Alþýðublaðið - 11.01.1950, Blaðsíða 6

6
ALÞYÐUBL'AÐtÐ'
Sliðvikudagur 11. janúar 1950.
ALPHONSE DAUDET:
ÞAÐ ER AÐ SEGJA —
Við erum gætnir menn í orð-
um og gerðum og viljum ekkert
láta eftir okkur hafa, sem hægt
yrði að hanka okkur á fyrir
dómstólum. Þess vegna er það,
bVo að við tökum eitt dæmi, að
við höfum minnzt eins lítið á þá
prófessorana, Niels Dungal og
Pál Zóphóníasson, og við höf-
um komizt af með. Að minnsta
kosti höfum við aldrei orðað þá
við sauðfjárkvilla neina, eða
aðra húsdýrasjúkóöma, nema
hvað við kunnum að hafa
bendlað Dungal eitthvað við
„þekkingu og blekkingu“, og
þó ekki meira en prófessorinn
gaf sjálfur tilefni til. Pál Zóp.
haníasson höfum við hins vegar
aldrei bendlað við neitt, ekki
einu sinni við sjálfan sig. Vilj-
um við sérstaklega taka þetta
fram nú, þegar eitt af meiri
háttar vikublöðum borgarinr.ar
hefur ráðizt á þessa tvo öndveg-
isvísindamenn þjóðar vorrar af
fátíðri fúlmennsku, í naínlausri
grein, og gengið það nálægt æru
þeii'ra, að þeir hafa séð sig tii-
neydda að gera gangskör að því
að fá úr því skorið fyrir dómi,
hvort þeir séu eins bölvaðir og
greinarhöfundur, sem auðvitað
lætur ekki nafns síns getið, vill
vera láta.
Þá viljum við og nota tæki-
færið til þess að lýsa því yfir,
að við höfum ekki skrifað einn
einasta staf í umræddri grein,
og er sú yfiriýsing gefin fyrst
pg fremst í þeim tilgangi, að al-
menningur sé þar ekki að gera
okkur neinar getsakir, hvað
þetta snertir. Vegna fyrr-
nefndra prófessora er sú yfir-
lýsing óþörf, þar eð þeir vita
upp á hár hver greinina skrif-
aði, öldungis eins og þeir vita
allt annað.
Lesendum til glöggvunar,
einkum þeim yngri, skal á það
bent, að margnefnd grein fjall-
ar nánast tiltekið ,,um sauð-
fjársjúkdóma og varnir gegn
þeim“, eins og stendur í frum-
varpinu sæla. Munu tildrög
greinarinnar sú, að endur fyrir
löngu fluttust hingað ókenni-
legir búfjárkvillar; veit enginn
hvefnig þeir bárust hingað, en !
ekki þykir sú tilgáta ósennileg, 1
að annaðhvort hafi það verið
með drykkjuhrútum eða ráðu-
nautum. Hitt er margsannað
mál, að hvorugur prófessoranna
kom neitt við sögu málsins á
því stigi, — en því betur síðar.
Þeir gengu sumsé af sjúkdómn-
um dauðum, í stað þess að sjúk-
dómurinn gengi af þeim dauð-
um, samkvæm gó.mlum og við-
teknúm venjum, og höfðu kviíl-
ar þessir sömu einkenni og
flestir áður þekktir búfjárkvill-
ar, að þeir lögðust helzt á metfé.
Jæja, •—- ef þetta nægir ekki
til þess að firra okkur öllum
grun í sambandi við grein þessa
í mánudagsblaðinu , þá verðum
við að reyna betur.-------
ALLT í HÖNK
RIEÐ SKÍÐAÍÞRÓTTINA?
Að undanförnu hefur staðið
hér látlaust þíðviðri, sem meðai
annars hefur haft það í för með
sér, að skíðamenn vorir eru því
sem næst komnir úr trenirigu.
En hvað það er, — „að komast
úr treningu“, er oss ekki fylli-
lega ljóst, en svo fremi sem sá
skilningur hefur við rök að
Btyðjast, að þessi ,,trening“ sé
eitthvert ástand, andlegt eða
líkamlegt, sem skíðagarpar vor
ir hafi fram að þessu verið í, en
F.éu nú í þann veginn að losna
við, hlýtur tíðarfarið að teljast
þeim til stórbóta.
Málfróður nriaður hefur gefið
oss þá skýringu á orðinu „tren-
ing“, að það sé samstofna orð-
inu „t^énun“, eða öllu heldur
þýðing á því úr íslenzku á
venjulegt íþróttamál, og sé það
aftur þýtt úr íþróttamálinu á ís-
lenzku, merki það nánast til
tekið ,,harðsperrur“. Er þetta þá
að vissu leyti skiljanlegt; — að
vegna langvarandi snjóleysis
eru skíðagarpar vorir að losna
við harðsperrurnar eftir síðustu
nfrekin.
Hið óskiljanlega er samt, eft-
ir sem áður, að nokkur skuli
£á harðsperrur eftir slík afrek.
Kaupum tuskur
Baldursgötu 30.
Hinrik Sv. BjÖmsson
hdl.
Málflutningsskrifstofa.
Austurstr. 14. Sími 81330.
Auglýsið í
Alþýðublaðinu!
•Jean þorði ekki að spyrja hann
í þaula. Hann þorði ekki að
epyrja hann, í hvernig skapi1
hún hefði verið. Hinn sagði
honum ekkert slíkt vegna ótt- j
ans um að gera hann dapran í |
huga. Þessi þungbæra þögn'
var þrungin ósögðum orðum, ’
og þeir fylltu hana með hvers-1
dagslegustu athugasemdum um ;
hina snögglegu breytingu á
veðrinu, sem hafði gerzt miklu
kaldara frá því deginum áður, j
einnig um hið dapurlega útlit
þessa nakta eyðimerkurút-
hverfis Parísarborgar, þakið
verksmiðjureykháfum og risa-
Gtórum járnhólkum, sem garð-
yrkjumenn notuðu sem vöru-
geymsluhús.
„Fékk hún þér nokkuð handa
mér, frændi?“ spurði Jean eftir
nokkra stund.
„Nei, þú þarft ekkert að ótt-
ast. Hún mun ekki ónáða þig.
Hún hefur valið sína leið með
aðdáanlegri ákveðni og virðu-
leika.“
Hvers vegna fann Jean vott
um ásökun í þessum fáu orð-
um, — ofanígjöf fyrir hörk-
una?
„Ég segi þér það satt,“ hélt
föðurbróðir hans áfram. „Ég
vil heldur klærnar hennar La
Mornas en örvæntingu þessar-
ar óhamingjusömu mann-
eskju.“
„Grét hún mikið?“
„Ó, drengur minn.......Og
svo ákaft, svo heitt, að ég tók
að snökta þarna sitjandi á móti
henni og hafði ekkert þrek, til
að . ... “ Hann snýtti sér og
hrakti geðshræringuna á brott
með því að hnykkja til hausn-
um líkt og gömul geit. „En við
hverju bjóstu? Það er ekki mér
að kenna. Þú gazt ekki eytt
öllu lífi þínu þarna. Málunum
hefur einmitt verið komið í
æskilegt horf. Þú skilur eftir
dálítið af peningum og hús-
gögnin handa henni. Og nú
skaltu fara að herða þig með
bónorðið! Reyndu að gera hin-
ar beztu ráðstafanir í sambandi
við giftinguna. Slík mál eru of
alvarlegs eðlis fyrir mig. Ræð-
ismaðurinn verður að hjálpa
til. Hvað mig snertir, get ég að-
eins séð um ástamál „til
vinstri“.“ Hann var snögglega
gripinn nýrri þunglyndishviðu,
Hann stóð við gluggann, þrýsti
enni sínu að rúðunni og starði
á þungbúin lág skýin, en regn-
ið streymdi úr þeim ofan á hús-
þökin. Hann bætti við:
„Ég segi þér satt, að heimur-
inn er að verða sannkallaður
táradalur. í mínu ungdæmi
sleit fólk. samvistum í léttara
skapi en nú.“
Síðan hélt Ónytjungurinn
heimleiðis ásamt mokstursvél-
inni sinni. Jean þurfti nú að
þreyja af langa viku, sviptur
nærveru Ónytjungsins, eirðar-
leysi hans og mælgi, hinu in-
dæla skapi hans. Hann fann
sárt til tómleikans og einver-
unnar, hins þungbæra lífs
ekkjumannsins. Þá leitar mað-
ur tvífarans, — saknar hans,
jafnvel þótt maður sakni ei
hinnar horfnu ástríðu. Maður
uaknar hins sameiginlega lífs,
tiaknar tvífarans sem borð- og
rekkjunautar, því að slík sam-
ukipti mynda heilt net ósýni-
legra, óljósra tengsla, og styrk-
ur þeirra tengsla kemur að-
eins í ljós í hinni miklu á-
reynslu og kvöl, þegar þau
þau eru rofin. Áhrif náins sam
Ifs og vanans eru svo aðdáan-
lega djúpstæð, að tvær mann-
eskjur, sem lifa lífinu saman,
taka að lokum að líkjast hvor
annarri.
Fimm ára sambúð hans við
Sappho hafði ekki enn þá mót-
að hann í svo ríkum mæli, en
líkami hans var merki hlekkj-
anna og fann hina þungu, lam-
nndi byrði þeirra. Nokkrum
uinnum tók hann ósjálfrátt að
ganga í áttina til Chaville,
[oegar hann fór af skrifstof-
unnni. Einnig þreifaði hann í
kringum sig á koddanum á
morgnana í leit að hinu þykka,
uvarta hári hennar, er bylgjað-
ist á koddanum laust úr viðjum
hárkambanna, en á það þrýsti
hann venjulega fyrsta kossin-
um.
Honum fundust • einkum
kvöldin vera alveg óendanleg
í þessu leiguherbergi, sem
minnti hann á fyrstu daga
nstasambands þeirra, — nær-
veru annarrar ás.tmeyjar, hlé-
drægrar og þögullar. Litla
nafnspjaldið hennar hafði
cveipað spegilinn nautnailmi
1 og leyndardómum þeim, er
blunduðu í nafni hennar:
Fanny Legrand. Þá fór hann
út og reyndi að gera sig dauð-
1 þreyttan, bægja frá sér hugs-
j unum sínum með hljómlist-
inni og hávaðanum í einhverju
af lakari leikhúsunum, þang-
að til Bouchereau gamli myndi
veita honum rétt til að eyða
þrem kvöldum í viku með unn
ustunni.
Loks höfðu nauðsynlegar
ráðstafanir verið gerðar í
þessu máli. Iréne elskaði hann.
Föðurbróðir hennar var ánægð-
ur. Giftingin átti að fara fram
Gnemma í apríl í lok fyrirlestra
Bouchereaus við læknaskól-
ann. Þau höfðu þrjá mánuði
til stefnu til að hittast, kynn-
ast hvort öðru, þrá hvort ann-
að og gera fyrstu Ijúfu og töfr-
nndi, tilraunirnar með augna-
tillitið, er bindur hjörtun sam-
an, og játninguna, sem vekur
óróa í hjörtunum.
Að kvöldi trúlofunar sinnar
sneri Jean heimleiðis án hinn-
ar minnstu löngunar til að fara
að sofa. Hann fann þá til
skyndilegrar löngunar til að
íaga til í herbergi sínu, svo
að það bæri vitni um regiu og
vinnusemi. Hann hlýddi þann-
ig þeirri eðlishvöt mahnanna
að samræma lífið hugsunum
sínum. Hann setti borð sitt á
réttan stað, einnig bækur sín-
ar, sem hann hafði enn ekki
tekið upp úr kössunum. Þeim
Iiafði verið hent í einum hræri-
graut niður í kassana. Dul-
málsbókin var innan um hrúgu
af vasaklútum og útijakka
hans. Þegar hann var að ganga
frá bókum sínum, féll bréf inn-
an úr orðabók viðskiptalag-
anna, en upp í þeirri bók fletti
hann oftast. Þetta bréf var með
rithönd ástmeyjar hans, og ut-
an um það var ekkert umslag.
Fanny hafði hætt á að fela
bréf þetta á vald framtíðar-
vinnu hans. Hún hafðí van-
treyst hinni skammlífu vin-
áttu Césaires í hennar garð og
hugsað, að hún myndi frekar
ná settu marki á þennan hátt.
Fyrst ákvað hann að opna það
ekki, en lét undan vegna hinna
mildu og mjög sanngjörnu
orða í byrjun bréfsins. Hug-
aræsing hennar var augsýni-
leg af ójöfnum stöfunum eftir
pennann í titrandi höndum
hennar og hallandi línunum.
Hún bað aðeins einnar bónar.
Hún bað þess aðeins, að hann
heimsækti hana við og við.
Hún sagði, að hún myndi ekk-
crt segja né ásaka hann fyrir
ookkuð, hvorki fyrir gifting-
una né aðskilnaðinn, sem hún
vissi að var fastráðinn og end-
anlegur. En gæti hún aðeins
Géð hann .......
„Þú skalt minnast þess, að
þetta var hræðilegt áfali fyrir
mig, og svo skyndilegt, svo ó-
viðbúið! Mér finnst alveg eins
og þú hafir dáið. Það er eins
og ég hafi brennzt illa í eldi.
Eg veit ekki, hvað ég á til
bragðs að taka. Ég græt. Ég
býst við þér. Ég stari á stað-
inn, þar sem hamingjá mín
lá. Enginn getur vanið mig við
[æssar nýju aðstæður nema þú
cjálfur. Komdu nú og heim-
sæktu mig í ölmususkyni, svo
nð mér finnist ég ekki vera
kvo alein. Ég er hrædd við
cjálfa mig“.
Bréfið var þrungið þessum
kveinstöfum og áköfum stefn-
um hennar honum til handa,
og stöðugt kvað við viðlagið
aftur og aftur: „Komdu,
komdu!“ Ilann gat séð sig í
anda í rjóðrinu inni í miðjum
G
O
I

' IV