Alþýðublaðið - 15.11.1951, Síða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Fimmtudagur 15. nóv. 1951
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Eitstjóri: Stefán Pjetursson.
Auglýsingastjóri: Emilía Möller
Hitstjórnarsími: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Deilan um kfötið
SAMBAND ÍSLENZKRA
SAMYINNUFÉLAGA hefur
nú gert opinberiega grein fyrir
því, hvernig hinn umdeildi út-
flutningur á dilkakjötinu horf-
ir við, frá þess bæjardyrum séð.
Það var, segir það, „hægt að
ná“, vestan hafs, ,,hærra verði
fyrjr íslenzka kjötið, en hinu
lögbundna verði hér heima.“
Og þá var nú ekki mikill efi á
því, að slíkt tækifæri yrði að
nota: Það sótti í september um
útflutningsleyfi fyrir 800 smá-
lestum af diikakjöti og fékk þá
þegar góðfúslegt leyfi Ólafs
Thors atvinnumálaráðherra
fyrir 700. En þetta þykir því
ekki nóg. Það er hægt að selja
miklu meira magn af dilka-
kjöti vestur um haf og það
meira að segja fyrir enn hærra
verð en það, sem fengið er.
Þess vegna hefur sambandið
sótt um útflutningsleyfi fyrir
600 smálestum til viðbótar við
þær 700, sem leyft var að flytja
út í haust; og er nú beðið eftir
allra hæstu jáyrði Ólafs Thors
við þeirri umsókn.
Þetta telur Sambandið, að
ætti að vera „öllum íslending-
um fagnaðarefni“. Að vísu
mynd,i útflutningur á 1300
smáiestum af dilkakjöti þýða
það, að minnka yrði kjötneyzlu
á mann-hér á landi niður í 54,8
kg á yfirstandandi framleiðslu-
ári, — hún var 61 kg á mann á
síðasta framleiðsluári og 69 kg
árið þar á undan; en það sé
alveg ástæðulaust fyrir okkur
að éta meira kjöt: Bretar hafi í
fyrra ekki neytt nema 45 kg af
kjöti á mann og sumar Norður-
landlaþjóðirnar jafnvel minna.
*
Þetta er nú sjónarmið Sam-
bandsins við sölu dilkakjötsins
til Ameríku. En sjónarmið
neytenda á Islandi eru dálítið
önnur.
Það er auðvitað ágætt að
Sambandið skuli hafa tekið sér
fyrir hendur að nota tækifærið
til þess að ná !hærra verði fyrir
dilkakjötið vestan hafs en hinu
lögbundna verði hér heima, og
að það skuli með það fyrir aug-
um ætla að kenna okkur að éta
kjöt í hófi. En hvað hafa neyt-
endur Iandsins upp úr útflutn-
ingi kjötsins? Lækkar verðið á
kjöti hér innan lands nokkuð
við það, að hærra verð fæst
fyrir hið útflutta kjöt? Nei,
ekki alvegi Bezta dilkakjötið
er flutt út, en það, sem eftir er,
selt að minnsta kosti við ó-
breyttu verði sem fyrsta flokks
kjöt, ef það verður þá ekki
beinlínis hækkað með skírskot-
. un til hins háa verðs vestan
hafs, eins og fulltrúar bænda í
verðlagsnefnd landbúnaðaraf-
urða fara nú fram á, í berhöggi
við gildandi lög um verðlagn-
ingu kjötsins! Það er gamla
sagan: Neytendum á undir öll-
um kringumstæðum að blæða
fjmir gróðasjónarmið framleið-
enda! Fyrir stríð, þegar enn var
nokkuð um útflutning á kjöti
til Noregs og Englands, urðu
þeir að greiða hærra verð fyrir
kjötið innanlands af því, að
verðið fyrir útflutta kjötið væri
svo lágt! En nú eiga þeir að
sætta sig við verðhækkun á
kjötinu innan lands af því, að
hægt er að fá hærra verð fyrir
það vestan hafs!
Þessari kröfu. um verðhækk-
un kjötsins innanlands er nú að
vísu ekkert hreyft í greinar-
gerð Sambandsins fyrir út-
flutningi dilkakjötsins. En
krafa eða tilboð bændafulltrú-
anna í verðlagsnefnd landbún-
aðarafurða, sem er á þá leið, að
hætt skuli við frekari útflutn-
ing á dilkakjöti, ef verðið inn-
hverjum manni þar að minnsta
kosti tryggð sín 45 kg á ári.
En hvernig myndi það verða
hér, þar sem ekkert má'
skammta fyrir hinni „frjálsu
verzlun“ Björns Ölafssonar?
Ætli það yrði ekki heldur lítill
kjötskammtur, sem hinar efna-
minni húsmæður fengju af
ekki meira kjötmagni en eftir
yrði, þegar búið væri að flytja
1300 smálestir af dilkakjöti út
úr landinu? Og hvað ættu þær
að fá í staðinn? Um það er ekk-
ert sagt í greinargerð Sam-
bandsins. Bretar og hinar Norð-
Vaxandi fylgi við nýtt mál. — Nokkur athyglis-
verð dæmi úr lífinu um samsköttun hjóna.
anlands fáist hækkað um 60 j urlandaþjóðirnar hafa nóg
aura hvert kg, sýnir ofur vel, grænmeti, ódýrt grænmeti, og
til hvers reynt er að nota út-
flutning kjötsins og að hverju,
margríslegan annan mat. En
hér er lítið um grænmeti og
meðal annars, er stefnt með. það rándýrt, og matvæli yfir-
honum! | leitt einhæf; en kjötið hefur
Það væri máske sök sér, þó að ; öldum saman verið ein aðal- um
flutt væri út eitthvað af dilka- j fæða íslendinga og afl- og hita-
kjötinu fyrir hið hagstæða ' gjafi á löngum og köldum vetr-
verð, sem nú er fáanlegt fyrir um.
það í Ameríku, ef íslenzkir
neytendur væru þá látnir njóta
þess að nokkru í lækkuðu kjöt-
verði innanlands. En það skal
meira en litla ósvífni til þess
að fará fram á það, eins og full-
trúar bænda í verðl agsnefnd
landbúnaðarafurða gera, að
kjötverðið innanlands verði
hækkað, þvert ofan í öll lög, af
því að nú sé hægt að fá hærra
Það er því engin smáræðis-
breyting á lífsvenjum og lífs-
kjörum þjóðarinar, sem farið er
fram á, þegar ætlazt er til þess,
að meðalneyz1a kjöts á mann
í landinu sé minnkuð á einum
tveimur árum úr 69 kg niður í
54,8 — til þess að hægt sé að
flytja út kjötið og nota gjald-
eyrinn ^fyrir það til innflutn-
ings á vörum, sem ef til vill
verð fyrir það vestan hafs, en eru óþarfar með ö!lu. Það er
hið lögbundna verð hér heima! því engin furða, þótt almenn-
* ingur mótmæli útflutningi
En hver sem útkoman verð- , dilkakjötsins og þeim kjöt-
ur af þessari tilraun til þess að
sprengja upp verðið á kjötinu
innanlands 1 skjóli útflutnings-
ins, þá er víst, að hér verður
stórkostlegur skortur á kjöti,
miðað við kjötneyzluna undan-
farin ár, ef Sambandið fær að
flytja út það kjötmagn, sem
það fer fram á. Og þó að því
firmist, að íslendingar geti sætt
sig við sama kjötskammt og
MIKIÐ ER RÆTT um hið
nýja frumvarp Gylfa Þ. Gísla-
sonar um skattamáí og vex
fylgi þess óðfluga. Finnst fólki
þegar það fer að kynna sér mál
ið að það sé bæði réttlætismál
og skynsamlegt ao bveytt verði
samsköttun hjóna. Félag
kvenstúdenta hefur nýlega
grert samþykkt í málinu, þrátt
fyrir andstöðu formanns síns,
Rannveigar Þorsteinsdóítur. ■—
Ég hef fengið bréf um þetta
mál og fer útdráttur úr einu
þeirra hér á eftir. Bréfið er of
langt til þess að hægt sé að
birta það í heild. Það er frá
„Síeinunni“.
ÞAÐ TÍÐKAST orðið tölu-
vert hér, að ungt fólk búi sam-
an ógift. Ástæðan er oft sam-
sköttun hjóna. Ef unga stúlkan
vinnur utan heimilis ásamt
heimilisstörfum, hækka skattar
til muna ef hún giítis’t ástvini
sínum. Ekkert tillit er tekið til
þess, þó að ungmennín séu blá-
fátæk, eigi aðeins legubekk.
bjó saman ógift.
horfin breytzt.
Nú hafa við-
MÁNUDAGINN 12. nóvem-
ber afhenti Pétur Benediktsson
sendiherra forseta írska lýð-
Bretar, þá er því þar til að veldisins trúnaðarbréf sitt sem
svara, að með hinni ströngu ! sendiherra íslands í írlandi með
kjötskömmtun á Englandi er'aðsetri í París.
skorti, sem kallaður er vísvit-
andi yfir þjóðina með horsum,
— en fyrst og fremst yfir þær ,.
stéttir og heimili hennar, sem elnn stó1 og b°rðræfl1- . Hafa
sízt mega án kjötsins vera. ^au ef fil vil1 bseði verið við
nám, en að því afoknu komizt í
sæmilega vinnu. En við vitum
bæði, að það kostar mikið nú á
dögum að stofna heimili. Við
vitum einnig, að mikið los er
komið á æskuna, en unga fólk-
ið er mikið ,,sniðugra“ en við
vorum á okkar æskudögum. Þá
þótti hálfgerð hneisa ef fólk
Tíminn í sporum hins hreyska postula
TÍMINN hefur undanfarið sýnt
mikla viðleitni í þá átt að
verja gengislækkunina, enda
þykir honum svo vænt um
þessa vandræðaráðstöfun, að
hann stórreiddist, þegar í-
haldið vildi eigna sér hana á
landsfundi sínum. Alþýðu-
blaðið hefur í tOefni þessa
öðru hvoru rifjað upp afleið
ingar gengislækkunarinnar
og hrakið fjarstæður á borð
við þá, að afturhnldsstjórnin
hér hafi gert hið sama og
Sir Stafford Cripps á Bret-
landi, en því hefur Tíminn
haldið fram í rökþrotum sín
um. Hann heldur uppteknum
hætti í forustugrein sinni í
gær, en gerir samiímis ýms-
ar athyglisverðar játningar.
ÞAÐ ER GOTT, að Tíminn
skuli loksins vera farinn að
játa, að gengislækkunin hafi
ekki verið það bjargræði,
sem hann og önnur málgögn
afturhaldsins hafi gefið í
skyn. Hann segir nú að það
sé rétt, að gengislækkunin
hafi verið miklu meiri hér
en á Bretlandi. Mikið var!
Bretar lækkuðu gengi sterl-
ingspundsins um 30% gagn-
vart dollara. íslendingar
gerðu slíkt hið sama af því
að þeir áttu ekki annarra
kosta völ. En afturhalds-
stjórnin gerði sér síðan hægt
um vik og lækkaííi gengi
krónunhar um 43% gagnvart
öllum erlendum gjaldmiðli,
einnig dollaranum. Hér er
því ólíku saman að jafna. En
þessum augljósu staðreynd-
um hefur Tíminn ekki glöggv
að sig á fyrr en í gær!
ALÞÝÐUBLAÐIÐ hefur enn
fremur bent á, að Bretar hafi
gert ólíkt heillavænlegri ráð-
stafanir til að létta byrðar
gengislækkunarinnar en aft-
urhaldsstjórnin hér. Þetta
játar Tíminn einnig í gær.
En það segir hann að stafi
af því, að verkalýðsflokk-
arnir hafi skorizt úr leik, og
vitanlega hafi verið ann-
markar á því að framkvæma
gengislækkun í samstarfi við
flokk fjárbrallsmanna! En
Framsóknarflokkurinn gekk
bara að þessu vísu. Alþýðu-
flokkurinn tók gengislækkun
ina ekki í mál og barðist
gegn henni af oddi og egg í
síðustu kosningum. Fram-
sóknarflokkurinn vissi þess
vegna mætavel, að gengis-
lækkunin yrði ekki fram-
kvæmd með öðrum en íhald-
,inu; því að engum kom sam-
vinna við kommúnista til
hugar. Og hann tók fúslega
höndum saman við flokk fjár
brallsmarmanna. Ekki aðeins
að hann afgreiddi gengis-
lækkunarlögin í fóstbræðra-
lagi við íhaldið. Framsóknar-
flokkurinn féllst einnig á bað
úrræði íhaldsins að afnema
verðlagseftirlitið og skella á
nýrri gengislækkun með
bátagjaldeyrinum. Afleiðing-
ar. þessa eru nú komnar á
daginn. Verzlunarokrið er
svo gegndarlaust, að engu
tali tekur. En Framsóknar-
flokkurinn kann þessu mæta
vel. Tíminn er meira að segja
enn í gær að verja þennan an'
ósóma, þrátt fyrir játningar
sínar.
FRAMSÓKN ARFLOK KUR-
INN bætir á engan hátt mál-
stað sinn með því að tala um
hjásetu verkalýðsflokkanna í
sambandi við framkvæmd
gengislækkunarinnar. Það
stóð aldrei til, að Alþýðu-
flokkurinn hjálpaði við það ó-
happaverk. Hann mun aldrei
stjórna á grundvelli slíkra
vandræðaráðstafana. En
FramsóknarflokkuKnn lofaði
,,hliðarráðstöfunum“ gengis-
lækkunarinnar í því skyni að
létta byrðar hennar. „Hliðar-
ráðstafanirnar" urðu hins
vegar til að þyngja þessar
ægilegu byrðar. Tíminn get-
ur því fyrir hönd flokks síns
tekið sér í munn orð Páls
postula og sagt: Hið góða,
sem ég vil, það geri é/ ekki,
en hið illa, sem ég vil ekki,
það geri ég. En sannarlega
batnar málstaður Framsókn-
arflokksins ekki við það, að
hann sé s):oðaður í þessu
Ijósi.
UNGA FÓLKIÐ lætur ríkis-
valdið ekki ,,plata“ sig. Úr því
skattarnir hækka svo gífuriega
við giftingu, þá er búið í svo-
kölluðum frjálsum ástum, börn
getin i heiminn og þau talin
lausaleiksbörn. Nýjustu skýrsl-
ur herma, að við séum að verða
methafar í þeim efnum. Það er
ekki ósjaldan, sem ég hef heyrt
sagt svona: ,,Já, krakkagreyin.
Þau eru svo blönk að þau eru
ekkert. að gifta sig, því þá
verða þau að borga svo mikla
skatta.“ Þannig hugsar margt
æskufólk í dag. Hjónaband
kostar það mikla íúlgu á ári
hverju, og þá er betra að vera
,,band“-laus, og búa saman
sem ástvinir, en ekki hjón.
EN ÉG ER NÚ gamaldags,
Hannes minn. Ég vil viðhalda
guðsótta og gömlum siðum.
Þetta los unga fólkáins verðum
við, sem eldri erum, að lækna.
Og ríkisvaldið verður að ríða
þar á vaðið. Konan á að verða
sjálfstæður skattþegn og byggja
á hentugar, ódýrar litlar íbúðir
til afnota fyrir æskufólk, sem
hefur hug á að stofna heimili.
Það er mikið hollara ungu fólki
að „njóta lífsins“ gift inhan
veggja heimilis, heldur en að
vera í þessum eilífa losaraskap
og frjálsa ástalífi. Fg er komi'n
á þá skoðun, að fólk eigi að
gifta sig þótt aldur sé ekki hár.
Ungi pilturinn fær meiri á-
bjTgðartilfinningu þegar hann
er orðinn stoð og stytta heim-
ilis síns. Unga stúlkan einnig,
þegar hún er orðin ,,húsmóðir“.
En það verður oft að hjálpa
æskufólkinu til þess að komast
í höfn. Unga fóíkið er framtíð
Islands, sem á að standa vörð
úm 'tungu okkar og sjálfstæði.
Ríkisvaldinu ber að hlynna að
því og hjálpa — en ekki letja.
ÉG VEIT UM HJÓN, sem
slitu hjúskaparheit sitt fyrir
um þrem árum, en búa þó sam-
Þau eru roskin, konan
nokkrum árum eldri en ég. Á-
stæðan aðallega skattarnir.
Konan er ákafega dugleg og
fær, og álít ég þjóðfélagið bepp
ið að hafa hana á þeim vett-
vangiýsem hún starfar á. Mað-
ur hennar hefur . allsæmilegar
tekjur, ,en konan hefur mjög
góðar tekjur — enda á hún það
skilið. En konan er hyggin.
Hún sá, að ávöxtur vinnu
hennar yrði mjög skertur ef
laun hennar *yrðu skattlögð
með launum manns hennar.
Kjónabandið getur verið dýrt
spaug. Lái ég henni það ekki
þó að hún sliti margra ára hjú-
skaparheit. Taktu eftir þessu.
Ef gift og ógift kona vinna
sama starf, ber sú gifta minna
úr býtum af því hún er manni
bundin. Vinnudemi og sjálfs,-
bjargarviðleitni er refsiverð ao
áliti rílcisvaldsins.
SAMSKÖTTUN lijóna stuðl-
ar að skattsvikum og sálaríeg-
um leiðindum og ógleði. — Ég
þekki hjón. Þeim hefur ekki
orðið barna auðið. Hánn er sjó-
Framhald á 7. síðu..