Alþýðublaðið - 04.01.1950, Page 6

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Miðvikudagur 4. janúar 1949.
AÐSENT BRÉF.
Filipns
Bessason
breppstjóii:
Ritstjóri sæll.
Góðs árs óska ég þér og þín-
um með þökk fyrir margan
greiða mér auðsýndan á því
liðna. Þykir mér nú sem ekki
muni af veita, að óska vinum
sínum góðs árs, með tiliti til
þeirra spádóma, sem beztu menn
þjóðarinnar hafa birt oss, varð-
andi nána framtíð; er ekki laust
við, að mér finnist, að með skjót
um hætti hafi velmegunarklyfj
arnar snarast um á vorri þjóð-
félagsmeri, þar sem nú virðist
allt komið undir "kvið, klyfjar
og reiðingur, og ekki viðbjarg-
andi, nema skorið verði á sil-
ana og móttökin, klyfjarnar
bundnar upp og aftur girt-
ur reiðingurinn á merina, með
nýjum móttökum og endurbætt
um gjörðum.
Jæja, grínlaust er þetta, og
segja má um þá forustumenn-
ina, sem til sín létu heyra um
áramót, að „hitta mundu þeir
fegri spár, ef þær Iægju fyrir“,
og er ekki um að sakazt. Hins-
vegar hefðu þeir gjarna mátt
spara dylgjurnar, varðandi
þrautir þær og fórnir, sem þeir
töldu að verða mundi okkar
hlutskipti; sé það eðli okkar, ís
lendinga að gefast ekki upp þótt
á móti blási, heldur herðast við
hverja raun, er það engu að síð-
ur samkvæmt okkar lundarfari
að við kjósum að heyra umbúða
laust, hverjar þær raunir séu og
í hverju fórnirnar séu fólgnar,
varðandi hverja stétt, — því að
svo langt erum við komnir á
breiðu brautinni, að við riinn-
umst ekki nú orðið á eiristakl-
inga. Mundi okkur ekki þykja
það góður læknir, sem í sífellu
tönnlaðist á því, að því miður
yrði ekki komizt hjá ákaflega
sársaukafullri og hættulegri að-
gerð, — en vildi svo um hvor-
ugt nánar tala, hvorki nefna
sjúkdóminn né aðgerðina, —
segði bara, að þetta kæmi allt
á daginn á sínum tíma, og nú
skyldi sjúklingurinn bara fara
heim til sín og kvíða og bíða . . .
Þá álít ég og, að þessir heið-
ursmenn hafi látiö sér mikils-
vert tækifæri úr greipum ganga,
er þeim var gefið orðið um ára
mótin. Ég álít, að þá hefði þeim
farizt hyggilega og sagzt vel,
ef þeir hefðu endað þennan ára
mótaboðskap sinn með því að
Iýsa því yfir, alþjóð til lofs-
verðrar eftirbreytni, hverju
ALPHONSEÐAUDET
þeir sjálfir, og sú stétt, er þá
hafði að fulltrúum, hefði ákveð
ið að fórna, til heilla þjóðfélag-
inu á þessum viðsjárverðu tím-
um. Ekki skilji samt neinn orð
mín svo, að ég væni þessa heið-
ursmenn um það, að þeir hafi í
hyggju að koma sér hjá fórn-
um eða freista að hafa þær sem
léttbærastar, — en, ég er þess
einmitt fullviss, að á enga munu
þeir leggja þyngri fórriir en
sjálfa sig, — en þeirri hlé-
drægni þeirra og háttvísi, að
láta sinna væntanlegu fórna að
engu getið, hefðu þeir, að mínu
áliti betur sleppt í þetta skipt-
ið; kurteisin er góð, svo langt
sem hún nær, en á stundum get-
ur það reynzt eins vel að láta
þá dyggð lönd og leið.
Jæja, — þá það. Þá er draum
urinn búinn, og þjóðin hefur
verið klipin í handlegginn, til
sannindamerkis um, að nú sé
kominn fótaferðatími. Bara að
henni farist ekki eins og strákn
um, e rlét svo um mælt, þegar
hann var vakinn á morgnana:
„Ojæja-jamm. Mér er sosum
sama þó að ég drattist á fætur,
— ég get eins sofið vakandi!“
Virðingarfyllst.
Filipus Bessason
hreppstjóri.
Kaupum
flöskur og glös.
Efnagerðin Valur.
SÆKJUM HEIM.
Hverfisgötu 61.
Sími 6205.
Kanpum fuikur
Baldursgötu 30.
Auglýsið í
Alþýðublaðínu f
LesiS

hefur á hvers kyns breyting-
um. Það var því ekki auðvelt
verk að flytja styttuna og sízt
án þess að láta hann gruna á-
stæðuna. Ó, þetta- kvenfólk!
Henin tókst þetta svo vel, að í
dag ríkir herra Thiers á arin-
hyllu föður þíns, og vesalings
Sappho liggur í rykinu í
stormasama herberginu, innan
um gamla postulínshunda og
húsgagnadrasl. Hún varð líka
fyrir hnjaski í flutningum
þessum. — Höfuðbúnaðurinn
brotnaði í mél, og harpan
brotnaði alveg af. Vafalaust
hefur óvild Divonne verið or-
sök ógæfu styttunnar.11
Þeir kornu í d’Assasstræti.
Þessi listamannaborg var óbrot-
in útlits og bar vott um mikla
vinnusemi. Þar gat að líta
tnarga vinnusali. Dyrnar voru
tölusettar og líktust hlöðudyr-
um. Úr vinnusölunum var hægt
að komast út 1 húsagarð. Við
enda hans gat að líta 1-jót skóla-
hús. Þaðan barst stöðugur
lestarniður. Umhverfið fyllti
Corseta Áveitumeistaranna á
nýjan leik efasemdum um hæfi
leika manns þess, sem bjó í svo
óbrotnu umhverfi. En hann
vissi, á hverju hann átti von.
strax og hann kom inn í virinu-
sal Caoudals.
„Ekki fyrir hundrað þúsund
Eranka! Ekki fyrir milljón!11
öskraði myndhöggvarinn, um
leið og Gaussin lauk upp munni
'sínum. Hinn langi skrokkur
hans reis hægt upp af legu-
bekknum, er hann lá á mitt i
vanhirtum vinnusalnum, þar
Eem hin megnasta óreiða ríkti.
Svo bætti hann við: Brjóst-
mynd! Einmitt það! Lítið þið
bara á gipsmolana, sem liggja
mélbrotnir á gálfinu. Það eru
leifarnar af myndasamstæðu
minni, er fara átti á næstu sýn-
inguna. Nú er ég búinn að mola
það allt saman með hamri. Ég
kæri mig ekki meira um högg-
myndalistina en þetta, og þótt
andlitsfall herrans sé freistandi
U
„Gaussin d’Armandy, for-
eeti ... . “
Föðurbróðirinn safnaði
saman öllum titlum sínuum, en
þeir voru of margir. Caoudal
greip fram í fyrir honum og
snéri sér að unga manninum.
„Þú starir á mig, Gaussin.
Finnst þér ég vera orðinn gam-
all?“
Það var alveg satt, að hann
bar sínum rétta aldri vitni í
birtu þeirri, sem féll ofan frá
á örin, skorurnar og hrukkurn-
ar á þreyttu andliti hans, er
bar merki sukks og svalls, — á
Ijónsfaxið, þar sem skein í bera
bletti eins og í slitnu gólfteppi,
Elapandi og hvapkenndar kinn-
arnar og skeggið, er var á lit-
inn eins og- máð gylling og
hann hafði ei lengur fyrir að
liða né lita. Hvað þýddi að vera
að slíku? Litla fyrirsætan, hún
Cousinard, var farin. „Já, góði
minn, með meitilinn minn er
óg villimaður og ruddi, en ég er
tuttugu ára gamall!“
Rómur hans var grimmdar-
legur og' hæðnislegur. Hann
þrammaði fram og aftur um
vinnusalinn, sparkaði stól til
hliðar, sem varð á vegi hans.
Skyndilega stanzaði hann fyrir
framan spegil með skreyttum
koparramma, er hékk yfir legu-
bekknum, leit á sjálfan sig og
gretti sig hroðalega: „Hvílík
Ijót og útbrunnin skepria! Æða-
ber og með hes eins og gömul
belja!“ Hann þreifaði á andliti
sínu og sagði með meðaumkun-
arfullum, gamansömum róm og
framsýni gamals spjátrungs,
sem harmar horfna töfra sína:
„Að hugsa sér, að ég muni jafn-
vel þurfa að minnast þess með
söknuði næsta ár!“
Föðurbróðirinn var skelfingu
lostinn. Ja, þvílíkt og annað
eins! Að heyra þennan meðlim
listastofnunarinnar tala í þess-
um tón og heyra hann segja frá
eínum auðvirðilegu ástamál-
um! Það voru þá til vitleysing-
ar alls staðar, jafnvel einnig í
listastofnuninni! Og aðdáun
hans á þessum mikla manni
minnkaði um leið og hann fann
til samúðar með veiklyndi
hans.
„Hvernig líður Fanny? Ertu
enn þá í Chaville?“ spurði
Caoudal. Það sljákkaði skyndi-
lega í honum, hann settist við
hlið Gaussins og klappaði hon-
um kumpánlega á öxlina.
„Já, vesalings Fanny! Það er
nú ekki langt eftir af sambúð
okkar.“
„Ertu að fara í burtu?“
,,Já, mjög bráðlega. Og ég
ætla að gifta mig fyrst. Ég
verð að yfirgefa hana.“
Myndhöggvarinn hló villtum
íilátri.
„Húrra! Þettá gleður mig
sannarlega. Hefndu okkar,
drengur rninn! Hefndu okkar á
þessurn dækjum! Blekktu þær,
varpaðu þeim frá þér og lofaðu
beim að grenja, skepnunum!
Þú munt aldrei valda þeim eins
mikilli ógæfu og þær hafa vald-
íð öðrum.“
Césaire var sigri hrósandi.
„Þarna sérðu, Jean! Herrann
lítur ekki alveg eins alvarlega
á mál þetta og þú. Getið þér
hugsað yður annan eins bjána?
Það er óttinn við að hún muni
drepa sjálfa sig, sem heldur
honum frá að ýfirgefa hana!“
Jean viðurkenndi hreinskiln-
íslega þau áhrif, er sjálísmorð
Alice Doré hafði haft á bann.
„En það er allt annað mál“,
eagði Caoudal alvarlega. „Sú
Etúlka var þunglynd og veik-
geðja manneskja. Hendur henn
ar héngu ætíð máttvana niður
með síðum hennar. Hún var
vesæl brúða, sem ekkert sag
var innan í. Déehelette hafði
rangt fyrir sér, er hann hélt, að
hún hefði dáið vegna hans.
Þetta var aðeins sjálfsmorð
vegna þreytu og viðbjóðs á líf-
inu. En Sappho á hinn bóginn!
Já, hún fer víst áreiðanlega
ekki að drepa sig! Hún er of
mikið gefin fyrir ástina til að
gera slíkt. Hún mun brenna
allt til enda — aíveg niður að
kertahlífunum. Hún er af þeim
flokki fólks — ein af þeim kon-
um, sem eru ætíð ungar í
hjarta, — sem skipta aldrei um
hlutverk og deyja í æskubún-
ingum sínum, tannlausar og
augnaháralausar. Horfðu bara
á mig! Drep ég mig? Það þýðir
ekkert fyrir mig að syrgja. Ég
veit mjög vel, að ég mun taka
aðra nú, fyrst hin er farin, —
að ég verð alltaf að hafa ein-
hverja. Ástmey þín mun gera
hið sama og ég, líkt og hún
hefur gert áður. En hún er
reyndar ekki lengur ung, og
það verður erfiðara fyrir hana.“
Föðurbróðirinn var enn sigri
hrósandi: „Líður þér ekki bet-
ur núna, Jean?“
Jean sagði ekkert. En efa-
Gemdir samvizku hans voru
brotnar á bak aftur. Hann hafði
tekið ákvörðun. Þeir voru að
fara, þegar myndhöggvarinn
kallaði í þá til þéss að sýna
þeim mynd, sem hann tók úr
rykinu á borðinu. Hann þurrk-
aði af henni á ermi sér. „Sjáið
þið, þarna er hún. Er hún ekki
lagleg, dækjan litla? Er hún
ekki þess verð, að kropið sé að
fótum henfiar? Þessir fætur,
þessi brjóst!“
Andstæðan var hryllileg á
milli þessara glóandi augna og
ástríðuþrungnu raddar og á
hinn bóginn elliskjálfta stóru,
spaðamynduðu fingranna, sem
brosandi ímynd Cousinard titr-
aði í, — ímynd litlu fyrirsæt-
unnar með töfrana, krýnda spé-
koppum.
XII. KAFLI
„Ert þetta þú? En hve þú
kemur snémma heim!“
Hún kom utan úr garðinum.
Svuntan hennar var troðfull af
eplum. Hún hljóp fljótt upp
tröppurnar, full óróa vegna við-
móts elskhuga síns, sem var
vandræðalegur og ákveðinn í
senn.
„Hvað gengur að þér?“
„Ekkert, ekkert. Það er að-
eins veðrið, þetta bjarta sól-
G
L

M.