Alþýðublaðið - 11.12.1952, Side 4

AB-AIþýðublaðið
Það er hægf
11. des. 1952
■ “fííFí .
» P X
MORGUNBLAÐIÐ, sem
síðan verkfallið hófst hefuí
gengið lengst íhaldsblaðanm
í því að rægja það með dag-
legum, vísvitandi ósannind-
Bm, svo sem þeim, að það sé
pólitískt, hindri landhelgis-
gæzluna, hóti að taka raf-
magnið af Reykjavík og
standi í vegi fyrir því, að
ungbörn, sjúklingar og gam.
almenni geti fengið mjólk,
þykist engu að síður í gær
vera'"'fullt af góðum vilja til
þess, að verkfaUið og kjara-
deilan sé leyst með skatta- og
tollalækkunum, eins og
verkalýðsfélögin telja lang-
æskilegast og krefjast fyrst
og fremst. En svo þýkist það
bara sjá, að þetta sé ekki
hægt frekar en annað, sem
um er rætt.
„Um þessa kröxu er það að
segja“ — þannig skrifar
Morgunblaðið í aðalritstjórn
argrein sinni í gær — „að
mjög æskilegt væri, að unnt
væri að verða við henni.
Skattar og aðrar opinberar
álögur eru orðnar allt of há-
ar í þessú landi . . . En vand-
inn er aðeins sá, að finna,
hvar eigi að spara. hver ,af
útgjöldum ríkisins eigi að
skera niður; Meginhlutinn af
útgjöldum ríkisins eru ýmist
lögbundin eða ganga til nauð
synlegra framkvæmda“. Við
þessar bollaleggingar bætir
Morgunblaðið svo því, að í
eldhúsumræðunum á alþingi
hafi stjórnarandstæðingar
ekki heldur fært nein skyn-
samleg rök fyrir því, að unnt
væri í einu vetfangi, að stór
lækka útgjöld ríkissjóðs.
Uetta er ósatt. Þó að Morg
unblaðið þykist ekki sjá neina
neina leið til þess að spara
svo á fjárlögum, að unnt væri
væri að lækka skatta og tolla
og leysa með því verkfallið
og kjaradeiluna, sýndi Hanni
bal Valdimarsson, hilltrúi A1
þýðuflokksins í fjárveitinga.
nefnd, fram á það í eldhús-
umræðunum, að vandalaust
væri, ef ekki vantaði viljann,
að spara á fjárlögunum 60—
70 milljónir til skatta- og
tollalækkana, svo og til ann
arra löggjafaraðgerða til
lausnar vinnudeilunni. Nefndi
hann í því sambandi, að ekki
aðeins væri tekjuáætlun fiár
laganna 20 milljónum of lág,
heldur.mættu og margir. ut-
gáldaliðir þeirra- alveg missa
sig, eins og 10 milljónir til
risnu, bífreiðakostnaðar cg
aukavinnu hjá ríkinu og
stofnunum þess og milljóna-
eða .iafnvel tugmilljónaút-
giöld önnur, sem ekki gætu
talizt nein lífsnauðsyn fyrir
fátækt bjóðfélag, og allra
. sízt eins og nú stendur á.
Það væri vissulega hægt að
- gera margt til lausnar vinnu
deilunni með 60—70 milljóna
spamaði á fiárlöaunum. Að
minnsta kosti æt^i bá að mega
létta nokkuð þær drápsklyfj.
ar skatta og tolla. sem allur
almenninaur og ekki hvað sízt
verkalvðurinn stvnur undir.
Væri bað til dæmis ekki vor>-
um fvrr, að ríkisstjórnin
lækkaði bá eitthvað söluskátt
inn. sem hún lofaði við valda
töku sfoa að afnema með
öúu. Það eru einmitt slíkar
ráð=t.afanir til iækkunar á
sköttum. tollum og verðlagi
í'lfsnauðsvnia, sem nu þarf
að gera til bess að leysa vand
ann. Og hvorki Morgunblað-
ið né ráðherrar ríkisstiórn-
arinnar geta talið neinum
trú um bað. að ekki sé hæat
að aera bær, ef vit og vilji
er fvrir hendi.
Lækkun d.ýrtíðarinnar —
bað er laus.nin. En sú lausn
er á valdi ríkisstjórnarinnar
einnar. Og á henni stendur!
jomsson miöi
Frásagnir, sem Elinborg
Lárúsdótíir Iieínr safn-
Ef|;r Eisenhower var hýr á svipinn er hann ók
með Dewey í bíl urn göturnar í New York
eitt kvöldið skömmu eftir hinn mikla kosningasigur yfir Stev
enson. Embættisáhyggjurnar voru þá ekki byrjaoar, enda tek-
ur hann ekki við forsetadómi fyrr en 20. janúar. En hvíldm
varð skammvinn fyrir hann éftir kosningabardagann. Hann ag einhver merkasti miðillirm,
að og séð am útgáíu á.
FYRIK SKÖMMU kom «t;
ný bók um Hafstein Björnsson
rrdðil, sein ber sama heiti og
fyrri bókin, sem út kom fyrir
fimm árum bg er fjrir löngtt
uppseld. Ekketi, sem skráð er
í þessa bók,- heftír komið-út. áð-
ur, nema það,.sem. íekxð erhpp
úr .,Morgni“.
í .þessari ’.bók eru. frásögur
merkra manna úr öllurn stétt-
um þjóðfélagsins um dulræn
fyrirbæri, sem gerzt hafa í
sambandi við miðilsstarfsemi
Hafsteins Björnssonar. En Haf
steinn er miðill hjá Sálarrann-
sóknafélagi íslands — og óef-‘
hefur undanfarið verið að velja sér ráðherra og samstarfsmenn.
Og nú er hann á heimleið á Kyrrahafi ur Kóreuförinni, sem
hann hafði lofað í hita kosninganna, hvað sem nú' út af henni
kann að koma.
Bœkiir og höfundar:
H It S
Hér með auglýsist eftir kirkjuorgelleikara fyrir Há-
teigssókn í Reykjavík.
Umsóknir sendist formanni safnaðarnefndar, Þor-
birni Jóhannessyni, Flókagötu 59 fyrir 16. þ. m.
Safnaðarnefndin.
AB — AlþýSublíiSið. Útgefandi: AlþýSuflokkurinn. Ritstjóri: Stefán Pjeturssoa.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Auglýsingastjóri: Emma Möller. — Ritstjóm-
arsímar: 4901 og 4902. — Auglýsmgasimi: 4906. — AfgreiSslusími: 4900. — AlþýSu-
prentsmiSjan, Hverfisgötu 8—10. ÁskriftarverS 15 kr. á mánuSl; 1 kr. 1 lausasölu.
AB 4
Guomunöur G. Ragalín:
„S.JÖ VORU SÓLIR Á
I,OFTI“. Rókfeílsútgáfan, —
Reykjavík 1952. Pi-entað í
Aíþýðuprentsniiðjunni li.f.
„SÉÐ, heyrt og lifað“ er
undirtitill þessarar bókar, sem
er annað bindi sjálfsævisögu
höfundar, en fyrsta bindið ber
einnig (þennan undirtitii. f
fljótu bragði kann það að yirð-
ast dálítið einkennilegt, þótt
ekki skipti það i sjálfu sér
miklu máli, að hafa hið sameig-
inlega heiti heildarverksins
sem undirtitil hvers einstaks
bindis. Við lestur cg nánari at-
hugun kemur þó í Ijós, að það
er með ráðum gert. Endá þótt
þessi tvö fyrstu bindi sjálfsævi
sögunnar séu í nánum tengsl-
um hvað frásögn og atburðarás
snertir, eru þau samt svo sjálf-
stæð verk, hvort fyrir sig, að
lesandinn getur uotið annars
þeirra, að minnsta kosti að
vissu marki, án þess að kynna
sér hitt. Annað mál er það, að
þeir munu fáir verða, sem lesa
svo annað bindið, að þeir verði
í rónni fyrr en þeir hafa lesið
bæði, — og bíða í eftirvænt-
ingu þeirra, sem enn eru ókom-
in.
í bindi þessu rekur höfundur
endurminningar sínar frá árun-
um um ferminguna. Þar segir
frá fyrstu dvalarárum höfund-
ar og fjölskyldu hans að Hauka
dal, smalamennsku, fermingu,
veiðiferðum, námsdvöl að
Núpi, kvennamálum og skútu-
sjómennsku, svo að nokkuð sé
nefnt. Áður hefur Guðmundur
getið sér .mikinn crðstfr fyrir
að rita ævisögur annarra, og er
því ekki að undra, þótt mörg-
um leiki forvitni á að vita,
hvernig honum tekst með sína
eigin ævisögu. Að svo miklu
leyti, sem þessi tvö fyrstu bindi
hennar svara þeirri spurningu,
er óhætt að fullyrða, að aldrei
hafi honum jafn vel fskizt í
þeirri bókmenntagrein, og er
þa mikið sagt.
Það er ekki langt tímabil
æviskeiðsins, sem höfundur
tekur til meðferðar á þessum
232 blaðsíðum bókarinnar, „Sjö
voru sólir á lofti“. En höfundur
segir þá sögu svo vel, .að
engum mun finnast þar neinu
ofaukið. Frásagnargleði höfund
arins hrífur huga iesandans ag
sem nú er uppi hér á landi.
Bókin er í fjórum köflum:
Skyggnilýsingar. — Frá. fund-
um. —Reimleikar. — Lækn-
ingar.
Þá er greinargerð þeirra,
sem aðstoða. við fúndina, og
að sfðustu kafli, sem heitir:
„Hvernig bókin ’-'arð til“. Sá
kafli er skrifaður af Elinborgu
Lárusdóttur rithöfundi, sem
safnað hefur í bókina og unnið
að henni. Bókin er 256 blaðsíð
ur, prentuð í Alþýðuprent-
smiðjunni. Allur frágangur
bókarínnar er hinn prýðileg-
asti.
Engmn hefur be$iS m
bréfaskspti vlð féík t
iretfands.
Guðm. Gíslason Hagalín.
heldur honum í föstu taki frá
fyrstu blaðsíðu ti'l hinnar síð-
ustu. Talsvert er írásagnarstíll-
inn á þessari bók ólíkur því,
sem er á öðrum bókum hans. Ef
tiT viU ekki eins mergjaður,
ekki seiilst eins eftir fótiðum
orðum eða sérkennilegum orða-
samiböndum, heldar svo eðli-
lega látlaus og frjáls, heiður og
tær, að helzt.minnir á kátan og
syngjandi fjallalæk í sólskini á
vordegi. Höfundur segir sögu
bernsku sinnar frá sjónarmiði
bernskumannsins og með heið-
rikju æskunnar í augum; af-
staða hans til manna, atburða
og málefna mótast af bjartsýni,
hreinskilni og trúuaðartrausti,
sem óspilltum bernskumanni
er eiginleg; með ráðnum huga
meinar höfundurinn hinum lífs
reynda og baráttúherta manni
að hafa vísvitandi áhrif á frá-
sögnina, og um leið Iætur
hann, einnig af ráðnum huga,
öll áunnin frásagnarsérkenni,
allar listrænar stílorellur, lönd
og leið. Fyrir bragðið verður
frásögnin heillandi, sónn og ein
læg, og frásagnarstíllinn heiður
og tær í samræmi við hana.
SMkt er aðeins á færi hins
leikna og snialla iistamanns,
sem veif til hliítar hvað hann
ætlar ’ sér,- veit hver þau list-
rænu tök eru, sem viðfangs-
efnið krefst, og að honum tekst
Eramhald a 7. síðu.
ALLS eru nú komnir sexííu
þátttakendur í bréfaskiptin,
sern. apglýst voru í blaðinu um
daginn. Flestir óska eftir aS
komast í bréfaskipti við jafn-
aldra sína og jafnöldrur á
Norðurlöndum, einkum í Dan-
mörku og Svíb.ióð, en nokkrir
kjósa heldur að skrifa á ensku
og komast 'í bréfaskipti við
unglinga í Kanada, Bandaríkj-
unum, Suðurhafseyjum og víðs
vegar um he’m. Einkennilegt
er það, að enginn óskar eftir
bréfaskiptum við unglinga á
Bretlandi, en einn kýs hins
vegar að komast í samband við
úngiing á írlandi.
Vegna þels,’ að nú er nokkuð
um.liðið, síðan sagt' var'.frá fýr
irkomulagi þessara bréia-
skipta hér í blaðinu, skal
þetta tekið fram: Danski sendi
herrann hér,- frú Bodil Bcg-
trub, befur gensizt fyrir því að
koma á þþéfasMptum á milli
íslenzkra oe danskra unglinga.
Fyr'ir atbema hennar hefur
danskur menntamaður tekið
,að sér. að ahnast milligöngu
um framkvæmdir, en hann eir
kunnur fvrir hað í Danmörku,
að koma á slíkum bréfasam-
feöndum miúi danskra ung-
linga og unúiinsa um víða vér,-
öld. Þeir uncrlingar: íslénzkir,
sem vilia taka bátt í þessú,
þurfa ekki annars við en senda
Alþýðublaðinu .nafn sitt og
heimilisfauc ov merkja nm-
. slagið með orðinu „Bréía-
skipti“, o« annast blaðið þá
aðra fyrircfeiðdu áð kostnað-
arlausu. Mnuu þátttakéndum
síðan berart hriú bréf, — eitt
frá dönskum unglingi og tvö
frá unglinEfum einhvers staðar
l í veröldinni, og geta þeir þá
annast sjálfir framhaldíð.