Alþýðublaðið - 31.07.1951, Síða 6

6
ÁLÞÝÐUBLABIÐ
ÞriSjiulagur 31. julí 1951.
urásöluia
Óttast að Rússar og leppríkin haetti ai-
veg síldarkaupum í Vestur-Evrópu.
.................*» ■■■
BREZKIR SÍLDARÚTFLYTJENDUR kvarta nú yfir því,
að borfur á sölu saltsíldar fari síversnandi. Tímaritið Fishing
* Bul'.etin bendir á það, að í flestum löndum Evrópu hafi verið
góður markaður fyrir saltsíld fyrir síðustu heimsstyrjöld.
Fyrir 1914 var hægt að selja
s.-yfir eina milljón tunnur af
saltsíld í Rússlandi, Þá voru að
oíijafnaði seldar 30 þúsund tunn-
oítir í Tallin, 80 þúsund í Riga,
ú.60 þúsund í Libau, 250 þúsund
: 4 Röningsberg, 250 þúsund í
'•Oanzig, 250 þúsund í Settin og
u200 þúsund í Hamborg.
rirtí Tvær heimsstyrjaldir hafa
rgjörbreytt landamærum Ev-
rópu og lokað síldarmarliaði í
ýmsum löndum, svo nú telja
Bretar það erfiðleikum bund-
sfð að selja 150,00 tunnur er-
“lendis.
Árið 1937 var saltsíldarmagn
ið alls 3,129,051 tunnur, og
yékiptist þannig á milla landa:
Þýzkaland 1,059,102 tunnur,
Skotland 406,004 tunnur, Eng
Tand 485,568 tunnur, íslands
210,684 tunnur, Noregur 243,
443 tunnur og Holland 723,
'250 tunnur.
Blaðið telur markaðshorfurn
ar slæmar þar eð Rússar hafa
nú gleypt baltnesku löndin,
Eisland, Letland og Latviu og
lokað einnig markaðinum í Pól
landi, Rúmeníu, og Tékkósló-
vakíu. Eini raunverulegi
frjálsi markaðurinn er í Vest-
ur-Þýzkalandi, en þar er hörð
samkeppni um sölu síldarinnar
á milli, Hollendinga, Norð-
manna, Svía,
Þjóðverja.
íslendinga og
Menntaskólalóðin
svart flag um
hásumarið
UM ÞESSAR MUNDIR er
Menntaskólalóðin við Lækjar
götu svart flag. Hefur verið
rist ofan af öllu túninu og
þökurnar fluttar í burtu, en
ekki bólar enn á öðrum fram
kvæmdum, þótt telja megi að
klæða eigi túnið gróðri á ný.
Þykir mörgum vegfarend-
um, sem valinn hafi ver ó-
heppilegasti tíminn til þessara
framkvæmda, því ónei tanlega
er það ekki fögur sjón að sjá
þarna svart flag um hásumarið.
Eins og kunnugt er hefur
bærinn verið fullur af útlcnd-
um ferðamönnum að undan-
förnu, og hafa sumir haft orð
á því, að þeir þættu það und-
arleg vinnubrögð, að velja há
sumarið til þessara fram-
kvæmda, einmitt þegar allir
blettir eiga að vera fullgrónir
og í sínu fegursta skrúði.
Fiskaílinn fyrsíu fimm mánuði
ársins varð 146707 lestir
í MAIMÁNIIÐI nam heildarfiskafli íá'endinga 38 249 smá-
lestum; en frá áramótum til maíloka nam aí'inn 146 707 smálest-
Hin. Er það um 6 þúsund smálestum meiri afli en á sama tíma
í fyrra.
Af heildarafla ársins eru 25
,$25 smálest.ir eiginafli fiski-
skipa íluttur út af þeim og
u 825 smálestir hafa verið set.íar
r,í útflutningsskip. Ráðstöfun afl
;r,at>s að öðru leyti er sem hér
segir: Fiskur til frystingar 53
746 lestir, fiskur í herzlu 5 784
Jestir, fiskur í niðursuðu 125
lestir, fiskur til neyzlu innau
lands (Rvík) 1417 lestir, fiskur
,,til söldunar 41 299 lestir, síld
,itil beitufrystingar 64 lestir,
ij^íld í verksmiðjur 106 lestir og
annar fiskur í verksmiðjur 17
516 lestir.
í/n Magn hinna einstöku físki-
tegunda er sem
Skarkoli
Þykkvalúra
Langlúra
Stórkjafta
Sandkoli
Lúða
Skata
Þorkur
Ýsa
Langa
Steinbítur
Karfi
Ufsj
Keila
Síld
Ósundurliðað
hér segir:
684
191
12
27
12
715
74
100 004
8 972
1 837
3 268
8 329
4 044
872
170
17 516
.‘--’r'WiTO
Framhaldssagan 20-
H elgo Moray
Saga frá Suður-Afríku
Hana hryllti við, þegar hún sá
þá steypa sér niður í gljúfrið.
Með þakklátum huga leit hún
þangað, sem þau Aggie og
sveinninn sváfu væran á beði,
sem þeim hafði verið búinn
innst í vagninum.
Og Sean var einn þeirra, sem
nú stigu aftur á bak hestum
sínum og héldu af stað með-
fram vagnalestinni. Ég er tek-
in a ðvenjast veif’egum hlut-
um, hugsaði Katie með sér;
mér bregður ekki lengur við
slys og dauða, en lof sé guði ^
fyrir það, að ekkert slys hef- ,
ur hent okkur enn sem komið
er. Og hún minntist barnsins,
sem oltið hafði út úr vagni,
farið undir hjólin og marist til
bana; litlu telpunnar, sem hafði
Igtist af völdum eiturflugu-
bits, unglingsins, sem hafði í
gáska stokkið spölkorn frá varð
eldinum og orðið hungruðum
hlébarða að bráð. Já, það var
margt voveiflegt, sem hún
hafði séð gerast á þessum sjö
mánuðum . . . hitasótt hafði
orðið íó'ki að bana, voðaskot
■úr byssu, sem handleikin var
gálauslega; spjót, sem Kaffi
hafði skotið að leiðangursmönn
um úr launsátri, slöngubit. . og
samferðafólkið hafði vart gef-
ið sér tóm til að sakna þeirra,
er féilu úr hópnum, og feðinni
varð að halda áfram eins og
ekkert hefði í skorizt.
Blakki ekillinn hvatti uxana,
sem drógu vagn hennar, og
vagninn ska’l til og skókst á
lausagrjótinu. Leiðangurinn
varð að ná yfir fjallgarðinn
áður en dimma tók af nótt,
hvað sem það kostaði.
Tíu dögum síðar þraut fjalla-
skörðin og endalaus víðátta há-
sléttunnar blasti- við sjónum.
Rykský þyrlaðist upp undan
fótum uxanna, hestanna og bú-
peningsins; hinir síðskeggjuðu
Búar riðu fram og aftur með
vagnalestinni og létu hin miV.lu
hattbörð sín slúta niður fyrir
augu til varnar gegn sólskin-
inu. Þeir báru byssurnar í
herðafeta, sátu keikir í söðli
og studdu fótunum fast í ístöð-
in. Það var eins og hestar
þeirra væru gæddir hinni
trylltu orku umhverfisins; þekn
ir um bak og bóga með flaks-
andi föxin og æðisglampa í aug
um, titrandi granir og sveittir,
héldu þeir sprettinum allan
daginn. Og hjörðin; þúsundir
sauðfjár, nautgripa og geita,
þrammaði áfram og svipusmell
irnir, hjólaskellirnir og hróp
og hvatningarköll forustumann
anna glumdu við myrkranna
á milli.
En þegar inn á háslétuna
kom, tóku dagarnir að verða
hver öðrum líkir og ferðin til-
beytingalaus, Að síðustu mundi
Kotie ekki lengur dagana og há
sléttan hafði g'atað öllum sín-
um töfrum, að hemii þótti. Jafn
vel þótt hún gæti ekki að sér
gert, að setja þessa endalausu
víðáttu í samband við minning
arnar um Pál van Riebeck. Á
stundum varð henni það að
efast um, að hún væri þarna á
ferð, og enn ótrúlegra þótti
henni það, að hann mundi einn
ig vera þar einhversstaðar á
reiki. Og samt vað það ekki í
efa dregið, að hann væri stadd
ur einhvers staðar á þessari ó-
mælisvíðáttu; riði í fararbroddi
sveitar sinr.ar, sennilega norð-
ur á bóginn.
Þeim höfðu nefnilega borizt
fregnir af för hans, er leiðang
uinn fór um Oange, „Páll van
Riebeck er rétt á undan ykk-
ur“, var þeim sagt þar. „Hann
er á ferð með sveit Búa, fer
hægt yfir og stefnir noður að
Oliphantsfljótinu, en þar hyggst
hann sameina sveit sína liði
Pretoríusar og búa sig undir
orrustu við hersveitir Breta.“
Og það var ekki langt síðan,
að henni hafði brugðið svo, að
henni veittist örðugt að leyna
því, er hún sá nafn Páls skorið
í börk maraulaírés, er óx við
götuslóðann. „Skyldi fundurn
okkar bera saman'?“ spurði hún
sjálfa sig hvað eftir annað.
Sennilega ekki. Leiðangurinn
mundi hafa fundið sér aðsetur-
stað , áður en kom að Oliphants
fljóti.
En . . . færi nú samt svo
ólíklega að fundum þeirra bæri
saman? Mundi hann ekki verða
næsta undrandi, er hann mætti
henni á þessum slóðum, henni,
sem hann haí'ði dæmt óhæfa til
að þoia lífskjör þau, sem land
hans hafði að bjóða? Skyldi
hann harma það, að hann hafði
hlaupizt á brott frá henni?
Hvað um það, hugsaði hún;
hvers vegna er ég að hugleiða
þetta? Það er tilbreytingaleys-
ið, sem veldur því, að ég fer að
rifja upp minningarnar . . .
Henni varð litið á Kurt
Hout, bróðurson foringja leið-
angursins, sem nú kom ríðandi
til hennar. Hann var að sjá
næstum því eins sterkbvggður
og Páll. Með sjálfri sér fannst
henni þó, að í einu myndu þeir
revnast ólíkir: Kurt myndi nota
krafta sína eins og naut; Páll
aftur á móti eins og maður.
Kurt var daufgerður. Hann vav
ekki til þess faTinn að losa
ferðafélaga sína við leiðindin.
En hér úti í auðninni komu eig-
inleikar hans að góðu gagni.
Það var hann, sem annaðist
um búpeninginn, og honum var
það að þakka, að leiðangurs-
fólkið fékk stöku sinnum ferskt
kjöt.
I „Halló, Katie! Leggur þú þig
aldrei um efirmiðdaginn eins
og hitt fólk’ð?“
j Það var einhver áfergju-
glampi í augum hans, sem í
senn giaddi hana og olli henni
’eiðindum.
! „Stundum. En í dag er ég
ekki í skapi til þess að geta
sofið.“
„Hvers vegna kemurðu ekki
á veiðar með mér?“
Hann gat ekki dulið ákafann
í röddinni. Katie tók eftir þvd,
að hálsæðar hans þrútnuðu.
Skyrtan hans var flakandi og
fráhneppt niður fyrir kafloðið
brjóstið, og það stríkkaði 'á
mollskinSbuxunum utan um
digur lærin. Hann var vissulega
óheflaður svoli; en hvílíkt ævin
týri væri að sjá dýrslegum
kröftum hans teflt fram sér til
varnar á hættustund! Hvers
vegna ekki að fara með honum
á veiðar? Ekki veitti af að gera
sér eitthvað til dægrastytting-
ar.
( „Já; Ég vil gjarnan koma
með þér. En kveiífólkið hérna
fæst lítið við slíkt. Heldurðu að
ég ætti að koma? Og ég, sem
hef svo litla reynslu af veiðum
af því tagi, sem þú stundar“.
i Hann þrosti. Varirnar herpt-
ust svo saman, að munnurinn
minti á ör.
| „Með mér hefur þú ekkert að
óttast, Kaie.“
„Gefðu mér vatn, Katie..“
'kallaði Sean, sem nú reið fram
á þau. „Mér finnst hálsinn á
mér ful'ur af sandi.“
; Hann kinkaði kolli til Kurt
og færði þunga bysuna .yfir á
hina öxlina.
1 Meðan Katie hellti í bolla
handa Sean, heyrði hún að
Kurt sagði; „Jæja, Sean. Nú
geturðu bráðum hætt að hafa
áhyggjur af búpeningnum.
Þegar við komum á stað, þar
sem vð getum hvílt hann, hætta
sárn að ýfast upp, og þá getum
við hreinsað víurnar vel út úr
þeim.“
Þarna kom það, hugsað
Katie. Hugur Kurts snerist að-
eins um tvennt: Kvenfólk og
búpening. Síðan hann slóst í
förina við landamærin hafði
hann a’ltaf verið að fara með
Júlíu, þjónustustúlku Maríu,
inn í skóginn.
i „IJe'durðu að við 'getum
bráðum farið að halda kvrru
fyrir?“ sagði Sean um leið og
hann bambaði vatnið.
J „Við erum komin yfir Vaaí“
sagði Kurt íbygginn, „bráðum
munum við finna gott iand crg
setjast að. Hvenær cigum við
að koma, Katie?“.
„Já, Sean, við ættum að