Alþýðublaðið - 16.12.1952, Qupperneq 5

milljónarvirði í fasteignum,
hann á nú 10 milljóna virði.
Hafi hann skuldað út á það,
þá hafa skuldirnar minnkað
utn 9/10 hluía. Þær 500
millj. króna, sern talið er að
menn eigi nú inni í bönk-
um og- sparisjóðum. eru nú
ekki meira virði heldur en
sem svarar 50 millj. fyrir
s'ríð. Gróði þeirra, sem hafa
grætt á gengislækkuninni
»g vaxandi verðbólgu, var
tekinn /áf þeim, sem áttu
sparifé og lögðu bönkunum
það til sem starfsfé, og þeim,
'«m ekki höfðu annað en
launatekjur til að lifa á. Því
er nú komið svo, að Reykja
vík er orðin rík af milljóna
mseringum. 20 einstak-
lingar og 20 félög, hin rík-
ustu í Revkjavík. áttu mn
s. I. áramót milli 500 og 600
milljónir króna.
VONSVIKIN ÞJÓÐ:
í blaðinu Vísi stóð, þann 26.
nóv. s. I:
.,Á miklu veltur. að almenn
íngur sreti borið fullt travst til
löggiafaibings og ríkisstiórn-
ar, en á því hefur verið nnkkur
misbrestur um langt skeið“.
Hér er vissule.va hófsamlega
til orða tekið. Það er ekki sagt,
að bað sé nauðsvnlegt að þ.ióð
in beri traust til ríkisstiórnar
Og albingis, beMur aðeins talið
mikils vert að almenningur geti
það. geti borið traivt til stiórn
arinnar. En að dómi þessa
Ibezta stuðningsblaðs hæstv.
ríkisstiórnar gengur jafnvel
þessi fróma ósk lengra en svo,
að nokkrar likur séu til að
liægt sé að verða við henni.
Það hefur verið á bví „nokkur
misbrestur um langt skeið“,
segir blaðið, að almenningur
geíi borið /raiist til hæstv. rík
Isstiórnar og meiri hluta al-
þingis, sem hana styður.
En hvernig stendur á þess.
tim ósköDum, að stuðningsblað
ríkisstiórnarinnár skuli kom-
ast að þessari niðurstöðu?
Þetta er vissulega réttmæli.
Þeir útvegsmenn og siómenn,
sem trúðu bví, að þessi ríkis.
stiórn mundi með gengislækk
un. bátagialdevri og skulda-
skilum trvgoia atvinnu heirra
og afkomu, hafa alhr orðið fvr
ir sárum vonbriVðum. Þeir
bændur. sem vonuðu að gengis
lópkkunaraðgprriir ríkisstióm-
arinnar mundu trvggia beim
öruagan monkað fvrir afurð-
fr beirra. ekki aðeins hér inn.
anlands hptrtur einnig eríendis,
eru nú sárlega vonwiknir. Þeir
iðnaðarmen-n og ’ðiurekendur,
sem vomiíVn nð gencrislækkun-
ín 'mnnd.i bætq aðcföíiu íríenzks
iðnoðar og iðill. b.ifq orðið að
segia uno verkafóiWinu, láta
mikínn OCT dvran vélpkost Og
húss ónotaðan eða hólfnotað-
an. Oct beir verkamenn. sem
trúðn twí að cíongirímVkunin
mundi veita brím aukna at-
vinnu án skerðingar á kavm.
mimtti iaunanna. bafa fenffið
Jprvkknn launp no atórWlt at-
VÍnnn''ov=i i ofanálag. Og beir,
gprrj -f?Cr» lAfrvnííiviv, þ*’lr*'gc:t‘ÍÓ'r‘'n
arirrnar mn 1 n OS"
Koíf cVnl'ii Iffp á fÍPi*.
]p cfo-fmi 7 no1 „QÍá, VTTr>^
til þeirra upplýsinga, sem ég
gaf hér áðan.
Þess vegna er misbrestur á
því, að almenningur geti, jafn-
vel þótt hann feginn vildi, bor-
ið traust til hæstvirtrar ríkis-
stjórnar, Þeir, sem trúðu eða
vonuðu, að kjör og hagur al~
mennings mundi verða betri
eða öruggari en þegar ríkis-
stjórnin tók við, eða a. m. k
ekki verri en þá var, hafa vev-
ið sárlega sviknir. Hins vega'*
hefur hæstvirt ríkisstjórn gerr
að fullum sannindum óg aijg-
Ijósum staðreyndum allar spár
mínar og okkar Alþýðuflokks-
manna um hinar háskalegu af-
leiðingar gengislækkunarinnar
og stefnu ríkisstjórnarinnar í
fjárhags, viðskÍDta og atvinnu-
málum, því miður.
MÍSÍÍEPPNUÐ GENGÍS-
LÆKKUN.
Hæstvirt ríkisstjórn lýsti því
vfir. þegar hún tók við völd-
um, að hún teldi það-sití höf-
uð hlutverk, að bjarga útflutn-
ingsatvinnuvegunum frá stöðv-
un og hruni, að koma rekstri
þeirra á heiibrigðan grundvöll,
létta skattana, afstýra atvinnu-
leysi og tryggja örugga at-
vinnu. Þessu marki átti að ná
með gengislækkuninni. Eg
leyfði mér þá að leiða rök að
hækkaði þetta. Hækkun á kaup- ;
gjaldi verkafólksins átti svo að
koma þremur mánuðum síðar, '
eftir á, þá átti það að fá þá '
uppbót, sem yísitala næsta mán- j
aðar á undan sagði til um. ^
Eftir tvö og hálft ár er svo
komið, að frarnfærsluvísital- i
an í nóv. er orðin 163 stig. ■
Hækkunin er næstum því
sexfalt meiri heldur en sér- '
fræðingar og ráðunautar '
stjórnarinnar sögðu fyrir
um. A sama tíma hefur kaup-
Prmrn
gjaldsvísitalan þó aðeins i
hækkað um 50 stig.
Framfærsluvísitalan segir. að !
sjálfsögðu ekki nema hálfan j
sannleikann. Og hún segir i
raun og veru ekkí neitt til um
það, hvað frarnleiðslukostnaður
útflutningsvaranna hefur auk-
izt.
En það er augljóst mál, að
sú hækkuri, sem gengislækk-
unin kann.að hafa haft í för
með sér á vöruverði útflutn-
ings, hún er meira en étin
upp af þeirri verðhækkun,
sem ríkisstjórnin hefur skap
að í landinu. Ella hefði ekki
þurí't að bæta báíagjaldeyr-
inum við.
1949 OG 1952.
Ráðherrarnir hæstvirtir, ÓI-
og Steingrímur
afur Thors
því, að gengislækkun út af fyr- steinþórsson, hafa með mörgum
Seljum næstu daga prjónavörur á svo lækkuðu
verði, að slíkt hefur ekki þekkzt áður. Svo sem:
Barnahosur ........................... 5,00
Barnavettlingar ..................... 4,00
Barnasokkar ........................ 9 00
Barnasportsokkar...................... 5.00
Húfa og trefill ...................... 7,00
Karlmannasokkar ...................... 7,00
Karlmannavesti frá .................. 35,00
Karlmannapeysur frá.................. 55,00
Drengjavesti frá .................... 25,00
Brengjapeysur frá ................... 22,50
Gammosíubuxur frá ................... 25,00
Barnaútiföt á ...................... 125,00
Golftreyjur ......................... 49,50
Smábarnaíöt ........................ 28,00
Sjómannapeysur frá ................ 70,00
og margt, margt íleira.
Notið þetta einstaka tækifæri
urnar, sem margar eru mjög
og kaupið prjónvör-
hentugar til jólagjafa.
ir sig gæti engan vanda leyst
í þessu efni, en með henni vævi
gerð stórfelld röskun á efnahag
j landsbúa, eignir sparifjáreig-
e^da væru skertar og töp
þeirra gerð að gróða hinna, er
ættu fasteignir og notuðu láns-
fé. Eg sýndi fram á, að tekjur
launþega mundu verða rýrðar,
en gróði auðstéttarinnar aukinn
að sama skapi. Gengislækkun,
verðfelling peninga, er ávallt
háskasamleg og hlýtur að skapa
nokkuð ranglæti. En jafnframt
reyndi ég að sýna fram á, að
gengislækkun án fjölmargrp
annarra samtímisráðstafana til
þess að festa hið nýja gengi og
i koma í veg fyrir að stéttir eða
' einstaklingar gerðu sér hana að
gróðalind og féþúfu á kostnað
annarra, væri augljóst glæfra-
spil, sem hlyti að leiða beint
til ófarnað"" crn til nýrrar geng-
islækkunar.
Engar slíkar ráðstafanir voru
gerðar af hæstvirtri ríkisstjórn.
Hún gerði ekkert til þess að
festa hið nýja gengi. Hún sýndi
enga viðleitni til þess að hafa
hemil á dýrtíðaraukningunni
eða gróðabrallinu. Þvert á
móti. Hún ýtti undir hækkan-
irnar, gaf álagninguna frjálsa
og gróðabrallinu lausan taum.
Útlendu vörurnar hækkuðu að
sjálfsögðu. Flutningsgjöldin
hækkuðu líka, vextir, umboðs-
laun, þóknun, tollar hækkuðu,
skattarnir sömuleiðis. Innlenda
varan, kjöt, smjör og mjólk
'hækkaði einnig. Rafmagn, hita-
veitugjöld til að fylgja kola-
verðinu, útsvör o. s. frv. Allt

eVVJ
]rv>lri7-77r»iri„ Krrí ■fiínfet eWi.
Orr pf til víll
]p TrPt r-Ay* TTOr*^ p hOQf5t.''r
jnVívc 4-5/»■**•*■» vmrnríi in’rípq pft
b,r' rro micrQffi orf o-
A Ismrlcmannp
—4- ry'X m
r+át+iitv, K"'! O
<-» £ O■»-»>-»o Irnr+rio?! hoí"
voi
fvó i'm'i KqÍwj vvf lí^nv
ur minni. Vísa ég um það efni
orðum lýst því, hve hörmulegt
ástandið hafi verið, þegar
stjórn Stefáns Jóhanns fór /ríí
í árslok 1949 og núverandi
stjórn tók við. Ekki hafa ráð-
herrarnir þó sagt, að þá hafi
verið komið í strand. Þeir hafa
sagt, að það hafi litið út fyrit'
hrun og stöðvun. Þessu hruni
og stöðvun, sem fram undan
var, ætluðu þeir að afstýra,
bjarga þjóðinni frá því.
Allt þeirra skraf um hrunið,
sem fram undan væri, var spá-
saga.
AHt árið 1949 kenndi engr
ar stöðvunar hjá atvínnuveg-
unum, og nær einskis at-
vinnuleysis varð þá vart. En
til uppbótagreiðslu á útflutn-
ingsafurðir var varið um 31
millj. króna, eða sem því
svarar rösklega þriðjungnum
af því, sem f jármálaráöherra
nú gerir ráð fyrir að sölu-
skatturinn einn gefi honum
á næsta ári.
Þannig var ástandið þá.
Hvernig er þá ástandið nú, eft
ir að hæstvirt ríkisstjórn hefuy
verið að bjarga bátaútveginum,
sjávarútveginum allan þennan
tíma, eftir að búið er að gera
Ódýri ma rkaðu rinn
Templarasundi 3.
halla, 11 eru auglýstir til
nauðungarsölu. Horfir þmig-
lega með sölu saltfisks vegna
birgða, bæði LuSjr heima og
erlendis. Voveiflegt útlit með
söíu á freðfiski, 2/3 frani-
leiðslunnar óseldir hér oj í
markaðslöndunum.
Þetta er lýsingin, sem hæst-
virtur ráðherra gefur af árangr-
inum af gengislaekkuninni og
rá.ðstöfunum riíkisstjórnarinn-
ar öðrum.
En við þetía má bæta: Ó-
selt smjör og ostar hrúgast
upp í birgðaskemmum bænd-
anna. Mjólkursalan minnkar
mánuð frá mánuði. Atvinnu-
leysingjar skiptu þúsundum
á síðasta vetri. Atviimulcys-
iö er þegar byrjað aftur, þó
að hátt á annað þús. manns
hafi vinnu á Keflavíkurflug-
velli.
Svona er þá ástandíð eftir lýs
.... , . . . , mgu hæstvirtra ráðherra
gengislækkun a gengislækkun sj|]fra
Hæstvirtur sjávarútvegsmáia
ofan, leggja á bátagjaldeyri o.
s. frv. Hér þarf enga spásögn.
Staðreyndirnar tala. Ólafur
Thors lýsti þessu svo í ræðu
sinni í gærkvöldi.
Bátaútvegurinn hefur orðið
fyrir stórfelldu tapi og held-
unartogaranna er rekinn með
ónavóru
Ullarbúðinni, Laugaveg 118
ráðherra kvað svo' að orði, að
ríkisstjóril ani hefði lánazt að
afstýra stórslysum til þessa.
Hún mætti vera ánægð með
þessi afrek sín. una hag sínum
_ „, vel og ganga óhrædd til kosn-
ur við stöðvun vegna siídar- j na næst. Eg er ekki viss
leysisms. Mein híut. nyskop- um ag mat og dómur kjósenda
sé hið sama á afrekum ráðherr-
ans.
Hæstvirtur ráðherra sagði
einnig, að til þess að afstýra
gengislækkun og halda útveg
ínum gangandi, hefði þurft að
leggja yfir eitt hundrað millj.
króna á í nýjum sköítum, og
að það hefSi veriið ómögu-
legí. En hvað hefur almeini-
ingur nú fengið? Hann hefur
fengið gengislækkunina og
eitt hundrað millj. króna í
nýjum sköttum í gegnum
bátagjaídeyrisfyrirkomulag-
ið í viðbót við skattahækk-
anir þær, sem koina fram í
fjárlagafrumvarpi hjá Eý-
steini Jónssyni.
En út úr þessu hafa þó ekki
útflytjendur fengið meira en
s 54 millj. króna vegna fram-
leiðslu ársins 1951. Og hefur þó
Vegna hinna sérstöku ástæðna og erfiðleika fölks,
sem skapazt hafa út af verkfallinu, mun prjóna-
vevrksmiðja Ó.F.Ó. selja prjónavörur úr íslenzku
bandi með 15%afslætti frá verksmiðjuverði. Seld-
ar verða herra- og dömupeysur, margar gerðir,
barna- og unglingapeysur, margs konar. munstr-
aðar og einlitar. Vörurnar verða aðeins til sölu
þessa viku í
J
ekki öll sú upphæð runnið í
útvegsmannahlut, því að hrað-
frystihúsin munu hafa fengið
af því mjög verulegan skerí.
EF OG HEFÐI . . .
Svör og afsakanir hæstvirtr-
ar ríkisstjórnar einkennast af
tveinpir orðum. Það er stöðugt
endurtekið: EF og HEFÐi.
Ef verzlunarárferði hefði
vérið beíra en það var, þá
hefðí þetta nú slarkað. Ef
síldveiðin hefðí ek;ki brugð- '
iz{ þá stæðum við oltkur bara
vel. Ef ekki Iiefði komið ó-
htkku stríðið í Kóreu, þá
væri þetta allt í himnalagi.
Ef ekki hefðu komið harðindi
á Austuriandi og grasbrestur,
ja, þá hefði ástandið verio
aíít annað og beíra. Ef meira
hefði fiskazt, þá væri allt á
bezta lagi. Og svo er bætt
við: ef meira hefði selzt og'
fyrir beíra verð, þá væri allt
í fullúm gangi. Ef og hefðí,
hefði og ef, það eru svör
hæsfvirtrar ríkisstjórnar.
Yfirieitt er það nú svo, að
flestár ríkisstjórnir verða að
mæta ýmsum örðugleikum. Og'
dómur kjósenda, dómur fólks-
ins um frammistöðu þeirra fer
eftir því, hvernig þær bregðas':
við þeim, en ekki eftir því, hvað
hefði orðið, ef svona og svona
hefði verið í pottinn búið. Það
er vissulega rétt, að ekki er
hægt til lengdar að eyða meiru
fé en aflað, ekki hægt að skipta
meiru til neytenda en aflað er.
Og það er líka rétt, að sjávar-
útvegurinn hefur, þrátt fyrir
alla ,,björgunarstarfsemina“
orðið fyrir stórfelldum töpum
á síðasta ári. En hitt er jafn-
víst, að einmitt þessi töp sjáv-
arútvegsins hafa orðið að
stórfelldustu gróða og tekju-
’ind fyrir aðrar stéttir og ein-
staklinga. Fyrst af öllu heild-
salana, sem hafa fengið stór-
kostlega aukinn innflutnings-
gróða í sínar hendur. Og einnig
fyrir aðra þá viðskiptaaðila,
eins og vinnslustöðvar, hrað-
frystihús, vélaverkstæði, veio-
(Frh. á 7. síðu.)
ABS