Alþýðublaðið - 01.03.1953, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Sunnufla'gur 1. marz
Útgefandi. Alþýðuflokkurinn. Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Hanntbit VaSldimarsson. Meðritstjóri: Helgi' Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjáimarsson. Blaðamenn: Loftur Guð-
mundsson og Páíl Beck. Auglýsingastjóri: Emma Möller.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsingasími: 4906. Af-
greiðsjusimi: 4900. Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8.
Askriftarverð kr. 15,00 á mán. í lausasölu kr. 1,00
Allíaf að íapa.
Guðmundur J, Guðmundsson:
únarsiy
ÞEGAH kommúnistaflokkur
íslands fór að dæmi fhaldsins,
sœn kennir sig við sjálfstæði,
og lagði niður sitt rétta nafn,
héldu margir, að það væri
sannleiikur, að borfið hefði
verið frá stefnu alheimskom-
múnismans, og að það væri
ætlunin að sameina íslen7,ka
alþýðu um lýðræðissósíalism-
ann. Jafnvel þaulæíðir stjórn-
málamenn, eins og Héðinn
Valdimarsson, létu b’ekkjast
af yfirbreiðslunni. En það var
ekki liðinn langur tími. þegar
hann sá og skildi, að honum
hafði skjátlazt. Hann var stadd
ur í kommúnistaflokki, en ekki
í lýðræðissinnuðum jafnaðar-
mannaflokki, og réði þar engu,
sem máli skipti. Eftir það kvað
ekki mikið að þessum þrótt-
mikla manni í pólitík. Hann
dró sig í hlé og hætii brátt að
beita sér á því sviði þjóölírsins.
Fjöldi ágætra marma og
kvenna. sem fóru með Héðni
Valdimarssyni úr Alþýðu-
flokknum yfir í S.-imeiningar-
flokk alþýðu, sósíalistaflokk-
inn, varð fyrir sömu vonbrigð-
unum. Einn og einn sneri aftur
mjög fljótlega, aðrir voru leng
ur að átta sig, og sumir ánetj-
uðust kommúnismanum alger-
lega og eiga ekki afturkvæmt
úr þeim álagaham.
Það var komin á það full
revnsla, að undir merki kom-
múnismans vildi ísienzk al-
þýða ekki ganga. Brynjólfur
og Einar höfðu drum samart
heitt ölium þeim áróðursbrögð
um, sem þeir kunnu, en flokk-
urinn stækkaði ekki. Þá var
gripið til samfylkingar- og
sameiningarhræsninnar, 02
kommúnismanum afneitað í
bili, og með því tókst að sv'kja
nokkur þúsund kjósendur und
ir merki flokksins sem samein
ingarflokks alþýðu. Um líkt
leyti hóf Sjálfstæðisflokkurinn
undir fcrustu Biarna Bene-
diktssonar hjá’parstarfsemi
sína við kommúnista í verka-
lýðsfélögunum. Skilaði sú
þjónkun „Sjálfstæoisflokksins“
kommúnistum driúgan spöl á-
leiðis til aukins fvlgis. Að síð-
ustu voru það svo heimsmálin
á seinni stríðsárunum. sem
efldu kommúnismann hér á
landi eins og víða annars stað-
ar.
Þetta eru aðalatriðin í þró-
unarsögu kommúnismans hér
á landi. Þetta er skýrjngin á
því. að hér er riú óéðlileca og
hættulega stór kommúnista-
flokkur undir fölsku flaggi.
En þegar hér var komið
stöðvaðist framsókn kommún-
ista og brátt fór að halla undan
fæti fyrir þeim. Síðan hefur
hnignunin verið auðsæ, og nú
seinustu missirin eru þeir allt-
af að tapa.
Það var beim mikið áfall, er
augu Héðins onnuðust fyrir
eðli þeirra og atferli. Þar kom
h'ka, að þeirra langslyngasti á-
róðursmaður á sameiningar-
grundvellinum, Sigfús Sigur-
hjartarson, gerði sér ljóst, að
hann gæti ekki fellt sig við
hina blindu Moskvudýrkun.
Var honum þá þokað burt af
alþingi. Síðan féll hann frá á
bezta aldri, og mistu þeir þar
sinn haldbezta ter.gilið við
fólkið.
Nú fór að halla undan fæti
fyrir kommúnistum í ýmsum
verkalýðsfélögum, og þar kom,
að þeir misstu vfirráðin yfír
Alþýðusambandi íslands. Dags
brúnarkosningar fyrir nokkr-
um dögum leiddu í Ijós, að t.ap
þeirra er byrjað einnig þar. En
Dagsbrún er sá akur, sem þeir
hafa ræktað vendilegast, enda
þeim ljóst, að missi þeir Dags-
brún, er búið að vera rneð sós-
íalistaflokkinn, nema sem fá-
menna klíku Moskvukommún-
ista. Hefði þó tap þeirra í Dags
brún komið betur i ljós, ef Sig-
urður Guðnason hefði hætt,
eins og til stóð. En af því gat
ekki orðið, þar sem tveir prins
ar börðust um formannssætið í
Dagsbrún og þingsæti í Revkja
vík, ef Sígurður hætti.
Sundrungin var auðsæ, , en
með framboði Sigurðar einu
sinni enn mátti fresfa .því, að
hún yrði eins opinber, og var
svo gert. — Víðar hriktir þó í
máttarviðum kommúnista-
flokksins, því að alvarleg
sprunga er komin í þingflokk-
inn. Munu þeir Steingrímur
Aðalsteinsson og Áki Jakobs-
son tæpast verða í kjöri fyrir
Sósíalistaflokkinn oft.ar, enda
er þeim kunnugt um dvínandi
fylgi hans bæði á Akureyri og
Siglufirði. ” .
Ástæðurnar til þess að fylgið
er að hrynja af Sósíalista-
flókknum eru sjálfsagt margar.
En nú er öllum Ijóst, að flokk-
urinn er hreinræktaður komm-
únistaflokkur. Það sést dag-
Iega af Þjóðviljanum, því að
þar er frá fáu fréttnæmu að
segja, nema það gerist austur í
Rússlandi eða leppríkjum þess.
Moskvu þjónkunin og dýrkun-
in hrindir öllu hugsandi og
frel ’isunnandi fólki írá flokkn
um. Fólki er líka orðið ljóst, að
kommúnistar er.u hvc.-gl í íýð-
frjálsum löndum taldir sam-
starfshæfir í stjórnmálum. Það
fólk, sem gengur undir merki
þeirra, skilur því, að með slíku
tiltæki er það að einangra sig
í öínu eigin þjóðfélagi. Fólk
skilur t. d., að íhaldsstjórnin.
sem við höfum orðið að þola
seínustu árin, byggir algerlega
tilveru sína á stærð kommún-
istaflokksins. Hrynji hann í
næstu kosningum, eiga íhaldið
og framsókn þess engan kost
að lafa saman næsta kjörtíma-
bil. Með hruni Sósíalistaflokks
ins er stóraukning Alþýðu-
flokksins tryggð, og undir
þeim kringumstæðum yrði
framsókn til þess neydd að
leita í áttina til síns uppruna,
því að ella mundi hún raka af
sér fylgið og slanda uppi fylg-
isvana sem fámenn íhalds-
klíka.
EFTIR að vélbáturinn
,,Hslgi“ fórst við Faxasker
skrifaði ég nokkrar línur í Al-
þýðublaðið. Benti ég þar á,
hversu mikil nauðsyn væri á
því, að komið yrði upp steyptu
skýli á Faxaskeri, þar sem
hafður væri fatnaður, matur
og sáraumbúðir, ef svo tækist
til, að bátar strónduðu við
skerið og einhverjír skipbrots
menn kæmust þar upp og yrðu
að dvelja þar lengri eða
skemmri tíma vegna veðurs
eða annarra tálmana.
Hygg ég, að þelta hafi verið
fyrsta tillagan, sem birtist op-
inberlega um skýiisbyggingu
þessa, sem nú er komin í fram
kvæmd. Þurfum við því ekfd
að kvíða því í framtíðinni, að
menn látist þar úr vosbúð og
kulda, þó að þeir þurfi að
dvelja þar, ef þá ber að í ill-
viðri.
Nú er nýafstaðið annað
hörmulegt slys við Vestmanna
eyjar. Vélbáturinn Guðrún
ferst og við eigum á bak að
sjá fimm vöskum mönnum á
bezta aldri, sem allir höfðu
fyrir fjölskyldum að sjá. I sam
bandi við slvs betta vaknar enn
sú spurning, hvað gera megi
til að fyrirbyggja slík slys í
framtíðinni.
Áður en ég ræði frekar or-
sakir slyssins vil ég leyfa mér
að víta framkomu xíkisútvarps
ins í sambandi við fréttaflutn-
ing þess um slysið. Það er ekki
viðeigandi, að þulir útvarps-
ins hristi úr sér með kuldaleg-
um málrómi fréttir af slíkum
slysum og þessu 02 leiki að
lestrinum loknum létt lög. Á
betur við að lesa bær í mild-
um hluttekningarrónai (eins og
Pétur) og leika sorgarlag á und
an og eftir. Var bað föst venja
hjá útvarpinu áður fvrr, þegar
stórslys eða dauðsföll voru til-
kynnt þióðinri, og er illa farið,
að rá siður skuli niður lagður.
Ég vænti þess fastlega. að
hinn nvskipaði útyanpsstióri
sjái sér fært að breyta þessu á
betri veg.
FRÉTTIR BLAÐANNA.
Þá vil ég fara nokkrum orð-
um um fréttaflutning sumra
dagblaðanna af slysinu. Blaða
menn þeir, sem áttu viðtöl við
mennina, sem af komust, virð-
ast hafa lagt allt kapp á að
fá sem nákvæmasta lýsingu af
j öllu því, sem geröist um borð
J í Guðrúnu eftir að hún fékk á ;
■ sig sjóinn. Látum vera, þótt [
skýrt sé frá aðalorsökum að [
slysinu, ef verða mætti til var-
úðar fyrir aðra sjófarendur í
framtíðinni, en hitt er óverj-
andi, að gefa jafnnákvæm.a lýs
ingu af ástandinu um borð í
hinu sökkvandi skipi og gert
var. Bæði verða þær fráságnir
blandaðar tilfinningu.m beirra.
! sem í hættunni hafa staðið. og
auka á sorg og örvæntingu
þsirra ástvina, sem mest hafa
misst.
Þá kem ég að aðaltilefni
þessarar greinar, hvað gera
megi til að draga úr slíkum
slysum eftir því, sem í mann-
legu valdi stendur.
Ég geri ráð fyrir, að allir
þeir, sem til sjósóknar þekkja
og fengizt hafa við veiðar með
þorskanetum, geti verið mér
sammála um það, að aðalorsök
slyssins sé fyrst og fremst sú,
að báturinn er með netatross-
ur á dekkinu, þegar hann fær
á sig sjóinn. Við áíallið kastast
þær til með þeim afleiðingum,
að hann hefur ekki að rétta
sig við áður en næsti sjó ríður
vfir. Þessi hætta er alltaf fyrir
hendi, ef vont er í sjóinn, séu
trossurnar lagðar niður á síð-
una og ekki örugglega festar.
Hins vegar er slíkt algengt á
minni bátum og einnig á stærri,
þegar skipstjórinn ætlar sér að
draga öll netin í bátinn í því
augnamiði að færa þau til eða
bjarga þeim til lands undan
vondum veðrum.
i í þessu sambandi vil ég
benda á þann möguleika, að
hægt er að bora göt í tvær eða
þrjár uppistöður öldustokksins
[ með hæfilegu millibili. í göt
bs'S’íVæri síðandregið tóg. sem
lagt væri undir netin. þegar
j bvrjað væri að leggja þau nið-
| ur. Síðan væri tóg þetta að
, loknum netadrættinum bundið
, yfir trossuna og sett fast í
[ öld.ustokkinn á sama hátt og
neðri endarnir.
Með þessu fyrirkomulagi
væri girt fyrir, að netin gætu
færzt úr stað, þótt sjór kæmi
á bátinn.
GÚMMÍBÁTARNIR.
Þá vil ég fara. nokkrum orð-
um um gúmmíbátinn og útbún
að hans. Ég er sannfærður um.
að gúmmíbátarnir eru beztu
björgunartækin, sem litlir bát
ar geta haft um borð. Má í
þessu sambandi mirma á slysið,
þegar vb. Veiga fórst, og svo
þetta.
í fyrsta lagi eru þeir fyrir-
ferðalitbr og skapa því en^in
teljandi þrengsli. í öðru lagi
á að vera fljótlegt að grípa til
þeirra og hægt að blása þá upp
með einu handtaki. í þriðja
lagi stafar engin slysahætta af
þeim. eftir að þeir eru komriir
í sjóinn, þótt þeir iendi á mönn
um. En það tel ég ókost, að sú
hætta er fyrir hendi. að bát-
arnir berist burt frá hinum
sökkvrandi skipum áður en allri
björgun er lokið, þar sem þeir
hafa enga festingu við skipið
eftir að þeir eru komnir á flot.
Slíkt þarf að fyrirbvggja, og
hygg ég, að bezt væri að leysa
þann vanda á eftirfarandi hátt:
í kassa þeim, sem gúmmíbát
urinn er geymdur í, sé höfð
niðurrakin fjögurra punda
lína, sem sé fest í skipið, t. d. í
stýrishússþakið, ef báturinn er
geymdur þar, og líka í gúrnmní-
bátinn. Þegar báturinn fer í
sjóinn, rekst línan jafnhliða
upp úr kassanum, og er því
hægt að hafa stjórn á bátmlm,
þegar hann er kominn á flot,
eftir því sem við á. í gúmmí-
bátnum má hafa lokaðan hníf ti]
að skera sundur línuna með
einu hnífsbragði, þegar öll
skipshöfnin er komin í gúmmí-
bátinn.
Ég hef skrifað þessar hugleið
ingar, ef þær mættu verða til
þess, að sjómenn tækju þær
tillögur til atbugunar, sem ég
hef sett hér fram. Sé það gert,
er tilgangi mínum náð.
Að endingu vil ég biðja þeim
blessunar guðs, sem um sárast
eiga að binda eftir þetta
hörmulega slys og fráfall
þeirra manna, sem fórust með
vélbátnum Guðrúnu.
Guðmundur J, Guðmundsson.
Káfeigssóknar
Féfag ísfsnzkra stúdssifa L
Kaupmannahöfn hélt hátíðlegt
60 ára afmæli sitt með myndar-
iegri veizlu, þann 29. janúar síðastliðinn. Er myndin tekin í
veizlunni og má sjá formann félagsins, stud polyt. Guðmut.'d
Magnússon, aftast á myndinni, 1 I
sameígmS
kaffidrykkju þnðju-^
heldur fund með
legri
daginn 3. marz í Sjómanr.a^
skólanum kl. 8,30. S
S
s
+•****+