Alþýðublaðið - 09.09.1953, Blaðsíða 6

6
ALÞÝÐUBLAÐSÐ
Miðvikudagur 9. sept. 1953.
ÍÞRÓTTAÞÁTTU 51.
Heilir íslendingar!
Um ekke-rt er nú' meira tal-
að hér á landi en hlð örlaga-
ríka gat á markneti Valsmanna
og hina heimssögulegu afleið-
ingu þess. Og víst er um það,
að svo heimsfræg-t gat má ekki
með neinu móti glatast, held-
ur verður að gera sem bráðast
ar ráðstafanir til þess að gat
betta verði klippt úr netinu og
komið fyrir á safni. Vór eigum
ekki svo margar SÖgulegar
minjar, íslendinga-r, áð .vér höf
um efni á að sýna jaxn merki-
legum hlutum ræktarlevsi.
Oss er tjáð, að Akranesing-
ar séu orðnir íslandsmeistarar
í knattspyrnu. Jáý'Svo er oss
sagt. En, —- er það staðreynd?
Hvora leiðina kom knötturinn
inn í mankið? Séu Akranesing
ar hins vegar farnir' að kunna
það mikið fyrir sér, að ekki
þýði að reyna að verja þsim
markið; knötturinn, fari þá
bara í gegnum netið ög þá leið
ina ínn í mark; ja, þá fer að
verða álitámál, hvort ekki sé
réttara að endurskoða íþrótta-
löggjöfina, með tilliti til galdra
mennsku og annarra yfirnátt-
úrlegra bragða. Þá væri held-
ur ekki úr vegi að athuga,
hvort beim kunni ekki enn
eittbvað fyri rsér í Vesturbæn-
um, þessir gömlu, góðu KR-
ingar og beirra fvlgiendur,
‘ Gvendur Jóns og égi' Hviernig
væri það, ef þair mögnuðu
eina vel signa grásleppu vestan
úr Selsvör, handa markmann-
inum að stin.ga inn á sig. fyrir
næstu meistaramótskepr' i. —
ég er ekki viss um, r " bað
kr^mu mörsr göt á ma= netið
VaJT-miern ->-i'tanlega hvað'a ráð-
um beír beita . . .
Sumir vilia fáta kæri leik-
inn. S«m höfuðborgaringur er
ég á mót.i bví. Svo gæti farið,
að allt vrði dæmt í lagi. Þá er
drengilee-ra að fara hina leið-
:na: svekkia Akranesinga á því
J heilt ár, að ekkert sé vfst um
bað. hvort beir hafi orðið fs-
■landsmfeistarar.
Með íþróttakveðjum.
Vöðva-n Ó Sigurs.
■ ■■miinií
* bafa & fáum áram
annið sér Iýðhylii
I nm laad állt.
5
(ICHIIIIiniaDIIIKIKB'KllligBgillll
Moa Martinsson
IFTIST
hnegg og hófadynur á stein-
lagðri götunni, vagnskrölt og
alls kyns ónæði.
Mamma sat líka grafkyrr.
Við fórum ekkert út. Ég sat á
rúminu m'ínu. rúm-inu sem ég
átti sjálf og enginn annar, ég,
sem svo oft hafði orðið að
liggja á gólfinu eða sofa í
rúmi með öðrum.
Og nú átti mamma alltaf að
vera heima, inni í stofunni, svo
að nú gæti ég fengið að tala við
hana hvenær sem ég hefði frá
einhverju að segja, — og það
var oft.
Aldrei hafði ég lifað annan
eins eftirmiðdag. Þetta var
nefnilega í fyrsta og síðasta
skiptið, sem orðin „heimili“ og
,,móðir“ fengu hina réttu og
upprunalegu merkinu í hug-
skoti mínum og brenndu sig
svo djúpt í vitund mína, að ég
mun ekki gleyma þaðan í frá.
Við drukkum kaffi okkar hvor
á móti annarri. Við vorum há-
tíðlegar og töluðumst ekki við.
Mamma hafði ekiki fengið n;ein
ný búsháöld. Ég minnist þess
að kaffikannan vay úr blikki
og kostaði tuttugu og fimm
aura.
Um kvöldið kom hann stjúpi
minn.
Mamma og ég höfðum átt
heimili í hálfan dag.
Ég hafði frá fyrstu tíð horn
í síðu hans stjúpa míns, ein-
faldlega vegna þess að hann
níddist á mömmu minni og var
vondur við hana og barði hana.
Og svo eignaðist hún önnur lít
il börn, sem hann átti, og þess
vegna gat mér heldur ekki þótt
vænt um þau. En svo þegar
þau dóu, — því ekkert þeirra
lifði meira en eitt ár, -—■ þá
grét ég tímunum saman, og iðr
aðist þess að mér skyldi ekki
hafa þótt vænt um þau.
Dag nokkurn, þegar ég va'r
orðin níu ára, sagði ég við
mömmu:
Ég man eftir þyý að einu
sinni sat einhver með mig í
keltunni, og hún var með rauð
köflótta svuntu og ég fékk hind
ber og mjólk. Hvenær var það,
mamma?
Mamma skipti litum.
Hvað segirðu? Þú getur ekki
munað það.
Jú, víst. Það er stórt borð
og blómsturpottur með gulu,
stóru blómi; það var næstum
því eins og tré, það var svo
stórt. Og það var eldstó með
sþrekum í og rétt hjá henni var
stólpi, sem náði frá gólfi til
lofts, til þess að hægt væn að
halda sér, þegar maður var að
bogra við eldinn.
Mannstu þá ekki hver það
var, sem hélt á þér?
Nei. Það mundi ég ekki.
Það var ég. Þetta var dag.
inn, sem ég sótti þig til henn-
ar ömmu þinnar. Þú varst þá
bara hálfs annars árs; tréð á
borðinu_ sem þú mannst eftir,
var gamla stofublómið hennar
mömmu, sem frægt var í allri
sókninni. En það er næstum
því óhugsandi, að þú skulir
muna eftir þessu.
Jú, ég man víst eftir þessu,
fullyrti ég kveðin. Ég man svo
grekiilega eftir þessuþ og er
2. DAGUR:
það rétt hjá mér, varstu ekki
með annan fótinn uppi á stól,
og ég sat á hnénu á þér og þú
mataðir mig' á hindberjum og
mjólk?
Mamma horfði á mig og það
var ekki laust við að hræðsla
skini úr augum hennar. Það er
óskemmtilegt, þegar þeir at-
burðir rifjast upp fyrir manni,
sem ættu helzt að gjleymast
og grafast. Og enda þótt í sam
bandi við þá skjóti upp mmn-
ingum um jafn indæla hluti og
hindber með mjólk, þá breytir
það ekki miklu þar um því
lífið hefur nú einu sinni svo
margar hliðar.
Ég sá hversu . hugsandi
mamma var orðin og ósjálf-
rátt greip ég til þess ráðs að
hugga hana með því að ég
sæti á gólfi og hátt fyrir oían
mig og yfir. mig gengu marg-
ir, svartir menn. Ég sá að vísu
ekki béra fæturna á þeim, cn
samt vissi ég að þeir voru
svartir.
Þá varð mamma enn hrædd
ari og sagði:
Það hefur verið á staðnum,
sem við fórum á daginn eftir
að þú fékkst hindberin. Ég
kom þér'fyrir í fóstur hjá fjöl
skyldu við Bersbo-námuna.
! konan. hafði mötuneyti fyrir
námumennina. Heyrðu, hversu
mikið mannstu eiginlega?
bætti hún við dálítið hvat-
skeytlega.
Hún var orðin kafrjóð í fram
an. Hún virtist varla leggja
trúnað á það, sem ég sagði, og
þó hálft í hvoru hafa beyg af
að ég, þessi litli angi, myndi
atburði frá þeim tímum, sem
sízt skyldi, og frá atvikum
sem enginn ætti að vera vitni
að.
Ég kom þér strax í burtu það
an, bætti' hún við hvatlega. Þú
varst alltaf látin sitja í gegnum
trekk á gólfinu og svo fékkstu
náttúrlega beinkröm.
Ég man ekki meira, sagði ég
og hugðist grípa til klókinda,
þegar ég sá hversu æst hún var
orðin.
Og það var satt, ég gat ekki
einu sinni stigið í fæturna, þeg
ar ég var þó orðin þriggja ára.
Mamma fullyrti alltaf, að ég
hefði fengið beinkrömina af
hreinu birðuleysi og næringar
skorti.
Og svo, þegar mamma fékk
vinnuna í verksmiðjunni í
Norrköping, þá fór hún með
mig til þekkts læknis, doktor
L._ og hann læknaði mig. Móð-
ursystir mín fullýrti alltaf, að
mamma hefði hálfsvelt sig í tvö
ár til þess að geta greitt lækn-
ishjálpina.
Það var heldur ekkert smá-
ræði, sem gert var fyrir þessa
telpu, sagði móðursystir. Ætli
það hefði ekki verið nóg að láta
smyrja hana, ei'as og flestir
urðu að láta sér nægja handa
börnum með beinkröm í þá
daga.
Það bjó nefnilega „alþýðu-
læknir“ úti á Qvarsevo.
Doktor L. hafði mig'íijá sér
í heilar þrjár vikur. Hann
gerði sér mikið far um að
lækna mig. Það mun að
minnsta kosti hafa verið sjald
gæft að störfum hlaðintn lækn-
ir eins og hann annaðist óskil-
getið krakkatetur á munar-
j lausrar verksmiðjustúlku af
slíkri alúð. Og þegar mamma
um þetta leyti var svo óhepp-
in að. fá taugaveiki, þá kom
hann mér fyrir á barnaheimili
fyrir utan Norrköping. Það
hét á Hamri.
Ég var þá um það bil fjög-
urra ára. Ég man ekkert eftir
•læknraum né saltböðunum og
góða ríiátnum og þorskalýsinu,
sem hann sá um að ég fengi
daglega. Hins vegar man ég
fullvel, að ég var hýdd á hverj
um degi fyrir Ijóta munnsöfn-
uðinn, sem ég hafði í frammi.
Qg. kunni þessi ósköp af illyrð
um. Og því meira, sem ég var
bari'n þeim mun hærra skrækti
ég og ýlfraði og bölvaði, og af
þeim mun meiri nákvæmni
leitaði ég í huganum að öllum
þeim klúryrðum, sem ég hafði
heyrt námumenn, skítuga öku
menn og götustráka láta sér
um munn fara.
Við fengum góðan mat á
barnaheimilinu og við voruni
vel hirt. En einn daginn minn-
ist ég þess að ég fékk engan
stikilsberjagraut, af því að ég
hafði setið við borðið og verið
að kremja brauðmola undir
þumalfingurnöglinni eins og
ég hafði einu sinni séð gamla
konu drepa flær.
Ég var sett í skammakrók-
inn og varfi að horfa upp á hina
krakkana háma í sig þennan
ipdæla mat, stikilsbpn'agraut.
Ég "grét án afláts og sagði víst
ósköp mörg ljót orð og setning
ar, og svo kom að það varð að
taka mig frá hinum krökkun-
um. Þegar læknirinn kom dag-
inn eftir, varð hann að taka
mig, með sér niður í bæinn, því
fólkið á barnaheimilinu neitaði
að hafa mig þar lengur.
Ég sagði mömmu aldrei frá
því, að ég myndi eftir þessu.
Ég var nefnilega hrædd um
að hún liéldi að ég myndi eftir
mörgu fleiru. Ég hafði séð svo
margt til fullorðna fólksms, að
ég hafði óljósa hugmynd um
að mamma óskaði þess ekki
að ég myndi of mikið, ekki
einu sinni hvað hana sjálfa
snerti. En sannfærð er ég urn
það, að ég væri ekki orðinn
„brákaður reyr“ fyrir það eitt
pð gerast meðsek henni í þeim
syndum, sem hún hefur drýgt
um dagana.
Dra-vl«5^eröír„
Fljót og góð afgreiðals.
GUÐL. GÍSLASON,
Laugavegl #3,
lími 81218.
Bmurt t>rauS
otí snittur.
.Nestispakkar.
ódýrast og bezt. Vín- j
samlegast pantið mcf
fyrirvara.
BSATBAKINN
Lækjargðta 6.
Srmi 8034«.
SamúSarkorl
Slysavarnafélags filanás
kaupa flestir. Fátsrt bjí
slysavarnaðeildom om
land allt. 1 Rvlk f hann-
yrðaverzluninni, Banka-
stræti 0, Verzl. Gunnþór-
nnnar Halldórsd. og skrif-
stofu félagsins, Grófin 1.
Afgreidd i síma 4897. —>
Heitið á slysavarnafélagiS.
ÞsS bregst akki.
Ný.ia send!-
bílastöðin h.f.
hefur afgreiðslu í Bæísr- \
bílastöðinni í ASalstrseÞ l
16. Opið 7.50—22. Á!
sunnudögum 10—18. -
Sími 1395.
I B arna spí t tiiasj ó HringíiatJ
5 eru afgreidd í Hannyr5&4
;; verzl. Refill, ASalstræti Sll
I (áður verzl. Aug. Svenfi-
• sén), í Verzluninni VictorJ
■ Laugavegi 33, Holts-Apó-l
« tekl, Langholtsvegi 8
! Verzl. Álfabrekku viS Su@-|
' urlandíbraut, og
< búð, Snorrabrau* 81.
Hús om íhúðír
Hún var á margan hátt
merkileg þessi fjölskylda, sem
við vorum orðnar meðlimir í
við það að mamma giftist
stjúþa mínum.
Þar þóttust allir vera „stönd
ugir“ og léku fínt fólk eða að
menn voru „dannaðir“, eins og
það kallaðist. Að vera ,dann-
j aður“ var fólgið í því að sitja
| úti í grasinu og borða smurt
i brauð, kjötbollur og kartöflur
' og drekka öl og brennivín og
syngja: „Það er svo dýrlegt að
dvelja hér“.'
Þeir úr fjölskyldunni, sem
ekki voru ,,stöndugir“, voru
úrkynjaðir, svartir sauðir á
máli frænda sinna hinna
,,stöndugu“. Ei'an af þeim var
stjúpi minn. Allir ættmenn
hans drógu andann léttar, þeg-
ar hann gékk að eiga mömmu -
mína.
Nú losnaði það við hann.
Slapp við lygasögurnar sem
; sf ýmsum stærðum 11
l bænum, átverfum bæj-g
« srins og fyrir utaa bæ-|
i inn til ffiölu. — Hðíuta |
\ fdnnig til sðlú jarCii, |
| vélbáta, blíreíCte . i
verðbréf. |
* Nýja fastelgnaial&s.
■ Bankastrætl 7.
Í Simi 1513. |
fteai ■ ■ ■ ■ B ■ B'BBÖSB B 8 H B t’lYl WZVÍ<7’&Wt££S3*i
s
s
f
s
1 lötðDaosaií)
PedorT fótabaö eydir
skjótlega þreytu. sérind- ^
^ um og óþægindum í fót- S
S unum. Gott að tóts.)
^ dálítið af Pedox í hár- ^
^ þvottavatnið. Eftir fárr&s
S daga notkun kemur ár- 'i
^ angurinn í Ijós. ■
J Fæ*t f næstu búS. )
)

CHEMIA HLF.J
S