Alþýðublaðið - 19.07.1950, Blaðsíða 4

4
ALWÐUBLAÐÍÐ
Miðvikudagm’ 19. júlí 195ð
ÍTtgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Kitstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilia Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
FRAMLEIÐSLA OG AF-
URÐASALA eru nú algengt
umræðuefna manna á milli,
eins og vera ber, enda er æ
fleirum að skiljast, að þetta er
grundvallaratriði í þjóðarbú-
skap íslendinga. Framleiðslan
þarf að verða sem bezt og fjöl-
breyttust, og það þarf að vera
hægt að selja hana fyrir gott
verð. Það er gagnslítið að fram
leiða ef varan ekki selst, og það
er gagnslaust að geta selt, ef
góð vara er ekki framleidd.
*
Undanfarin ár hefur megin-
hluti íslenzkra afurða verið
neldur með milliríkjasarnning-
um. Hafa sendinefndir ríkis-
stjórna samið um sölu á miklu
magni, en minna hefur verið
hugsað um gæðin, enda fram á
síðustu ár skortur á matvælum
víða um lönd og allt þegið á því
sviði. Vegna þessara milliríkja
samninga, sem hafa vissulega
sitt gildi og skapa aukið öryggi
fyrir framleiðsluna, hafa ís-
tendingar ekki Veitt því nægi-
lega athygli, að þeir verða að
hugsa um neytendur í viðskipta
löndunum, er framleidd er út-
flutningsvara. Vöruna verður að
gera þannig úr garði, að hún
cignist vini og kaupendur
vegna gæða sinna einna.
Það er alkunnugt, hversu
mikla áherzlu aðrar þjóðir hafa
lagt á þetta atriði. Allir vita,
hverjar vinsældir Bretar á sín
um tíma unnu útflutningsvör-
um sínum, og merkið ,.Made in
England" mátti ávallt heita
meðmæli. Allir vita, hversu
mikil meðmæli það þykja nú
hér á landi, ef einhver vara er
„amerísk" og er hún þá jafn-
vel tekin fram yfir mjög svip-
aða vöru, sem ekki á þetta
faðerni. Á þennan hátt þurfa ís
Iendir^ar að vinna íslenzkum
fiski vinsældir um allan heim.
Það á að gera vörumerkið „ís-
lenzk framleiðsla“ á ýmsum
tungumálum að tryggingu þess,
að góður fiskur sé á ferð, og
neytendur verði ekki fyrir von-
brigðum með hann.
*
Nú er það viðurkennt af
kunnugum mönnum, að íslenzki
fiskurinn, eins og hann er dreg
inn úr sjó, er hið prýðilegasta
hráefni, og fáar þjóðir geta
flutt fisk sinn svo ferskan að
landi. Hitt er þó staðreynd, að
það er alls ekki talin trygging
erlendis, að fiskur sé íslenzkur.
Þetta er það, sem laga þarf.
Það verður að gera neytendum
viðskiptalandanna Ijóst, að ís-
lenzkur fiskur er ávallt beztur
og hann verður líka að vera
það. Á þessu sviði verður að
stánda við það, sem auglýst er,
ella er voði fyrir dyrum.
Gallinn við íslenzka fiskfram
leiðslu, og raunar svo til alla
'íslenzka framleiðslu, er sá, að
varan er ekki ávallt eins. Hér
geta menn keypt fiskibolludós
í dag og aðra með sarna merki
á morgun, og það er lítil trygg-
ing fyrir því, að þær séu. ná-
lægt því að vera jafn góðar.
Menn geta fengið fryst fisk-
flök frá einu frystihúsi, sem eru
fyrsta flokks, en sams konar
vöru frá öðru frystihúsi, sem er
celd á sama verði í sömu um-
búðum, og fiskurinn þó verið
gerólíkur og miklu verri. Þetta
cr eitt það hættulegasta við ís-
ienzka framleiðslu og þetta
verður að yfirvinna.
íslendingar verða að geta
iryggt neytendum þeim, sem
Islenzkar afurðir kaupa, að það
ré ávallt sama góða varan í
cömu snotru umbúðunum. Ef
dvo er ekki, hætta kaupmenn
að vilja selja íslenzka vöru, því
að einn ágætur pakki er engin
trygging fyrir því að sá næsti
sé góður. Hætta er þá einnig á
því, að neytandinn láti lélegan
nakka verða hinn síðasta, enda
j-ótt góðir hafi komið á undan.
Gæði íslenzka fiskjarins
verða ávallt dæmd eftir þeim lé
iegasta, sem sendur er á mark-
aðinn. Þess vegna verður að
'eggja á það mikla áherzlu, að
allur fiskurinn, öll framleiðsl-
an sé jafngóð og líki vel á er-
lendum markaði. Það er Iítið
gagn í því að eiga 99 fyrsta
flokks frystihús eða niðursuðu-
verksmiðjur eða fiskþurrkun-
r.rhús, ef hundraðasta verk-
rmiðjan framleiðir lélegri vöru.
Þessi eina getur eyðilagt mark
;ið hinna allra.
*
Hér þarf að samræma og hafa
rtrangt eftirlit emð vörugæð-
um. Þetta er ekki aðeins nauð-
rynlegt í útflutningsframleiðsl-
unni, heldur þyrfti einnig að
tryggja þetta sama í iðnaðin-
um. er framleiðir fyrir innan-
landsmarkað. Það er ekki síð-
ur ástæða til að hugsa um neyt
endur innan lands en utan.
Þegar slík samræming kemst
á, og það verður algerlega ör-
uggt, að allar afurðir, sem á er
letrað „íslenzk framleiðsla", á
hvaða tungumáli, sem það
kann að vera sagt, séu hinar
beztu, verður að hefja veru-
legan áróður fyrir framleiðsl-
unni og afla henni þeirra vin-
Eælda almennings, sem einar
skapa tryggan markað. Þá þarf
að fylgja vörusendingum eftir
tneð auglýsingum og hvers
konar áróðri. Þannig eru vör-
ur seldar nú á dögum og þann-
ig verða íslendingar að selja
sinn fisk. Það er gott að geta
selt ríkisstjórnum mikið magn
í einu. En við eðlilegar aðstæð-
ur selzt vara aðeins með því
að vinna henni vinsældir og
eftirspurn meðal fólksins sjálfs.
Hópferð F. T.
til Borgarvirkls
FERÐAFELAG TEMPLARA
efnir til hópferðar á vígsluhátíð
Borgarvirkis næstkomandi
sunnudag. Farmiðar verða íil
cölu í Ritfangaverzlun ísafold-
ar við Bankastræti til kl. 6 síðd.
á föstudagskvöld, en nauðsyn-
íegt er að fólk gefi sig fram
cem fyrst, svo hægt sé að út-
vega nægan farkost.
Þá efnir Ferðafélag Templ-
ara til hópferðar að Hólum
þann 13. ágúst, en um verzlun-
armannahelgina ráðgerir það
hópferð vestur í Dali. F.T. hélt
uppi hópferðalögum víðsvegar
um land síðastliðið sumar, og
var mikil aðsókn að þeim, ekki
hvað sízt af hálfu fólks, sem er
utan Reglunnar, en þátttaka í
ferðum félagsins er öllum
heimil og engum skilyrðum
bundin, að öðru leyti en því, að
öll neyzla áfengis er að sjálf-
sögðu stranglega bönnuð.
StaldraS við að Lavigarvaíni. — Sóiin og fólkið
í tjöldunum. — Húsin og umhverfi þeirra. —
Vandamál gamla skólans.
ÞAÐ VAR MANNMARGT að
Laugarvatni um síðustu helgi,
en því miður var veðrið ekki
I eins gott og æskilegt var. Það
var sérstaklega fóllkið í tjöld-
unum, sem gáði oft til veðurs, og
þegar sólin braust fram úr svört
um skýjunum heyrðust gleði-
hróp úr öllum áttum. Það er
gott að vera að Laugarvatni þeg
ar gott er veður, því að sveita-
r.ælan er óvíða á Iandinu eins
mikil.
ÞAÐ ER Á MISSKILNINGI
BYGGT, að það kosti 15 krónur
að tjalda að Laugarvatni fyrir
hverja nótt. Það kostar ekki
neitt fyrir eina nótt eftír því,
sem mér var sagt, en það kostar
15 krónur í eitt skipti fyrir öll
að slá þar tjaldi og geta menn
bá verið eins lengi og þeir vilja.
Ýmsir kvarta undan því að það
sé dýrt að fara í gufubaðið þar
sem teknar eru tvær krónur af
gesti. En það hefur komið í ljós
að það er ekki hægt að reka
gufublaðið nema með því að
hafa vörð við það og þann vörð
verður að sjálfsögðu að launa.
HINS VEGAR verður að
vænta þess að nokkuð af því fé,
sem inn kemur verði notað til
þess að hafa gufubaðið í góðu
lagi. — Ég tók eftir því að Helga
laug er í niðurníðslu og van-
hirðu. Það getur ekki kostað
mikið fé að halda lauginni í
góðu lagi, hreinsa hana og lag-
Hvaða erindi á Einar til Berlínar?
færa eftir því, sem þarf. Það
er ekki vegna þess að þessi
laug sé mikið notuð af gestum
iieldur aðeins, vegna þess að
þetta er söguleg laug, og á svo
virðulegum stað, sem Laugar-
vatni eiga allir hlutir að líta
út eins vel og frskast er ikost-
ur.
ÞÁ ER STRÖND VATNSINS
Ieiðinleg og sóðaleg. Það kostar
kannske meira að lagfæra
þarna en Helga-laug, en það
barf að gera það samt. Þarna
er slý og allskonar rusl, sem
ekki þarf að vera. Er of mikils
krafizt ef beðið er um að strönd
in sé hreinsuð og að ekið sé
nokkrum bifreiðahlössum áf
ægisandi þarna á ströndina?
bað mundi þæta mikið úr og
verða til þess að börn og full-
orðnir gætu vaðið í vatninu á
góðum dögum.
HÚSIN ERU HREIN og vel-
meðfarin. Er það jafnvel furðu-
legt, þar sem tekið er tilíit til
þess að þarna dvelja hundruð
æskumanna í allt að átta mán-
uði ár hvert. Er á því geysileg-
ur munur að litast um í húsun-
um að Laugarvatni en til dæmis
í Reykjaskóla, en þangað kom
ég í fyrra sumar og leit þar
hryggðarmynd illrar umgengi
— og vanrækslu. En það er ekki
eins fagurt um að lítast á Iönd-
um Laugarvatnsskólans og inni
í husunum. Flatirnar sem gerð
ar voru fyrir nokkrum árum,
eru' ekki snyrtilegar, hvernig
œm á því stendur. Ég hef að
vísu ekkert vit á jarðrækt, en
ég gat ekki betur séð en að í
flötunum væri órækt.
FYRIR RÚMU ÁRI var frá því
skýrt í Þjóðviljanum, að Ein-
ar Olgeirsson hefði brugðið sér
til Kaupmannahafnar til þess
að vera þar viðstaddur hátíða-
höld danska ríkisþingsins í til
efni af 100 ára afmæli dönsku
grundvallarYiganna frá 1849,
sem einn af fulltrúum alþing-
is. Og þetta var að svo miklu
leyti satt, að Einar var send-
ur af alþingi til Kaupmanna-
hafnar, ásamt nokkrum þing-
mönnum öðrum, í þessu skyni.
En um hitt þagði Þjóðviljinn,
að Einar hafði stutta viðdvöl
í Kaupmannahöfn til þess að
hylla hið 100 ára gamla
danska stjórnfrelsi og fór
þaðan á laun til Prag til þess
að hitta þar ýmsa forustu-
menn Kominform, hins end-
urreista alþjóðasambands
kommúnista, og taka við fyr-
irmælum þeirra um það,
hvernig kommúnistar hér
norður á íslandi skyldu haga
moldvörpustarfi sínu gggn
samskonar stjórnfrelsi og lýð-
ræði og því, sem Einar taldi
sig hér heima vera að fara
til þess að hylla í Kaup-
mannahöfn. Það var Alþýðu-
blaðið, sem varð til þess að
birta íslenzkum lesendum
sannleikann um þessa laumu-
för Einars til Prag í sambandi
við Kaupmannahafnarför
hans.
IýÚ HEFUR ÞJÓÐVILJINN
fyrir nokkrum dögum enn á
ný skýrt frá því, að Einar
hafi brugðið sér til útlanda
(aldrei vantar hann gjaldeyri),
og var för hans að þessu sinni
sagt heitið til Berlínar, — til
þess að sitja þar, — í Austur-
Berlín, þ. e. á hernámssvæði
Rússa — flokksþing „sósíalist-
íska sameiningarflokksins",
þ. e. kommúnista, sem honum
hefði verið boðið á. Alþýðu-
blaðið lét ekki hjá líða, að
birta lesendum sínum þessa
frétt Þjóðviljans“, en lét þess
þó getið, að ekki væri það ó-
líklegt, að erlindi Einars til
Berlínar væri raunverulega
eitthvað annað en það, að
sitja sem gestur flokksþing
„sameiningarflokksins“ þar.
SÍÐAN HAFA BORIZT HING
AÐ erlend blöð, styðja
sterklega þennan grun Al-
þýðublaðsins. Bæði „Social-
Demokraten" í Kaupmanna
höfn og ,.Morgon-Tidningen“N
í Stokkhólmi, sem eru nýkom
in hingað, flytja þá fregn frá
Berlín, að þar hafi einn af
þekktum forustumönnum
,,sameiningarflokksins“, Ant-
on Ackermann, fengið það
hlutverk fyrir Kominform að
samræma baráttu kommúnista
gegn Vesturveldunum, í öll-
um löndum Vestur-Evrópu,
og hefur hann komi5 upp
skrifstofu í Austur-Berlín í
því skyni og skapað þar
nýja Kominformmiðstöð.
Hefur Ackermann þessi, i sem
er Þjóðverji, dvalið langdvöl-
um á Rússlandi, talar rúss-
nesku, og er sagður hafa mik-
ið traust sem trúr og öruggur
þjónn sovétstjórnarinnar,
bæði í Moskvu og hjá setuliðs
stjórn Rússa í Berlín. Þessi
maður á nú að leggja komm-
únistum í Vestur-Evrópu lífs-
reglurnar og kenna þeim,
hvernig þeir eigi að fara að
því að vinna Vesturveldun-
um og sínum eigin löndum
sem allra mest tjón í þeim á-
tökum milli Rússlands og Vest
urveldanna, sem stöðugt fara
harðnandi og fyrr en varir
geta orðið að heimsstyrjöld.
ÞESSI BERLÍNARFRÉTT
tveggja mjög áreiðanlegra
blaða á Norðurlöndum mun
vissulpga vekja athygli alls-
staðar í Vestur-Evrópu. Og
skyldi hún ekki vera nokkur
vísbending um það, hvers-
vegna Einar Olgeirsson varð
að bregða sér til Berlínar fyr-
ir nokkrum dögum? Það get-
ur að vísu vel verið, að flokks
bræður hans þar haldi þing
um þessar mundir; og þác’er
vitanlega mjög handhægt fyr-
ir hann að láta það heita svo
ÉG SET FRAM þessa gagn-
rýni vegna þess að mér þykir
vænna um Laugarvatn en flesta
aðra staði á landinu. Ég geri það
eingöngu í þeirri von að þessu
verði gaumur gefinn af þeim,
sem ráða málum á þessum fagra
og friðsæla stað. Hvernig er
það, 'er ekki einhver garðyrkju-
maður, eða garðyrkjuráðunaut-
ur á Laugarvatni? Og ef svo er.
Hvaða hlutverk hefur hann? En
ef það er enginn garðyrkjumað-
ur eða garðyrkjuráðunautur á
Laugarvatni, væri þá ekki heilla
ráð, að ráða ungan og frama-
djarfan mann þangað? Hann
gæti jafnframt verið kennari á
vetrum.
Frh. á 7 síðu.
að honum sé boðið til Berlín-
ar til að sitja það. En •skyldi
ekki sannleikurinn í málinu
vera sá, að honum hafi verið
stefnt þangað af Ackermann,
hinum nýja trúnaðarmanni
Komir>jrm í Vestur-Evrópu,
til þess að gera honum grein
fyrir því, hvað kommúnistar
hér á landi ætli sér að gera
Rússlandi til ^tuðnings í bar-
áttunni gegn Vesturveldunum
(og „fasistaklíku" Titós —■
ekki má gleyma henni), og til
þess að taka við fyrirmælum
af honum um það, hvernig
moldvörpustarfinu og skemmd
arverkunum skuli hagað?