Alþýðublaðið - 13.12.1950, Blaðsíða 6

s
ALÞYfíUBLAÐiÐ
Mi'ðvikudagur 13. des. 1350
F r ank Yerby
HEITAR ASTRIDUR
Úr fórum Jóns Ámásonar.
,,Þí;3 cr guIIfallcRt.
Það verð'ur undrasafn,“
sag5í GuSbrandur Vigfússon um þjóðsögurnar. -
Bókin segif frá þjóðsagnasöfnuninni og hinum mörguj
hjólparmönnwi Jóns uan land. allt, er eins fconarí
myndasafn af monnum og málefnum siðustu aldar. í
Útgefandinn er Finnur Sigmundsson.
Af hinum mörgu mönnum, er hér koma við sögu,
skulu hér aðeins nefnd fjölskylda Sveinbjamar Eg-,
ilssonar, Grondal og frú Þuríður Kúld, Jón forseti,:
síra Sigurður Gunnarsson, síra Björn í Laufási, síra-
Ami Heigason, síra Skúli Gíslason, Bólu-Hjálmar, •
síra Gnðmundur á Kvennabrekku, Matthxas, síraí
Svíúnn Níelsson, síra Gunnar á Hálsi, Jón á Gaut-K.
löndum, Jón Borgfirðingur og Maurer.
Herra Jón Ærason.
Eftir Guðbrand Jónsson. Höfuðrit um ævi Jóns Ara-!
sonar og aldarbrag siðskiptaaldar. —- Hefðarútgáfa5>.
gefin út á 460. ártíð Jóns og sona hans. P*
P
Formannsævi í Eyjum. 'H
Eftir Þorstein Jónsson í Laufási. Merkilegur upp-^_
dráttur með örnefnum og bátamiðum VestmannaeyjaPp
fylgir. — Þetta er öndvegisbók um langa og djarfa^
og farsæla sjósokn. — Kjörbók allra, er sjónum unna. f
Þjóðsagnakver Magnúsar Bjarnasonar
frá HnappavöIIum.
Þetta er gamalt þjóðsagnasafn, sem nú er þó prentaðj;
í fyrsta sinn. í, safninu er margt óþekktra sagna, og->
um sumt harla fornlegar. Jóhann Gunnar Ólafsson.
skrifar um höfundinn og merkileg örlög hans og£j
kversins.
Fornir dansar.
Þettaeru hin gömlu danskvæði, sem þeir Jón Sigurðs-^.
son og Grundtvig söfnuðu, í nýrri aukinni útgáfu ÍA,
eftir ÓLaf Briem með teikningum Jóhanns Briem. Út-£j
gáfan er afar vönduð og mun þetta vera cin fegurstaj
bók síðustu ára.
Saga mannsandans.
Menningarsaga Ágústs H. Bjarnasonar. Þetta rit er!
stórvirfci, fróðlegt og menntandí og alþýðlcga skrifaS.5.
Bókin veitir lesandanum kynni: af ýmsum mestu;
hugsuðum og andans stórmennum, sem uppr hafaj
verið, og síðast en ekki sízt, hún fær hann til að hugsaC*
sjálfan,“ segir Steindór Steindórsson frá Hlöðum íí
ritdómi.
Fyrir yngra fólkið:
Vaskir drengir.
Drengjsaga eftir Dóra Jónsson. Gerist á Vestfjörð-!
um Bráðskemmtileg saga við haefi vaskra drengja.!
Kóngsdóttirin fagra.
Ævintýri eftir Bjarna M. Jónsson.
ÁJfagnIi.
Ævintýri eftir. Bjarna M. Jónsson.
„Frábærar barnabækur,“ sagði síra Jakob Krist-i
insson í ritdómi.
Jótavísur.:
Eftir Ragnar Jóhannesson með myndum eftirs HaE-
dór Pétursson. Visurnar, sem börnín syngja um jí^
jólin.
Vísnabókin.
Vaiið hefur Símon. Jóh.
eftir Halldór Pétursson.
vilja eignast.
Ágústsson. Teikningar j
— Bófcin, sem öll börnj
Sagan af Helgu karlsdóttur.
Ævintýri úr þjóðsögunum með myndum, gerðum
1867, af Lorenz Frölich. — Skemmtilegustu þjóð- ">
sagnamyiidirnar.
H l a ð b ú ð .
bjarma lagði. út á götuna;. Húgh J
greip andann á r loft:„ 'b’ir'-sá
brátt, að þarna var ekkert
markvert á ferðinni ' aðeins
Júníus gamlí, 'sem gægðist sem
snöggvast út í dyrgættina, saup
hveljur af kulda, hélt síðan út
á götuna, lotinn og þreytuleg-
ur. Iiugh tók þegar á rás á eft-
ir honum, þegar gamli maður-
inn stoð í ljósbjarmanum í
dvragættinni, " þóttist Hugh
nefnilega sjá, að hanu bæri
bréf í hendinni,. og sendibréf,
hugsaði Hugh, gat haft' að
geyma lykilinn að þeirri gátu,
sem . hann vildi gjarna geta
ráðið.
Hann hægði á sér, þegar
hann var í þann veginn að ná
gamla mamxinum, gætti þess
að draga andann rólega, gekk
síðan á hlið við hann og bauð
honum gott kvöld.
,,Þú heitir Júníus, er ekki
svo“, spurði hann eins og af
hendingu. „Júníus gamli, þjónn
Lascals?“
,,Já, herra“, svaraði Júníus
gamli og var ekki laust við, að
honum brygði. En í sömu svif-
um varð þeim gengið fram hjá
strætisljóskeri, og Júníus bar
þegar kennsl á mannirn, þeg-
ar bjarminn féli á andlit hans.
„Herra Hugh“, mælti hann
og hló við. „Ég þekkti yður
ekki, herra minn, svei mér þá.
Það er skuggsýnt og sjónin
mín er ekki söm og hún var“.
Gamli maðurinn titraði af
kuldahrollL „Það er meíri kuld
inn þetta“, tuldraði hann.
„Hverju orði sannara," svar-
aði Hugh. „Mér er hrollkalt, og
er ég þó yngri en þú og þoli
kuldann sennilega betur“.
„Já, herra minn. Ég er orð-
inn gamall og farinn. Kuldinn
smýgur mér um' merg og bein.
Ungfrú Denísa sagði að þétta
bréf væri svo afar áríðandi, að
ég þorði ekki annað en leggja
af stað með það.. án tafar. En
það er löng leið til pósthúss-
ins Lslík-um kulda“.
Hugh hló og gerði enga til-
raun til að leyna feginleik
sinum:
„Eigir þú ekki annað erindi
út í þennan kxxlda, ætti að. vera
iuðvelt að létta af þér ómak-
inu, Ég skal taka við, bréfinu
og leggja það í póst kunningi.
Það vill nefnilega svo vel til,
að ég var sjólfur á leiðinni
l:angað“.
Gamli niaðurinn ljómaði all-
ur í framan af þaliklæti og
fékk Hugh þegar bréfið í hend-
ur. '
„Þetta er sannarlega góð-
verk, herra Hugh“, sagði hann.
„Ef satt skal segja, þá er ég
aðfram kominn af kulda“.
„Mér er sönn ánægja að geta
tekið af yður þennan snúning“,
tuldraði' Húgh, „og .væri ég í
yðar sporum, Júníus, mundi ég
ekki láta annað uppskátt við
Denísu, en að ég hefði sjálfur
farið með bréfið og lagt það
í póst. Annars gæti það nefni-
!ega átt sér stað, að hún álas-
aði yður fyrir leti“.
,Já-,- ætli ekki það“, svaraði
gamli svertinginn. „Skapmikil
stúlka, Denísa litla. Það er
h.ún. Nei, ég fer ekki að tefla
á neina hættu“.
„Góða nótt, Júníus“, mælti
Hugh vingjarnlega.
„Góða nótt, herra Hugh. Og
ég er yður ákaflega þakklátur
. . . ákaflega,þakklatur“j svár-
aði Júníus. '
m, SS jJÍ 'f»
Hugh stakk bréfinu i brjóst-
\asa sinn og hélt síðan þa.og-
aff, sem fararskjóti hatis ‘ beiff.
Hann þorði ekki aff hætta á
það að brjóta upp bréfið. Það
gat hæglega átt sér stað, að
það kæmi sér bezt fyr-ir hann,
að bréfið næði til viðtakanda.
J egar hann kom heim í gisti-
húsið, yljaði hann ums’agið
gæt.ilega, unz hægt var að taka
innsighslakkið af því, án þess
að það brotnaði; að því búnu
braut hann upp fald þess með
sömu varúð. Utan á bréfið var
ritað, að Jim Dempster í Plais-
ance væri beðinn að koma því
til viðtakandans, Laird Fo.ur-
nois. Og Hugh Duncan settist
í hægindastól og tók að lesa
bréfið.
Það var á þessa leið' ..Ast-
vinur minn. Þú veizt ekki og
getur heldur ekki gert þér í
hugarlund allt það sálárscrxð,
sem ég líð þín vegna Fg fæ
ekki vitað, hvort þú ert lífs eða
liðinn, veit' ekki nema þú h.gg-
ir einhvers ctaðar sjúfcur og
ef til viil dauðvona, og ég get
ekki til þín kcm’zt og má þér
enga hjálp vei a. Afi segir, áð
sár það, er þú hlauz: hafí að
vísu ekki verið banvænt, en
.amt þjáist, ég at óumræöileg-
u.n ótta og kv:',3, pín vegna
stundum hims’ r.:ér, sem
ekki geti liðið. á löt.gu áður cn
éf verð etsjs rjá:; ð og bún,
tf ég fæ en?v; fregnir af þér.
Hvar ertu? Nái þetta bréf til
! bið ég þ’g a.*- koma til
(.>•?: eins skictt og þ.n mátt,
e'u fr þú þess- nofcKunt kosi Og
þú mátt e . :■ »ara þe.o*. á leit,
að við sUt. -n. Uau K:nd, er
tengja okkur, því að þú ert mér
e.t og allt. Ú.u.ivirkubit og sið
yæðispréd. í. < tir yiröist iiti’-
u ótlegt og *’kulegt, Jjegar
ást okkar er annars vegar. óg
gct sagt þé> pac íýUs! i ejm
iayni og m’tún-’ktlni. að ég er
að iana br. t ai j.»a v»Vx þér,
að anr--f huiigtlr er rnarg-
falt sárara og þungbærara
h®idur en það, sem a*' matar-
sr.erti stafar. !'ao hungur má
ðg nú 1W>, ;:a \ itiskvöl, sem
brennur í líkama mínum og sá
logi, sem þú einn mátt slökkva.
Án þín má eg engrar glfeði njóta
-- engrar vonar. Ó, Laird . . .
Laird . . . Laird . . .
Bréfinu lauk án annarra
er vihsœlasta
barnabókinl

kveðjuorða. Hugh starði lengi
á undirskriftina. sem virtist
hripúð í flýti.'' Þetta. bréf varð
að kpmast leiðar sinnar Þa:ð
gat ráðið örlögum vissra ein-
staklinga. Meðal ananrs ekki
ómerkari manns en Laird Four-
nois. Og. þegar hann kemur,
hugsaði Hugh með sér, skal ég
sjá svo um að hans bíði hinar
dásamlegustu móttökur.
Hann lokaði bréfinu og setti
innsiglin aftur á það, stakk því
í brjóstvgsann á frakkanum
sínum og hélt af stað til að
leggja Það í póst. Hann vissi,
að ekki gátu liðið margir dag-
ar áður en La(ird bærist þetta
bréf; þóttist þess íullvjss, að
Jim Dempster mundi leita
hann uppi og færa honum það.
Og þegar Laird hafði fengið
bréfið, mundi varla líða á
löngu áður en hann byggi för
sína til New, Or’.eans. Nema
hann lægi enn í sárum sínum,
eða þyrði ekki að koma til borg
arinnar af ótta við að hann
yrði tekinn höndum fyrir að
hafa myrt Wilkes? Hugh taldi
harla ólíklegt, að Laird mjmdi
láta gsetni eða ótta aftra sér
farar. Samt sem áður var viss-
ara að tefla ekki neinu í hættu.
Og Hugh ákvað að heimsækja
Inchcliff hið bráðasta, og sjá
svo um, að hann bæri Laird
bá fregn, að hann hefði ekkert
að óttast *í New Orleans.
Inch hafði dregið sig í hlé
frá þingstörfum. Svo mjög of-
bauð honum spillingin og ó-
reiðan í þinginu, að hann kaus
eklci að vera neitt viðriðinn á-
kvarðanir þess. Fréttasnatar
Hughs höfðu komizt á snoðir
um að Inchcliff ætláðí bráð-
lega til Lincpln, negraþorpsins,
en frá Plaisance var aðeins ■
nokkurra mílna leið þangað.
Hugh afréð því að telja Inch-
cliff trú um það, — sem raun-
ar var staðreynd, — að fylkis-
rétturinn mundi vissulega
dæma Laird sýknan af drápi
Wilkes, þar sem Laird hafði
orðið. honum að bana í sjálfs-
vörn. Það var meira: að segja s
næsta líklegt, að lögreglan
gerði sér ekki það ómak, að
íara að vasast neitt í málinu.
Hugh gat ekki að sér gert að
brosa, svo laglega var gildran
egnd; Og' hann ákvað að finna
hinn virðulega negra’eiðtoga
'þegar næsta dág.
Inchcliff var árla á fótum
næsta. morgun. Hann vann af
‘kappi að því að koma bókum
fcinum fyrir á flutningsvagu-
inum. Desirée, kona hans, kom
j út í garðinn. Inch <e;.t upp og
brosti, þegar hann varð henn
ar var. Honum varð. það æfin-
lega á að brosta, þegar liann
leit hana, Hún eldisí ekkert,
hugsaði hann, Hfenni vex ilm-
ur og ljúfleiki með aldrinum
eins og göfugu vini.
Desirée strauk . grönnum
f’ngrum sínum um fciUurhvíta
lokkana, þégar hún sá bros
hans.
,,Þú hlærð að mér, húsbóndi
minn“, mælti hún. „Er þér
hlátur í huga í hvert skipti,
sem þú lítur bliknað blóm?“
Inch rak upp hlátur.
„Ég var einmitt áð hugleiða,
hve fögur þú værir“, sagði
hann. „Hve lítið þú hefur
breyízt,. og þó aðeins á þann
hátt, að það eykur á fegurð
þína“.