Alþýðublaðið - 24.10.1950, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 24. október 1950.
ALÞYÐUBLAÐIÐ
7
verjar eigi vinna að losun varn-
ings úr skipi eða móttöku varn-
ings um borð, annars en skips-
nauðsynja.
í erlendri höfn sé varðmaður
úr landi í skipinu fyrsta sólar-
hringinn, sem skipið liggur
þar.
Fyrstu 5 dagana, sem skip
liggur í erlendri höfn, skulu
skipverjar eiga landvistarleyfi
til . /skiptis. Skal, helmingur
tórjrn, eiga , landvf starleyfi. í
einu, og leyfum skal haga
þannig, að 'tími sá, er sölubúðir
eru ópnar, skiptist jafnt á skip-
verja. Vegna þessara ákvæða
skai eigi fresta siglingu skips,
ef því er að skipta. Ef skip að
nefndum tíma liðnum er í er-
lendri höfn til viðgerðar, fer
um vinnutíma skipverja sam-
kvæmt ákvæðum 10. gr. Skip-
stjóri sér um framkvæmd
framangreindra leyfa.
12. gr.
Liggi skip í höfn að aflokn-
um fiskveiðum og vinni háset-
ar að hreinsun og viðgerð
skipsins, skal þeim greitt tíma-
kaup það, er hafnarverkamönn-
um í heimahöfn skipsins er
greitt á sama tíma, enda fæði
þeir sig sjálfir að öllu leyti. t
Vinnutímar á viku hverri séu
x dagvinnu hinir sömu og gilda
á hverjum tíma fyrir daglauna
menn í heimahöfn skipsins.
Vinni-hásetar að botnhreins-
un á veiðitíma, ber að greiða
þeim kaup samkvæmt gildandi
taxta um eftir- og næturvinnu
x kolum í heimahöfn skipsins.
Er skip er í veiðiför, ferð
milli hafna eða landa, eru há-
setar og aðrir, sem á þiljum
vinna, ekki skyldir að ryð-
hreinsa eða vítissódaþvo.
13 gr.
Veiðiför skips telst lokið, er
það 'kemur í innlenda höfn til
þess að losa afla, og skip sem
selt hefur afla sinn orlendis,
telst hafa lokið veiðfiör, þegar
það kemur úr söluferð í inn-
lenda höfn.
Þegar skip liggur í innlendri
höfn, að lokinni hverri veiði-
för, skulu hásetar, matsveinar
og kyndarar undanþegnir
þeirri kvöð, ?.ð standa vörð eða
vinna á skipsfjöl, frá því
skipið er fest landfestu.m eða
tengt við annað skip við
bryggju, þar til það er tilbúið í
aðra veiðiför, þó ekki lengur
en 2 sólarhringa.
Skip, sem hafa veitt eða
keypt fisk og skipa upp afla í
annað skip í innlendri höfn,
teljast hafa lokið veiðiferð, og
eru skipverjar þá ekki skyldir
að skipa aflanum á milli skipa
nema fyrir aukakaup, er sé
það sama og hjá hafnarverka-
mönnum í heimahöfn skipsins.
Sé skipið utan heimahafnar,
eiga skipverjar ekki hafnarfrí,
nema afla sé skipað á land, sbr.
2. mgr. Á því skipi, sem tekur
fiskinn til flutnings, skulu
þeir, sem sigla í það skipti, hafa
algert frí, ef skipið er í heima-
höfn, en hinir áframhaldandi
vinnuvaktir, eins og á fiskveið-
um. Skip frá Hafnarfirði og
Reykjavík teljast í heimahöfn,
í hvorri höfninni sem þau eru.
ÖIl vinnulaun, sem greidd eru
fyrir vinnu við umskipun fisks,
skulu dregin frá söluverði afl-
ans, áður en aflaverðlaun eru
reiknuð.
Er skipverjar eru kvaddir til
skips, skal miða við það, að
skipið verði ferðbúig á þeim
tíma, þegar skipverjar eiga að
koma um borð, þ. e. þilfar
hreint, boxum lokað og mat-
vælum og veiðarfærum komið
fyrir í skipinu, þar sem þeim
er ætlaður staður. Þó er skip-
stjóra að sjálfsögðu heimilt að
kveðja skipverja til skips, þeg-
ar honum þykir brýn nauðsyn
bera til vegna öryggis skipsins.
Nú heíur skip verið fjarver-
andi úr heimahöfn á salt- eða
isfiskveiðum, og skal þá við-
staða þess eigi vera skemmri
en 24 klst., þegar þáð kémUr
næst í heimahöfn og veiðiför
er dpkið. jÁuk þess fái skipverj-
ar 12 kíst. íeyfi fyíiþ hverjá
15 daga, sem skip hefur verið
fjarri heimahöfn umfram 4
vikur Nú ber nauðsyn tii vegna
öryggis skips að kveðja menn
úr hafnarleyfi á skipsfjöl til
vinnu, og ber þá að borga þá
vinnu samkvæmt taxta, sem
gildir um kolavinnu í heima-
höfn skipsins.
Sigli skipstjóri skipi úr höfn,
áður en samningsbundið hafn-
arleyfi er á enda, og skipverji
verður fyrir þær sakir eftir af
skipinu, ber skipverja fast kaup
og aukaþóknanir auk fæðispen-
inga, á meðan skipið er í þeirri
ferð, eins og hann hefði borið
úr býtum í stöðu sinni um borð
í skipinu í ferð skipsins. þeirri
sem um er að tefla.
Hásetar og aðrir, sem samn-
ingur þessi tekur til, hafa að
öðru jöfnu forgangsrétt til
vinnu í skipinu við að mála
(ef leyft er), ryðhreinsa, þvo
íbúðir skipsins, hreinsa vatns-
kassa, olíugeyma, botnrásir og
fiskirúm, þegar um slíka vinnu
er að ræða, að loknum veiðum
í hvert sinn.
14 gr.
Þegar skip kemur úr veiði-
ferð, áður en til útlanda er
farið, skulu þeir skipverjar,
sem eftir verða í landi á fullu
kaupi, taka þátt í vinnu á skips
fjöl við að koma veiðarfærum
á bxyggju eða á bíl, en aldx-ei
skulu þeir skyldir til að vinna
að öðru utan skips. Ef veiðar-
færi skips eru skilin eftir í
landi og þurfa viðgerðar, skal
útgerðarmanni heimilt að kalla
þá skipverja, sem eftir urðn og
hafa kaup og fæðispeninga, á
meðan skipið siglir með afl-
ann, til þess að gera við þau
án sérstaks kaups, þó ekki yfir
tvo venjulega vinnudaga á
mann. Sömu skipverja rná
kveðja til þess að slá undir
botnvörpu og aðstoða við still-
ingu borða í fiskilest.
Nú ber brýna nauðsyn til að
þvo fisklestar og lestarborð i
innlendri höfn, og er þá heim-
ilt, að hásetar, sem í siglinga-
leyfi voru, vinni þau verk,
enda nái skipstjóri við þá sam-
komulagi þar að lútandi og fái
enn fx-emur til þess samþykki
stéttai’félags þeirra, ef skipið
er í heimahöfn. Fyrir slíka
vinnu skal greiða tímakaup
verkamanna í kolavinnu - í
heimahöfn skipsins.
Skipverjar á skipum, sem
sigla til útlanda með ísfisk,
skulu að lokinni ferð frá út-
löndum hafa 24 klukkustunda
dvöl í heimahöfn og skipverjar
fá hafnarleyfi þann tíma. Ef
skip er lengur í höfn, fer um
hafnarleyfi eftir ákvæðtim 13.
gr.
Skipverjar á skipum, sem
eingöngu flytja fisk til útlanda
og flytja kol í lestum eða aðrar
vörur heim, skulu hafa hafnar-
leyfi, þar til affermingu er
lokið og lestir hreinsaðar, og
vera undanþegnir næturvarð-
stöðu í heimahöfn fyrstu tvo
sólarhringana. ;
15. gr. !
Kaup, aflaverðlaun og öiínur
vinnulaun, sem skipverji hefur
unnið fyrir, greiðist í pening-
um í hvert skipti, er skipverji
óskar, þó ekki oftar en yiku-
lega. Allar kaupgreiðslur skulu
færðar inn í viðskipxabók hvers
manns, ef hún er fyrir hendi.
16. gr.
Liggi skipverji sjúkur í
heimahúsum, en ekki í sjúkra-
húsi, og útgerðarmaður 1 á að
greiða fæði og sjúkrakóstnað
háfis1 áð ‘lögúhi, skál rútgerðar-
maðúr greiða fæðispeninga á
dag með kr: 15,00 auk 'dýrtíð-
aruppbótar.
Krefjist útgerðarmaður eða
skipstjóri læknisskoðunar á
skipverjum við lögskráningu,
skal hún framkvæmd skipverj-
um að kostnaðarlausu.
Nú fer skipverji úr skiprúmi
sakir veikinda e5a slysa, og á
hann þá rétt á fullum launum
7 daga frá ráðningarslitum,
miðað við mánaðarkaup og
aflaverðlaun. Útgerðarmanni
er heimilt á sinn kostriað að
láta trúnaðarlækni sinn fram-
kvæma skoðun á skipverja, cr
fer úr skiprúmi af framan-
greindum ástæðum.
17. gr.
Útgerðarmaður greiðir fyrir
tjón á fatnaði og munum
þeirra manna, er samningur
þessi tekur til, er verða við sjó-
slys, þar með talið tjón af elds-
voða, samkvæmt gildandi
reglugerð. Enn fremur tryggir
útgerðarmaður skipverja gegn
stríðsslysahættu, og fer um
tryggingu þessa, þ. á m. trygg-
ingarfjárhæð, eftir sömu regl-
um og giltu að lögum til árs-
loka 1947.
18. gr.
Útgerðarmaður eða skip-
stjóri, ef hann hefur greiðslu
vinnulauna á héndi, heldur
eftir af kaupi þeirva skipverja,
er samningur þessi tekur til,
fjái’hæð, er nemur ógreiddu ið
gjaldi til stéttarfélgas þess,
sefn er aðili að samningi þess-
um, ef þess ef óskað af félag-
inu, og afhendir tilgreinda fjár
hæð, þegar þess er krafizt,
enda liggi krafan fvrir, áður en
skipverji fer úr skiprúmi.
19. gr.
Þeir skipverjar, er stýri-
mannaréttindi hafa, skulu að
öðru jöfnu ganga fyrir starfi í
útsiglingum í forföllum hinna
föstu stýrimanna. Komi þeir í
stað hinna föstu stýrimanna í
útsiglingum, skulu þeir gera
það í siglingaleyfum sínum.
20. gr.
Samningur þessi gildir til
15. nóv. 1951. Frá 15. okt. 1951
getur hvor aðilja sagt honum
upp með eins mánaðar fvi’ir-
vara.
SAMNINGSAUKI.
21. gr.
Stjórn sjómannafélagsins
skal hvenær sem er á samn-
ingstímanum vera heimilt að
ákveða með mánaðar fyrir-
vara, að í stað aflaverðlauna
af fiski og lýsi á saltfiskveiðum
skv. 3. gr. komi aflaverðlaun
miðuð við verðmæti eins og
segir í eftirfarandi greinum.
22. gr.
Aflaverðlaun skipverja á
saltfískveiðum skulu vera 19%
af verði fisks upp úr skipi, að
frádregnum löndunakrostnaði,
svo og 19% af vei’ði lýsis.
Aflaverðlaun þessi, sem
greidd skulu án verðlagsupp-
bótár, skiptast jafnt á milli
allra skipverja, þó aldrei í
fleiri en 38 staði. Nú eru skip-
verjar fleiri á skipi og greiðir
útgerðarmaður þá þeim, sem
umfram eru, aflaverðlaun til
Jarðarför konunnar minnar, móður og tengdamóður okkar,
Sigurborgar Jónsdóttur,
fer fram frá Fríkirkjunni fimmtudaginn 26. þ. m. Athöfnin
hefst með bæn frá heimili hennar, Laugavegi 54, kl. 1.30.
Þeir, sem vildu minnast hinnar játnu með blómum, g<;ri svo
vel að láta andvirðið renna til S.Í.B.S.
Jón Sigurðsson, börn og tengdabörn.
jafns við hina. Aflaverðlaun
skiptast aldrei í fleiri staði en
menn erú á skipi.
Lifrai’bræðslumaður hefur
sömu kjör og háseti, að því er
fast mánaðarkauup og afla-
verðlaun varðar. Þó skulu afla
verðlaun hans af lýsi tvöfald-
ast, ef 95% lýsisins er I. og II.
flokks í veiðiferð.
23. gr.
Aukaaflaverðlaun greiðast
eins og segir í 2.—4. mgr. 3. gr.
24. gr.
Frá gildistöku samnings
þessa skal miða aflaverðlaun
af flöttum fiski upp úr skipi
við þetta verð á hverri smá-
lest, áður en löndunarkostnað-
ur hefur verið dreginn frá:
1. Saltaður þorskur og langa I. fl...
2. Saltaður þorskur og langa II. fl.. .
3. Saltaður þorskur og langa III. fl. ..
4. Saltaður upsi og ýsa I. fl........
5. Saltaður upsi og ýsa II. og III. fl.
6. Ósaltaður þorskur og langa .......
7. Annar ósaltaður fiskur ...........
kr.
1450,00
1305,00
1160.00
775.00
700,00
1050,00
592,00
Við mat á fiskinum skal far-
ið eftir ákvæðum 5. mgr. 3. gr.
Aflaverðlaun á óflöttum
fiski, sem seldur er innanlands
miðast við söluverð hans upp
úr skipi, sem ekki má vera
lægi’a en almennt gangverð.
Löndunarkostnaður skal
sama tímabil teljast krónur
64,00 á hverja smálest fisks.
Framangreint ■ tímabil skal
verð hverrar smálestar lýsis
nr. I og II teljast kr. 3100,00,
en verð hverrar smálestar lýs-
is nr. III og lakara lýsis kr.
400,00.
Miða skal við vo’ttorð lýsis-
matsmanns, að því er varðar
magn og flokkun lýsis.
25. gr.
Hvor samningsaðilja hefnir
einn mann í nefnd til þess að
framkvæma rannsókn og mat
á því, hvort bi’eytingar hafi
orðið á verði afui’ða þeii’ra,
sem aflaverðlaun eru miðuð
við eða löndunarkostnaði sam-
kvæmt 24. gr. Þriðja mann í
nefnd þessa nefnir borgardóm-
ari í Reykjavík. Tekur sá mað-
ur sæti í nefndinni, ef ágre.in-
ingur verður með nefndar-
mönnum aðilja, og skal hann
vera formaður nefndarinnar,
er hann gegnir þar störfum.
Hvenær sem er~á samnings-
tímabilinu getur hvor aðili um
sig, ef hann telur ástæðu til,
krafizt úrskurðar nefndrainn-
ar hvert teljast skuli verð um-
ræddra afurða og hver löndun-
arkostnaður skuli vera.
Nú telur nefndin, að orðið
hafi verðbreytingar, er nemi
10% afurðaverðs, er leggja ber
til grundvallar aflaverðlaun-
um eða meiru, og skuli afla-
verðlaun þá til næstu verðá-
kvörðunar miðuð við hið
breytta verð.
26. gr.
Stjórn sjómannafélagsins
skal heimilt að ákveða á sama
hátt og í 21. gr, segir, að afla-
verðlaun af saltfiski veiddum á
karfaveiðum skuli reiknast eft
ir verðgrundvelli og fer þá um
aflaverðlaunin eins og segir í
22.—25. gr.
Reykjavík, 23. október 1950.
Torfi Hjartarson.
Ólafur Thors.
Emil Jónsson.
Gunnl. E. Briem.
Bréf
atvinnumálaráðuneytisins
til sáttasemjai’a um gengis-
reikning og gjaldeyri til
sjómanna.
Með skírskotun til viðtals
við yður, herra sáttasemjari,
skal hér með staðfest að ríkis-
stjórnin telur að ákvæði 6.
málsgr. 6. gr. laga nr. 22 1950,
um gengisskráningu o. fl., taki
ekki til samninga um kaup og
kjör skipverja á togurum og
fiskflutningskipum, sem gerðir
eru eftir gildistöku téðra laga.
Jafnframt skal tekið fram að
ríkisstjórnin hefur fallizt á að
þær reglur, sem fram að þ.essu
hafa gilt um greiðslu hluta af
kaupi skipverja á íslenzkum
togurum í erlendri mynt skulu
standa óbreyttar.
Ólafur Thors (sign.)
Gunnl. E. Briem (sign.)
Til sáttasemjara ríkisins.
HANNES Á HORNINU.
Fi’amh. af 4. síðu.
b'rénnisteinn. Hann kallar mig
alls konar gælunöfnum, af bví
mér varð það á að sakna skjól-
stæðings hans á umræddum
fundum, og ég hafði orð á því
hjá mínum manni, Hannesi.
ÉG HELD HELZT, áð Stark-
ur sé mjög á móti nafnlausum
aðfinnslugreinum. En sé ein-
mitt mjög margar slíkar ágætis
greinar í pistlum hans, og und-
irskriftin er oft eitthvað á þessa
leið: „bóndi að vestan“, „gamall
Reykvíkingur“ o. fr. Það er
helzt hann Pétur minn Jakobs-
son með sínar skeleggu greinar,
sem kemur í dagsins ljós. Ann-
ars þætti mér vænt um, ef Stark
aður minn vildi birta í dálkum
sínum grein mína, sem Alþýðu
blaðið birti 13. okt. svo lesend-
ur Tímans ga^Ju haft sér það til
dægradvalar að leita að „róg-
burði“ og „ófrægingum“, þeim,
serp hann segir að þar séu. Hef
ur hann lesið greinina? Mér
finnst hún ósköp meinlaus. Nokk
ur áeggjunarorð til kvenna. Ég
er viss um að Starkaði gamla
hlýtur að finnast það sama inn
við beinið — því ekki kallar
f hann nú allt ömmu sína bless-
t aður karlinn sá“.