Alþýðublaðið - 09.04.1949, Blaðsíða 5

Laugardagur 9. apríl 1949.
'ALÞÝPURLAfHP
Hllmar Foss Iögiltur skjalaþýðandi og dómtúlkur. HAFNARSTRÆTI 11, j II. hæð. — Sími 4824. Prófessor Richard Beck: Yesfur-íslenzkur verkalýðs- forinil helðraðer

Henrik Sv. Björnsson
hdl.
Málfluíningsskrifstofa.
Austursrtr. 14. Sími 81530.
JEinar Björnsson
: kosinn þingfemplar
fyrir næsfa ár
AÐALFUNDUR Þingstúlku
ÍReykjávíkur var haldinn
sunnudaginn 27. marz s. 1. Á
íundinum áttu sæti 130 full-
trúar. Fundurinn hófst með
Btigveitingu og voru stigheiS-
endur 14 að tölu. Þingtempl
ar Guðgeir Jónsson gaf
skýrslu um störf þingstúkumi
ar s. 1. sfarfsár.
Lagðir voru fram reikning
hr og skýrsla um störf regl-
unnar að JaSri, af formanni
Jaðarsstjórnar Sigurði Guð-
mundssyni, en aS Jaðri hafa
Verið miklar framkvæmdir á
Btarfsárinu. Reistur stór og
Vandaður samikomusalur er
rúmar milli 200—300 manns,
gróSursettar plöntur svo
íhundruðum skiptir, iandið
trutt og framhaldandi ræktun
J>ess undirbúin.
Þá gaf formaður hú'sráSs,
Freymóður Jó'hannsson,
Skýrsilu um störf þess og lagð
ir voru fram reikningar hús-
byggingarisjóðs. Skýrsla um
hjálparstöð Þingstúkunnar,
Bem á bennar vegum hefur
yerið starfrækt >rnidanfarin ár,
Sýndi að 25 má'l' hefðu á þessu
starfsári ikomið þar fyrir.
Ýmsar ályktanir og tillög-
íur voru samþylkktar á fundin
ium m. a.
„Aðalfundur Þingstúku
Reykjavíkur haldinn 27. marz
1949 undrast stórllega þann
seinagang, sem málefni bind
ínidismanna hafa orðið fyrir á
yfirstandandi Alþingi — fyr-
ár því skorar fundurinn á hátt
yirt Alþingi að taka þau mál
nú þegar fvrir og afgreiða þau
|tafanlaust.“
„ASalfundur Þingstúku
.Réýkjavikur skorar á háttvirt
Alþingi að það felli fram-
komna hreytingartillögu frá
Sigurði Kristjánssyni alþm.
yið frumvarp til fjárlaga fyrir
Srið 1949, um að felldur
yerði niður istyrkur til bind-
indissta'rf:seminnar“.
Þingtemplar fyrir næsta
starfsár var kjörinn Einar
Björnsson, Guðgeir Jónsson er
veriS hefur Þ. T.-þrjú undan
ífarin ár báðst undan enclur-
kosningu að þessu sinni, aðr-
ir sem framkvæmdanefndina
fekipa eru þessir: Ingólfur
Geirdal, Ingibjörg ísaksdóttir,
Guðm. Illugason, Hjörtur Hans
j, (Frh. á 7. síðu.)
T. C. Carrol, frú Fljózdal og ,Frederick H. Fljózdal.
Myndin var tekin í hinu f jölmenna samsæti í Chicago, er Fljózdai
var heiðraður á 79 ára afmæli hans.
VESTUR-ÍSLENZKA verka-
lýðsforingjanum Frederick
(Fred) H. Fljózdal,. heiðursfor-
seta Bandalags járnbrautar-
manna (Brotherhood of Main-
tenance of Way Employees) í
Detroit, Michigan, var nýlega
haldið fjölmennt og virðulegt
.samsæti í Chicago, í tilefni af
79 ára afmæli hans (þ. 19. des.
s.l.); einnig áttu þau hjónin
stuttu áður 55 ára hjúskaparaf-
mæli.
Var' það stjórnarnefnd banda
lagsins, sem stóð að þessu sam-
sæti til heiðurs hinum vinsæla
og mikilsvirta leiðtoga þess.
en einnig sátu veizluna forustu.
menn annarra félaga járnbraut-
arverkamanna og fjöldi félags-
manna bandalagsins, eða alls
um 150 manns. Forseti banda-
lagsins, herra T. C. Carroll.
hafði samkomustjórn með
höndum. Heiðursgesturinn var
sæmdur höfðinglegri gjöf og
konu hans afhentur fagur blóm
vöndur.
Kom hér glöggt fram, eins
og svo oft áður, hverra vin-
sælda og virðingar Fljózdal
nýtur af hálfu félagsbræðra
sinna, og gætti hins sama í
hlýjum ummælum um hann og
starf hans í frásögnum um
samsætið, bæði í blaðinu Lab-
or allsherjarmálgagni amer-
ískra verkamanna, sem lét svo
um mælt, að bandalagið hefði á
forsetaárum hans unnið mikil-
væga sigra og í málgagni þess,
er fór svofelldum orðum um
hann:
„Afrek félagsbróður vors
Fljózdals sem forseta bandalags
vors á erfiðu árunum 1922—
1940 standa óhögguð. Er hann
nú nálgast ævikvöldið, nýtur
hann ríkrar aðdáunar vegna
virðulegrar framkomu sinnar,
festu og skilnings á vandamál-
um vorum.“
Þetta er fagur vitnisburður.
Áður hafði bandalagið á eftir-
minnilegan hátt vottað Fljózdal
virðingu sína og þakklæti fvrir
frábært forustustarf er það
káus hann heiðursforseta sinn
á ársþingi sínu haustið 1940,
þegar hann baðst undan endur-
kosningu sem forseti eftir 18 ár
samfleytt í þeim vanda- og
virðingarsessi. Hin mörgu
kveðju- og þakkabréf, sem hon-
NáRKÖL Hennefikkofje — BiASöL Salafolje
Frá JOHAN C. MARTENS & Co., Bergen.
Þessár olíur eru þekktar tnn allan
heim tjl niSursuðu á ails konar
sjávarafurðum og til salatgerðar.
Lækkað verð. Afgreiðsla strax
gegn gjaldeyris- og innflutnjngs
leyfuni.
Einkaumboð fyrir ísland:
VI
Reykjavík.
Sími 1570.
um bárust á þeim tímamótum
frá amerískum vsrkamanna-
leiðtogum og forsetum járn-
brautarfélaga, sýndu það ótví-
rætt, hvers trausts hann naut
og hve mikil ítök hann átti í
hugum starfsbræðra sinna, og
er sú afstaða þeirra til hans
óbreytt, eins og afmælissam-
sætið ber fagurt vitni; enda
hefur hann, síðan hann lét af
forsetaembættinu, sem áður, ó-
trauður haldið áfram að .vinna
félagssamtökum járnbrautar.
verkamanna og verkalýðshreyf-
ingunni í heild sinni.
En lesendum til fróðleiks má
minna á það, að til bandalags
járnbrautarmanna þeirra, sem
hér er um að ræða, teljast um
eða yfir fimm hundruð þúsund-
ir slíkra starfsmanna í Banda-
ríkjum Norður-Ameríku, Cana-
da, Alaska og Canal Zone.
Lljózdal er íslendingum að
góðu kunnur. ekki sízt vestan
hafs. En löndum hans heima
fyrir mun sérstaklega í fersku
minni, að hann var einn af
fimm fulltrúum, sem Banda_
ríkjastjórnin sendi á alþingis-
hátíðina 1930. Hef ég áður (í
Almanaki Ó. S. Thorgeirssonar
fyrir árið 1936) rakið allýtar-
lega ævisögu hans og starfsfer-
il, og var sú grein á sínum tíma
endurprentuð hér í blaðinu;
| vísast því til hennar til frekari
fræðslu um þennan mikilhæfa
og merka landa vorn. Nokk-
urra megindrátta skal þó getið
hér.
I Fljózdal er fæddur 19. des.
1869 (ekki 1868, eins og segir í
Almanakinu) að Aðalbóli í
j Hrafnkelsdal í Norður-Múla-
sýslu sonur hjónanna Árna
Brynjólfssonar og Kristrúnar
! Jónsdóttur; nær tíu ára að aldri
fluttist hann vestur um haf
j
með fósturforeldrum smum,
Eiríki Jónssyni og Vilborgu
Stefánsdóttur frá Rangá í Hró-
arstungu; námu þau land ná-
lægt Minneota, Minnesota;
bjuggu síðan um hríð að Akra,
Norður-Dakota, en eftir það
; um fjöimörg ár, í Nýja-íslandi.
1 Snemina varð Fljózdal að
fara að hafa ofan af fyrir sér.
og varð skólaganga hans því af
skornum skammti, en hann hef-
ur bætt hana upp með víðtæk-
um lestri og bréflegu námi á
fullorðinsárum. Hann hóf járn- i
þrautarstarf sitt í Duluth, Minne 1
sota, árið 1889, en var síðan l
bóndi um allmörg ár í Warren,!
Minnesota. ÁriS 1898 hvarf
hann aftur að járnbrautarvinnu
og var um mörg ár verkstjóri,
jafnhliða því og hann gegndi
ýmsum trúnaðarstöríum í
þágu starfsbræðra sinna. Hann
var kosinn varaforseti Banda- |
lags járnbrautarmanna 1918, en
forseti þess 1922, eins og fyrr I
getur, að ótöldum mörgum j
öðrum mikilvægum störfum í
þágu þess. Hann var lengi rit-
stjóri málgagns járnbrautar-
manna og fulltrúi þeirra í rit-
stjórn blaðsins Labor, sem að
ofan er nefnt. Hefur hann sam-
ið fjölda ritgerða um þjóðfé-
lagsmál og um áhugamál járn-
brautarmanna, en hann hefur
jafnan verið hinn árvakrasti
málsvari þeirra, eins og sæmdi
foringjastöðu hans.
Fljózdal er kvæntur myndar-
og ágætiskonu af sænskum ætt-
um, og eiga þau hjón fimm
mannvænleg börn.
Að vísu hefur það orðið hlut
skipti hans, að starfa lengstum
í fjarlægð frá byggðum landa
sinna vestan hafs, en hann er
og hefur alltaf verið ágætur ís-
lendingur, ræktarsamur við ætt
og erfðir. Var honum að því
hið mesta ánægjuefni, er hann
var kjörinn einn af fulltrúum
Bandaríkjanna á alþingishátíð-
ina. En samfara ræktinni til ís-
lands og íslenzkra erfða ber
hann í brjósti hollan metnað
fyrir hönd landa sinna, og er
það í rauninni hin heilbrigðasta
þjóðrækni, því að hver sú þjóð
eða þjóðarbrot, ssm glatar
sjálfsvirðingu sinni, á sér ekki
von langra lífdaga.
Vikið hefur verið að því, hve
eftirminnilega Fljózdal var
hylltur, þá er hann sagði af sér
forsetaembætti Bandalags járn-
brautármanna haustið 1940.
Við það tækifæri fórust William
Green, forseta Bandalags am-
erísku verkalýðsfélaganna (Am
erican Federaiion of Labox)
þannig orð um hann:
„Enginn getur til fullnustu
metið gildi hinnar ógætu starf-
semi þinnar um margra ára
skeið. Þú hefur unnið þér var-
anlega aðdáun embættismanna
og félagsmanna í alþjóðfélags-
skap þínum og einnig innan.
Bandalags amerískra verkalýðs
félaga.“
Starfsferill Fljózdals er því
að sama skapi glæsilegur og
störf hans hafa orðið ávaxtarík
í þarfir stéttarbræðra hans.
Ekki er lieldur langt að leita
skýringarinnar á því, hvers
vegna hann hefur hafizt úr
réttri og sléttri verkamanns-
stöðu í mestan virðingarsess
meðal samverkamanna sinna.
Hann hefur verið trúr sjálfurn
sér og umbótahugsjónum þeirn,
er hann gekk á hönd snemma
ævinnar. Og sú trúfesti hefur
gert sögu hans ævintýrið um
fátæka sveitapiltinn íslenzka,
sem varð hæfur og virtur mál-
svari hundruð þúsunda starfs-
bræðra hans, járnbrautarmanna
í Norður-Ameríku, og enn víð-
ar um lönd.
Er þjóðin að taka upp hætti ó-
menningar og siðleysis? !
.........—..•» '
Rödd utan af landi um árásina
á alþingishúsið.
ÞAÐ ERU sorglegar fregnir,
sem berast um landið og út um
heiminn af viðburðunum í
Reykjavík. Alþingi ræðir eitt
mikilsverðasta mál, sem fyrir
því hefur legið. Þingmenn og
ráðherrar deila harðlega, jafn-
! vel að einhverjir þeirra tapi
stjórn á framkomu sinni, en
' það er eðli lýðræðisins. að rök-
ræða með og móti, og annar að-
(i-linn’ sigrar, í þessu tilfelli rík-
j isstjórnin. En hún bar fram þá
j tillögu, sem deilt var um, og 37
' samþykktu. að ísland yrði stofn
. aðili að Atlantshafsbandalagi,
í eri 13 voru á móti. Þetta var
hreinn og ókveðinn meirihluti
| þingsins, og að lýðræðislegum
reglum bindandi fyrir þjóðina
og málið útkjáð. En þá kemur
fram nýr og óvæntur þáttur.
Fjölmennur hópur safnazt sam-
an við alþingishúsið og tekur
upp grjót-, moldar- og eggja
kast á húsið og fólkið. Margar
rúður eru brotnar og menn
verða fyrir meiðslum af gler
brotum o. fl. Lögreglan verður
að dreifa mannfjöldanum með
kylfum og síðast með táragasi.
íslendingar eru taldir standa
á háu menningarstigi og sér-
staklega sé alþýðumeriningin á-
háu stigi, þó þróast skrílmenn-
ing ^og skrílsæði í íslenzku
þjóðflfí eins og aburðirnir við
alþingíshúsið benda til. Er hér
að ræða um stundarfyrirbæri,
eða eru íslendingar að glata
menningu sinni?
Er þjóðin að taka upp hætti
ómenningar og siðleysis? Er
aitthvað að verki til þess aö
tortíma m.enningu vorri?
(Úr ,,Skaganum“ á Akranesi.}'