Alþýðublaðið - 04.01.1950, Síða 4

ALÉ>Ýf)UBLAf)lf>
Miðvikudagur 4. janúar 1949.
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Bæjarstjórnarlisti
AlþýðuHokksins
ALÞÝÐUFLOKKURINN
varð fyrstur stjórnmálaflokk-
anna til að bera fram lista við
í hönd farandi bæjarstjórnar-
kosningar í Reykjavík. Það
sýnir að Alþýðuflokkurinn
gengur gunnreifur til þeirrar
orrahríðar.
Yalið á frambjóðendum Al-
þýðuflokksins við bæjarstjórn
arkosningarnar í Reykjavík
hefur tekizt vel. Listinn er í
fullu samræmi við áratuga mál
efnabaráttu flokksins í bæjar-
stjórn Reykjavíkur, og hann er
um leið listi verkalýðshreyf-
ingarinnar og unga fólksins. í
efsta sæti listans er Jón Axel
Pétursson, sem setið hefur í
bæjarstjórninni hálfan annan
áratug og lengi verið fulltrúi
flokksins í bæjarráði. Hann er
gagnkunnugur bæjarmálum og
nýtur mikils trausts í starfi
EÍnu sem bæjarfulltrúi og bæj-
firráðsmaður. Helmingur fram-
bjóðenda listans er fólk, sem
starfar í hinum ýmsu verka-
íýðsfélögum höfuðstaðarins, og
í öðru sæti listans er Magnús
Ástmarsson prentari. Hann er
gjaldkeri Alþýðusambands ís-
lands og sameinar það að vera
fulltrúi verkalýðshreyfingar-
innar og iðnaðarmanna í
Reykjavík. Fjórðungurinn af
frambjóðendum listans er nýtt
fólk, æskumenn og konur, sem
skipað hafa sér í raðir Alþýðu-
flokksins undanfarin ár, hafa
unnið þar gott starf og njóta
álits og vinsælda. í þriðja sæti
listans er fulltrúi þessara sam-
taka ílokksins, Benedikt Grön-
dal. Það verður baráttusæti
íistans við kosningarnar, og
Fameiginlegur fundur alþýðu-
flokksfélaganna, sem sam-
þykkti listann, var einhuga um
að setja það mark að heyja þá
baráttu til sigurs.
*
Alþýðuflokkurinn leggur
mikla áherzlu á það að breytt
verði um stefnu varðandi
stjórn og rekstur Reykjavíkur-
bæjar á kjörtímabilinu, sem
fer í hönd, og heitir á bæjar-
búa að veita sér oddaaðstöðu í
hinni nýju bæjarstjórn tií þess
að geta látið áhrifa sinna gæta
í ríkum mæli. Að þeirri að-
stöðu fenginni mun hann láta
málefni ráða því við hvaða að-
jla hann efnir til samvinnu.
Meginstefnumál hans verða
þau, að fólkið í Reykjavík hafi
næga og vel launaða atvinnu
og að efnt verði til umsvifa-
mikilla framkvæmda í því
ekyni að bæta úr húsnæðis-
skortinum í höfuðstaðnum.
Þetta eru mál málanna, en
jafnframt mun Alþýðuflokkur-
inn móta greinilega afstöðu til
annarra vandamála, sem eru
þessum að vísu smærri, en
skípta eigi að síður miklu máli.
Framboðslistar andstöðu-
flokkanna hafa enn ekki verið
birtir. Stefnuyfirlýsingar
fh'
þeirra varðandi bæjarstjórnar-' æðsta að gera hann að bæ vel-
kosningarnar liggja heldur | megunar og farsældar. Reykja-
ekki fyrir. En það er Ijóst, að | vík hefur til þessa verið í senn
Alþýðuflokkurinn verður að meginvirki afturhaldsins til
berjast til beggjá handa í þess- hægri og vinstri — íhaldsins
um kosningum. Annars vegar á ' annars vegar og kommúnista
hann í höggi við íhaldið, sem j hins vegar. Það er sannarlega
farið hefur með völdin í tími til þess kominn, að þetta
Reykjavík undanfarin ár og, brevtist. Það getur því aðeins
leggur ofurkapp á að halda orðið, að Alþýðuflokknum tak-
meirihluta sínum í bæjar-
Etjórninni eitt kjörtímabilið
enn. Hins vegar á hann svo
kommúnistum að mæta, sem
alltaf og alls staðar líta á Al-
þýðuflokkinn sem höfuðand-
ist að vinna drjúgan sigur og
ná oddaaðstöðu í höfuðstaðn-
um.
Listi Alþýðuflokksins við
bæjarstjórnarkosningarnar í
Reykjavík er í senn listi jafn-
ctæðing sinn af því að þeim' aðarstefnunnar, verkalýðs-
stendur mestur ótti af honum.! hreyfingarinnar og unga fólks-
Alþýðuflokkurinn gengur ein-| ins. Alþýðuflokkurinn berst
huga og einbeittur til höggor-. þannig nú eins og ávallt á þeim
ustunnar við báða þessa and-! grundvelli, er lagður var við
stæðinga. Honum er ljós nauð-1 stofnun hans. Úti um land er
Eynin á því að hnekkja áhrif- j hann víða orðinn forustuflokk-
um afturhaldsins til hægri og urinn. Honum hefur enn ekki
vinstri í höfuðborg íslenzka j tekizt að ná slíkum árangri í
lýðveldisins. Hann vill ganga höfuðstaðnum. En hann mun
milli bols og höfuðs á dáðlaus- | heyja baráttuna þar sem ann-
um og kyrrstæðum meirihluta J ars staðar til sigurs. Það verð-
bæjarstjórnaríhaldsins. Hann ' ur höfuðstaðnum fyrir beztu.
heimtar athafnir í stað kyrr- j Þess vegna munu frjálslyndir
stöðu og stórhug í stað sinnu-
leysis. En honum er jafnljóst,
hvílík hætta væri á ferðum, ef
eyðsluseggir og ævintýramenn
Kommúnistaflokksins ættu að
fá ítök um stjórn og rekstur
höfuðstaðarins.
*
Alþýðuflokkurinn væntir
! þess, að allir stuðningsmenn
hans leggist á eitt um mikið
ctarf og gott við bæjarstjórnar-
kosningarnar í lok þessa mán-
aðar. Hann vonar enn fremur,
að bæjarbúar kynni sér vel
rtefnuskrár flokkanna fyrir
kosningarnar og láti málefni
ráða afstöðu sinni á kjördegi.
Alþýðuflokkurinn hefur óbil-
andi trú á dómgreind og rétt-
I sýni fólksins, sem byggir
i Reykjavík og á sér þá ósk
menn og konur í Reykjavík
fylkja sér fast um Alþýðu-
flokkinn við kosningarnar, sem
fara í hönd, og styðja lista hans
til þess sigurs, sem hæfir hug-
sjónum og markmiðum Al-
þýðuflokksins.
Á flótta frá raunsæisstefnunni inn á lönd róman-
tískra hillinga. — Klukkur í strætisvagnana. —
Skemmtanir fyrir börnin.
ÞAÐ ER DÁLÍTIÐ eftirtekt-1 raunsætt nema að vissu tak-
arvert, að svo vir'öist, sem al- j marki, en nútímalist er yfirleitt
menningur óski lielzt að sjá, ■ raunsæ, eða hefur að minnsta
heyra og lesa það, sem lýsir ^ kösti verið það. Ef til vill erum
gamalclags rómantík eins og það , við á flótta frá raunsæisStefn-
er stundum kallað. Þetta bend- unni. Ég hygg að tilraunir ýmsra
lr til þess að fólk sé orðið leitt J listamanna til að reyna að vera
á hávaðanum, brögðunum og raunsæir hafi gengið of lángt
tilgerð nútímans. Bækur. sem j og sumir allt of langt, en róm-
Iýsa sveitalífi og ástum frá liðn j antíkin er jafn viðsjál fyrir því
um tíma seljast bezt, mest er, Lífslygin getur verið nauðsyn-
hlustað á gömul kunn lög — og leg á stundum, hún er það, en
nú er ætíð fullt á öllum sýning- j hún getur líka orðið ægilega
um í . Austurbæjarbíó þegar hættuleg.
Flugvirkjar í verkfalli
FLUGVIRKJAR gerðu verk-
fall á gamlaárskvöld, eins og
boðað hafði verið, þar eð samn-
ingar við Flugfélags íslands
og Loftleiðir höfðu ekki tekizt.
Flugferðum hefur þó verið
haldið uppi enn þá, en ekki er
að vita, hve lengi það getur
orðið, ef verkfallið ekki leys-
ist.
Mýrarkotsstelpan er sýnd —
og þó sáu þúsundir Reykvíkinga
þessa kvikmynd, þegar hún var
sýnd hér fýrir allmörgum ár-
um.
SÚ VARÐ og raunin þegar
Tjarnarbíó sýndi í haust þýzka
ÝMSIR HAFA verið að hafa
orð á því að æskilegt væri að
fá klukkur í strætisvagnana, ég
hitti forstjóra þeirra á götu fyr-
ir fáum dögum og spurði hann
um þessar klukkur, en haiin
kvaðst hafa gert ítrekaðar til-
, raunir til að fá þær en ekki
kvilcmynd, sem lýsti ógæfu fen.gjg_ Hann sótti um gjald-
saklausrar sveitastúlku, róman- ^ ojT-igieyfi fyrir 35 klukkum upp
tík sveítabæjar og sumarblíðu < ^ j 500 Hróimr, en fékk neitun.
og spillingu borgarinnar, en , er þvf undarlegra, þegar
unga stúlkan lauk ævi^ sinni i. við manni bIasir ný rafmagns-
fenjum, ófrísk, vonsvikin og með kúnstugum útbún-
eyðilögð. Fólk talaði mikið um aði> að visu bæjarprýði — og
þessa kvikmynd og sótti harm i | eitií j hefur hún að líkindum
þúsundatali. Það er ekki listin minnj gjaldeyri en þess-
sjálf, sem dregur fólk eins mik- j ar gg klukkur, sem sótt var um
ið að sér og af er látið, heldur
rómantíkin, hvíldin, friðurinn.
FÓLK VILL EKKS Iesa
„ljótt“, Það virðist ekki vera
Andvaraleysið gegn kommúnistum
*
FRÁSÖGN ALÞÝÐUBLAÐS-
INS af ursögn Blaðamanna-
félags íslands úr alþjóðasam-
bandi blaðamanna í Prag og
af allsherjaratkvæðagreiðsl-
unni, sem fram fór um þetta
í blaðamanhafélaginu vakti í
gær, að vonum, mikla at-
hygli. Mönnum hnykkji við
að heyra það, að búið sé að
hola dulbúnum kommúnist-
um inn á ritstjóm borgara-
legs blaðs, eins og Tímans,
svo að ekki sé nú talað um
fréttastofu ríkisútvarpsins,
sem heita má, að sé alveg
undir lögð af kommúnistum
eða vinum þeirra!
TILEFNI ATKVÆÐA-
GREIÐSLUNNAR í blaða-
mannafélaginu var bað, að
alþjóðasamband blaðamanna
í Prag hefur klofnað af póli-
tískum ástæðum, eins og svo
mörg önnur alþjóðasamtök
upp á síðkastið. Kommúnist-
um og fylgifiskum þeirra í
alþjóðasambandinu hefur tek
ízt að ná raunverulegum yf-
jrráðum þess í sínar hendur
og notað þau til ósvífinna
árása, meðal annars í blaði
alþjóðasambandsins, á blaða-
menn lýðræðislandanna, aðra
en kommúnista og vini
þeirra. Vildu vestrænir blaða
menn ekki una þessu og hafa
undanfarið, í hverju iandinu
á eftir öðru, sagt sig úr al-
þjóðasambandinu. Hefur það
verið gert að undangenginni
allsherjai'atkvæðagreiðslu í
félagsskap blaðamanna og í
flestum löndum Vestur- og
Norður-Evrópu verið sam-
þykkt gegn aðeins örfáum
mótatkvæðum flokksbund-
inna kommúnista. Hafa blaða
menn í Bretlandi, Belgíu,
Noregi, Sviþjóð og Dan-
mörku þannig þegar sagt sig
úr alþjóðasambandinu; en
auk þeirra blaðamenn í
Bandaríkjunum og í Ástralíu.
ALLT ÞETTA var kunnugt,
þegar gengið var til allsherj-
aratkvæðagreiðslunnar um
úrsögn eða ekki úrsögn í
blaðamannafélaginu hér; og
skyldu menn ætla, að hér
hefðu ekki heldur aðrir en
flokksbundnir kommúnistar
átt að vera því andvígir, að
ganga úr alþjóðasambandi,
serrí stjórnað er af kommúnist
um. Málið lá alveg Ijóst fyrir:
Áttu íslenzkir blaðamenn að
hafa samflot við blaðamenn
lýðræðislandanna, þar á með-
al við stéttarbræður sína á
Norðurlöndum og annars
staðar í Vestur-Evrópu, eða
áttu þeir að taka sér sam-
stöðu, gegn þeim, með blaða-
mönnum kommúnistaríkj-
anna í Austur-Evrópu?' Um
þetta stóð allherjaratkvæða-
greiðslan í blaðamannafélag-
inu.
OG HVAÐ KEMUR í LJÓS?
Það er að vísu samþykkt með
26 atkvæðum, að ganga úr
alþjóðasamþandinu, sem kom
múnistar stjórna í Prag. En
gegn úrsögninni greiða ekki
aðeins atkvæði 8 flokks-
bundnir kommúnistar í blaða
mannafélaginu, heldur og 7
aðrir, þar á meðal vafalítið
4 af 5 fréttamönnum ríkis-
útvarpsins og 2 af 5 blaða-
mönnum Tímans, sem telur
sig vera aðalblað bænda hér á
landi. Og svo mjög er þessum
fylgifiskum kommúnista eða.
dulbúnu kommúnistum í
mun að taka afstöðu með
austrinu á móti vestrinu í
þessu máli, með kommúnist-
um á móti lýðræðinu, að hin-
ir tveir vinir þeirra á rit-
stjórnarskrifstofum Tímans
ganga í berhögg við ritstjóra
sinn, sem í félaginu mælti
eindregið með úrsögn úr al-
þ j óðasambandinu!
ÞAÐ, SEM allsherjaratkvæða-
greiðslan í blaðamannafélag-
inu hefur leitt í Ijós, er þá
þetta: Hér eru dulbúnir
kommúnistar eða stuðnings-
memi þeirra búnir að hreiðra
um sig við þýðingarmiklar
fréttastofnanir, aðrar en sín
eigin blöð, og þá fyrst og
fremst við fréttastofu ríkis-
útvarpsins og á ritstjórnar-
skrifstofum Tímans, blaðs
Framsóknarflokksins. Skyldi
ekki allmörgum hugsandi
mönnum finnast, að hér sé um
meira andvaraleysi að ræða,
en lýðræðið getur leyft sér,
ef vel á að fara?
handa strætisvögnunum.
MÓÐIR SKRIFAR: „Jólaann
irnar hafa hamlað því, að ég hef
ekki séð mér fært fyrr en nú,
að taka mér penna í hönd -og
biðja þig að færa síra Jóni Auð-
uns þakklæti mitt, og öðrum
þeim, er standa að hinum vin-
sælu og ókeypis barnaskemmt-
unum á sunnudögum kl. 11 f. h.
í Tjarnarbíó.
SANNARLEGA SKEMMTA
1 BÖRNIN sér vel á þessum sam-
i komum. Drenghnokkinn minn,
l 10 ára gamall, og félagar hans,
eru fullir gleði og áhuga að
| segja mér frá ýmsu því, er þeir
sjá þar og heyra. Minnisstæð: er
þeim myndin frá Kalíforníu,
þar sem sýnd var appelsínu-
tínsla af trjánum. Og margt og
margt annað er gaman að sjá
þarna og heyra.
GÓÐAR . FRÆÐSLUKVFK-
MYNDIR geta verið barninu
minnisstæðari og lærdómsrík-
ari en lexía í kennslubók. Þyrfti
að gera meira að því en get er,
að sýna börnum myndir af lönd
um og þjóðum, ásamt skýring-
um við þeirra hæfi.
ÞAD VÆRI ÓSKANDI að
þeir, sem annast þessar góðu
skemmtisamkomur fyrir börnin,
ræju sér fært að halda þeim á-
fram. Það er óvenjulegt nu á
| iímum, að börhum skuli vera
boðið upp á holla og ókeypis
fkemmtun, þegar flestir þeir er
auglýsa barnaskemmtanir, virð
ast hafa það eitt að markmiði,
að græða á þeim stórfé. Ekki
get ég að því gert, að ein lua-
legasta atvinnugreinin finnst
mér vera sú, að plokka aura af
börnunum. Það er nauðsynlegt
að sjá þeim fyrir hollum
rkemmtunum. En það á ekki að
hafa þau að féþúfu um leið og
beim er veitt upplyfting. Mér
finnst að fólk það, sem gefur
sig í ao skemmta, ætti að sjá
(Frh. á 7, síðu.)