Alþýðublaðið - 08.08.1953, Side 5

Eaugardagiim
f____________
8. ágúst 1853
A-LÞÝÐUSLAÐÍÐ
eldhú
Svava Jónsdoltir
m
ÖLL þekkjum viS aðdráttar, HEIMILI HUNDRAÐ MANNA
aíl fjarlægðarinnar, allt er
betra, sem langt er í burtu.
beldur en það, sem næst er og
við eigum hversdagslega við að
búa. Við þjótum tanga leið til
að líta á þá staði, sem minni
fegurð hafa að geyma en felst
í næsta nágrenni okkar. Við
tíáum m args konar starfsemi
c-g samtök, sem við sjáum í hill
jrjgum eða teljum móðins að
tíást að, en finnst fátt um starf
íð, sem fer fram við bæjar-
dyrnar og bætir og byggir upp
okkár eigið umihverfi.
Hér langar mig til að segja
frá merkri starfsemi, sem
fram fer í bókstaflegum skiln-
ingi við bæjardyr okkar Reyk-
víkinga, en fjölainn hefur litla
hugmynd um.
Ég á við sumardvaiarheimil-
ið í Rauðhólum, sem ,;Vorboð-
Inn“ hefur rekið með miklum.
myndarskap og þeirri atorku
og' alúð, sém jafnan mun segja
til sín í störfum kvenna, þegar
þær vilja beita sér íyrir góðu
málefni.
En ,,Vorboðinn“ er samtök
alþýðukvenna, og standa að
honum Verkakvennafélagið
Framsókn, Þvottakvennafélagið
Freyja og Mæðrafélagið. Þessi
samtök hafa um langt skeið
nekið sumarheimili fyrir börn,
og nú alhnörg síðustu árin í
Rauðhólum, þar sem alþýðu-
eamtökin á sínum tíma helg-
uðu sér land, girtu það og
reistu skála sinn, sem enn er
aðalhúsið, þó að Vorþoðinn
hatfi tvisvar byggt við hann.
Rauðhólar eru frá náttúrunn
ar hendi eitt hið heppilegasta
liand, sem hægt er að hugsa sér
til slíkrar starfsemi, grónir
hraunhólar, með dældum, boll-
'uim og slökkum, sem gefa skjól
viS veðrum allra átta, breyti-
ieiki og fjölbreytni í landslagi
ótrúlega mikil, byggingarefni
er þar nærtækt fyrir smáar
hendur, vegagerð hægt að
stunda þar sumarlangt. Ekki j
má svo gleynaa blessuðu lyng-
inu, sem býður berin sín strax
og kemur fram í ágúst, enda
eru þau þegin eins og við eig-
um að þiggja allir góðar gjafir
— með fögnuði hjartans, sem
einskis spyr.
í sumar er þarna umfangs-
mikil starfsemi, um 100 marins
eiga þar heimili sitt tveggja
mánaða skeið, 82 börn eru
þarna og 15 stúlkur, sem ann-
ast þau nótt og dag og upp-
fylla þarfir þeirra og óskir eft-
ir beztu getu. Börmn. sem eru
á aldrinum 3—7 ára, byrja
dagsverkið snemma, kl. 7
koma fóstrurnar að hjálpa
þeim til að klæða sig, þeim
sem þess þurfa, en mörg eru
auðvitað svo dugleg að þau
klæða sig sjálf, það eru þá
helzt þessir hnappar. sem eru
svolítið óþekkir eða einhver
flík, sem snýr eitthvað öðru-
vísi en fullorðna fólkið vildi
vera láta, en þetta laga fóstr-
urnar allt í hendi. Kl. 8 eru
allir seztir að borðum í stórri
borðstofu með þremur stórum
íangborðum, ofurlítið mismun-
andi háum, þá er iekið til að
Nú hefur vinnan og útiveran
gefið góða matarlyst og hollur
og vel tilreiddur islenzkur
matur smakkast ágætlega. En
svo kalla sförfin og áfram er
haldið þangað til drukkið er
um miðjan daginn. Þegar veðr
íð er svona gott er síundum
drukkið úti, börnin taka við
könnunum sínum og svo er
gengið á milli með mjólkina,
brauðið og kexið. Það er ennþá
meira gaman en inrti í borðstof
unni. Fólk þarf ofurlítið að
hvíla sig og deilurnar og sætt-
irnar taka sinn tíma, eins og
allir hljóta að skilja, hruflað
hné eða meiddur fingur þurfa
líka umönnunar með. Áður en
við vitum líður á daginn. sólin
lækkar, kvöldið er að nálgast.
í sól og sumardýrð.
snæða hafragrautinn og smurða
brauðið. Fólk er ekki allt jafn
matlystugt svona á morgnana,
en þó flestir svangir eftir nótt-
ina, ekki er staðið upp frá borð
um fyrr en allir eru mettir og
sannast það á því, að enginn
réttir upp hönd sína, þegar
borðstofustúlkan og bjálparlið
ið býður meira. Síðan taka
fóstrurnar við hópnum sínum
og fara út með hann, sólin er
komin hátt á loft og hefur
þurrkað -upp náttfallið, fugl-
arnir komnir á íætur fyrir
löngu og fiðrildin farin á stjá,
móarnir og hólarnir bíða eítir
þeim, hreinir og heitir. Kannski
koma þau við í rólunum eða
söltunum, eða róa cfurlítið á
bátunum sínum, þvrí þarna eru
tveir bátar, hvernig sem gengi
að fá haffærnisskírteini fyrir
þá. En undrafleytur eru þetta.
Það má sigla þeim á svipstundu
hvert semi okkur dettur í hug,
norður í íshaf og suður að
Spáni, og vera þó komin heim
áður en kallað er í miðdagsmat
inn. Á þessusn skipum bregst
aldrei afli, þarna veiða menn
til skiptis hvalinn og síldina,
iaxinn og ýsuna og leyndar-
dómsfulla fdski, sem enginn
fær að vita hvað heiía. nema
rétt ef því er hvíslað að bezta
vininum. Annars er þarna
íramkvæmdasamt fólk, sem
stundar mest byggingar og
vegalagnir eins og ailar braut-
irnar urn hólana sýna. Ég veit
ekki hvort Zoega og Ásgeir frá
Fróðá teldu si.g beinlínis geta
lært þarna mikið, þó ónéitan-
lega séu sumar aðferðirnar
mjög svo frumlegar, en um
vinnugleði og starfsáhuga eru
flokkarnir þessir áreiðanlega
samkeppnisfærir við þá, sem
hærri eru í loftinu.
En áður en varir er kallað í
miðdegiísmat, hóparnir flykkj-
ast heim í skálann, klukkan
ííVz er borðaður miðdagsmat-
ur, en fyrst verða allir að
koma við frammi í þvottaher-
berginu, þar sem stórar hand-
laugar standa í röðum á miðju
gólíi.
í ÖLLU þesu sólskini og
allri þe.ssari sumardýrð, sem
við eigum við að búa, a. m. k.
á Suðurlandi, verðum við að
taka lífinu eins létt og mögu-
legt er við eldhúsborðið. Skyr
(að ógleymdum hræringnum),
gott heilhveitibrauð og rúg-
brauð, grænmeti og oíurlítið af
ávöxtum ættu að vera aðal-
fæðutegundirnar núna. Við,
sem vinnum eldhússtörfin,
þurfum sannarlega að gefa okk
ur tíma til að njóta sólarinnar
og fegurðarinnar.
Við keyptum kannski dós.aí.
blönduðu græ-nmeti tii að hafa ■
með sunnudagsmatnum. Þaðf
er svolítill afgangur, eiginlega j
ekki til neíns. En ef við búum '
tii úr því salat? Uposkrift af
mayonnaise var í síðustu
Kvennasíðu. Við látum safann
renna vel af grænmetinu og
hrærum svro mavonnaise sam-
an við, bætum út í gúrkusneið
um og tömatbitum. FJiótleet,
svalandi og gott á kvöldborðið.
OSTKEX
100 g. ostur, feitur.og sterk-.
ur.
50 g. smiörlíki.
V-z bolli hveiti.
Hrærið smjörJíkið* saman
við ostinn og svo hveitið þar
sa-man við. Látið standa á svöl
um stað (éða í kæliskáp) í 2
tíöia. Fletja út þunnt á hveiti-
stráðu borði og skera út í smá-
kökur. Rakað í heiíum ofni
(400' F) í svo sem 5 mínút.ur,
þangað til það er faiiega brúnt.
Það er áríðandi að v_era hand-
fijótur að íletia út og skera og
láta kökurnar í oí'únn!
Eí við höfum aðgang að kæli
skáp. getum við einu sinni
'reynt í sumarhitanum
ÍSKAFFI
Hellið sterku baunakaffi,
heitu eð-a köldu,
r tvo is-
mola í glasi. Þ-etta er hressandi
og• sva-Jandi drykkur, svart og
sykurlausí, en auðvitað - má
bæ-ta í það svkri efíir vild,
Sumarfízkan
ÞAÐ LIÐUR A ÐAGINN
Allir íara heim kl. 6L2, þá
ihefjast miklir þvottar, svo er
borðað, háttað og sofnað. Er
nokkuð eins gott og að sofna
þrevttur eftir langan. sólríkan
dag. sem þó var aðeins augna-
bli’k. sc^-kva niður í draumljúf
an höfga og vakna upp aftur
þar sem nýr. vinnubjartur dag
ur bíður okkar? Nú eru börnin
háttuð og orðið hljótt í skálan-
um, en.er nú víst að þau séu öll
sofnuð? Við skulum gæta að
því. Við göngum fyrst inn- í
skálann þar sem 38 drengir
soía, en nokkrir eru annars
staðar. Þreföld röð af rekkjum,
efri og neðri, eru þar meðfram
veggjum og á miðju gólfi.
Flestir eru rekkju-búar söfnað-
ir. við göngum hægt og horfum
yfir hó-pinn. Mér finnst þeir all
ir áþekkir, sólbrenndir, hraust
legir, kinnarjóðir, Ijóshærðir,
litlir íslendingar. En ebki eru
allir sofnaðir. Skær. spyrjandi
barnsaugu hor-fa móti okkur úr
sumum rekikjunum. Við hröð-
um okkur út til að fæla ekki
sveíninn enn lengra frá þeim.
Ég tek eftir að þeir sofa fæstir
alveg einir. Gamall, snjáður
bangsi eða annað eítirlætisdýr,
sem. -oftast ber merki langrar
og trúrrar þjónustu, gægist
upp unda-n sænginni eða hnipr
ar sig undir kinninni. Á ein-
staka stað er þó re-kkiuna-utur-
inn annar: bók eða Jítið kver.
Ekki munu rekkjubúar þó enn
þá vera mikið upp á bókara-
mennt. en þýðingarmikið spor
er slltaf stigið, begar maður
eignast bókina fyrir vin. Enda
blunda hér margir nám-sgarp-
ar og lærdómsmenn. (Þið skul-
uð sanna til eftir 20 ár eða
svo.) Þegar við komum að dyr-
um hin-nar álmunnar þa-r sem
stúlkumar sofa, heyrum, við
strax að þar er einhver vak-
andi, lítil stúlka vill ekki gef-
ast upp íyrir svefninum, en
amrar og brýst um. Ein fóstran
er að svætfa hana. í lágværri
rödd stúlkunnar Idiðar eitt-
hvað huggandi, friðandi. sef-
an-di og svæfandi. sem við
könnumi: í við írá Jöngu liðn-
um dögumi.
Framhald á 7. sið.u.
Veffvangur okkar.
KVENNASÍÐA ÁJþýðubJaðs
ins vildi gjarnan geta, þó í
litlu væri, orðið eins konar
..Vettvangur kvenna“, þar sem
þær ræddu áhugamál sín,
bæru fram óskir sínar og kröf-
ur og míðluðu hver annarri af
þekkingu sinni og þeirri marg
víslegu speki,. sem lífið sjálft
m-eð baráttu sinni í gleði og
sorg hefur kennt þeipi.
Því bei-nir kvennasíð-an þess
um óskum til yk-kar: Sendið
h.enni greinar, stuttar eða lang
ar eftir ástæðum, úr da-glegu
lííi vkkar og viðfangsefnum.
Sendið henni uppskriftir, sem
þið sjálfar hafið reynt og hafið
mætur á, leiðbeiningar um fal-
lega handavinnu, ýms góð ráð
og vinnuaðferðir, sem þið haf-
ið lært af reynslunni.
Sendið henni athugasemdir
yickar um skóla- og uppeldis-
mál, og lofið okkur hinum að
eiga með ykkur eitthvað af því
ljúfa. skemmtilega og Jærdóms
ríka, sem samlífið við börnin
færir vkkur.
Gaman væri að heyra eitt-
hvað frá ungu stúlkunum, um
nám þeirra og félagslíí, ferða-
lög, íþróttir, áhugamál o,g skoð
anir. Eru þær ánægðar með til
veruna eða hverju vilja þær
breyta og þá hvernig?
Þá væri ekki síður gaman að
heyra frá sveitakonunni í allri
önn hennar.
í fáum orðum sagt. Hugsið
til Kvennasíðunnar með því
hugartfari. sem sr. Einar Sig-
urð-sson Jýsti þan-nig fyrir um
400 árum síðan:
Heilagur andi hvert eitt sinn
hefur það kennt mér, bróðir
ríiinn.
L'ífsins .Jiry-dd etf lítið finn
leggja það ekki í kistur.'inn.
Já, okkur vántar oft. eitt-i
hvert krydd út á lífsiris hvers-
dagslega og kekkjótta plokk-
fisk.
Sendið greinar ykkar til Ái-
þýðublaðs! ns merlctar ,.Kvenna
síðan“.
S. J.
Stórrósóttur sumarkjöll með
hvítu teygjubelti. Ætlaður til
að stinga niður í töskuna una
Jeið og farið er í sumar-fríið.
H-vítur sumarfrakki, hár í háls
inn og ermavíður. Hvítir, há'ir
hanzkar og hvítur túrban spiUa
ekki heildaráhrifunum.
Pilsið er með breiðum- lang-
röndum, hvítum, rauðum og
bléum, hlýralausi bolurinn er
blár og bolerojakkinn rauðux.
i