Alþýðublaðið - 12.02.1928, Side 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ

alþýðublaðibM íhaldið breytir gersamlega um
stefnu.
kerr.ur út á hverjum virkum degi.
Afgreiisla í Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd.
til kl. 7 síðd.
Skrifstofa á sama stað •opin kl. t
9’s —10 Vj árd. og ki. 8 — 9 síðd.
Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verölags Áskríftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Augiýsingarverðkr.0,15 |
hver mm. eindálka.
Prenísmiðja: Alpýðuprentsmið]an
(í sama húsi, sömu simar).
Áskornn til alÞingis
iiffl 21 árs kosningarétt.
Nú fylgir það samábyrgð út i yztú æsar.
Á fundi Félags ungra jafnaðax-
manna, ex haldinn vax í Góð-
templarahúsmu priðjudaginn 7.
febr. s. 1., var samþykt eftir far-
áindi áskorun til alpingis:
„Fékig imgra jafnadarmqnnct i
Reykjwik skamr ú alpingi að
gerg ad Itigum frumvarp pað, er
nú liggur fyrtr pinginu, um að
fœJft níð,w aldursíakmarkíð, pann-
ig, dð peir, sem eru 21 árs hafi
kosníngayétt í málefnum soeita-
og bœjafélaga.“
Afttirganga.
Á tveimur undanförnum alþimg-
um hefir frumvaxp um hvalaveiði
verið foorið fram og í bæði skiftin
felt. Enu á ný er frumvarp þetta
vakið upp og lagt fyrir þingið.
Hvað veldur því, að svona mikið
kapp er lagt á að gera það að
iögum? Hvað væri þjóðin bætt-
ari, þó! að sumar bvalategundir
yxðu aldauða í hafinu kringum
strendur landsins? Því að engum
vafa er það bundið, að í frurn-
varpinu felst dauðadömur yíir
þeim hvölum, sem það heimilar
að drepa.
Það.er ekki senniiegt, að flutn-
ingsmanni sé ljúft að flytja þetta
frumvarp, þó að hann láti tii
leiðast vegna þrábeiðni einstakra
manna eða félaga, sem hyggja sig
hafa stundarhagnað af h.aadrápi.
Nú er það vitanlegt, að íslending-
ar megna ekki af eigin ramleik, að
reka hvalaveiðar, þeir gætu að
eins orðið leppar útlendra gróða-
félaga, enda virðist það liggja hér
til grundvallar.
Um eitt skeið féllst alþingi á
þau lög, að banna hvalveiðar hér
við land, og átti heiður skilið
fyrir það. Með þeirn lögum svar-
aði þingið með við eigandi einurð,
erlendu hvalaveiða élðgunum, sem
höfðu ekkert armað markmið en
að sjá eiginhagsmuinum sínum
borgið og fylla pyngjuna á kositn-
að íslenzkrar náttúru. Með frum-
varpi því, sem nú ex á döfinni, er
gert ráð fyrir afturför í þessu
efni. Nú á að vera óhætt að bjóða
alþingi frumvarp, sem heimilar
erlendum gröðalélögum að sölsa
Þegar menn flettu í sundur
„Mgbi.“ á laugardagsnaorguninn,
ráku rnargir upp stór augu —
íbaldsmenn ekki síður en aðrir.
Blaðið flutti þann dag grein
með istórri fyrirsögn: „Afvrnnu-
reksíifJrlán hand bœndum. Ihalds-
mejm flytja frumu'arp, sem á að
gem bændum kleyft ao losna af
klafa lánsverzliinariimar.“
Þessi fyrirsögn ein var í raun
og veru nægileg til þess, að vera
undrunarefni manna í nokkra
daga. Því hvað veldur því, að
Ihaldsflokkurinm — fiokkur tog-
araeigenda og stór-heildsala -
sem til þessa hefir rekið fram
undir það jafn harðsivíraða póli
tik gagmvart bændium og sam-
vinnuféliagsskap ’þeirra eins og
gagn'vart verkalýðnum, breytir nú
alit í einu um stefnu og fer aö
bera (eða látast bera) hagsmuni
bændastéttarinnar fyrir brjósti?
En þegar menn fór.u að lesa
sjiálfa greinina, urðu menn enn
meira forvjða. Einis og kunnugt
er, hefir íhaldið, bæði þingmenn
þesis í þingræðum eg blöð þess,
stöðugt jflgast á hinni geysimiklu
hættu, sem leiddi af samáhyrgð
kaupíélaganna. Þessi sífelda pre-
dikun nm hættuna af samábyrgð-
inni hefir staðið árum saman, og
væri sízt að fíirða, þó þeir, sem
lesið hafa íhaldsibiöðin að stað-
aldri, en önnur blöð ekki, hafi
verið orðnir sannfærðir um, að
samábyrgðin væri stór-hættuleg
fyrir bændiastéttina, jiá, meira en
þiað, jafnvel stór-hættuleg. sjáíf-
stæði þjóðarinnar. Það má því
Inærri geta hvað þessum mönnum
hefir brugðið í brún, þegar þeir
í þessari „Morgunblaðs“-grein
iásu, að ihaldið væri nú algerlega
búið að skifta um skoðanir í
þessu efni, s,vo að sjiálfir íhalds-
forkólfarnir í efri deild alþingis
bera nú fram frv. um stofnun
lántökufélaga með samvinnusniði,
þar sem einn ábyrgiat fyrir alla
og allir fyrir einn.
Hvað er nú orðiö úr öllurn stóru
oröunum um „samábyrgðarflækj-
una“, sem íhaldið er búið að stag-
ast á svo árum skiftir ? Hvað er
orðið af öllum feitu orðunum um
undir sig náttúrugæði, sem þjóðin
rnegnar ekki sjálf að færa sér í
nyt-
Það ætti ekki að þurfa að taka
það fram með lögum, að fslend-
i :gum eða erlendum mönnum sé
heimilt að ræna hlunnindum
landsins, fram yfir það, sem gert
er. Ef oss brestur þekkingu til
að halda þeim við, ættum vér
ekki að hjálpa útlendingum til
að útrýma þeim.
Búri.
einstaklingsframtakið, sem alt á
að laga?
Og hvað kemur fulltrúum tog-
araeigendanna og stór-heildsal-
anna til, að þeir nú skyndilega
þykjast ætla að fara að vinna að
hagsmunum bænda?
Svarið Hggur í augtim up]H.
Þeir eru búnir að sjá það, auð'-
valds-forkólfarnir, að almennimg-
ur í sveitunum er farinn að skilja
hvert stefnir hj,á þeim, svo að
niauðsynlegt va,r að breyta eitt-
hvað til.
En er díki hætt vjð, að alnténn-
ir íhaldskjósendur, bæði hér í
Reykjavík og út um land, eigi
bágt með að skilja að samábyirgð
in, sem í hitt eð fyrra, í fyrra,
nú í vetu,T, já, meira að segja í
gær var óhæf, hún sé í dag orð
in hættuiaus? Er ekki hætt við
að íhaldskjósendur eigi bágt með
að sjáj að þó Jón Þorláksson
geírist nú leikfimismaður á gaffi-
alsaldri og fari gegn um sjálr
an sig, þá eigi þeir að gera það
líka?
InEsIesadtíðimdá.
ísafárði, FB., 12. febr.
StórkostlegtsIysáVestfjörðúm
Vélbátur frá ísafirði fór aðfara-
nótt sunnudþgs áleiðis til Bol-
ungavíkur með fólk, sem komið
hafði til þesis að horfa á sjóai'
leik. Vegna þess, að báturinn
varð ofhlað^nn, setti hann fimm
farþeganna á iand í Hnífsdal, og
fóru þejir áleiðis til Bolumgavíkur
fótgangand(i. Utanvert við Óshlíð
tók þá snjóflóð. Fórust þessir:
Baldván Teitsson, Helgi Wilhelms-
rson, Þóninjp Jensdóttir og Eiín
Ámadóttir. Hinn fimti, Páll Árna-
son, bjargaðist lítið ska-ddaður.
Bolvíkingar fóru í morgun að
leita líkanna, en þau fundust ekki.
Vélbátur sekkur.
Vélbátunmn Rán sökk nýlega á
Skötufiirði. Menn björguðust.
Vestm.eyjum, FB., 12. febr.
Hrakningar.
1 gær og í nótt hefiir verið ein-
hver him mesta hrið, sem komið
hefár um margra ára skeið. Nítján
vélbátar náðu ekki til hafnar í
gærkveldi og var ófrétt um sjö
í afureldihgu. Maí, Skallagrímur,
Surprise, Ver og Þór leituðu í
nótt. Ailir eru nú komnir nema
þrír, en frétt komin, að þeir séu
á haimleið. Loftnetið á Þör slitn-
aði í óvéÖrjnu.
Akranesi, FB.
Báiarnir komnir fram.
Aliir bátar, er voru á sjó, er
hxíðin skall á, eru nú komnir
fram. Margir bátarnir komu upp
undir hríðarkvöldið, en treystu sér
ekki til að lenda. Lentu flestir
kl. 11—2 daginn eftir. Óðinn var
á vakki hér úti fyrir, tií þess að
vera til aðstoðar, ef þörf krefð-
ist. — Aflast vel eftir ástæðum.
Slænrar gæftir. Fiskur heldur
smár.
Keflavík, FB., 13. febr.
Frá Keflavík og Sandgerði.
Allir bátar á sjó, er hríðin skall
á. Komust allir að landi heilu.
og höldnu, sá seinasti kl. 4 um
moTguninn eftjr.
Sandgerðisbátarnir náðu allir
landi sama kvöldið. — Aflasf
heldur vcl, þegax gefur.
Vestm.eyjum, FB., 13. febr.
Vesímannaeyingar kvarta yfir
veðurskeytum.
Sjómannafélag Vestmannaeyja
foefir samþykt áskorun til stjóxn-
ar sinnar um að rannsaka ástæð-
ur fyrix því, að veðurspár Björg-
unarfélagsins hafa í vetur reynst
miklu óáreiðanlegri en á sama
tíma í fyrra. Sarns konar u'mF
kvartanir hafa koinið frá ýmsum
helztu formönnum hér.
Fannkyngi óvenjuleg eftir ill—
viðrið í fyrri nótt.
Mvl deild.
Þar var til umræðu á laugar-
daginn frv,, er Ingvar Páimasoini
flytur, um bæjarstjórn á Norð-
fáxði. Jón Þorláksson talaði á
móti því; viðurkendi hins vegar,
1
ao pað væni óheppilegt fyrir-
komulag, sem nú er, en vildi hafa
sérstakt fyrirkomulag fyrir Norð-
fjöxð, vildi hafa ems ko'nar milli-
lið milli hrepps- og bæjar-félags.
Málið fóir til aninarar umræðu.
Erv. um sölu á liandi Garðakirkju,
sem búið er að fara gegn um
neðri dieild, var til 1. umræðu.
Sömul. var til 1. umr. frv. um
breytingu á líaunakjörum yfirsetu-
kvenna, er Halld. Steinss., Jón
Baldv. og Ingv. Pálmason flytja..
KfeÖ2*I deild.
Rakarafrumvarpið lögtekið.
Fyxsta þingmannsfrumvarpið,
sem fjam var borið á þessu þingi,
var rakarafrv., sem Jón Baldviins-
son flutti. Á laugardaginn varð’
það að lögum, og eru það fyrstu
lögin frá þessu þingi. Samkvæmt
þeim er bæjarstjórnum heimilt
að gera samþyktir um lokunar-
tíma rakaxastofa og „konfekt“-
búða og annara sv.ipaðra af-
greiðslubúða. Eru lögin sett til
verndar rakarasveinum og fleir-
um gegn óhæfilega löngum vinnu-
tíma, og er þess full nauðsyn.
Hákon var ekfci við um daginn,