Alþýðublaðið - 09.12.1950, Blaðsíða 4

4
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Laugardagur 9. desember 1950.
Hangikjölið
góðkunna verður tekið í tonnatali úr'
ií'.Kfngúíe . :ba,j.-i'í
'ió3‘>-i tíbne .& ikjnni ; s 'h.-ji.ia^ábxjKT:
lBrr reýk':n£éstu daga. — Jólin nálgast. ■—
íCi'!.rfiKfri-KitígiK ifærríKoI irm ■ -'Jiad(.ó
Pantið í tíma.
Reykbús S.I.S.
sími 4241.
Undarlegt fyrirbrigði á alþingi. — Saga manna
á meðal. — Fyrirsnurn af bví tilefni. — Bók,
sem rifin er út.
Útgefandi: Alþý'ðuflokkurinn.
Hitstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal; þing-
fréttaritari: Helgi Sæmundsson; augLýs-
Lngastjóri: Emilía Möller. Ritstjórnar-
'ímar: 4901 og 4302. Auglýsingasími
Í906. Afgreiðslusími 4900. Aðsetur: Al-
jýðuhúsið.
Aiþýðupreni^miðjan h.f.
Áfgreiðsla fjár-
laganna
AFGREIÐSLA FJÁRLAG-
ANNA er ný sönnun um tak-
mark og tbgang samstjórnar
afturhaldsflokkanna. Hún læt-
ur sér ekki til hugar koma að
sinna vandamálum þjóðarinn-
ar, þó 'að atvinnuleysi sé víða
komið til sögunnar og hætta
skortsins yfirvofandi. Hún
skellir skollaeyrum við öllum
kröfum um auknar fram-
kvæmdir til að firra þjóðina
böli atvinnuleysisins. Allar
breytingartillögur Alþýðu-
flokksins vig fjárlagafrumvarp
ið voru felldar. Ríkisstjórn aft-
urhaldsins er þannig staðráðin
í að halda áfram eins og hún
byrjaði. Henni finnst bersýni-
lega ekki nóg um þær afleið-
ingar starfs síns og stefnu, sem
þegar eru komnar á daginn.
Hún vill enn meira.
Hannibal Va’dimarsson gerði
ýtarlega grein fyrir breytingar-
tillögum Alþýðuflokksins við
aðra umræðu fjárlaganna.
Hann færði óyggjandi rök að
því, að tekjuliðir fjárlagafruni-
varpsins eru áætlaðir allt að
30 milljónum króna of lágir. Á
þeim grundvelli bar hann fram
tillögur Alþýðuflokksins um
hækkun útgjaldaliðanna, en
þær stefndu nær undantekn-
ingarlaust að því að auka verk-
legar framkvæmdir og atvinnu
til að afstýra atvinnuleysi og
skorti. Stjórnarliðið gat ekki
hrakið eitt atriði í rökum
Hannibals. En það beitti samt
meirihlutavaldi sínu á alþingi
til að fella þær allar sem eiría.
Þaö er yfirlýsing af hálfu
stjórnarinnar, sem vert er að
þjóðin gefi gaum og svari á
viðeigandi hátt á sínum tíma.
Tillögur Alþýðuflokksins
fjölluðu um auknar fjárveit-
ingar til vegagerðar og brúar-
smíði og þar með aukinnar at-
vinnu til handa verkamönnum
og bifreiðarstjórum; um aukin
hafnarmannvirki til að bæta
aðstöðu útvegsins og auka at-
vinnu í bæjum og sjávarþorp-
um landsins; um fjárveitingu
til að tryggja síldarsjómönnum
lágmarkskaup þeirra; um að-
stoð til bátaútvegsins með nið-
urgreiðslu á kostnaðarliðum
hans og um fjárveitingu til at-
vinnuauknnigar 'á Vestfjörðum
og Norðurlandi, þar sem erfið-
leikamir eru mestir og þörfin á
úrbótum svo brýn, að jafnvel
Morgunblaðið hefur komið
auga á hana. Engin af þessum
tillögum náði fram að ganga;
þær voru allar felldar af ríkis-
stjórninni og stuðningsliði
hennar. Svo gerist Tíminn til
þess að reyn aað afsfeka þetta
gerræði með þeirri lygi, að Al-
þýðuflokkurinn hafi viljað
hækka útgjöld fjárlaganna um
30 milljónir, en slíkt hafi ekki
komið til mála, þar eð fjárlögin
eigi kð vera hallalaus! En
Hannibal Valdimarsson hefur
sánnað með rökum, sern eng-
iinn hefur reynt að hrekja, að
[tekjuliðirnir væru vitandi vits
áætlaðir of lágir. Og hver er
tilgangur ríkisstjórnarinnar
með þeirri stefnu? Ætlar hún
að fara að safna í sjóð sinn á
kostnað verklegra framkvæmda
í landinu samtímis því, sem at-
vinnuleysisvofan ber að dyr-
um? Og er það þess vegna
sem hún leggur niður vinnu-
miðlun á vegum ríkisins, þeg-
er hennar er mest þörf? Tím-
inn ætti að.ge|a vip|ipandi <syfk
við þessum" spurningum.
Hámark hneyk?lisins í sam-
bandi við afgreiðslu fjárlág-
anna er þó sú ráðstöfurí ríkiS-
stjórnarinnar og stuðningsliðs
hennar að fella tillögu Alþýðu
flokksins um að tryggja opin-
berum starfsmönnum rétta
vísitöluuppbót allt árið. í fjár-
iagafrumvarpinu er gert ráð
fyrir 'að vísitöluuppbótin allt
næsta ár verði 15%, en vísi-
talan er nú þegar orðin 122
stig og hlýtur að fara síhækk-
andi í beinu og rökréttu á-
framhaldi af 'því, að dýrtíðin
og verðbólgan vex hröðum
skrefum. Opinberir stárfsmenn
eiga heimtingu á því, að ríkis-
stjórnin skýri skýrt og skorin-
ort frá því, hvað fyrir henni
vakir í þessu efni. Ætlar hún
að lögbinda dýrtíðaruppbætur
á öll laun við 15%, ef til vill
með bráðabirgðalögum, þegar
búið er að senda alþingi heim?
Alþýðublaðið krefst skýrra
svara við þessari spurningu
fyrir hönd þeirra þúsunda, sem
hér eiga hagsmuna að gæta.
*
Afgreiðsla fjárlaganna í ár
er ávöxtur af samstarfi aftur-
haldsflokkanna um stjórn
landsins, en það samstarf er
bein afleiðing af því hægra
skrefi, sem þjóðin steig í síðustu
kosningum. Stefna núverandi
ríkisstjórnar dæmir sig sjálf.
Heimildirar eru öngþveiti at-
vinnulífsins, sem leiðir til at-
vinnuleysis' og skorts, og sívax
andi dýrtíð og verðbólga. En
þó er þetta aðeins byrjunin.
Afturhaldið hefur síður en svo
sýnt hug sinn allan. Það, sem
fram er komið, er aðeins und-
anfari annars og meira.
Þetta eru efndirnar á loforð
unum, sem Framsóknarflokk-
)
MEIRIHLUTIALÞINGIS gerði
sér í fyrradag þá skömm, í
annað sinn á einu og sama
ári, að fella tillögu, sem fram
var borin af þingmönnum úr
öllum flokkum, um að veita
hinni nýju og efnilegu sym-
fóníuhljómsveit nauðsynleg-
an styrk á fjárlögum svo að
tryggt sé að hún geti haldið
áfram æfingum og hljómleik
um í höfuðstað landsins, og
raunar fyrir þjóðina alla, í
útvarpinu, á næsta ári. En
hingað til hefur symfóníu-
hljómsveitin fyrst og fremst
notið þess, að ríkisútvarpið
hefur sýnt þessari nýju menn
ingarstofnún velvilja sinn og
skilning með fjárframlögum,
sem að vísu verður erfitt eða
gersamlega ómögulegt að
halcla áfram, ef fé verður skor
íð eins við nögl við menning-
arstarfsemi útvarpsins fram-
vegis, eins og nú er gert. En
auk þess hefur bæjarstjórn
Reykjavíkur sýnt lofsverðan
áhuga sinn á framtíð hljóm-
sveitarinnar- með því að veita
henni nokkurn styrk og mun
vafalaust halda því áfram,. ef
nægileg framlög koma á móti
úr öðrum áttum.
urinn gaf kjósendum í síðustu
kosningum. Hann ætlaði að
skera burt meinsemdir spill-
ingar og óstjórnai’, en læknis-
aðgerð hans, þegar' á reyndi,
var fólgin í því að taka hönd-
um saman við íhaldið um að
auka spillinguna og breyta
erfiðleikum í hallæri! Nú sjá
kjósendur, hversu grátt þeir
hafa verifi leihpir.. Ætla þeir
að láta afturhaldsfíoíckaná
blekkja sig lengur, eða eru þeiri
reiðúbúnir að svara árásum
þeiri'a á lífskjör og afkomu al-
mennings með því að kveða
upp yfir þeim verðskuldaðan
refsidóm? Það er hin tímabæra
spuming dagsins eftir af-
greiðslu fjárlaganna.
------;---------------
Embættislaun eftir
sijórnmálaskoSun!
TÍMINN var í gær að fárast
yfir því, að forstjóra laun við
þrjár opinberar stofríanir, senv
alþýðuflokksmenn veita for-
stöðu, væru of há, og var í því
sambandi að tala um pólitíska
spillingu. Nefndi hann þessar
stofnanir á nafn og eru það
tryggingastofnun ríkisins,
brunabótafélagið og innkaupa-
stofnun ríkisins.
En hvers vegna minntist
Tíminn í þessu sambandi ekki
á þau laun, sem forstjóri skipa
útgerðar ríkisins, flugvalla-
stjóri, vegamálastjóri, raf-
orkumálastjóri og húsaméist-
ari ríkisins fá og eru nákvæm-
lega þau sömu og hin, sem
hann talar um, og telur ganga
spillingu næst? Það skyldi þó
aldrei vera, að það sé vegna
þess, að þar eiga æruverðir
Eramsóknarmenn, sjálfstæðis-
menn og kommúnistar i hlut?
Eða er Tíminn máske þeirr-
ar skoðunar, að hæð embætt-
islauna eigi að fara eftir þvi,
hvaða stjórnmálaflokki emb-
ajttismennirnir tilheyra, og að
framsóknarmenn, sjálfstæðis-
menn og kommúnisíar eigi í
þeim efnum að njóta einhverra
forréttinda um fram alþýðu-
■ flokksmenn?
EN SEM SAGT: Hingað til
hefur meirihluti alþingis
brugðizt í þessu máli. Er þó
bæði vert og skylt að geta
þess, að miklu fleiri þing-
menn víldu í fvrradag, við at
kvæðagreiðslu eftir aðra um
ræðu fjárlaganna, veita sym
fóníuhljómsveitinni styrk á
fjárlögunum, en fáanlegir
voru til þess í fyrravor. AIl-
ir þingmenn Alþýðuflokksins
greiddu því atkvæði, allir
þingmenn kommúnista, og þó
nokkrir sjálfstæðismenn. En
enginn framsóknarmaðxrr
studdi málið — Rannveig Þor
steinsdóttir, sem hafði þó
gerzt meðflutningsmaður til
lögunnar, lét ekki sjá sig við
atkvæðagreiðsluna, — og
styrkurinn var felldur með
27 atkvæðum gegn 23. En
svo mikið kapp eru forustu-
menn Framsóknarflokksins
sagðir leggja á það, að drepa
symfóníuhljómsveitina, þenn-
an efnilega vaxtarbrodd tón-
listarinnar hér á landi, í fæð
ingunni, að fullyrt er, að Ey-
steinrí Jónsson fjármálaráð
herra hóti þvi að segja heldur
af sér, en að ^greiða henni
í einn eyri úr ríkissjóði.
FÓLK RÆÐIR nú mjög um
síðustu tíðinclin frá alþingi í út
varpsmálinu — og' brosir að. Af
tilefni skrifa Helga Hjörvars
Icrafðist útvarpsstjóri rannsókn
ar — og til þess virðast refirnir
hafa verið skornir hjá Hjörvar.
En þegar rætt er nm algera rann
sókn á rekstri útvarpsins, rísa
þeir upp Hermann Jónasson og
kommarnir og vilja enga rann-
sókn. — Fólk brosir að þessu, en
brosin eru heldur kalclhæðnis-
leg. Vill ekki Svarthöfði Tím-
ans skýra þessa afstöðu fiokks-
foringjans?
NEYTANDI SKRIFAR mér á
EYSTEINN JÓNSSON var þó
á meðal áheyrenda á síðustu
tónftikum symfóníuhljómsveit
arinnar, sem haldnir voru í
þjóðleikhúsinu fyrir fullu
húsi, um síðustu helgi, og
hefði á þeim hljómleikum vel
mátt gera sér grein fyrir því,
ef hann hefur. nokkurt eyra
fyrir tónlist, að hér er þegar
um . glæsilega hljómsveit að
ræða, sem við höfum ekki efni
á að vera árí, frekar en aðrar
menningarþjóðir; því að
vissulega voru þessir hljóm-
leikar mikill viðburður í tón
listarlífi höfuðstaðarins og
landsins alls (þeim var útvarp
að um kvöldið); og gegnir al-
veg furðu, hvílíkum árangri
symfóníuhljómveitin hefur
náð á svo stuttum stafrsferli,
sem hún hefur að baki sér.
EF TIL VILL lítur fjármála-
ráðherrann á tónlistina, eins
og sumir litu fyrr á öldum á
bókvitið, sem þeir sögðu, að
ekki yrði látið í askana. En
ólíkt fer honum þá einum
ágætum núlifandi bændahöfð
ingja landsins, Kristleifi Þor
steinssyni á Stóra-Kroppi,
sem eftirfarandi saga ,er af
á þessa leið. „Mig langar til að
spyrjast fyrir um sannleiksgildi
sagna, sme nú ganga 'um bæinn.
Sagt er að Sölumiðstöð hrað
frystihúsanna eigi á hafnar-
bakkanum ýmiskonar vörur fyr
ir urp tvær milljónir króna.
Munu þetta vera frílístavörur
og því hafa þegar verið greidd-
ar. Sagt er að ástæðan fyrir því
að vörurnar koma ekki á mark-
aðinn séu harðar deilur rnilli
sölumiðstöðvarinnar og fjárhágs
ráðs.
SÖLUMIÐSTÖÐIN vill fá að
selja þessar vörur beint til smá-
kaupmanna, með venjulegri
innflytjendaálangingu. Fjár-
hagsráð kvað ekki vilja leyfa
það, en beimta að sölumiðstöð-
in selji þær heildsölum, sem síð
an leggi á þær óg selji þær til
smákaupmanna. í þessu stíma-
braki kvað standa og ekki vera
séð fyrir endann á því.
NÚ VIL ÉG SPYRJA. Er
þetta satt. Ég hef fulla ástæðu
til þess að halda að svo sé. En
ef svo er þá skil ég ekki af-
stöðu fjárhagsráðs. Vitarílega
hækka vörurnar mjög í verði
ef þær eiga að taka á sig á-
lagningu þriggja aðila í stað
tveggja. Og það getur ekki eft-
ir allar yfirlýsingarnar frá
Framhald á 4. síðtt.
sögð: Sonur hans ungur, sem
nú er söngkennari, kom að
máli við hann og sagðist vilja
hefja tónlistarnám. Kristleif,
sem ekki mun háfa órað fvr-
ir þessari ósk sveitapiltsins,
setti hljóðan um stund, en
sagði síðan: „Nytsemd láttu
fegurð í friði; fegurð kann-
astu nytsemd við“. Og pilt-
urinn fékk vilja sinn. —
Þetta ætti fjármálaráðherr-
ann og flokkur háns að hug-
leiða áður en fjárlögin verða
afgreidd á alþingi; því að þá
er enn tími til þess fyrir hann
að endurskoða afstöðu sína
- til symfóníuhljómsveitarinn-
ar og hjálpa til þess að hún
geti haldið áfram því starfi,
sem hún hefur svo efnilega
byrjað.
Alþingi og symfóníuhljómsveitin.