Alþýðublaðið - 26.10.1952, Blaðsíða 4

ÁB-AIþýðublaðið
r
26. okt. 1952.
Á morgun; mánue>ág - .
haldið og almannafryggingarnar
ÞAÐ HEFUR FARIÐ eitt-
hvað fyrir brjóstið á Gísla
Jónssyni Barðstrendinga-
þingmanni, að hann skyldi,
að gefnu tilefni, vera minnt-
ur á það hér í blaðinu fyrir
nokkru, að það væri Alþýðu
flokkurinn, en ekki Sjálfstæð
isflokkurinn, sem háð hefði
baráttuna fyrir því stóraukna
félagslega öryggi hér á landi,
sem alþýðutryggingarnar, og
síðar almannatryggingarnar,
hafa skapað. Eti því þótti
rétt að rifja þetta upp hér í
blaðinu, að Gísli hafði þá ný-
lega skrifað afmæiisgrein í
Morgunblaðið um hundrað
ára gamla konu véstur á
Barðaströnd og sagt írá_ við ■
tali, sem hann átti fyrir hálfu
öðru ári við hana, er hann
hefði gert henni grein fyrir
því aukna öryggi, sem al-
menningur hér á landi ætti
nú við að búa, ekki hvað sízt
vegna almannatrvgginganna.
En ekkert minntist hann á
það við gömlu konuna, að því
er séð verður, hvaða baráttu
það hefði kostað, meðal ann-
ars við Sjálfstæðisflokkinn,
að koma á þessum trygging-
um; neí, öðru nær: Af orð-
um hans mun hún varla hafa
fengið annað ráðið, en að í
raun og veru hefði það verið
Sjálfstæðisflokkurinn, sem
þessari miklu umbótálöggjöf
hefði áorkað; og má vel vera,
að sá hafi líka verið tilgang-
urinn með orðum hans.
Nú hefur Gísli Jónsson
svarað athugfsemdum Al-
þýðublaðsins við þessa af-
mælisgrein hans nokkrum
orðum í Morgunblaðinu og
rekur þar stuttlega þá af-
stöðu, sem Sjálfstæ'öisflokkur
inn hefur haft til almanna-
trygginganna síðan 1942. En
hvers vegna ekki síðan 1935,
er úrslitabaráttan stóð á ai-
þingi um alþýðutryggingarn-
ar? Verið getur, að Gísla finn
ist það ekki skipta miklu,
hvað gerzt hefur í trygginga
málunum áður en hann sjálf-
ur tók sæti á alþingi, og að
það sé þess vegna, sem hann
miðar allt við árið 1942, eins
og Hermann Jónasson er
sagður miða allt við árin
1934 og 1942, þ. e. árið, sem
hann varð forsætisráðherra,
og hitt, er hann tapaði for-
sætisráðherratign. En þá
verður að fræða Gísla um þá
staðreynd, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafði fyrir 1942
haft sig töluvert í írammi í
tryggingamálunum og sýnt
þeim harla lítinn skilning
Töluðu for\úgismenn hans á
alþingi til dæmis ákveðið
gegn löggjöfinni um alþýðu-
tryggingar 1935; og myndi
þess hafa orðið langt að bíð?
að hún hefði náð fram að
ganga, ef Alþýðuflokkurinr
hefði þá átt það undir Sjálf-
stæðisflokknum, hvort hún
næði samþykki alþingis.
En hvað er það þá, sem
Gísli Jónsson telur Sjálf-
stæðisflokkinn hafa af að
státa í sambandi við trygg-
ingalöggjöfina síðan 1942?
Jú, það er víst þetta: að
hann greiddi á alþingi 1945
atkvæði með lögunum um al-
mannatryggihgar. En hins
getur Gísli ekki, hvernig á
þeirri breyttu afstöðu Sjálf-
stæðisflokksins til írygginga-
löggjafarinnar stóð; og því
skal hann nú einnig minntur
á það. Alþýðuflokkurinn
.gerði það nefnilega að ófrá-
víkjanlegu skilyrði fyrir þátt
töku í þáverandi stjórn með
Sjálfstæðisflokknum, að al:
mannatryggingarnar, sem þá
voru, að frumkvæði Alþýðu-
flokksins, í undirbúningi,
næðu fram að ganga: og veit
enginn, hvar þessu þjóðþrifa
máli væri komið í dag, ef Al-
þýðuflokkurinn hefði ekki
neytt aðstöðu sinnar við
samninga um stjórnarmynd-
un 1944 til þess að knýja það
fram á þennan há-tt.
Nú skal Þ’að að vísu fúslega
viðurkennt, að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur aldrei síðan
þorað að sýna tryggingalög-
gjöfinni þann fjandskap,
sem hann sýndi alþýðutrygg-
ingunum í upphafi Þvert á
móti virðist hann nú
gjarnan vilja breiða blæju
þagnarinnar yfir þá skömm
sína og jafnvel láta í það
skína, að þessi vinsæla lög-
gjöf sé að verulegu leyti hon
um að Þakka. Sver hann sig
um það eins og annað í ætt
við íhaldsflokka um allan
heim, sem gjarnan reyna
eftir dúk og disk að
eigna sér vinsælar um-
bætur, eftir að hafa árum
saman barizt af ofstæki í-
haldsseminnar og þröngsýn-
innar gegn framgangi þeirra.
FiMHTll
E MIL JONSSON
nn veif ég vei fi
forusfu fallinn.
Ifundur
Sölusambands íslenzkra fiskframleiðenda verður
haldinn í Reykjavik mánudaginn 10. nóv n.k.
Bagskrá samkvæmt félagslögum.
Lagabreytingar.
Stjórn Söíiisambands ísl. Fiskframlciðenda.
TJARNARCAFÉ
Gömlu dansarni
í kvöld kl. 9.
Hljómsveit Kristjáns Kristjánssonar leikur.
Aðgöngumiðar seldir eftir kl. 8.
TJARNARCAFÉ.
ÉG KYNNTIST EMIL JÓNS
SYNI lítið á námsbraut hans.
Ég vissi þó vel, eins og margir
aðrir, að yngstur manna tók
, hann stúdentspróf, og mun
halda því meti enii. Nárnsfer-
ill hans allur var glæsilegur.
, Og að loknu verkfræðiprófi og
eftir nokkur verkfrseðistörf í
Danmörku, sneri hann aftur
heim til fæð'ingarbæjar síns,
Hafnarfjarðar, og heíur dvalið
þar síðan, við vaxandi álit og
hlaðinn mörgum og mikilvæg-
um trúnaðarstörfum.
j Eftir að Emil var kominn
heim, bar fundum okkar fljótt
i saman; en síðan höfum við átt
náin kynni og mikið samstarf.
Og nú er hann fimmtugur á
morgun. Það er ekki hár ald-
ur nú á tímum. En farin braut
Emils er vörðuð mörgum og
merkilegum störfum, og ágæt
um unnum afrekum. Og það
mun engan undra, sani til
þekkir.
Emil Jónsson er óvenjulega
vel gerður maður, gáfaður í
bezta lagi, rökvís, skýr og
skilningsgóður' og drengur
hinn bezti. Ég hef iiynnzt
mörgum ágætum mönnium í
Alþýðuflokknum, ég vil segja
afburðamönnum. En með fá-
um hefur mér þótt betra að
starfa. Hann er mjög samvinnu
þýður, en lætur þó hvergi hlut
sinn. Hann er enginn veifi-
skati, heldur tryggur og örugg
ur, manna fljótastur að átta
sig á mönnum og málefnum
og heldur vel og drengilega á
skoðunum sínum, með festu en
lipurð.
Þannig eru kynni mín af
Emil Jónssyni, eftir aldarf iórð
ungs náið og mjög ánægjulegt
samstarf. Og þannig mun
reynsla flestra vera, sem hafa
átt þess kost að kynnast hon-
um svo nokkru nerpi, og nær
það jafnt til flokkssystkina
hans og manna úr öðrum stjórn
málaflokkum.
Ef ég ætti að benda sérstak-
lega á þrjá þætti í störfum Em-
iío 'Jónssonar, sem einkenna
mjög hæfni hans og ágæti, þá
myndi ég þar til telja: forustu
störf hans í Hafnarfirði, sátta-
störf hans í vinnudeilum og
ráðherrastörf hans. Hann hef-
ur sýnt það, svo ekki verður
um villzt, að í Hafnarfirði hef-
ur hann leyst af hcndum for-
ustuhlutverk, bæði í bæjar-
málum og sem fulltrúi kaup-
staðarins á alþingi. Og þ,-ð er
mál allra, sem til þekkja, að
bar sem Emil hafi haft skipti
af málum, í vandssömum og
viðkvæmum vinnudeilum, hafi
fáum betur tekizt og fáir
meiru áorkað. Og þegar hann
gegndi ráðherrastörfum, sam-
fleytt í rúm 5 ár, og hafði þar
með höndum fyrirsvar stórra
stjórnardeilda, oft á örðugum
tímum, hygg ég það vera álit
þeirra. er bezt til þekkíu og
nánust kynni höfðu af störf-
urn hans, að fáir hefðu verið
líklegrí tjl þess að leysa þau
betur af hendi, með meiri rögg
semi, öruggari stjórn og þekk-
ingu, meiri sanngirni og góð-
vilia, en hann sýndi 1 þessum
mikilsverðu störfum sínum.
Þegar við þetta bætist, að
Emil Jónsson er ágætis ræðu-
skvr og rökviss, óádeil-
inn að fyrra bragði, en harður
í sókn og öruggur í vörn, þá
má það verða mönnum Ijósí,
(Frh. á 7. síðu.)
Á MORGUN á Emil Jóns-
son, einn af forvígismcfmum
Aíþýðuflokksins og kunnustu
stjórnmálamönnum landsins,-
fimmtíu ára afmæli. .
Hann er borinn og barnfædd
ur Hafnfirðingur. sonur hjón
anna Sigurborgar Sigurðardótt
ur frá Hróarsholti í Villinga-
holtshreppi og Jóns Jónssoriar
múrarameistara frá Núpstúni
í Hrunamannahreppi. Þau voru
bæði komin af traustum. og
dugandi bændaættum í Ár-
nessýslu. Til , Hafnarfjarðar
fluttu þau laust fyrir aldamót-
in, en eru látin fyrir nokkrúm
árum síðan. Bæði voru þau
orðlögð fyrir sérstaka atorku
og dugnað, og eru öllum eldrí
Hafnfirðingum að góðu einu
kunn.
•ag
Emil var ungur settur til
mennta, og á hann óvenjulega
glæsilegan námsferil. Hann
lauk gagnfræðaprófi frá Flehs-
borgarskólanum 14 ára gamail
og stúdentsprófi frá Mennta-
skólanum í Reykjavík vorið
lvJ9, þá 16 ára, og er mér
tjáð, að hann hafi yngstur lok
ið stúdentsprófi frá . þeim
skóla. Hóf hann að stúdents-
prófi loknu verkfræðinám yið
Polyteknisk Læreanstalt í
KaupmannahÖfn óg lauk prófi
frá þeim skóla 1925. Aö námi
loknu stundaði hann um skeið
verkfræðistorf í Odense í Ban
mörku, en 1926 er hann ráð-
inn bæjarverkfræðingur - í
Hafnarfirði, og hefst þá um-
svifamikill og giftusamur
starfsferill hjá Emil Jónssyni.
Það fór ekki hjá því, að mað
ur með slíka hæfileika og
menntun yrði til forustu kvadd
ur, endá hefur hann verið
einn af aðalforustumönnum A1
þýðuflokksins á þíýðj a tug ára
og Iandskunnur stjórnmála-
maður. Vegna hans skörpu
greindar og starfshæfni hafa
hlaðizt á hann fjölþætt og
vandasöm störf, og má með
sanni segja, að hann hefur í
engu hlíft sér við úrlausn
fjölmargra málefna, er horft
hafa til hagsældar og menn-
ingarauka fyrir allan almenn-
ing. í stuttri blaðagrein er
ekki hægt að rekja þá sögu ít-
arlega, ef gera á verðug skil,
en víða hefur hans notið, að
mörgu hefur hann lagt gjörva
hönd. i í
í 22 ár hefur Emil Jónsson
verið athafnasamur og áhrifa-
mikill forustumaður í málefn
um Hafnfirðinga. 1930 var
hann ráðinn bæjarstjóri í
•Hafnarfirði, og sama ár kos-
inn í bæjarstjórn. Bæjarstjóra
starfinu gegndi hann til vors-
ins 1937, er honum var veitt
vitamálastjóraembættið, en í
bæjarstjórn á hann sæti enn.
Það var erfitt á kreppuárun-
um upp úr 1930 að ráða fram
úr bæjaiimálum Hafnarfjarð-
ar, eins og annara bæjarfélaga,
þar sem afkoman byggist á
sjávarutvegi eingöngu. Ofan
á ýmsa aðsteðjandi erfioleika
varð Hafnarfjörður fyrir því
áfalli laust fyrir 1930, að
stærsti vinnuveitandinn, Helly
er Bros, hvarf úr bænum með
sinn mikla atvinnurekstur; eft-
ir sat vinnulaus verkalýður.
Þessum vandræðum mættu fpr
ustumenn Alþýðuflokksins í
Hafnarfirði með því að stoíi.a
Bæjarútgerð Hafnarfjarðar.
Framhald á 7. síðu.
4B 4