Alþýðublaðið - 23.09.1950, Qupperneq 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 23. sept. 1959
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal
Þfr.gfréttir: Helgi Sæmundsson
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Áuglýsingar: Emilía Mölíer.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Lýðræðlð í verka-
lýðssamtökunum.
ÞAÐ var heldur en ekki völl-
ur á Þjóðviljanum í gær, eftir
fulltrúakjörið í Dagsbrún á Al-
þýðusambandsþing. ,,Ðags-
brúnarmenn í fylkingarbrjósti
eins og jafnan áður“, gat að
lesa í risabókstöfum þvert yfir
fyrstu síðu blaðsins; „kusu 33
sameiningarmenn á Alþýðu-
sambandsþing með yfirgnæf-
andi meirihluta." En í frásögn-
inni, sem fyigdi þessari digur-
barkalegu fyrirsögn, var ómögu
legt að finna neinar upplýsing-
ar um það, þótt leitað væri með
logandi ljósi, hver þessi „yfir-
gnæfandi meirihluti“ hefði
verið, — með hve miklu at-
kvæðamagni hinir 33 fulltrúar
félagsins á Alþýðusambands-
þing hefðu yfirieitt verið
kosnir. Til þess að fá vitneskju
um það varð að fara í önnur
blöð; en þar var upplýst, að
þeir hefðu verið kosnir með
405 atkvæðum af hér um bil
3300, sem fram hefðu komið, ef
allir félagsmenn hefðu mátt
kjósa! En það hindraði komm-
únistastjóm félagsins með því
að láta fulltrúakjörið fara fram
á félagsfundi, þar sem aðeins
lítill hluti félagsmanna gat
komizt inn til að greiða at-
kvæði, í stað þess að hafa um
það allsherjaratkvæðagreiðslu,
eins og sjálfsagt var í svo fjöl-
mennu félagi, og Alþýðusam-
bandsstjóm mæltist eindregið
txl.
Af þessum ástæðum, svo og
vegna hins, að „sameiningar-
mennirnir" i Dagsbrún voru nú
kosnir á Alþýðusambandsþing
með um það bil 200 færri at-
kvæðum en fyrir tveimur ár-
um, þótti Þjóðviljanum það
ráðlegast í gær, að þegja alveg
um meirihluta þeirra. Þannig
er sigurgleðin og samvizkan
inni við beinið, þó að manna-
lega sé látið í fyrirsögnum
Þjóðviljans.
*
En hvað segir hinn mikli
meirihluti Dagsbrúnarmanna
sjálfra, sem ekki fékk fyrir
bolabrögðum kommúnista-
stjóraarinnar í félaginu að
kjósa, og hvað segir verkalýðs-
hreyfingin um land allt um
slík vinnubrögð í kosningunum
til Aiþýðusambandsþings? Það
er augljóst og ómótmælanlegt,
að við fulltrúakjörið í Dags-
brún var allt lýðræði og rétt-
læti fótum troðið af kommún-
istum. Þeir neituðu beinlínis,
með því að hundsa tilmæli Al-
þýðusambandsins um allsherj-
aratkvæðagreiðslu, yfirgnæf-
andi meirihluta félagsmanná
um möguleika til þess, að gera
atkvæðisrétt sinn gildandi, og
sölsuðu þannig ákvörðunarrétt-
ínn um það, hverjir vera skyldu
fulltrúar félagsins á Alþýðu-
sdmbandsþingi, undir rúma 400
fylgismenn sína í hópi 3300 fé-
lagsmanna, sem allir áttu jafn-
atí rétt til þess að velja fulltrú-
ana. .
Sennilega koma þessi dæma-
lausu bolabrögð kommúnista
við fulltrúakjörið í Dagsbrún
ekki til með að hafa nein úr-
slitaáhrif á það, hver meirihluta
fær á . Alþýðusambandsþingi,
lýðræðissinnar eða kommúnist-
ar, af því, að kommúnistar
geta, sem betur fer, óvíða kom-
ið víð sömu klækjabrögðum, og
meirihluti lýðræðissinna virð-
Lst svo mikill og öruggur. En
fvrir þyí getur enginn lokað
augunum, að vel mætti svo fara
undir öðrum kringumstæðum,
að vilji verkdýðsins yrði alger-
lega falsaður með slíkum vinnu
brögðum og lítill minnihluti í
verkalýðssamtökunum gerður
að meirihluta á Alþýðusam-
bandsþingi. Sjá allir, að slíkt
er með öllu óþolandi og má
ekki framvegis viðgangast. Það
værður að búa þannig um kosn-
ingafyrirkomulag til Alþýðu-
sambandsþings, að lýðræðið í
samtökunum sé tryggt gegn
slíkum klækjum og yfirtroðsl-
um hinnar ofbeldissinnuðu
klíku kommúnista.
Það er til dæmis meira en
lítið athyglisverð staðreynd
um það kosningafyrirkomulag,
sem nú viðgengst til Alþýðu-
sambandsþings, að 585 félags-
menn í Hreyfli, sem þátt tóku
í fulltrúakjörinu á Alþýðusam-
bandsþing þar, fá ekki nema 8
fulltrúa á sambandsþingið, en
464 félagsmenn í Dagsbrún,
sem sitja kjörfund þess félags,
þ. e. meirihlutinn og minni-
hlutinn samanlagður, hvorki
tneira né minna en 33 fulltrúa!
Þessa fásinnu mætti vitan-
lega fyrirbyggja með því að
breyta kosningafyrirkomulag-
inu, fyrirskipa annað hvort
allsherjaratkvæðagreiðslu í
öllum hinum stærri félögum,
aða ákveða, að fulltrúatalan á
Alþýðusambandsþingi skuli
bundin við greidd atkvæði.
Hvort tveggja myndi vafalaust
auka stórkostlega þátttökuna í
fulltrúakjöri til sambandsþings lendingarstöðum.
og jafnframt gera kommúnist-
um það ómögulegt að beita
þeim bolabrögðum við fulltrúa-
kjörið, sem þeir hafa nú í
frammi, hvar sem þeir geta því
við komið, meðal annars í
Dagsbrún í fyrrakvöld.
Sjálfsagt myndu kommúnist-
ar verða sííkri breytingu á
kosningafyrirkómulagi til Al-
þýðusambándsþings fjandsam-
legir. En það er lýðræðismeiri-
hlutans, sem væntanlega verð-
ur á næsta sambandsþingi,
þrátt fyrir alla klæki komm-
únista, að knýja hana fram
samt, og 'tryggja þar með í eitt
skipti fyrir öll lýðræðið í alls-
herjersamtökum verkavýðsins
hér á landi.
Gjafir berasf enn
lil kaupa á heli-
kopterflugvél
SLY S AV ARN AFÉL AGINU
er stöðugt að berast gjafir til
kaupa á Helicoptervél, síðasta
gjöfin er frá slysavarnadeild-
inni ,,Hafrún“ Eskifirði kr.
1000.00.
Geysisslysið, bendir ótvírætt
á hina miklu nauðsyn þess, að
slík björgunarvél sé til taks i
landinu. Er talið víst að flug-
vél sú, sem slysavarnafélagið
hafði hér til reynslu, myndi
hafa getað bjargað áhöfninni
af Geysi sírax fyrsta daginn,
sem hún fannst, með því að sel
flytja þá þessa 30 km. ofan af
jöklinum þangað, sem hægt var
að lenda öðrum flugvélum eða
aka bifreiðum, en vél þessi gat
lent hvar sem var, hvort sem
það var í hrauni, vatni eða
snjó. Þá hefði sú vél verið hin
ákjósanlegasta til leitarinnar,
hvort sem var að leita að áhöfn
inni sjálfri eða heppilegum
Kaffi og brennivín. — Þégar tímasprengjan
springur í andlitið á okkur. — Eggjaverð og
tilkostnaður.
KAFFIÐ ER ORÐIÐ það
dýrt, að það fer að nálgast
brennivínið. Ætli þetta endi
ekki með því, að við hættum að
drekka kaffi og- tökum brenni-
vínið í staðinn? Með því væri
vitleysan fullkomnuð. — Tutt-
agu dansleikir eru auglýstir um
hverja helgi í útvarpinu. —
Stöðvun togaraflotans heldur
áfram, hvorki sjómenn né út-
gerðarmenn vilja sætta sig við
lausn sáttanefndarinnar. —
Enginn sér sem stendur fyrsr
endann á togarastöðvuninni.
ÞETTA ERU ákaflega tákn-
rænar myndir . fyrir ástanöið í
dag. Ég held að við séum á leið-
inni í áttina til Ieyndrar tíma-
cprengju, seni springur svo allt
í einu öllum að óvörum og beint
í andlitið á okkur. Við hend-
umst áfram vegir^p. að sprengj-
unni, hlæjandi og flissandi —-
og þykjumst vera á skemmti-
reisu. Við erum sprettharðír ís-
lendingar, svo að við verðum
varla lengi á leiðarenda.
ÁÚST JÓHANNESSON for-
stöðumaður Landssambands
eggjaframleiðenda sendir mér
eftirfarandi að gefnu tilefni: ,,í
Alþýðublaðinu 19. þ. m. er
smágrein um verðhækkun á
eggjum og fl. í sambandi við þá
búvöru. Þar sem ekki er farið
með rétt mál að því ég bezt
veit, þá vildi ég biðja þig,
Hannes minn, fyrir eftirfarandi:
MÉR ER EKKI KUNNUGT
Hverjum þykir sinn fugl fagur.
UNGIR ÍHALDSMENN hafa
til umráða sérstaka síðu í
Morgunblaðinu af o| til. Er
þar rætt í gær um haftastefn
una og opinbert eftirlit og auð
vitað á að afnema hvort
tveggja að dómi greinarhöf-
undar. Á hitt er ekki minnzt
einu orði, að Sjálfstæðisflokk
urinn hefur verið aðili að fram
kvæmd haftastefnunnar og
opinbers eftirlits undanfarin
ár, án þess að hreyfa hönd
eða fót til að afnema það, sem
ungir íhaldsmenn telja orsök
allra meira þjóðfélagsins.
Björn Ólafsson vildi raunar af
nema höftín og ýmislegt
fleira, meðan hann var ó-
breyttur þingmaður, en hann
hefur einhvern veginn misst
áíhugann fyrir því eftir að
hann varð ráðherra.
SATT AÐ SEGJA er það furðu
legt, að ungir íhaldsmenn
skuli vera að heimska sig á
því að skrifa um mál eins og
þessi, því að það kemur upp
um þá, hvað þeir fylgjast illa
með þróun tímanna. Opinbert
eftirlit er oft og tíðum ekki
aðeins æskilegt heldur bráð-
nauðsynlegt. Nauðsyn þess
snýr raunar ekki að aðstand-
endum Morgunblaðsins og
þeim aðilum samfélagsins, sem
ungir íhaldsmenn dá og þjóna.
Hún snýr að þjóðinni, fólk-
inu í landinu, en hagsmunir
þess liggja ungum íhaldsmönn
um í léttu rúmi. Þeir teldu
mjög vel farið, að ekkert op-
inbert eftirlit hefði orðið til
þess að gera rekistefnu út a£
heildsalamálunum frægu og
öðrum áþekkum fyrirbær-
um. Og áhugi þeirra fyrir af-
námi haftanna stafar fyrst og
fremst af því, að þeir vilja,
að heildsalamir og stórútgerð
armennirnir fái að ákveða
upp á sitt einsdæmi, hvað sé
flutt inn til landsins og við
hvaða verði varan sé seld. Það
er með öðrum orðum daum-
ur hins svokallaða einkafram
taks, sem fyrir þeim vakir.
ANNARS ER UMRÆDD
GREIN á unglingasíðu Morg-
unblaðsins athyglisverðust
fyrir það, að hún er enn ein
sönnun þess, hversu til hefur
tekizt um árangu.r gengislækk
unarinnar. Morgunblaðið og
höfundar gengislækkunar-
laganna héldu því fram, að
ein blessun gengislækkunar-
mnar yrði afnám haftanna.
En það.er víst eitthvað ann-
að en höftin hafi verið af-
numin, þrátt fyrir gengislækk
unina.. En það er eins og
greinarhöfundurinn haldi, að
þetta sé sök vinstri flokk-
anna. Hann ætti að kynna sér
málið svolítið betur og at-
huga, hvort þessi þátturinn í
framkvæmd gengislækkunar-
innar hafi ekki raunverulega
átt að heyra undir Björn Ólafs
son.
ÍHALDSUNGLINGARNIR eru
líka gjarnir á að fjölyrða um
fjármálastjórnina og finnst
hún ekki þekkileg, sem ekki
er heldur við að búast. En
svo þagna þeir rétt eins og
þeim sé ókunnugt um allt
samhengið. Þó ættu þeir að
vita, að fjármálaráðherrar ís
lendinga í meira en áratug
hafa verið íhaldsmenn, þar til
nú fyrir nokkrum mánuðum.
að íhaldið lét Eysteini embætt
ið eftir, enda þá ekki lengur
talið sérstaklega eftirsóknar-
vert að hafa það á hendi.
Þannig er allt á sömu bókina
lært hjá ungum íhaldsmönn-
um. Þegar þeir ætla að fara
að berja á andstæðingunum,
reynist það Sjálfstæðisflokk-
urínn, sem jafnan á sökina.
Þetta kemur engum á óvart,
sem þekkir feril Sjálfstæðis-
flokksins. En þeir, sem skrifa
síðu íhaldsunglinganna í
Morgunblaðinu virðast ekki
hafa hugmynd um af hverju
þetta stafar. Svo mjög þykir
þeim'sinn ljóti fugl fagur.
um, að fleygt hafi verið eggjum
í sjóinn eins og sagt er að hafi
verið gert í smálestatali í fyrr-
nefndri grein, og sá, sem hefur
gefið slíkar upplýsingar, . ætti
að sjálfsögðu að gera nánari
grein fyrir þessari fullyrðingu
sinni. Annað mál er það, að
meðferð eggja og geymsla á
þeim er mjög mikið vandamál,
sem félagssamtök okkar, er
þessa búgrein stundum, þ. e.
Landssamband eggjaframleið-
enda, er nú að reyna að leysa,
og mun gera, allt sem hægt er
til þess.
Á VISSUM TÍMUM ÁRS
virðist framboð á þessari bú-
vöru fullmikið, en á öðrum tím-
um vantar hana tilfinnanlega.
En framboð og eftirspurn á
hvaða vöru sem er þarf ávallt
að haldast í hendur svo jafn-
vægið sé eiVilegt. Nú mun vera
fundið upp nýtt rotvarnarefni,
sem hægt er að geyma egg í
sem ný svo mánuðum skiptir.
VERÐLAG EGGJA. Egg hafa
ekki hækkað í verði í 3 ár eða
síðan haustið 1947, þótt mjólk og
aðrar landbúnaðarafurðir hafi
stórhækkað á sama tíma. Aftur
á móti hafa allar fóðurvörur
hækkað gífurlega, eða um 50 til
70 prósent.
í ÞESSU SAMBANDI er rétt
að geta þess, að hagskýrslur
sýna, að fyrir síðustu heims-
s'tíyrjöld var verð á eggjum og
ísl. smjöri mjög svipað yfir ár-
ið, og fyrir kom, að suma már.-
uði ársins voru egg í hærra
verði en ísl smjör, en nú er ísl.
smjörið nál. helmingi dýrara en.
eggin eða kr. 42,50 í útsölu, auk
þess er smjörið greitt niður um
kr. 10,00 kg. með fé úr ríkis-
sjóði eins og fleiri búvörur, en
eggin ekki, og þó niðurgreiðslu
leiðin sé farin til að draga úr
hinu háa verði vörunnar,. er sá
mismunur tekinn af almenningi
með öðru móti, þ. e. með hækk-
uðum sköttum.
HAFI HLUTFÖLLIN milli
eggja og smjörverðs verið rétt
fyrir stríð, þá hlýtur eitthvað
að vera bogið við mismuninn á
verðlagi þessara vöruflokka nu.
ÞAÐ ER FREISTANDI að
geta þess, að á s.l. ári var verð
á eggjum á Norðurlöndunum
þremur, Danmörk, Noregi og
Svíþjóð miðað við vinnulaun
töiuvert hærra en á íslandi,
vísast til greinar, er kom í
tímar. „Alifuglaræktin" í febr.
s.l., 2. tbl. 2. árg., ,Egg og
mjólk“.
SANNLEIKURINN ER SÁ,
að þrátt fyrir þessa hækkun á
eggjunum, þá hefur framleið-
andinn ekki nálægt því almenn
verkamannalaun fyrir , vinnu
sína við hirðingu dýranna, og
hvaða ástæða er til þsss að ein
stétt frekar en önnur vinni
þegnskyldustcrí ^yrír þjóðfé-
lagið?“
Úlbreiðið
Alþýðubiaðið