Tíminn - 11.04.1964, Blaðsíða 15

RÆÐA ÞÓRARINS
Framhald al 6. sí5u.
skurð alþjóðadómstóls, þegar fyr
ir hendi eru ákveðin lög eða samn
ingar til að dæma eftir. Deilumál,
þar sem ekki eru ákveðin lög eða
samningar fyrir hendi heyra hins
vegar undir aðrar stofnanir SÞ
en alþjóðadómstólinn, og slíkum
deilumálum visa smáþjóðir undan-
tekningarlaust ekki til alþjóða-
dómsins heldur til öryggisráðs eða
allsherjarþings SÞ. Nú er þannig
háttað, að ekki eru til nein al-
þjóðlegir samningar um víðáttu
fiskveiðilandhelginnar og því veit
enginn, hvað alþjóðadómurinn
kann að úrskurða í þeim efnum.
Meðan svo háttar, að ekki eru til
nein lög eða samningar um víð-
áttu fiskveiðilandhelginnar, telur
hver þjóð sig hafa einhliða rétt
til útfærslu innan þeirra marka
sem hún álítur sér nauðsynlegt og
framkvæmanlegt. Samkvæmt þess
um rétti færðu íslendingar út fisk-
veiðilandhelgina 1952 og 1958. —
Bretar buðust til þess strax 1958
að vísa útfærslununni á fiskveiði-
landhelgi íslands til alþjóðadóm-
stólsins en enginn íslenzkur stjórn
málaflokkur vildi þá fallast á það.
f stað þess lagði Sjálfstæðisflokk-
urinn til að málinu yrði vísað
til Atlantshafsbandalagsins en
Guðm. í. Guðmundsson lagði til,
að allsherjarþing SÞ fjallaði um
það eins og líka var rétt máls-
meðferð. Ástæðan fyrir því að ís-
lendingar vildu þá ekki vísa mál-
inu til alþjóðadómstólsins var sú
að engin alþjóðalög væru til um
víðáttu fiskveiðilandhelginnar og
meðan svo væri vildu þeir ekki
skerða hinn einliliða útfærslurétt
sinn. Með hinum furðulega land-
helgissamningi 1961 létu íslend-
ingar hinn einhliða útfærslurétt
sinn af hendi og féllust á málskot
til alþjóðadómstólsins, ef Bretar
vildu ekki samþykkja útfærsluna.
Brezkir ráðherrar hafa lýst þeirri
trú siriii að þetta tryggi það, að
fslendingar geti ekki fært út fisk-
veiðilandhelgi sína næstu 25 ár-
in. Hvílíkum rétti íslendingar hafa
hér afsalað sér, sést bezt á því
að nýlega var sagt frá því í frétt-
um að stjórn Argentínu væri að
undirbúa útfærslu á fiskveiðiland-
helginni langt út fyrir 12 mílur.
Þetta byggir stjórn Argentínu á
því, að hún hafi einhliða útfærslu-
rétt og sé ekki skuldbundin um að
leggja útfærsluna undir úrskurð
alþjóðadómstólsins er enginn veit
hvernig muni falla, þar sem rétt-
urinn hefur engin lög til að dæma
eftir og kann því að byggja á
meira og minna úreltri hefð. Ef
íslendingar hefðu ekki bundið sig
með samningum 1961, hefðu þeir
nú óbundnar hendur líkt og Argen
tína og gætu látið fiskveiðiland-
helgina ná til alls landgrunnsins,
þegar þeim þætti tími til kominn,
sést bezt á þessu, hvílíkt réttinda-
afsal er fólgið í samninginum frá
1961 og hvílíkur fjötur hann get-
ur orðið sjávarútveginum, ef ekki
tekst að fá hann afnuminn.
Stjórnarflokkarnir bera það
stundum fram til réttlætingar
samningnum frá 1961, að á alþjóð-
legu landhelgisráðstefnunni 1958,
hafi íslendingar verið reiðubún-
ir til að fallast á 12 mílna fisk-
veiðilandhelgi. Þetta er algerlega
rangt. íslendingar beittu sér þá
fyrir því að strandríki, sem væri
mjög háð fiskveiðum, hefði frekari
útfærslurétt, ef fiskstofninn væri í
hættu og um það skyldi gerðar-
dómur fjalla ef þess væri krafizt.
Það var vissulega allt annað að
fallast á gerðardóm, sem ætti að
dæma eftir ákveðnum reglum er
auðsjáanlega voru hagstæðar ís-
landi, eða að fallast á úrskurð al-
þjóðadómstólsins, sem hefur eng-
ar ákveðnar reglur til að fara eft-
ir og hending ein getur því ráðið,
hver niðurstaða hans verður.
Landhelgissamningurinn frá 1961
er hörmulegt dæmi þess, hvernig
smáþjóð á ekki að halda á málum
sínum. Hér eins og á mörgum öðr-
um sviðum, hefur ráðið sú skoðun
forráðamanna stjórnarflokkanna,
að íslendingum sé óhætt að gefa
útlendingum sjálfdæmi í íslenzk-
um málum. Það séu alltaf góð ráð
sem valdamenn vestrænu stórveld
hvísla í eyru íslenzkra valdamanna
í morgunverðarboðum og hádegis-
verðax-boðum, alveg eins og komm
únistar/telja það „hina réttu línu“
sem rússneskir ráðamenn hvísla í
eyru þeirra. Því skal ekki mót-
mælt, að erlendir valdamenn geta
verið okkur vinveittir, en það er
enginn óhróður þótt því sé jafn-
framt haldið fram um þá, að þeir
séu meiri vinir þjóðar sinnar en
íslendinga. Það er þetta, sem öll-
um íslenzkum stjói'nmálamönnum
þarff að læi'ast að varðandi rétt
og hagsmuni fslands er engum að
treysta, nema Íslendingum sjálf-
um. Ef íslendingar bregðast sjálf-
ir á þeim vei'ði, þá mun íslenzkri
sögu Ijúka á þann veg, er enginn
okkar mun þó raunverulega óska
eftir.
FERMINGAR
r . n * 4 ; i - ’ ’ 1 ci^n
Elín Árnadóttir, Karfavogi 41.
Iris Björnæs Þór, Langholts-
vegi 116.
Perla María Jónsdóttir, Sól-
heimum 9.
Steinunn Halldóra Theodórs-
dóttir, Eikjuvogi 24.
Þórunn Sandholt, Sólheimum i
16.
Drengir:
Erlendur Erlendsson, Snekkju-
vogi 31.
Gunnlaugur Jónasson,
Sólheimum 23(2hc).
Hafþór Árnason, Glaðheimum
4.
Hannes Erlendsson, Snekkju-
vogi 31.
Sigurgeir Sigurðsson,
Skeiðarvogi 111.
Vegna'rúmleysis er því miður
ekki hægt að birta lista yfir öll
börn, sem eiga að fermast á
morgun. Er listanum tvískipt, og
birtist síðari hluti lians á moffgun.
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát, kveðjuathöfn og jarð-
arför
Nathanaels Mósessonar
kaupmanns frá Þingeyri.
Börn, fósturbörn, tenrdabörn og barnabörn.
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhun vjS
andlát og jarðarför
ÓLAFS TÚBALS
listmálara, Múlakoti
Eiginkona börn systur og ættingjar.
NÝI MIÐBÆRINN
Framhald af I. sfðu.
frá Túngötu í gegnum Grjótaþoi'p
ið og niður á milli Vörugeymslu
SÍS og Hafnarhvols. Tryggvagata
verður væntanlega tengd Hverfis
götu, enda er Hverfisgata í beinni
línu við meginhluta hennar. Fjórar
akreinar er áætlað að hafa á
Hverfisgötu. Geirsgata er ætluð
sem aðalumferðaræð frá höfninni
og austur úr. Kemur til mála að
opinberar byggingar og íbúðarhús.
hafa hana á stöplum og þá jafnvel
alla leið frá Ægisgötu og að Fiski
félagshúsinu. Með því að hafa brú,
sem kosta myndi mikið, gæti at-
hafnalíf við höfnina haldið eðlileg
um gangi. Ef aftur á móti hin leið
in er farin, að leggja götuna í
jarðhæð, verður óhjákvæmilega að
gera mikið rask við höfnina, og
þá að breikka hafnarbakkana, og
byggja ný vörugeymskihús.
• í þessu skipulagi er gert ráð
fyrir Reykjavíkurflugvelli þar sem
hann er nú, og því ekki farið út í
að skipuleggja það svæði. Þó hef
ur verið gert ráð fyrir þeim mögii-
leika að leggja Reykjavíkurflug-
völl niður, og þá byggt á svæðinu,
og opinb. byggingar og íbúðarhús.
Á þessu ári verður byrjað á
þrem nýjum íbúðahverfum í
Reykjavík með samtals um 900
íbúðum. Hverfi þessi eru: Austan
við Dvalarheimili aldraðra sjó-
manna, við Elliðavog og á Selási.
Heildarskipulag þetta tekur ekki
aðeins til Reykjavíkurborgar sjálfr
ar heldur og yfir öll nágranna-
byggðalögin, Hafnarfjörð, Garða-
hrepp, Kópavog og hluta Mosfells
sveitar. Er þar einkum um að ræða
umferðaræðar er um allt þetta
svæði eiga að liggja. Fulltrúar allra
íramangreindra sveitarfélaga hafa
að undanförnu setið á fundum
með skipulagssérfræðingum inn-
lendum og erlendum og hefur vsr
ið hin ágætasta samstaða um mál
þessi.
í þessum _ drögum að heildai;-
^kipulagi Stór-Reykjavíkur er gert
váð fyrir stóraukinni hlutfallstölu
á hvern íbúa hvað varðar skrif-
stofu- íbúðar- iðnaðar og skrifstofu
húsnæði, en á svæðinu sem um
íæðir er gert ráð fyrir að 150
þús manns eigi heima árið 1983.
Fólksaukningin er áætluð 37 þús.
manns í Reykjavík og þar af 13
þús. á sjálfu nesinu. Sex þúsund
rnanna aukningu er gert ráð fyrir
í Kópavogi, Garðahreppi og Hafn-
arfirði, þrjú þúsund í Seltjarnar
neshreppi og afgangurinn á Álfta-
nesi og í Mosfellssveit. Nágranna
sveitarfélögin búast við að geta
tekið við þessari þróun, en þó er
gert ráð fyrir að Reykjavíkursvæð
ið geti tekið við fimm þúsund
fieiri en að framan greinir.
Hafnarmálin komu á dagskrá
íundarins, en engin lokaákvörðun
refur enn verið tekin um fram
tíðarhöfn fyrir Reykjavík. Lokið
er þó við könnun á hafnarstæði
sem nær innan frá Vatnagörðum
og fram að Kletti. Vinnuteikning
ar og verkfræðiútreikingar hafa
verið gerðir að byrjunarfram-
kvæmdum við Sundahöfnina og
yrði þá að öllu líkindum byrjað
inni í Vatnagörðum að reisa hafn
armannvirki.
Áætlun hefur verið gerð um
fjölgun bifreiða fram til ársins
1983 og er gert ráð fyrir að þá
verði 371 bíll á hverja þúsund í
búa, en þegar umferðarkönnunin
var gerð voru þeir 141 á hvert
þúsund íbúa.
Um framtíðarskipulag miðbæiar
ins núverandi er ekkert endanlega
ákveðið, frekar en um annað í sam
bandi við heildarskipulagið. Hús-
in í miðbænum eru mörg gömul,
og úr sér gengin, og þvi er margt
hægt að gera þar. Talað er um
að reisa háhýsi báðum megin við
Morgunblaðshúsið, og að graía
íramlengingu Suðurgötunnar í
jörðu. Þá er talað um að loka
hluta Hafnarstrætis, alveg, og enn-
fremur að loka fleiri eða færri göt-
um í miðbænum fyi'ir bílaumferð.
Kirkjustræti og Tryggvagata eru
þó*'ætluð sem nokkrar umferðar-
götur. Tjarnargatan mun halda sér
þrátt fyrir að Suðurg. verði gerð
að mikilli umferðaræð til að létta
á Lækjargötu. En breikkun Suð-
urgötunnar mun ekki ná yfir á
grafreiti í kirkjugarðinum.
í maí—júní á þessu ári verður
svo aftur safnað saman upplýsing
um þeim sem þá liggja fyrir hjá
hinum einstöku skipulagstjórum
en í haust er svo ráðgert að gefa
út bókum um heildarskipulagið
fram til ársins 1983.
Allmiklar breytingar eru fyrir-
hugaðar á aðalumferðaræðunum
sem liggja að og frá borginni.
Þannig er áætlað að byggja nýjar
brýr á Elliðaárnar einhvers stað-
ar á svæðinu milli núverandi
brúa og toppstöðvarinnar. Vega-
nrótin á Ártúnsbrekkunni verða
flutt upp fyrir Grafarholt, og nú-
verandi Suðurlandsvegur lagður
niður sem sb'kur í Selásnum.
Á Ártúnsbrekkunni fyrir neðan
Árbæ og þar um kring er gett
ráð fyrir útivistarsvæði, og sömu
leiðis upp með Elliðaánum alla
leið upp í Heiðmörk.
ið á Romanoff-fjölskyldunni.
Reikningi þessum var lokað árið
1928 vegna Anastasíu-málsins, og
hefur upphæðin staðið á vöxtum
síðan.
í réttinum í dag vitnaði tann-
læknir, sem áður var við hirð
zarsins, á móti frú Andersson.
Taldi hann, að tennur og kjálkar
hennar væru allt öðru vísi, en hjá
Anastasíu.
ANASTASIA
Framhald af 1. síðu.
En þessar minnisbækur voru þeg-
ar árið 1935, gefnar Konunglega
skjalasafninu í Danmörku, og
samkvæmt lögum, má ekki af-
henda nein skjöl úr því safni,
sem eru yngri en frá árinu 1906.
Þessi lög halda dönsk yfirvöld
fast við, og því fær enginn að
vita, á hvaða rökum Zahle byggði
niðurstöður sínar.
Hertogaynjan Barbara af Meckl-
enburg, sem var dæmd einkacrf-
xhgi Románoff-rnilljónanna árið
1933, fullyrðir, að frú Andersson
sé ekki Anastasía, heldur fátæk
stúlka, pólsk að uppruna. Á hún
að heita Franziska, en stúlka með
því nafni hvarf í Berlín sama ár,
og frú Andersson hóf baráttu
sína.
Sjálfar Romanoff-milljónirnar
eru enn þá í Englandsbanka á
reikningi þeim, sem Nikulás zar
lagði þær inn á nokkru fyrir morð
SMÁSÍLD
Framhald at 16. siðu.
sem þeir eru á sömu svæðum í mis
munandi hlutföllum frá ári til árs.
Þrátt fyrir þetta virðast stofnanir
greinast furðu vel í sundur þegar
líður að hrygningartímanum, þann
ig að hvorki hrygnir norsk síld
hér að jafnaði að neinu ráði né
íslenzk síld við Noreg.
Því miður reyndist ekki unnt
að ákvarða stærð íslenzku síldar-
stofnanna með eins miklu öryggi
og hins norska stofns, en niður-
stöður síldarmerkinga og stofn-
rannsókna sýna þó, að magn ís-
lenzkrar vorgotssíldar á Norður-
og Austurlandsmiðum hefur á und-
anförnum árum (1956—1962) ver
ið 1,4—3,2 millj. smálesta. Þá hafa
endurheimtur síldarmerkja enn
fremur sýnt, að síldarmagnið á
haust- og vetrarsíldarmiðum sunn-
an- og suðvestanlands er miklu
minna en fyrir norðan og aust-
an á sumrin.
Fundurinn fjallari ýtarlega um
þau gögn, sem lögð voru fram um
hinar miklu smásíldarveiðar Norð
manna og áhrif þeirra á stærð
stofnsins. Sovézku fulltrúamir
töldu, að enda þótt meginorsök
þess, hve norska síldarstofninum
hrakaði á tímabilinu 1957—1962
muni vera af völdum náttúrunnar,
þá séu smásíldarveiðar Norðmanna
ein mikilvæg ástæða fyrir hnignun
stofnsiris á árunum 1956—1962.
Niðurstöður fundarins voru
þær að enn liggi ekki fyrir nægi-
leg vísindaleg gögn, svo að unnt
sé að ákvarða, hve mikið smásíld-
arveiðar dragi úr veiði stórsíldai--
innar, einkum vegna þess, að enn
er ekki vitað með neinni vissu,
hve stór hluti norska síldarstofns
ins elst upp utan þeirra svæða,
sem Norðmenn stunda veiðarnar
á. Var pað einróma álit fundar-
manna, að auka beri smásíldar-
rannsóknir að miklum mun frá
því sem nú er, svo að unnt verði
hið fyrsta að fá örugga vitneskju
um þetta mikilvæga atriði.
Útboð
Vegna byggingar Borgarsjúkrahússins í Fossvogi,
er óskað eftir tilboðum í smíði og uppsetningu á
eftirfarandi:
1. Innihurðum.
2. Fataskápum í sjúkrastofur.
Útboðsgagna skal vitja í skrifstofu vora, Vonar-
stræti 8, gegn 2000 króna skilatryggingu.
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar.
Ráðskona óskast
til að taka að sér heimili um óákveðinn tima.
3 börn að hugsa um.
Tilboð óskast sent afgr. Tímans merkt:
„Þrjú börn“
T í M I N N, laugardagur 11. apríl 1964.
15