Alþýðublaðið - 28.02.1950, Blaðsíða 1

VeSurhorfurs
Sunnan og suðvestan kaldi,
skúrir fram eftir degi, síðan
vaxandi suðaustan átt og all-
livasst og rigning með nótt-
inni.
V
Byrðarnar verða þyngstar og fram-
fíðin óvissust hjá þeimr sem hafa
af minnsfum efnum að taka
Stefán Jóhann gerii í skeieggri ræiu á
alþingi í gær grein iyrir andsföðu Alþýiu-
flokksins vii gengislækkunarfrumvarpii.
ÞAÐ ER BARNASKAPUR a'ö 'halda því fram, að
gengislæfck'un muni ekki skeröa kjör launafólks i land-
inu, sagði Stefán Jóh. Stefánsscn í umræðunum á al-
þingi í gær, er hann gerði grein fyrir andstöðu Al-
þýðuflokksins við gengislækkunarfrumvarp ríkis-
stjórnarinnar í ýtarlegri og skeleggri ræðu. Sit'efán Jó-
hann 'sagði, að það þyrfti enginn að hugsa sér að dæla
tuguim milljóna króna — í þessu tilfelli 80—100 millj-
ónum — til sjáv'arútvegsins, án þess að þær komi frá
einhverjum þegnum þjóðfélagsins. Stefán Jóhann
benti á, að hagfræðingarnir, sem mál þetta hafa und-
irbúið, viðurkenndu b'emlinis, að ráðstafanir þessar
muni 'verða til þess, að kjcr launamanna versni, að
minnsta kosti fyrst um sinn, en hann kvaðst efast um,
að þær dásemdir frjálsrar verzJlunar, sem lofað er síð-
ar m>eir, verði slíkt hnoss alþýðu manna, sem af er
látið.
Stefán Jóhann benti á, aS
launastéttirnar væru viðbúnar
að taka á sig nokkrar byrðar,
ef aðrir stéttir gerðu slíkt hið
sama og við það skapaðist
traustur grundvöllur fyrir at-
vinnulííið. En þetta liggur ekki
fyrir í gengislækkunarfrum-
varpi ríkisstjórnarinnar.
Launþegarnir spyrja um
gengislækkunarárormin,
sagði Stefán Jóhann, hvort
þau muni leggja bvrðar á
aðrar stétlir í réttu hluífalli
við getu hvers og eins. Svo
' er ekki. Þeir-skattar, sem
lagðir verða á stóreigna-
menn, eru aðeins til að taka
af þeim þann beina gróða,
sem þeir liafa af gengis-
lækkuninni. Það era því
engar byrðar á þá lagðar,
heldur aðeins hindrað að
þeir hafi beinan gróða af
ráðstöfunum, sem aðrar
stéttir hafa af þungar byrð-
ar. Byrðarnar verða því
þyngstar og framtíðin óviss-
ust hjá þeim. sem hafa af
minnstu að taka.
GENGISLÆKKUN Á MÓTI
HVERRI KAUPHÆKKUN
Þá gagnrýndi Stefán Jóhann
harðlega það ákvæði í 2. gr.
frumvarps ríkisstjórnarinnar,
sem mundi fá ríkisstjórn og
Landsbankanum vald til að á-
kveða gengið hverju sinni.
Hann benti á, að ástæða mundi
til að ætla, að Landsbankinn
* s »
Stefán Jóh. Stcfánsson.
hefði nokkuð einhliða sjónar-
mið í þeim málum. Þá taldi
hann stórvafasamt að fá ríkis-
stjórnum — til dæmis minni-
hlutastjórnum, eins og nú sit-
ur — svo mikið vald að geta
með einu pennastriki gerbreytt
atvinnulífi landsins og aðbún-
aði og kjörum alþýðunnar í
landinu.
Stefán Jóhann kvað það
vekja ugg verkalýðssamtak-
anna, að hverri tilraun
þejrra til að fá bætt kjör, só
liægt að svara með nýrri
gengislækkun þegjandi og
liljóðalaust,. ef þetta frum-
varp nær fram að ganga.
Þá sneri Stefán Jóhann sér
að hinum nýja útreikningi á
F’ramíiQIH á 7
Hvað feísf í frumvarpi
ríkissf|órnarinnari
------«.----
Framsókn er
hlynnt gengis-
lækkuninni
arvörum vegna kauphækk-
ana!
EN HVAÐ þá um hina fullu
verðlagsuppbót“ á kaupgjald-
ið, seni frumvarpið heitir
launastéttunum, ef fram-
færslukostnaðurinn hækki
um 5%? Það er ekki nein
full verðlagsuppbót. í fyrsta
lagi er vísitölu framfærslu-
kostnaðarins breytt þannig,
að með því að taka inn í hana
liúsaleigu í hinum nýjustu og
dýrustu húsum og útsölu-
verð á kjöti án frádráttar á
kjötstyrk, að hinar erlendu
nauðsynjar, sem inn eru flutt
ar og koma til með að hækka
stórkostlega í verði sökum
gengislækkunal'innar, verða
langtum minni liundraðshluti
vísitölugrundvallarins en nú,
og verðhækkun hinna erlendu
nauðsynja liefur þar af leið-
andi miklu minni áhrif á
vísitöluna, heldur en hún
liefði liaft á hana óbreytta.
í öðru lagi á ekki að greiða
verðlagsuppbótina á kaup-
gjaldið nema á liálfs árs
fresti eftir að hið erlenda
vöruverð fer virkilega að
hækka. Og í þriðja iagi fá
þeir einir verðlagsuppbótina,
sem ekki hafa fengið kaup
sitt hækkað af öðrum ástæð-
um! M. ö. o. hún er því skil-
yrði bundin, að engar aðrar
kauphækkanir fari fram.
ÞÁ ER ÞAÐ LÆKKUN
TOLLA, sem talað er um.
Hún er aðeins blekking. Það
Framhald á 8 síðu.
AFSTAÐA Framsóknarflokks-
ins til gengislækkunarfrum-
varpsins fer eftir því, livernig
viðaukum og breytingum hans
við það verður tekið, sagði Ey-
steinn Jónsson í umræðunum
í neðri deild í gær. Var bó svo
á honum að heyra, að honum
væri umhugað um að málið
kæmist í gegn um þingið, og
taldi hann gengislækkun fram
ltvæmanlegri og líklegri en nið-
urfærsluleiðina.
Það er því auðséð, að borg-
Eraflokkarnir eru sammála um
þetta mál í meginatriðum, og
virðist það vera pólitískur
loddaraleikur, að þessir flokk-
ar hafa ekki þegar myndað
stjórn, en málið var lagt fram
án þess að þyí væri tryggður
meirihluti, en Framsókn svar-
aði því með vantrauststillögu
sinni. Björn Ólafsson sagði í
framsöguræðu sinni, að viðræð
ur flokkanna hefðu verið vin-
samlegarj þótt samkomulag
hefði ekki náðst „enn sem
komið er“.
Eysteinn vildi kenna sjálf-
stæðismönnum um það, að
ekkert varð úr stjórnarmyndun
borgaraflokkanna tveggja.
Fóru fram viðræður á þeim
grundvelli, að ekki yrði rætt
um málefnin fyrr en búið væri
að koma stjórninni saman.
-----------4-----------
REGLULEGAR flugferðir
með helikopterflugvélum, hin-
or fyrstu í heimi, hefjast í sum
ar í Englandi á vegum BEA
félagsins. Flogið verður milli
Liverpool og Cardiff.
Jafnaðarmenn fengu 750000 atkv.
merra en íhaldið í Englandi
HVAÐ FELLST í liinum nýju,
svokölluðu „bjargráðatillög-
um“ ríkisstjórnarinnar? Það
er spurningin, sem nú er á
alira vörum. Blöð ríkisstjórn-
arinnar reyna á allan hátt að
gylla þessar tillögur fyrir al-
menningi, segja að þær miði
að „sköpun efnalegs jafnvæg-
is“, „afnámi styrkjastefn-
unnar“, „lækkun toIla“,
„framleiðslugjaldi“ og „stór-
eignaskatti“, en skerði ekki
lífskjör launastéttanna svo
nokkru nemi, því að þær eigi
að fá „fullar verðlagsuppbæt-
ur“. En ef frumvarpið er les-
ið ofan í kjölinn, lítur þetta
allt öðru vísi út. Og hvaðan
ættu líka að koma þær 80
milljónir, eða jafnvel 140
milljónir, eins og sumir ætla,
sem veita á til sjávarútvegs-
ins, ef hlutur annarra séttta
þjóðfélagsins væri í engu
skertur?
GENGISLÆKKUN KRÓN-
unnar á samkvæmt frum-
varpinu að nema 42,6%. Það
þýðir, að dollarinn hækkar
upp í kr. 16,28 og sterlings-
pundið upp í kr. 45.00. Það
þýðir að allur erlendur
gjaldeyrir og þar með inn-
kaupsverð allrar erlendrar
vöru, bar á meðal margra
brýnustu nauðsynja almenn-
ings, hækka um T4,3%. En
ekki nóg með þetta: Ríkis-
stjórnin á jafnframt að fá
vald til þess að ráða gengis-
skráningunni framvegis, í
samráði við landsbankann.
M. ö. o. hún getur lækkað
gengi krónunnar á ný, live-
nær, sem henni sýnist, og það
er meira að segja gefið í skyn,
að það muni táfarlaust verða
gert, ef kaupgjaldið í land-
inu liækkar.
SVO ER SAGT, að fiumvarp-
ið skerði ekki samningsrétt
verkalýðsfélaganna um kaup
og kjör og feli ekki í sér neina
bindingu kaupgjalds! En
sannleikurinn er sá, að samn-
ingsrétturinn er með þessari
heimild fyrir ríkisstjórnina,
að halda áfram að lækka
gengi krónunnar, gerður raun
verulega þýðingarlaus; því að
hver kauphækkun, sem um
yrði samið, yrði jafnharðan
tekin aftur af launastéttun-
um með gengislækkun. En
þar að auki miða sérstök á-
kvæði frumvarpsins beinlínis
að því, að lvindra, að sam-
komulag takist um nokkrar
lcauphækkanir, svo sem blátt
bann frumvarpsins við því,
að hækka^.verð á innlendum
iðnaðarvörum eða landbúnað-
MEIRIHLUTI jafnaðarmanna
í Eng'landi er nú aðeins átta
þingsæti, og er þá -aðeins óvíst
um eitt kjördæmi, þar sem
kosningu var frestað vegna frá-
falls irambjóðanda,. íhaldið
fékk tvö og frjálslyndir eitt
beggja síðustu þingsætanna.
Hafa jafnaðarmenn þá 315,
íhaldið 296 og frjálslyndir 9
þingmenn, einn er óháður
frjálslyndur og loks er forseti
neðri deildarinnar. Jafnaðar-
menn fengu 13.250.000 at-
kvæði, íhaldið tæplega 12.500
000, frjálslyndir 2.600.000 og
og kommúnistar 91.000.
Attlee ræddi við Georg kon-
ung í gær, og verður ráðherra-
listi hans sennilega birtur á
fimmtudag. Þingið kemur sam-
an á mánudag.
35 000 verkamenn . gerðu
verkfall í Frakklandi í gær, og
eru þá alls 155 000 manns í
verkfalli. Atkvæðagreiðslur um
verkfölh fara nú fram í fjölda
iðngreina og er búizt við, að
verkföllin breiðist út næstu
næstu daga.
BANDARÍKJAMÖNNUM
hefur nú verið bannað að ferð-
ast til Búlagaríu, þar sem það
er ekki talið öruggt.
BRETAR hafa neitaö að
verða við kröfu Ungverja um
að fækka starfsliði sendisveit-
ar sinnar í Budapest.