Alþýðublaðið - 25.11.1950, Side 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 25. nóv. 1950.
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal; þing-
frétfaritari: Helgi Sæmundsson'; auglýs-
ingastjóri: Emilía Möller. Ritstjórnar-
símar: 4901 og 4902. Auglýsingasími
4D06j Afgreiðslusími 4900. Aðsétur: Al-
þýðuhúsið.
) Alþýðuprent'-miðjan h.f.
w
| ÍFF
Friðarþingið
í Varsjá
,,FRIÐARÞINGI“ kommún-
ista í Varsjá er lokið, en jafn-
vel þar korn í ljós, að margir
þeir, sem undirritað hafa
Stokkhólmsávarpið svokallaða
í góðri trú, gera sér nú glögga
grein fyrir þeim skollaleik,
sem kommúnistar eru að svið-
setja með ,,friðarhreyfingu“
sinni.
Hér í blaðinu hefur áður ver
ið minnzt á hina einarðlegu af-
stöðu Thomasar Mann, þegar
hann hafnaði þeim tiimælmn
að vera heiðursforseti þingsins
í Varsjá og kvað sér það óvið-
komandi með öllu, enda teldi
hann það frekar skaðlegt en
gagnlegt málstað friðarins og
hefði þess vegna hafnað boði
forseta ,,heimsfriðarnefndar“
kommúnista um að sækja þing
ið. Áþekk afstaða kom fram á
sjálfu þinginu. Bándaríkjamað
urinn John Rogges og danski
fulltrúinn Elin Appel gerðu
þar hreint fyrir sínum dyrum
með því að segja Rússum og
handbendum þeirra rækilega
til syndanna fyrir friðrof
þeirra og spellvirki á vettvangi
alþjóðamálanna. En umburð-
arlyndið í garg þessara gagn-
rýnenda var með þeim hætti á
„friðarþinginu“, að minnstu
munaði, að þeir væru hrópaðir
niður, þegar þeir fluttu ræður
sínar! En aðdáunin á Rússum
og leppum þeirra fór engan
veginn dult. Þingið samþykkti
meðal annars að skora á stór-
veldin fimm að efna til ráð-
stefnu þeirrar, er Rússar hafa
verið að tala um og hefði það
hlutverk að tryggja friðinn;
en jafnframt krafðist . það
vopnahlés í Kóreu og brott-
flutnings alls erlends herliðs
þaðan. Tilgangurinn, sem á bak
við liggur, fer svo sem ekki
milli mála: Kommúnistar í
Norður-Kóreu eiga að fá tæki-
færi til þess að endurskipu-
leggja her sinn til nýrrar árás-
ar!
Það má furðulegt heita, ef
nokkrir aðrir en andlega hrað-
frystir kommúnistar geta hér
eftir verið í vafa um, hvert er
eðli og hver tilgangur „heims
friðarhreyfingarinnar“ svoköll-
uðu. Hlutverk hennar er að
Veita Rússum og leppríkjum
þeirra brautargengi á sviði al-
þjóðamálanna, ásaka Vestur-
veldin um það, sem valdhaf-
arnir í Kreml bera einir á-
býrgð á, og telja þjóðunum trú
um, að friðrofarnir vilji sátt og
samlyndi, en þeir, sem neyðzt
hafa til þess að, stöðva árás og
ofbeldi, séu stríðsæsingamenn,
er eigi sér þá ósk æðsta að
kasta heiminum út í vítiseld
kj arnorkustyr j aldar!
Þetta kemur glögglega í Ijós
af þeirri samþykkt „friðar-
þingsins" í Varsjá, að yfirmað-
ur heráfla sámeihuðu þjóðanna
í Kóreu, MacArihur hershöfð-
ingi, sé stríðsglæpamaður. Það
er með öðrum orðum síður en
evo ámælisvert að hleypa styrj
öld af stokkunum, hefja árás á
grannríki sitt, beita ofbeldi og
yfirgangi, eins og raun hefur
á orðið um kommúnistastiórn-
ina í Norður-Kóreu. .Afbrotin
eru hjá hinum aðilanum, sem
kom til liðs við ríkið, er á
var ráðizt, og hefur brotið árás
arsegginn á bak aftur. Sam-
einuðu þjóðirnar eiga sök á
stýi*joÍdmhi; Kprelú og Mac-
Arthur myndi sæta sömu með-
ferð og nazistaforingjarnir í
Nurnberg, ef. ,,friðarþingi5“ í
Varsjá kæmi fram vilja sínum!
Ósvífni ,,friðarþingsins“ í
Varsjá er hiiðstæða þess, sem
nazistar samþykktu og boðuðu
á sínum tíma. Einnig þeir báru
friðinn fyrir brjósti, þegar þeir
iögðu grannríkin undir . kúg-
unarhæl sinn og kölluðu böl og
skelfingu síðari heimsstyrjald-
arinnar yfir mannkynið. Naz-
ístarnir fullyrtu einnig, __að
bandamenn væru stríðsglæpa-
rnenn, en sjálfir væru þeir sak
tausir og engilhreinir, þótt
blóðferillinn eftir þá væri rak-
inn allt að aftökupallinum i
;\ iirnberg. Kommúnistar hafa
því ekki aðeins tekið upp
vinnubrögð og baráttuaðferðir
nazista. Þeir flytja þjóðunum
sams■konar áróður í dag og
nazistarnir höfðu í frammi á
sínum tíma. Verkin tala og
dæma kommúnista á sama hátt
og nazista fyrrum.
Þeir, sem undirritað hafa
Stokkhólmsávarp kommúnista,
blekktir en í góðri trú, verða
að gera sér ljóst, hvað fyrir
kommúnistum vakir. Tilgang-
ur þeirra er að fá einlæga frið-
arsinna til beinnar eða óbeinn-
ar aðstoðar við utanríkisstefnu
Rússa, sem er eina alvarlega
hættan fyrir friðinn og frelsið
í heiminum í dag. En sem bet-
ur fer verða þeir æ fleiri, sem
gera sér það Ijóst, hvert kom-
múnistar stefna. Þess vegna
hefur Thomas Mann sagt skil-
ið við „heimsfriðarhreyfingu“
kommúnista. Andúðin á utan-
dkisstefnu Rússa ef-svo sterk,
að jafnvel fulltrúarnir á „frið-
arþingiý kommúnista í Varsjá'
fá ekki orða bundizt.
En gat ekki þetta fólk sagt
sér þetta fyrirfram? Eru at-
burðir síðustu ára, og þó sér
í lagi undanfarinna mánaða,
ekki nægilega greinilegar heim
ildir í þessu efni? Sannarlega
ætti svarið við þessum spurn-
ingum að liggja í augum uppi.
Thomas Mann, John Rogges og
.Elin Appel hafa áttað sig á
sannleikanum og haft mann-
dóm til að játa mistök sín og
taka af skarið um, að þau láti
ekki ■ kPtnmúnista “leiða ‘sig
íengra. Þáú háfa síiúlð Bákf viðr^‘J
hirini komttiúnistísk'u1 „friÖáf-
hreyfingu“ af bví að .hún er lík
leg til að ieiða til stríðs og
friðrofa og á ekkert skylt við
sannan og einlægan friðar-
vilja.
Lýðræðissinnai’ og friðar-
vinir, sem glæpzt hafa til þess
að undirrita Stokkhólmsávarp
kommúnista, hljóta að gera
slíkt hið- sama, ef þeir vilja
iosa sig vað það ámæli, að þeir
séu ginningarfífl fjandmanna
fiiðarins í heiminum. Vilji þeir
leggja friðarhugsjóninni lið,
ættu þeir að byrja á því að
snúa baki við kommúnistum
og skipa sér í sveit þeirra
manna, sem af einlægni og á-
buga vilja gera raunhæfar ráð-
stafanir til að efla friðinn og
lryggja frelsið. Og verkefnið,
sem fyrst liggur fyrir öllum
þeim, er að leggjast á eitt um
að bægja hættu kommúnism-
ans frá dyrum lýðræðisríkj-
anna.
ÍAfreksverk í íslenzl^i bókargerS. — Listáverk’
með listaverkum. — IJmræðitr ura tímarit og
þjoðleg vísindi Barða Guðmrmdssonar.

FLESTIR MUNIJ sammála lendis' hafa keypt þessar bæk
Fimm báfar selja
afla í Englandi
UNDANFARNAR tvær vik-
ur hafa fimm bátar selt afia
í Englandi. Birkir frá Akur-
eyri seldi 692 vættir í Aber-
deen fyrir 1655 pund. Njörður
frá Akureyri. hefur sennilega
selt í Fleetwood fyrir 2590
pund, en fregnir af þeirri sölu
eru ekki öruggar enn. Valþór
frá Seyðisfirði seldi í Aber-
deen 877 vættir fyrir 2268
pund, Hrafnkell frá Neskaup-
stað í Fleetwood 943 vættir
fyrir 2371 pund og loks Hólma
borg frá Seyðisfirði í Aber-
deen 1180 vættir fyrir 3135
pund.
um það, að útgáfa Helgafells á
málverkabókunum sé eift mesta
afrek, sem um getur í íslenzkri
bókaútgáfu. Þeir munu hafa
verið teljancli, sem böfðu trú á
bví að þetta fyrirtæki muntli |
blessast fyrst þegar farið var j
að ræða um það. En fyrir frá-
bæran dugnað, alúð, ástundun
og smekkvísi, hefur þetta tek-
ist svo vel, að maður stendur
uæstum því undrandi, þar sem
hér var" ákaflega vandasamt að
ráða úr. — Og almenningur hef
ur þegar sýnt að hann kann að
meta þetta starf.
TIL AÐ BYRJA MEÖ var
engin reynsla fyrir hendi í slíkri
útgáfustarfsemi og það er bví
eðlilegt að framför sé auðsjá-
anleg á þeim þremur bókum,
sem komnar eru út. Það er
vandaverk að prenta svona bæk
ur, að binda þær og búa þær út,
en útgáfunni hefur tekist vel að
leysa þennan vanda — og eru
bækurnar allar út af fyrir sig
eitt mesta listaverk í íslenzkri
bóksögu.
ALLIR ÞRÁ að eignast frum-
myndir af listaverkum snilling
anna, en fáir hafa tök á því
nema þeir sem góð hafa efni.
.Með þessari útgáfu . hefur
mönnum verið gert kleift að
eignast listina við mjög lágu
verði og' er þetta í fyrsta sinr.,
sem gerð er tilraun til að flytja
listaverkin inn á þúsundir heim
ila, heimili alþýðunnar eiils og
annara. Það út af fyrir sig or
mikið atriði og verður seint
þakkað.
FJÖLDA MARGIR MENN,
sem eiga vini og kunningja er-
Áfengij tóhak og umhoðslaun
INNFLUTNINGUR tóbaks og
áfengis kom til umræðu á al-
þingi í fyrradag í tilefni af
frumvarpi um sameiningu á
einkasölum þeim, sem þennan
innflutning annast. Gerði
Gylfi Þ. Gíslason þá athyglis
verða fyrirspurn um það,
hvort rétt sé, að einkasölur
þessar kaupi vörur af umboðs
mönnum erlendra fyrirtækja
hér á landi, þannig að þeir
geri lítið annað en að hirða
umboðslaun sín. Lét Gylfi
þess getið, að sá orðrómur
gengi í landinu og hefði kcm
ið fram í blöðum, að jafnvel
forstjórar fyrirtækjanha
sjálfir væru umboðsmenn og
hirtu umboðslaun af því, sem
flutt er inn, en á þetta kvaðst
Gylfi ekki vilja leggja neinn
trunað.
BJÖRN ÓLAFSSON brást Ula
við þessari fyrirspurn og þótti
ráðizt á íslenzka knupsýslu-
menn. Þótti. hppum sjálfsagt
að erlend fyrirtæki hsfðu ís-
lenzka umboðsmenn, sem
seldu tóbaks- og áfengiseinka
sölunum vörur og hefðu fyrir
hæfilega þóknun. Gylfi benti
þá á, að slíkur umboðsmaður
mundi vart hafa mildu hlut-
verki að gegna í þessu tilfelli,
þar sem um einkasölu væri
að ræða og auglýsingastari’-
semi bönnuð á áfengi. Taldi
hann eðlilegast að einkasölurn
ar hefðu sjálfar umboð fyrir
þau fyrirtæki erlend, sem
mest væri skipt við.
ÞAÐ ER VENJA stórra fyrir-
tækja um heim allan að hafa
umboðsmenn, sem halda fram
vöru þeirra, auglýsa hana,
súára fyrirspurnum og greiða
fyrir samböndum við hin er-
lendu fyrirtæki. Er sjálfsagt,
að menn, sem slíka þjónustu
annast, fái þóknun íyrir störf
sín, en þá þóknun eiga hinir
erlendu seljendur að sjálf-
sögðu að greiða. Þó virðist áug
Ijóst, að íslendingar hljóti að
liaga innkaupum sínuip á ýms
um vörutegundurn þannig, áo
slíkrar umboðflþjónustu sé
Mtil þörf, og því'Sjglfságt mái
að reyna að losna við þann
milliliðakostnað, sem aí þessu
hlýtur að verða. Þannig er á-
statt um áfengiseinkasöluna
og tóbakseinkasöluna, og er
furðulegt að menn skuli mæla
því bót, að þær ekki fækki
milliliðum í viðskiptum sín-
um svo sem frekast er unnt.
ÞAÐ ER FULLYRT í þessu
landi, að áfengiseinkasálan
greiði svo og svo margar krón
ur af hverjum kassa af inn-
fluttu áfengi til heiidsála í
Reykjavík, sem ekki komá
nærri viðskiptunum ao öðru
leyti. Það er fullyrt, að það
hafi áhrif á sígarettukaup
tóbakseinkasölunnar hverjir
umboð hafi fyrir þessa eða
hina tegundina. Þessum orð-
rómi hefur aldrei verið fylli
lega lmekkt og því er, eins og
Gylfi Þ.. Gíslason, benti á á
alþingi, fúll ástssða til þess að
ríkisstjórnin upplýsi. þetta mál
að fullu, og frumvarpig um
sameintngu þessara tveggja
fyrirtækja er ágætt tiiefni til
að gefa slíkar uþplýsingar,
Vonandi verður þetta mál nú
upplýst að fullu.
ur og sent þær vinum sínum út
um víða veröld. Við þurfum
ekki að skammast okkar fyrir
þá landkynningu sem mál-
verkabækurnar flytja. Ég hugsa
til dæmis að mörgum, bæði inn-
lendum og erlendum, fari eins
og mér, að geta helzt ekki sleppt.
úr hendi sér bók Kjarvals —
og sjá alltaf eitthvað nýtt og
nærandi í hvert skipti sem bók
inni er flett.
BÓKABÉUS SKRIFAR mér
á þessa leið. „Þú varst að gera
að umtalsefni bókaútgáfu Menn
ingarsjóðs og þjóðvinafélagsins.
Ég tek undir það, sem þú sagð-
ir að flestu leyti. Aðeins vil ég
ekki fallast á það, sem þú segir
um „Andvara“. Andvari hefur
sínu sérstaka hlutverki að gégna
eins og hann er, og ég efast um,
að það verði til bóta að fara að
færa hann í meira nýtízku form.
Ég vil einmitt láta hann birta
greinar á borð við hina afburða
snjöllu grein Barða þjóðskjala-
varðar. Þessi vísindamaður viiin
ur nú störf, sem öll íslenzk al-
þýða ann og hefur hann í há
vegum fyrir, og ég vil eindregið
þakka honum fyrir grein hans.“
ÞAÐ ER MISSKILNINGUR
hjá bréfritara ef hann hefur
haldið að ég væri að amast við
grein Barða Guðmundssonar.
Þvert á móti fylgist ég af áhuga
með skrifum hans og álít ein-
mitt að Andvari eigi að birta
slíkar greinar og fagna þeim.
En það sem ég átti við, var að
fleira kæmi í Andvara, að hann
stækkaði og' yrði að veigamiklu
þjóðlegu tímariti. Ég myndi ein
mitt í fyrstu röð velja greinar í
slíkt rit eins og greinar Barða
þjóðskjalavarðar.
ÉG VEIT, að bréfritari hefur
rétt fyrir sér, að alrrienningur
les greinar Barða af lifandi at-
hygli og þakkar honum einmitt
fyrir hin miklu vísindastörf
hans.
ingsáiyktunsrt
laga m Jöfnun
ÞRIR ÞINGMENN flytja í
sameinuðu þingi tillögu til
þingsályktunar um að alþingi
feli ríkisstjórninni að hiutast
til um, að útsöluverð á olíu
verði hið sarna á öllum þeim
stöðum á landinu, þar sem ol-
íuflutningaskip, sem annast
flutninga milli hafna, geta los-
að olíu í birgðageyma olíufé-
lagánna.
Flutningsmenn eru Lúðvík
Jósefsson, Finnur Jónsson,
Sigurðrir Águstsson og Halldór
Ásgrímsson, og benda þeir á í
að félagssámtök
,i hafi hvað eftir
bá kröfu til ríkis-
komið verði á jöfn
unarverði á olíu, að minnsta
kosti á þeirn -grundveili, sem
tillaga þessi leggur til.
gremargerc
utve£»smr