kaupend-
ur Vinnunnar hurfu úr skrifstofu Alþýðusam-
bandsins með fyrrverandi sambandsstjórn, treyst
ir miðstjórnin öllum útsolumönnum Vinnunnar
og kaupendum, er fá ritið beint frá skrifstofunni,
að gera Alþýðusambandinu aðvart fyrir jól, svo
unnt sé að koma blaðinu til þeirra.
11 kunnir listamenn hafa verk til sýnis
og sölu í sýningarsal Ásmundar Sveins-
sonar, Freyjugöíu 41. Verð myndanna
frá kr.* * 100,00 til 1000,00. — Opið frá kl.
2 til 10 síðdegis.
Getum bætt við nokkrum jólatrés-
skemmtunum milli jóla og nýjárs, eða
eftir nýjár. Þau félög, sem óska að
halda skemmtanir fyrir börn félags-
manna sirma í húsinu, ættu að tala
við okkur strax. — Sími 2350.
verður framvegis
(fimm línur).
FiskiSélag íslands
Jólablað Alþýðublaðsins er komié út.
Komið í afgreiðslu Alþýðublaðsins og selj-.
ið jólablaðið.
Alþýðublaðið