Alþýðublaðið - 31.08.1950, Blaðsíða 6

ALÞÝÐIJBLAÐIÐ
Fimmtudagui 31. ágúst 1950
SJALFSMORÐ
Hvenær átt þú til nokkuð það,
OG , , ekki er svo vel.
VÖRUSKÖRTTJR seih mig’ vanhágar um? Og þefis
Hann. Hætta . . . það er nú
helzt. Nei, ég hef aldrei verið
ákveðnari en nú. Hefur ekki for
niaður fjárhagsráðs, ráðherrarn
ir og allir þessir karlar, marg-
sinnis sagt, að vöruskorturinn
og allt það, væru bara smáveg-
is örðugleikar, sem við yrðum að
sigrast á? Áður var þessi mikil-
væga ákvörðun mér eiginlega til
finningamál. Nú er hún orðirt
mér metnaðarmál. Éð verð að
sigrast á örðugleikunum. Nú . . .
(Velur númer). . . . hringi ég í
lyfjabúðina . . . Já, halló. . . Þér
gætuð víst ekki gert svo vel og
selt mér vænan skammt af rottu
eitri, svo sem eins og handa þrjá
tíu til þrjátíú og fimm, já . . Ha,
lyfseðil. . . Má maður nú ekki
sálga rottum nema samkvæmt
lyfseðli. . . Jahá, auðvitað er það
miklu öruggara að þær drepist,
ef maður fær læknir til að skrifa
handa þeim lyfseðilinn, ég skil
það. . . En verða rotturnar þá
ekki Iíka að vera í sjúkrasam-
laginu, lia. . . Jæja, ekki það bó.
Jæja, ég get ekki með nokkru
móti verið að ómaka læknana
vegna þess arna, — en gætuð
þér ekki látið mér í té, lyf-
seðilslaust, svefnskammta,
sterka svefnskammta, handa
svona þrjátíu rottum . . . Ha,
ekki heldur án lyfseðils? Ja,
hver þremillinn sjálfur . . Hafið
þér þá ekki neitt, sem . . Asper-
ín og brúna skammta, — uss,
það gerir þær bara fjörugri, ng
það var nú eiginl.ega ekki mein
ingin. Með öðrum orðum, sé mað
ur svo óheppinn, að þrjátíu rott
ur komi óboðnar í heimsókn til
manns að kvöldi dags, að því er
virðist aðeins til þéss að dansa
fyrir mann jitterbugg á milli
þils og veggjar alla liðlanga
nóttina, verður maður fyrst og
sækja lækni, og fá hann til þess
að . . . Hvað segir þér, — fá
hann til þess að athuga hvort
þær dansi ekki í höfðinu á mér
sjálfum . . Nei, ef þetta á að
vera fyndi, þá held ég að þér
ættuð ekki að láta hana frá
yður lyfseðilslaust . . Sælar . ..
(Skellir tækinu á). Fari það í
hoppandi og hurðarlaust. Er það
nú þjóðfélag. í fyrsta lagi kreist
ir það þegnana og kvelur í greip
um allra sinna reglugerða. til-
skipana og tilkynninga, og síð-
an gengur það þannig frá öllu
saman, að þegnar geti ekki
skriðið af sjálfsdáðum úr greip-
inni á sómasamlegan hátt, fyrir
reglugerðum og öllu því farg-
ani. En ég skal ekki gefast upp.
Fyrst ég fæ ekki að kveðja þenn
an heim eins og heiðarlegur
braskari, sem orðið hefur uppvís
'að meiriháttar svindli, þá kveð
ég hann eins og stríðsklæpamað-
ur. . . . Áttu snúrusnæri, kona?
Hann. Nei, auðvitað ekki.
Frank Yerbi
utan værir þú til með að segja
að þú ættir engan snærisspott-
ann, enda þótt þú lumaðir á
heilli hönk. Bara af einskærri
eigingirni og sjálfselsku . . .
Hún. Hvað meinarður?
Hann. Ætli þig langi nokkuð
til þess að losna við mig. Svo vit
laus ertu þó ekki, að þú kunnir
ekki að meta þá sksmmtun og
ánægju, sem þú hefur af því, að
hafa mig á heimilinu, enda þótt
þú hafir aldrei skilið mig eða
mína miklu hæfileika, fremur
en aðrir. Sjálfselskan, — hún er
einkenni allra kvenna, það er
þó satt og víst.
ííún. Hvað þetta snertir, væri
víst Öllu réttara að kalla það
snæriselsku, ef ég þá ættí noklt
urt snærið.
Hann. Ég tala ekki við þig. . .
(Velur númer). Halló . . . Já, er
Þetta er Kolli Jóns, sölumaður
Þetta er Koili Jóns, sölumaður.
. . . Nei, nei, nei . . . Ég á ekkert
til að selja . . . Partí, eru vit
laus maður. Það er meira en ár
síðan ég hef komizt yfir nokkuð
það, sem hægt sé að kalla vöru-
partí. Hins vegar get ég selt þér
eina tóma tösku, ef þú vilt . . .
Jæja ekki það. Erindið var nú
annars að vita hvort þú gætir
selt mér og sent mér eitt snúru-
snæri . . . Jæja, mikið var . . .
(Lítur sigri hrósandi til konu
sinnar). Há, hvað segirðu . . .
(Svipur hans breytist), var að
koma tilkynning frá fjárhags-
ráði. . . Að héðan í frá mætti
ekki selja eða láta af hendi
snúrusnæri, nema gegn fjárfest
ingarleyfi . . . Heyrðu, — en
heldurðu nú ekki, að þú gætir
hjálþað gömlum kunningja . . .
Ekki það. Nei ég skil það . . .
Fyrirgefðu, góði. . . . Blessaður.
(Leggur tækið á. Þreytulega).
Æ, æ, æ, æ,. . . Nei, þá'væri nú
auðmykjaiidi um of að verða að
sækja um leyfi til þess að hengja
sig, einmitt til þess aðilans, sem
á mesta sökina á því, að maður
hefur ákveðið að hegja sig. . ..
Hún. Og þá er víst ekkert eft-
ir nema sjórinn . , .
líann. (Æstur). . . Heldurðu
að ég fari að láta þ-essa náunga
skipa mér að ganga í .sjóinn?
Heldurðu að ég fari að láta þá
segja mér fyrir um það, á hvern
hátt ég eigi að framkvæma svo
örlagaríkt verk? Nei, takk. Fyrst
þeir hafá búið svo um hnútana,
að ég get ekki farið heiðarlegt
sjálfsmorð, án þess að þeirra
leyfi komi til og þeir segi mér
fyrir um aðferðina, þá . . .
(Lætur hlammast niður á stól).
. . . skal ég sýna þeim bað í eitt
skipti fyrir öll, að ég er ekki sá
veifiskati, að ég láti þá skipa
mér að ganga í sjóinn eins og
hundi.
Tjandið.
Í'V í í \ ' * 5ÍS..; Ihs! r. O £f £P. J'Jp
Norðuií'íkjaipgðurinn,, }fgr; , ,ög:
veit til að.'.'hitt hafi skotmark á
meira en þrjátíu skrefa tíseri'V
Laird brosti.
„í valgröfunum er samt sem
áður krökt af Suðurríkjamönn
um“, svaraði hann.
„Farið þér norður og niður“.
mælti Hugh með hægð.
Yfirforinginn varð þungur á
brúnina.
„Láttu ekki svona heimsku-
lega, Hugh“, mælti hann.
„Ég bið afsökunar“, sagði
Hugh. „Orð mín áttu ekki að
skiliast sem móðgun.“
„Ég skildi pau heldur ekki
þannig“, svaraði Láird.
„Vitið þér hvað“ tók frúin til
máls og rödd hennar var lág og
hljómþýð. „Það verður ékki
heyrt á mæli yðar, að þér séuð
N or ðurr ík j amaður“.
„Laird rak upp hlátur.
,.Mér er ekki vel ljóst hvað
það er, sem sérkennir mái
þeirra“, mælti hann.
,,R-in“, svaraði frúin. „Þeir
eru svo harðir á r-inu. Þeir siga,
rrrr . . siáið þér til.“
Þeir brostu. Jafnvel Sabrina
varð ögn mildari á svipinn.
„Því miður er ég hræddur
um, að ég geti ekki sigað eins
og þeir“, varð Laird að orði.
„Það vill svo illa til, að ég er
borinn og barnfæddur í New
Orleans; uppalinn þar meira að
segja“. Hann leit til Philips
bróður síns og brosti hlýlega.
„Ég minnist þess nú, að mér
láðist að skýra frá því, að bróð-
ir minn var liðsforiftgi við
fimmta skyttuherfylkið frá
Lousiana í Suðurríkjunum“.
„Hvað segir þér?“ varð
frúnni að orði, en Sabrina brást
reið við.
Hún snerist á hæl og gekk
hratt á brott.
„Pabbi,“ kallaði hún og leit
um öxl. „Komdu. Það er skömm
að bví að leggja lag sitt við
Norðurríkjamenn, og þegar
beir eru svo svikarar í þokka-
bót . . . svikarar, sem beriast
gegn sínum eigin bræðrum.
Komdu.“
Þau hin hikuðu við.
Clara frænka.“ kallaði unga
stúlkan enn.
Frúin hélt á eftir stúlkunni,
undrandi og ráðþrota. Hugh
vpti öxlum kæruleysislega og
fylgdi henni. Þá var það, að
Sabrina sneri skyndilega við,
gekk til Philips og leit fast á
hann.
„Vesalingur," mælti hún.
„Ég hef samúð með yður.“ Að
svo mæltu hvarf hún á brott.
Yfirforinginn stóð kyrr.
„Mér þykir þetta leitt“,
mælti hann og það var hryggð
í rödd hans. „Þau vita akki
hvað styrjöld er. Og sjálfur
verð ég að játa, að mér þykir
þetta furðu sæta“.
„Stundum breyta menn sam
kvæmt sannfæringu“. svaraði;
Laird, ofboð rólega.
„Ég skil“. mælii yfirforing-
inn, hneygði sig í kveðjuskyni
og gekk á brott á eftir þeim
hinum.
„Það var dregnilega gert af
þér að afsaka mig“, mælti hann
reiðilega. „Eru þá engin tak-
mörk fyrir því, hvað þú' . . “
Laird leit framan í bróður
sinn og gráu augun hans blik-
uðu af ertni. „Það er þér að
kenna“, sagði hann og strauk
lokkinn frá augabrúninni.
„Þér hefði verið betra að lofa
mér að fara í hundana, þarna í
Georgíu“.
Philip horfði enn á þennan
því bersýnilega miður vel; hann
bersýnilega miður vel; hann
féll saman eins og belgur, sem
vindurinn streymir úr. „Laird“,
mælti hann og vætti varirnar
með tungubroddinum. „Laird.“
En Laird svaraði ekki.
„Þú mátt ekki taka mér þetta
illa upp. Mamma var bezta
kona. Og MacAllisters ættin er
gjöfug ætt“, mælti Philip lágt.
„Ég held“, mælti Laird með
hægð, „þú verðir hás af þvi að
tala svona mikið. Hvíldu radd-
böndin Philip, og reyndu að
njóta útsýnisins?“ Laird snéri
sér frá bróður sínum og horfði
út yfir fljótið. Næturhúmið var
fallið yfir; stjörnurnar tindruðu
á blámyrkum himni og spegl-
uðust í djúpu fljótinu, en trén
á bökkunum mynduðu sam-
fellda fylkingu vofugrárra
skugga. Laird horfði út á fljót-
ið, fram um stafn, þar sem
hjólið þeytti silfurglitrandi
vatnflóðinu í sífellu upp af
myrku djúpinu.
Þá greip Philip skyndilega
um arm honum. Hann leit um
öxl og sá hvar þau Cabrina,
McHugh og frú Duncan nálguð
ust þá. Hann rétti úr sér til
stokknum, en Philip beið komu
hálfs og hallaði sér upp að borð
þeirra, teinréttur og svipþung-
ur.
Þegar þau gengu framhjá
þeim, tók unga stúlkan enn að
sér pilsin; hún hneigði höfuðið
lítið eitt í kveðjuskyni um leið
og hún leit til Philips, en þeg-
ar þau voru komin nokkur skref
frá, þar sem þeir bræðurnir
stóðu, mælti hún hárri, hljóm-
tærri röddu:
„Skyldum við sigla fram hjá
svínasciu, Clara frænka? Finnið
þið ekki óþefinn?"
Philip sótroðnaði upp að hárs
rótum. En Laird hristist af hálf
kæfðum hlátri; að síðustu gat
hann ekki stillt sig og hló svo
að undir tók.
Árla morguns hélt báturinn
í höfn við Apolachichola. Fló-
inn brann í roðabáli rísandi sól-
ar. Þegar leið á morguninn,
varð hitinn illþolandi, og sól-
skinið svo bjart, að hlífa várð
atígúnum fyrir!' géislaktísfmu
fítí'vátnSflétíiiíim.1! ? * !
Þarna urðu farþégarnir að
bíða lengi dags eftir strandferða
skipinu, sem þeir ætluðu með
til New Orleans. Frú Duncan
og liðsforginn gengu á land til
stóra, karlmannlega bróð.ur
sinn, og það lá við sjálft. að
gráthreimur væri í rödd hans.
„Laird“, sa^ði hann. „Ég bið
big enn, mín vegna og vegna
Honoré, að snúa heim aftur og
setjast að í átthögunum. Ef þú
lætur lítið á bér bera um nokk-
urra ára skeið. þá gleymist
betta. Þú mátt ekki hafa orð á
þessu víxlspori þínu við neinn,
— og umfram allt máttu ekki
hafa afskipti af stjórnmálum.
Hamingian góða, Laird. -— ef
bú. maður af Fournoisættinni,
tælíir upp á því að setiast á
bekk með reoúblíkönum og
svertingjum. Fournosi fram-
bióðandi slíkrar fylkingar. Nei,
ég má ekki til bess hugsa.“
Laird kallaði sér aftur rit á
borðstokkinn. „Væri það með
öllu óhugsandi fyrir mann af
ætt MacAllister?“ spur'ði hann
ósköp rólega.
Philip ræskti sig. Hann
sperrti sig. og þegar Laird virti
þennan lágvaxna feita mann
fyrir sér. minnti hann á föður
þeirra. Kalú.nhana kölluðu ná-
grannarnir föður þeirra, Jean-
Jacques Fournois í New Orle- .
ans, og Philip sór sig í þá-ætt-
ina, svo að ekki varð um villzt.
Og þegar nágrannarnir minnt-
ust á Laird, sögðu þeir, að þar
hefði valsungi komið úr kal-
kúnsegginu.
Laird hreyfði hvorki legg né
lið. En hann hv'essti augun á
til þess að skoða sig um. Varla
voru þau stigin á land en Laird
hélt sömu leið. Hann hafði ýtt
hattinum r«jtur á hnakka svo
að næturúfnir . lokkarnir féllu
niður á ennið; gangur hans var
, fiaðurmagnaður, limaburðinn
léttur en dálítið kærulevsisleg-
ur. og enda bótt hann tæki. ekki
hröð skref, var hann svo lang-
stígur, að bilið milli hans og
beirra, er á undan fóru, styttist
óðum. Philip greio sprettinn á
eftir honum: tifaði ótt og títt
stútt.um, gildum leggjunum og
mæddist skjótt.
Laird hló að honum.
„Ekkert liggur á!“ mælti
hann. „Það er ekki eins og við
séum að leggja í orrustu. Ég
ætla aðeins að kanna umhverf-
ið, ef ske kynni að drykkju-
krá væri einhversstaðar í
grenndinni. Mann þyrstir í hit-
anum“.
„Þú ert samur og þú varst“,
tautaði Philip. ,Nú þyrstir þig
vegna hitans. Og á veturna
verðurðu að fá þér sopa til þess
að hita þér innvortis“.
GOL
IAT