Alþýðublaðið - 05.02.1949, Blaðsíða 5

Alþýðublaðið - 05.02.1949, Blaðsíða 5
Laugardagur 5. febrúar 1949. ALÞÝÐUBLAÐIÐ RUSSNESKU BLOÐIN hafa yerið heldur önug undanfarna rnánuði. Bæði dagblöð og tíma- rit hafa verið full af aðfinnsl- um. og þeim spjótum hefur ver- ið skotið að furðulegum fjölda manna, bæði innan Sovétríkj- anna og á Vesturlöndum. Þar sem nu skrif rússriesku folaðanna eru ekki undir stjórn Ihinna einstöku ritstjóra, heldur flokksleiðtogamia, varpa þessar árásir nokkru ljósi á sálar- ástand ráðamanna þarna eystra. Og til að skilja, hversu víðtæk þessi sókn gegn andans mönn-’ um er, skulum við líta á lista yfir þá, sem ráðizt hefur ver- ið á: ANTON R. ZHEBRAK, pró- Eessor, fyrir að hallast að kenn- fingum Mendels í erfðafræðinni. EUGEN VARGA. frægasti hagfræðingur Sovétríkjanna, fyrir að véfengja þá hugmynd kommúnista, að hrun auðvalds- ins sé óhjákvæmilegt. ST J ÓRNENDUR BOLSHOI THEATERS, stóra leikhússins í Moskvu, fyrir að hampa „úr- kynjaðri og formalistískri tón- íist“. RITSTJÓRAR KROKADIL, rússneska , Spegilsins“, fyrir að ganga ekki nógu vel fram í kímni í anda hinnar rússnesku þlþýðu. K VIKM YNDAIÐN AÐUR RÚSSA allur, fyrir að leggja ekki „hugsjónabaráttunni“ nægilegt lið. RÚSSNESKIR MÁLARAR í heild, fyrir að takast ekki að setja fram „hinn innri anda jrússnesku þjóðarinnar“. FEODOR DOSTOIEVSKY, fyrir að skrifa bækur, sem eru gagnlegar „leiguþýjum Wall- Btreet". Þetta eru aðeins örfá dæmi, Og mætti nefna fleiri. Þar á meðal eru tónskáldin Dmitri Shostakovich, Sergei Prokofieff og Aram Khatchaturinn, málar- arnir Igor Grabar, Boris Kar- pov, V. Efanov og A. Geresi mov, skáldin frá Azerbaijan í heild margir lífeðlisfræðingar þg landbúnaðarsérfræðingar, isögustofnunin í heild og margir fleiri. Þá hafa menn og stofnanir á Vesturlöndum ekki sloppið við þessa miklu gagnrýnisöldu. Hér eru nokkrir aðilar, sem ráðizt hefur verið á: SIR ALEXANDER FLEMING fyrir að þykjast hafa fundið Upp penicillin, sem raunveru- lega hafi verið fundið upp af Rússa. GUGLIELMO MARCONI, ifyrir að þykjast hafa fundið upp útvarpið, sem raunveru- lega hafi einnig verið fundið upp af Rússa, að nafni Popov. JOHN STEINBECK, JOHN DOS PASSOS og ERSKINE CALDWELL, allir fyrir að 6krifa bækur, sem „hýenur hefðu getað skrifað, ef þær ikynnu að nota ritvél“. EUGENE 0”NEIL, fyrir að hafa flækinga og vændiskonur í hávegum. . BENJAMIN FRANKLIN, fyrir að hafa fundið upp þrumu leiðarann, sem raunverulega hafi verið fundinn upp af Rússa. IGOR STR AVINSKY, fyrir öð láta hið vestræna umhverfi hafa áhrif á tónlist sína. Þetta eru aðeins fá dæmi, en hér eru nöfn fleiri manna, sem Rússar hafa ráðizt á: Richard [Wright (sem Mál og menning [vegsamar hér á íslandi), Willi- am Faulkner, T. S. Eliot, Henry Miller, André Malraux, Arnold FRÉTTIR af árásum rússneskra blaða á vísinda- og menntamenn Sovétríkjanna hafa vakið mikla at- hygli mn allan heim. Hér birtist gre'n eftir Harrison Salisbury, amerískan blaðamann, sem lengi var í Moskvu, og er greinin lauslega þýdd og endursögð á köflum til styttingar. Greinin birtist í vikuriti New York Times. Schönberg, Arthur Honegger, Paul Hindemith, Benjamin Britten, Sigmund Freud og Carlo Menotti. Þótt þessar árásir séu gerðar á hina ólíkustu aðila, hafa þær ýmislegt sameiginlegt. Þær eru allar gerðar á svokallaða j menntamenn. Tilgangur árás- anna er tvenns konar: Að styðja þá kenningu rússneskra komm- únista, að Rússar standi Vestur- landamönnum ekki að baki menningarlega, og að þær gefa kommúnistum utan Sovétríkj- anna „línu“. En þegar ráðizt er á Rússa sjálfa, er það venju- lega fyrir einhvern þessara þriggja „glæpa“: 1) Fyrir að verða fyrir áhrif- um „úrkynjaðrar auðvalds- stéttar“. 2) Fyrir að leggja ekki nægi- lega áherzlu á þjóðlegar dyggð- ir og menningarleg afrek Rússa. 3) Fyrir að beita ekki kenn- ingum Marx og Lenins í stétta- baráttunni. Ótal dæmi má sýna þessu til stuðnings. Þannig var ráðizt á lífeðlisfræðinginn Zhebrak fyr- ir að fylgja kenningunm Men- dals um erfðir og eiginleika og neita að fylgja hinum rússnsku kenningum Michurins, sem voru svo að segja gagnstæðar. Rúss- nesku tónskáldin, sem almennt eru viðurkennd meðal hinna fremstu í heimi nú á dögum, voru gagnrýnd fyrir að endur- spegla „auðvaldsmenningu“ og þeim var fyrirskipað að nota rússnesk þjóðlög í verkum sín- um. Ráðizt var á rússnesku sagnfræðinganna fyrir að gera of mikið úr erlendum áhrifum á sögu Rússlands og gera ekki nægilega mikið úr afrekum rússnesku þjóðarinnar. Rúss- neskir listamenn voru gagn- rýndir fyrir að notfæra sér ekki rússnesk efni í verk sín, Alþýðublaðið vantar ungling til blaðburðar á Vogahverfi. Seltjarnarnesi. Talið við afgreiðsluna. Sími 4900. Alþýðublaðið en leggja í þess stað áherzlu á vestræn efni og aðferðir. Það er því auðséð, að á bak við allar þessar árásir liggur opinskár þjóðrembingur, en allt erlent er kallað ,,úrkynjað“ eða ,,auðvaldsmenning“. Þetta sást bezt á ummælum Pravda um mál Zhebraks. Þá sagði blaðið: „Vísindamenn Sovétríkjanna eru fullir af hinum lífgefandi anda rússneskrar ættjarðarást- ar og rússnesks þjóðarstolts í vísindum sínum.“ í beinu samhengi við þetta er það, að ekki þykir nóg að ráðast á rússneska lista- eða vísindamenn, heidur þarf um leið að ráðast á samsvarandi Stefán Jóh. Stefánsson: Islenzka þjóðin stendur í arskuld við iþróHasamtökin. Ávarp á 60 ára afmælishátíð Glimufélagsins Ármanns. SAGA ÍSLENZKRAR END- URREISNAR og saga hins nýja íslands, verður síðar rituð. Það tímabil, er einkennir síðari hluta aldar, en þó einkum þann tæpa helming tuttugustu aldarinnar, sem liðinn er, hefur mestu ork-! að í þá átt að skapa nýja Islands sögu. Og á þessu merkilega tima bili eru það ekki hvað sízt ýms. J ar þjóðhreyfingar, er sett hafa svipmót sitt á hinn nýja tíma. Meðal þessara nýsköpunar. afla í þjóðfélaginu er íþrótta- hreyfingin. Hún er sprottin úr íslenzkum, alþýðlegum jarðT vegi; en eins og allar þær beztu og nytsömustu þjóðlegar hreyf ingar á hún einnig samstöðu með alþjóðlegum, samkynja sam tökum. Þannig er íslenzka íþróttahreyfingin hvort tveggja í senn: þjóðleg, í bezta skiln. ingi þess orðs, en einnig alþjóð legrar starfsemi, sem mótuð er sama hugmyndakerfi. Ég hef sagt það nú, og segi það aftur, að íþróttahreyfingin á sinn myndarlega þátt í sögu hins nýja íslands. Og brautryðj endur þessarar hreyfingar, er samhæft hafa hana nýjum tím- um, nýrri tækni og framförum, hafa vissulega unnið þjóðnytja. störf. Framarlega í fylkingarbrjósti þessarar merkilegu hreyfingar, stendur Glímufélagið Ármann, sem á myndarlegan, margvísleg STEFÁN JÓH. STEFÁNS. SON, forsætisráðherra, ávarp aði Glímufélagið Ármann á kvöldskemmtun, sem haldin var í Austurbsejarbíó í fyrra kvöhl í tilefni af 60 ára af. mælishátíð félagsinsl. Birtír Alþýðublaðið ávarp forsætis- ráðherrans hér með. an og glæsilegan hátt minnist nú 60 ára starfsemi sinnar. Þetta elzta starfandi íþróttafé. lag íslands, á sér vissulega merkilega sögu og mikil afrek. Það má sannarlsga segja um íþróttirnar, ef þær eru iðkaðar með réttum hætti, að þær „ork- una styrkja, viljann hvessa“. íslenzk æska og fólkið á full- orðinsárunum þarf án efa á því, að halda, að stæla og viðhalda þrótti sínum, rneta mátt samtaka og samhæfni, og keppa í drengi. legum leik að því að' ná sem lengst áleiðis í fullkomnun og félagshyggju. íþróttirnar eru í þsssu efni ómetanlegur skóli og uppeldis. stofnun, sé þeim rétt beitt og þær skynsamlega iðkaðar. Þess vegna stendur þjóðin í þakkarskuld við þau samtök, er lengst og bezt hafa starfað að þessum málum. Meðal þeirra er vissulega. Glímufélagið Ár. mann. Það hefur náð þroska og margbreytni, er áratuga starf- semi ein má veita. Og einmitt á tímum þess loss og marglyndis, óþreyju og ólgu, er alltaf siglir í kjölfar lrinna ægilegu heims. styrjalda, er þess mikil þörf, að ekki hvað sízt æskan taki höndum saman í drengilegum leik og djörfum samtökum, sér til persónulegra heilla og sam félaginu til styrktar. og eflingar. Og í þessu sambandi er ekki sízt ástæða til að minnast þeirra fórnfúsu forustumanna, er nota naumar stundir til þess ítrasta, frá hversdagslegu brauðstriti, til þess að berjast fyrir því að styrkja og efla íþróttasamtökin og gera störf þeirra og árangur sem allra beztan. Og Glímufélag ið Ármann hefur sannarlega átt því láni að fagna að eignast slika óeigingjarna, ötula, hæfa forustumenn. Þeim ber a5 þakka. Um leið og ég flyt Glímufélag ! inu Ármanni hinar beztu árnað aróskir af tilefni 60 ára agæt. lega unninna starfa, þakka ég I félaginu, í nafni ríkisstjórnar ís lands fyrir unnin afrek og gild- an þátt í sköpun sögu hins nýja íslands. Og þær óskir veit ég beztar félaginu til handa, að það haldi sem ötulast áfram starf- semi sinni og' sæki djarflega á brattann með drengilegum hætti. menn vestan járntjaldsins. Þannig er ekki aðeins ráðizt á Shostakovich og Prokofieff, heldur þarf um leið að ráðast á Stravinsky og Hindemith sem. „erlenda djöfla“, sem séu að af- vegaleiða rússneska listameim. Aðeins ein af hinum komm- únistísku árásum stendur í beinu sambandi við pólitískar kenningar. Það er árásin á hagfræðinginn Varga, sem hef- ur snúizt gegn þeirri grundvall- arkenningu kommúnista, að hrun auðvaldsins sé nú frám undan. Önnur deila, sem vakið hefur mikla athygli, stendur einnig á pólitískum rótum, en hún er vegna erfðakenningarinnar. Vís- indamenn allra landa — ann- arra en Sovétríkjanna, — hafa um langt árabil fallizt á erfða- kenningu Mendels og Morgans, um erfðir eiginleika. Þetta túlka kommúnistar nú sem vest- rænar kenningar um yfirburði Vesturlanda, og er þetta notað mjög í áróðri meðal frumstæð- ari þjóða, til dæmis í Asíu. Kommúnistar halda hing vegar fram þeirri kenningu, að umhverfið, en ekki erfðirnar, séu mestu ráðandi um eigin- leika. Þetta fellur betur í kenn,- ingar kommúnista, sem eru, samkvæmt kenningum sínum að bæta mannkynið með því að bæta umhverfi þess. Þessi kenning fellur betur í geð al- mennings frumstæðari þjóða, sem sjá í henni meiri líkur til þess, að þeim takist að komast' á sama þroskastig og Vestur- lönd. Þessi sókn gegn menntamönn um Sovétríkjanna er ekki sú fyrsta, sem kommúnistar hafa gert. Skömmu eftir 1930 fór fram gífurleg hreinsun, og var þá tekið harðari tökum á „söku- dólgunum“. Nú virðist vægðin ríkja; mönnum er ekki refsað, ef þeir játa syndir sínar og lofa bót og betrun. Margir hafa að vísu misst stöður sínar, sérstak- lega vísindamennirnir. Það, sem á bak við allt þetta stendur, er auðvitað baráttan milli vest- urs og austurs. Rússnesku vald- hafarnir eru að stappa stálinu í sitt fólk, ala á grunsemdum þjóðarinnar gagnvart Vestur- löndum og afsaka hina gersam- legu einangrun þjóðarinnar. Samt felst í þessum árásum viðurkenning á því, að þrátt íyrir einangrunina síast vest- rænar hugmyndir inn í Sovét- ríkin; það er ekki hægt að rífa vísinda- og listamenn úr sam bandi við umheiminn. Sú stað- reynd, sem árásirnar á þessa menn hafa leitt í Ijós, er ef til vill bjartasta hliðin á þessu máli- ,_____

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.