Alþýðublaðið - 07.05.1950, Blaðsíða 5

Sunnudagui’ 7. vnaí 1950.
ÁLÞÝÐUBLAÐÍ®
fétrí
HÖFUNDUR þessarar greinar,- David Rousset, er
franskur læknir og rithöfundur. Hann var á sínum tíma
í fangabúðum Hitlers í Buehenwald og í hinum illræmdu
saltnámum við Helmstedt, og þekkir því af eigin reynslu
þær skelfilegu kvalir, andlegar og líkamlegar, sem fórn-
ardýr nazistanna urðu aíí þola. Hann hefur eftir stríðið
lagt stund á að afla sér upplýsinga um fangabúðakerfi
Sovét-Rússlands, og gerir hér nokkurn samanburð á því
og fangabúðum Hitler-Þýzkalands.
langtum minna en laununum
nemur, myndast gífurlegur
gróði, sem lögreglu-,,ráðið“
leggur undir sig. Útlagarnir í
íangabúðunum halda kvölur-
um sínum uppi fjárhagslega!
SS-sveitir þýzku nazistanna
komust ekki á þetta stig fyrr en
á allra síðustu árum styrjald-
c'.rinnar. Þannig er fangabúða-
kerfið viðbjóðslegt átumeiu í
þjóðfélaginu, eyðandi ; senr.
böðlunum og fórnardTh’u-.n
EG SKIRSKOTA til sam-
vizku allra frjálsra manna.
TJpplýsingar um fangabúðir
So\rét-Rússlands hafa streymt
að hvaðanæva síðustu fimm
árin. Síðasta styrjöld opn-
aði fangabúðir þýzku nazist-
anna og jafnaði þær við jörðu,
og hún rauf líka þögnina
um leyndustu afkima Rússa-
veldis. Meðan á styrjöldinni
stóð og fyrstu árin eftir hana
voru erlendir borgarar þús-
undum saman í útlegð í Rúss-
landi, en voru síðan smátt og
smátt látnir lausir. Þessir
menn hafa opnað vesturlanda-
búum útsýn yfir fangabúðirn-
ar í Rússlandi, og sú sjón er
viðbjóðsleg.
Slíkar upplýsingar koma úr
öllum áttum. Næstum hver
þjóð hefur- átt þar fulltrúa:
Pólverjar, með hinar ó-
líkustu stjórnmálaskoðanir,
jafnvel kommúnistar; Þjóð-
um, þegar Rússland er í þessu þeirra.
efni sett undir smásjá. Fanga- Fankabúðakerfið, eða öllu
búðakerfi sovétstjórnarinnar heldur hvert hverfi er heim-
er svo gífurlega fvrirferðar- ur út af fyrir sig. Hermdar-
mikið, að við vérðum öldung- verkfæri valdhafanna eru ó-
is forviða, þegar það er borið týndir glæpamenn, sem þarna ingavagna. Þetta er útdráttur
saman við kerfi fangabúðánna eru hafðir í haldi, eins og átti
í Hitlers-Þýzkalandi, og það
skefti kreista úr honum hvern
snefil af starfsorku, langt um
fram getu. Fúlir fatagarmarn
ir hanga utan á honum, engin
aðstaða til þess að þvo utan
af sér skítinn, enda enginn
tími til þess. Hann er rifinn
upp í dögun. í endalausum
röðum eru menn reknir frá og
til vinnu, og vinnunni lýkur
ckki fyrr en í myrkri. Það eru
þarna að vísu spítalar, en gal-
tómir af lyfjum og tækjum
miðað við þarfirnar fyrir slíka
liluti. Hvenær sem er og í
hvaða veðri sem er, má hann
eiga von á því að vera barinn
á fætur til að afferma flutn-
er auk þess bvggt fyrir fram-
tíðina. Eins og Þjóðverjar hafa
Rússarnir flutningakerfi í sam
bandi við fangabúðirnar. með
ser stað í þýzku fangabúðun-
um, og fara þar sínu fram með
ránum og gripdeildum. Frá-
sagnir fanga. sem sloppið hafa
úr fangabúðunum. bera vott
annarra frá-
þúsundum
sagna.
Rúmið leyfir ekki langar til-
vitnanir. Hér eru þó nokkur
sýnishorn, valín af handahófi:
,,Við vori’m látnir vinna úti
öllum þess velþekktu skelfing- um aflvana skelfingu íbúa- j í 40 stiga frosti. Vinna féll
um, svo kalda járnbruatarvagna hverfanna gagnvart þessum | aidrei niður veðurs vegna. í
að farþegarnir bókstaflega glæpamönnum. Þar eru aðrir, hellidembum jafnt scm hríð-
frusu við þá lifandi, dauninn 1 sem dæmdir eru til fangavist'
í lestum skipanna, þar sem fyrir það, sem kallað er
menn dóu í hópum, liggjandi í .-glæpir gegn rás lífsins11. Þar
aur og saur. En þeir hafa líka á meðal kynvillingar og fyrr-
gert sínar uppgötvanir á þessu verandi opinberir embættis-
sviði. Rússarnir hafa líka sér- menn, sem staðnir hafa verið
stakar lestir fyrir fanga sína, að því að draga sér fé. Skrif-
gamla farþegavagna með neglt finnskubákn fangabúðanna
fvrir glugga og járnrimluðum hefur af þeim hin mestu not.
skilrúmsveggjum, svo að varð- Þarna eru kreddutrúarmenn,
menn geti þar í gegn haft gát sem neita að vinna og dæmd-
verjar, Gyðingar, Mið-Evrópu- á farminum. Þegar flytja á hT eru til þess að deyja hrað-
deildir útlaga, 800—2000 menn ar eða hægar. Að lokum má
og konur á stuttum tíma, er telja pólitíska fanga, bændur,
flutningavögnum breytt til sem hafa gerzt andvígir fyrir-
þessara þarfa, járnrör á gólf- , komulagi samyrkjubúc,kapar-
ið er salerni, raðir af trébálk-
um til að hvílast á, og klefar
varðmannanna hafa símasam
ins, erlenda kommúnista í ó-
náð, Gyðinga, Pólverja, Kín-
verja og Kóreubúa úr landa-
band við vagn yfirforing.ians. ! mærahéruðum þessara landa
Þessar breytingar gefa ogn-1 aðliggjandi Rússaveldi, ka-
þrungnar upplýsingar. Þær, þólska, babtista og meðilmi úr
myndu sem sé ekki vera fram
kvæmdar nema vagnana ætti
að nota stöðugt í þessu sama
skyni: Fangabúðakerfið er
varanlegt.
Fangabúðirnar gera rúss-
nesku lögregluna að ægilegu
þjóðfélagslegu valdi. í ríkinu
deildum úkraínsku kirkjunn-
ar, fyrrverandi stríðsfanga,
vinnuþræla, sem upphaflega
hafa verið reknir í útlegð, til
Þýzkalands, og að lokum borg
ara úr hernumdu löndunum.
í þessari ruslakistu tilver-
unnar mótast ,,fangabúðamað-
skipulagt og lögverndað nrinn“. Hann er engura öðrum
drottinvald vfir lífi og limum
þegnanna. Yfirstjórn þeirra er
stofnun að nafni Gulag, og er
einn af allra voldugustu auð-
hringum landsins. Hún gerir
vinnusamninga á grundvelli
almennra launakjara. En þar
eð vinna útlaganna ,,kostar“
líkur, — nema þjáningasyst-
kinum sínum. Hann er hungr-
aður, sjúkur og hræddur. Hann
býr í trékumböldum, í tjaldi
eða í neðanjarðarklefum.
Hann er umlukinn gaddavírs-
girðingum, undir turnum varð
manna. Blóðhundar og byssu-
arbyljum vorum við látnir
fella skóg. Menn stóðu upp
undir læri í snjónum. og voru
stirðir að víkja sér undan
trjánum, þegar þau féllu, enda
var algengt að fangarnir yrðu
undir þeim og biðu bana. . . .
A sumrin þurftum, við oft að
standa upp í hné í vatni og
leðju við slátt, tíu og tólf stund
ir í lotU' . . . Á mótekjutím-
anum fórum við oft ekki úr
fötum. heldur lágum alklædd-
ir yfir nóttina í hring kring-
um ofninn og reyndum að láta
fötin þorna. Fýluloftið af upp-
gufuninni -gerði andrúmsloftið
enn viðbjóðslegra og mollu-
legra . . . Menn hrundu niður
úr innfluenzu, lungnabólgu,
berklum, malaríu, skyrbjúg og
blóðeitrun. Drep í holdi og
kal olli oft missi útlima Dauða
refsing lá við, ef neitað var að
vinna. Menn voru fýrirvara-
laust,. barðir niður með bvssu-
sk'eftum og dregnir yfir leðju
og snjó, ef þeir hlýddu ekki
skilyrðislaust, gerðu menn til-
raunir til flótta, var sigao á þá
blóðhundum . . .
,,Boszcynski, 25 ára gamall,
í 13. deild í 30. fylkinu í Pe-
borlag, var tekinn af lífi fyrir
það eitt, að hann var veikur
og hóf ekki vinnu þegar vörð-
urinn heimtaði. . . . Rudek,
frá Tarnapol, var skotinn at
v.erði fyrirvaralaust, fyrir þá
búar, Spánverjar og Rússar,
þar á meðal fyrrverandí emb-
ætismenn í rússnesku leynilög
reglunni. Jafnvel opinberar
rússneskar skýrslur staðfes.ta
og sanna vitneskjuna um þetta
efni. Ekki getur þar verið um
samblástur að ræða. Fram hjá
frásögnum allra þessara fjöl-
mörgu aðila er ekki hægt að
sneiða, án þess að leggja hlust-
irnar við og leitast við að
kryfja málið til mérgjar.
Vishinsky skýrir okkur frá,
að í Rússlandi séu „betrunar-
hús“, hagnýtt starf kenni þar
rússneskum vandræðamönn-
Tim að verða á ný nýtir menn.
Það er heldur ekki svo ýkja er
langt síðan foringi þýzku leyni
lögreglunnar, Himmler, lét
letra slagorðin „Vinnan skap-
ar gl.eði“ á innganginn til
hinna illræmdu kvalabúða
sinni í Sachsenhausen!
Sovétstjórnin gaf nýlega út
skýrslu um „betrunarhúsvinn
una“, Ég leyfi mér- að vitna
þar í tvo kafla. í annarri grein
inni, nr. 129, segir: „Betrunar-
vinnustofnanirnar voru í októ
ber 1943 teknar undan dóm?
málaráðuneytinu og lagða
undir yfirstjórn rússnesk'
leynilögreglunnar“. Það sýnis
ekki góður vottur að æðst;
stjórn lögreglunnar í ríkinv
hafi það hlutverk að gerf
vandræðamenn þjóðfélagsin'
að nýtum þegnum á ný. í átt
undu grein segir: „Menn eru
sendir í betrunarhúsvinnu,
þeir hafa verið sakfelldir af-
1) opinberum dómstóli, 2) mef
úrskurði handhafa fram-
kvæmdavalds“. Þarna þar7
ekki frekap vitnanna við:
Dómsvaldið og framkvæmda-
valdið eru ekki aðskilin, lögin
gera ráð fyrir og viðurkenna
útlegðarúrskurð án þess að
opinber dómstóll fjalli um má1
hins sakborna.
Steinbyggingar Buchenwald
munu aldrei gleymast, og Myndin sýnir dádýr og hirti í skóginum á „Dyrehavsbakken" í útjaðri Kaupmannahafnar, on
þeim var heldur ekki ætlað að þar er einn fegursti og kunnasti skemmtistaðurinn á Hafnarslóð. I skóginum úmhverfis skemmti
„Dyrehaven66 í Kaupmannahöfn

4 * MiSl
VAR-HUS
25—200 amper,
Rofar
Tenglar
Samrofar
Krónurofar
Bjölluþrjlsti
inngreypt og utan á
liggjandi.
Rofadósir
Loftdósir
Loftlok
Lofthrókar
VÉLA- & RAFTÆKJA-
VERZLUNIN
Tryggvagötu 23.
Sími 81279.
Kvennadeild Slysavarnafé-
lagsins í Reykjavík
heldur
mánudaginn 8. maí kl. 8.30
í Tjarnarcafé.
Til skemmtunar: Upplest-
ur og dans. Fjölmennið.
Stjórnin.
vera neitt stundarfyrirbrigði.
Sama verður uppi á teningn-
staðinn ganga villt skógardýrin og horfa forvi tnislega á mannfólkið, en eru steinhætt að hræð-
ast það. Risavaxin tré breiða út lim sitt hátt í lofti og sést eitt yfir dýrunum hér á myndinni.
sök eina, að hann vék frá
vinnu sinni, svo sem 10 skref,
til þess að grípa upp í sig
nokkur jarðarber. Rudek féll
við og hljóðaði. Vörðurinn
gekk fæti nær og gerði út aí
við hann með öðru skoti. . .
í „spítalanum“ fengu allix
sama lyfið, við hverju sem
var, mangan-kalíurn-upplausn!
Ef eftirlitsmenn voru á næstu
grösum voru fangarnir látnir
hafp vatn á glösum og flö.sk-
iim, og eftirlitsmönnunum s.agt
að það væru „útlend mlpul“.
Föngunum er skipað í 25—
40 manna vinnuflokka, og ex
foringi fyrir hverjum flokki.
Hver vinnuflokkur hefur líka
sinn ,,djesjatnik“, sem skráir
vinnuafköst flokksins og hvers
meðlims hans. Að kvöldi hvers
dags gefur hann um þetta
skýrslu. og fær greiðslu í rétt
um hlutföllum við þau afköst,
sem hægt hefur verið að pína
út úr hverjum einstökum
fanga. - Matarskammtur fang-
enna stendur svo aftur í hlut-
falli við afköst þeirra, og ,,dje-
sjatnikinn" er geysivoldugur
maður.
í fangabúðunum í Rússlandi
eru konur og karlar saman, en
kvnferðisleg mök eru harð-
bönnuð- Fangarnir eru mjög
vannserðir og slíkt bann þvi
að verulegu- levti óþárft. Eftir
því, sem næst verður komizt,
eru konur um tíundi hluti fang
anna, og þær drýgja viðurværi
sitt á skækjulifnaði, þrátt fyr-
ir öll boð og bönn. Hver sá,
sem hefur mátt og mat, getur
komizt yfir kvenmanr.. Yfir-
menn fangabúðanna hafa vit-
anlega höfðinglegan aðbúnað
í fæði og viðurværi, alveg eins
og var í Buchenwald, og þesa
nýtur „fangabúðakoiian" í all-
ríkum mæli.
Sex—átta 'hundmð fangar
m5fnda ,,riðil“, nokkrir riðlar
mvnda ,.deild“ og nokkrar
deildir ,,fylki“. Ákveðinn hóp-
ur fylkja mynda síðan það sem
kallað er ,,búðakerfi“.
Það eru þrjár tegundir af
búðakerfi í Rússlandi. Vinnu-
fangabúðir eru lang algengast-
ar. Sjaldgæfastar eru heilsu-
bótarfangabúðir. Þar er aðbúð
in bezt og menn látnir endur-
rýja starfshæfni sína. Þriðja
tegundin eru svo aðalstöðvar
Framhald á 7. siðu.