Alþýðublaðið - 29.12.1948, Page 8

Gerizt áskrifendur
m AlþýðublaSinu,
Alþýðublaðið inn á hveri
heimili. Hringið 1 síma
1900 eða 4906.
Börn og unglingar.
Komið og seljiS
ALÞÝÐUBLAÐH)
Allir vilja kaupa
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Miðvikudag'ur 29. des. 1948.
gyrnin or
inn 369 milljónir í
L m
VlÐSKIPTAJÖFNUÐUR.
INN í móvembermániuði var ó
ÍTags'tæður um tæpar sex mil!
iónir króna, að þvi er Hagstof
Qii beíur skýrt frá. Var futt
út í mánuðinum fyrir 29,8 mill
fónir :króna, <en inr.fiutningur-
i:: n nam 35,5. milljór/um á
sama tíma. Innxlu'tningur
fyi'stu <eliefu mánuði ársins
var 395 milljónir, <en útflutn-
ingur á sama tímia 369 mill-
jón<ir. T>ó <er þess að <gæta, að
allmikið <af skipum. var flutt
i>nm á árinu, <en þau voru
graidd á nýbygg'ingarreikning,
en ekki af útfkitningi þessa
"árs.
Mest var flutt út til Bret-
fands, fyrir 112 milljónir
í;.xr.stu ellefu mánuðina, þar
nsest til Þýzkalands fyrir 63
milljónir, þá til Hollands. fyr
ir 32 milljónir, Tékkóslóvakíu
fyrir 27 milljónir og Banda-
ríkjanna fyrir 25 milljónrr.
iingar kreppa aS
Egypium við Gaza
FRÉTTIíl í gærkx'ókli
gréindu frá því, að hersveitir
Gyðinga við Gaza sæki fast
fram og að Egyptar eigi mjög
£ vök að verjast á þessum
slóðum.
Áður hafði verið uppi orð-
rómur um, að Gyðingar hefðu
sett lið á land sjóleiðis suður
af Gaza og hefðu rofið undan-
haMsleiðir egypzka hersins á
þessum slóðum, en sam-
kvæmt Lundúnafréítum í'gær
kvöldi var borið á móti því í
Kairó, að orðrómur þessi
hefði við nokkur rök að
styðjast-
Öryggisráðið ræddi Pale-
stínumálin á xundi sínum í
gær. og bar fulltrúi Breílands
fram tillögu um, að ófriðar-
aðilum yrðf þegar í stað fyrir
ffagt að leggja niður vop á
Negebvígstöðvunum. Bar full
•trúi Breia á móti því. að Ar-
abaþjóðirnar við Miðjarðar-
laaf fengju vopn frá Bretum,
■enda þótt Bretar hefðu skuld-
bundið sig til að selja þeim
vopn áður en fil vopnavið-
ckiptanna í Palestínu kom-
Hyeriisstjórafund-

HVERFIS STJ OR A
FUNDUR Alþýðuflokksfé-
lags' Reykjavíkur verður í
•kvöld kl. 8,30 i Iðnó uppi.
Kjörnefnd leitar eftir
uppástunigum meðal hverf-
isstjóra um menn í félags-
jtjórn fyxii- næsta stai-fsár.
Erm fremui' verða rædd
>rtn<ur mál.
íslenzkt elliheimili vestra»
Þetta er nýja íslenzka ellibeimilið, s;m vsrið s
Norður-Dakota í Bandaríkjunum.
nú að reisa
[yrt róma 40 vis.tmenn og verðor
væntaolega tilbúiö í sumar.
Övenju rólegi hjá
um jólln.
NÝTT ÍSLENZKT ELLIHEIMILI er nú að risa í íslenzka
þorpinu Mountain í Norður Dakota. Mun þetta vera þriðja
elliheim'iili íslendinga í Vesturheimi. Var Mð fyrsta
reist á Gimli við Manitobavatn í Nýja Islandi, <en annao elli-
heimilið er í Vancouver á Kyrrahafsströndinni.
Hornsteimi hins nýja elli-'* — ’
heimilis, sem verður myndar-
legast hinna þriggja, var lagð
u<r í september í faaust, og
voru þá 1500 manns viðstadd
ir, að því er nýkomin blöð frá
Winnipeg herma. Til þess að
heimrlið mætti standa á þorp-
inu Mountain, þurfti bæj.ar-
stjórnin fyrst' að láta leggja
vatn til bæjar-ins, og var það
gert fyrir 130 000 króna fcostn
að.
iRíkisstjóri jNorðu r-Dakota,
Fred G. Aandahl, flutti aðal-
ræðuna, er hornsteinnimx var
Iagður, <en Gamaliel Þorleifs-
s<on flutti skörulagt og djúp-
hugsað erindi á íslenzku. Er
hann maður rösklega áttræð-
ur og einn mesti skörungur
Dakotabyggingarinnar ís-
ie-nzku, Margir fleiri tóku til
máís, íslenzkar konur sungu
og húsmæðúr veittu af mik-
illi rausn.
í þessu nýja •elliheimili verð
ur rúm fyrir 40 gamalmenni
auk starfsfólksins, og standa
vonir til þess, að byggingin
verði vígð á kómandi sumri.
Það er ómetanlegt fyrir íslexrzk
gamalmienni vestra að <eiga
samastað á slíkm heimilum,
þar sem þau :geta talað ís-
lenzku og rætt <um löngu liðna
tíð <og gamla I'axa(d|ið’. Margt
þ'etta fól'k íhefur aldrei Oært
ensku til fullnustu, en afkom-
endur þess hafa að sjálfsögðu
samlagazt þeim þjóðum, sem
þeir búa með.
ÓVENJULEGA RÓLEGT
var hjá slökkviliðiim yfir jól-
in. Var liðið aðeins kvatt út
þrisvar sinnum frá því á að-
fangadag, en £ engu tilfellinu
var um alvarlegan bruna að
ræða.
Aðfaranótt jóladags var
slökkviliðið kvatt að Lauga-
vegi 55. Hafði þar kviknað í
ruslj á búðargólfi, og var eld-
urinn brált slökktur og
skemmdir urðu engar- Á jóla
daginn var liðið kvatt að Há-
teigsvegi, en þar hafði kvikn-
að í kassa í miðstöðvarher-
bergi, og á .annan í jólum var
slökkviliðið i loks kvatt að
Bárugötu 16, en þar hafði
kviknað í gluggatjaldi út frá
kertaljósi. Brur.nu glugga-
tjcldin og loftið sviðnaði ofur
lítið, en aðrar skemmdir urðu
ekki-
Fornahvammur
í sóftkví__
FORNAHVAMMUR befur
verið settur í sóttkví vegna
þess að talið er að mænuveik
in sé þangað komin, en þar
liggja nú 5 af 8 á heimilinu.
Fjölmenni á jéla-
fagnaði F.U.J.
FELAG UNGRA JAFNAÐ-
ARMANNA í Reykjavík
efndi til jólafagnaðar í Félags
heimili verzlmxarmanna á
annan í jólum, og var skemmt
unin fjölsótt og komust færri
að en vildu.
Formaður félagsins, Eggert
G. Þorsteinsson, setti skemmt
unina, en til skemmtunar
voru eftirhermur (Karl Guð-
mundsson) og Mánasystur
sungu með gítarundirleik. Að
lokum var stiginn dans. —
Skemmtunin fór í alla staði
mjög vel fram og var félaginu
til sóma-
Tveimur mennla-
STÓIIBLAÐIÐ New York
Herald Tribunc og íiugfélag
ið Ajr.erican Overseas Airlin-
es hefur boðið tveimur íslenzk
iia menntaskólanemendum,
pilti og stúlku til 10 vikna ó-
’keypis dvaiar x skóium í Anxe
ríku.
Nemer.durnir, sem fara vest
ur <eru úr Menntaskóla Reykja
vikiií', þau Rósa Björk Þor-
björnsdóttir, úr 5 hekk og Ein
ar Benediktsson, sonarsonur
Einai's Benediktsonar skálds.
Var 'iátið fara fram verð-
launasamkeppni bæði í
Menntaskólammv á Akureyri
og í Reykjavík, og áttu< þeir
sem hug höfðu á förinni til
Bandaríkjanna :að skrifa rit-
gerð um efnið „Heimurinn í
dag“. Síðan skyldi velja til
ferðarinnar pilt og stúlku. Af
stúílkunum varð hlutsköi-pust
Vil'helmina Þoxv’aldsdóttii' úr
Menntaskóla Akureyrar, en
hún liggur nú í mænuveiki
og getur ekki farið, og varð
því Rósa Bjöx-g Þoi’björnsdótt
ir úi' Reykjavík fyrir valinu,
en: hún var hlutskörpust hér.
Af piltunum varð hlutskarp-
astur Einar Benediktsson úr
Menntaskóla Reykjavíkur og
á Akureyri Gunnar Schi-axn.
Dómnefndin:, sem 'dæmdi
um ritgerðirnar var skipuð
þeim Jóhanni Hannessýni og
dr. G. Geese forstjóra við <upp
lýsingaskrifstofu Bandaríkj a-
stjói'nar hér á landi. Milli-
göngumaðui' í þessu máli gagn
vart skólúmim var HeJgi Elías
son, fræðslumálastjóri.
Menntaskólanemendurnii'
munu fara flugleiðis vestur um
haf á morgun.
. jan.
LÖGREGLUSTJÓRI hefur
bannað hér í Reykjavík sölu á
svo nefndum kínverjum og
púðurkerlingum frá og með
deginum í gær og til 3. jan.
næstkomandi.
Vekur aiann jafnfra.mt at-
hygli á því, að bannað >er að
kveikja í púðri, skolteldum
eða sprengiefnúm á almanna-
færi.
LÖ GREGLU STJ ÓRINN í
Reykjavík vill brýna það fyr
ir húseigendum, einkum í mið
bænum, að< hreinsa vel til í
portum og lóðum við ’hús sín
fyrir gamlárskvöld, þar eð
þess hefur orðið vart á <undan-
förnum áramótuim, að gerðar
hafa verið íkveikjutilraunir í
allskoriar rusli í portum og lóð
lan í bæpum.
Jólatréslagnaður
agsins ?. jan.
JÓLATRÉSFAGNAÐ-
UR Alþýðuflokksfélag
Reykjavikur verð'ur <í Iðnó
tbstuida'gmn 7. janúar.
Nánara auglýst i blaðinu
síðar.
Busch og Serkin á
íóniistarháfíðinni í
Edinborg næsfa
sumar.
BUSCH KVARTETTINN
verður rneðál þeii*ra mörgi*
tónlistarmanna, <sem koma
fram á næstu tórflistarhátíð í
Edinborg, en hiún fer fram
21. ágúst til 11. .september næst
komandi. Þessi hátíð hefur
þegar skipað sér sess sem einn
mesti tónlistarviðbm'ður árs-
ins, og <sækja hana stórhópar
manna fi'á mörgum löndum,
þar á m>eð<al frá Islandi.
Aðalhlj ómsveit hátíðarinnar
á suxnri kcmanda verður ,,L5
Orches'tre de la Suisse R-om-
an<de“ undir stjórn stofnanda
og 'aðalstjórnanda hljómsveit
arinnar, Ernest Ansermet.
Auk þess verða brezkar
hljómsveitir á hátíðinni og etv.
íledri frá m<eginlandi.nu. Mim
Ralf Kuhelik, fyrrverandi
stjórnandi tékknes'ku symfón-
íuhlj ómsveitiarinnar, istj órna
Fílharmónisku hlj ómsveitinni
í Loirdon og Sir Thomas Beee
ham stjómar konungsiegu
Fílharmónisku hljómsveitinni.
Stofutónlist leikur Busoh
kvarettinn, <en auk hans verða
í Edinhorg Griller kvartettinn
og Jacques hljómsVieitin. Með
al eirJIeikara verða Williiam
Primrose, Rudolf Serkin,
finnska sörigkonan Aulikki
Rautawarra og 'danski söngv-
arinn Axel Schoitz.
Á leiicsviði miffl Dússeldorf
leikfélá’gið sýna Faust eftir
Goethe, og sýnd verða . skozk
leikrit. Þá mun Glyridebourne
óperu'félag'ið' sýna „Um Ballo
In Masera“ . eítir Verdi og
,,Gos<i fan Tutte“ eftir Mozai't,
&tta logarar seldu í
Þýzkalandi
um

UM JÓLIN, eða frá 22. des
<ember til’ 27. isiéldu átta tog-
arar afla sinn í Þýzkalandi.
Tog'ararnir voru þessir:
Söxpræs 196 smálestir, Egilil'
Rauði 205 smálestir, Akurey
250, Karlsefni 240, Askur 238,
Elliðaey 288, Júlí 266 og Ing
óifur Arnai'scn 288 smálestir.