Alþýðublaðið - 21.10.1953, Blaðsíða 4

4
ALÞYÐUBLABIÐ
?ttiðvikudagur 21. október 1953
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn. Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Hannibal Valdimarsson Meðritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamentn: Loftur Guð-
mundsson og Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri:
Emma Möller. Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsinga-
sími: 4906. Afgreiðslusími: 4900. Alþýðuprentsmiðjan,
Hvg. 8—10. Áskriftarverð 15,00 á mán. I lausasölu: 1,00.
Hefur þjóðin efni á því?
FYRIR nokkrum dögum átti
Aiþýðublaðið kost á a'ð líta yfir
skjal nokkurt, sem sýndi her-
kostnað tíu þjóða í hlutfalli
við þjóðartekjur þeirra.
Niðurstöðutölurnar voru
þessar: Bel gía—Luxemburg ver
6,3% af þjóðartekjunum til
landvarna, Danmörk 3,5%,
Frakkland 11,2%, Grikkland
8,5%, Ítalía 5,8%, Holland
6,2%, Noregur 5%, Portúgal
5%, Tyrkland 6,5%, England,
12% og Bandaríkin 15%.
Þessar tíu þjóðir verja sem
sé frá 3,5—15% af þjóðartekj-
um sínum til hervarna. — Það
eru þungar byrðar. Það er mik
ið fé. Ekki talíði í milljónum,
heldur í hundruðum og þús-'
undum' milljarða króna.
Við Islendingar erum sem
betur fer íausir við öll ríkisút- |
gjöld til hervama og herbúnað
ar.
En eins og sakir standa þarf
um við sérstaklega að herja á
húsnæðisbölið. Og eru ýmsir,
sem halda því fram, að þjóðin
hafi ekki efni á að gera þar
sríktj átak, sem heir játa að
þ.vrfti þó að gera til þess að út-
rýma heilsuspillandi húsnæ'ði
á nokkrum árum.
Alþýðuflokkurinn hefur lagt
fram merkilegt frumvarp til
laea, þar sem gert er ráð fyrir
að Ieysa þetta bjóðfélagsvanda
mál á næstu fjórum árum.
En sjálfsagt eru margir, sem
halda, að þetta séu óraunhæf-
ar skýjaborfirir. En svo er ekki,
enda er auðvelt að sanna það
með áreiðanlegum tölum.
Fólksfjöleun hér á landi er
kringum 1600 manns á ári.
Veírna fólksfjölfirnnarinnar þarf
þióðin árlega að bvegja um 400
íbúðir. En fjöldi fólks býr í ó-
bæfu húsnaeði. Segjum að það
séu 6—7000 manns, sem þann-
ig er ástatt um. óg þurfi hjáln-
ar viVíl eins fljótt og við verði
komið.
Til þess að bvgsréa vfir þetta
fólk þvrfti 1600 íbúðir, og ef
menn hugsuðu sér að koma
beim unn á fjórtim árnm,
b’i-ríti að bvggia aðrar 400 í-
húðir á ári til að útrýma óhæfu
húsnæði.
Verkefnið væri þá að byggja
400 íbúðir vegna fólksfjölgun-
arinnar og aðrar 400 til útrým
ingar heilsusnillandi húsnæði.
AIIs 800 íbúðir á ári £ næstu
fjögur ár.
Og nú er spurningin: Er
þetta hægt? Hefur íslenzka
jhjóVýin efni á hessu?
Vönduð íbúð, sem er kring-
um 300 teningsmetrar að rúm-
máli, kostar um, 200 000 krón-
nr. og þannig kosta 800 slíkar
íbúðir um 160 milljónir króna.
Þegar þessi tala er nefnd,
mun margur segja: Þarna sjáið
þið, þetta er Ianet umfram
getu þjóðarinnar. Hundrað og
sextíu milljónir króna til íbúð-
arhúsnæðis á einu ári. Er hað
ekki skýjasrlópska og fjar-
stæða, sem óþarft er að ræða
frekar?
En það er einmitt það, sem
þa'ð ekki er, eins og nú mun
sýnt verða:
Framleiðslutekjur íslenzku
þjóðarinnar eru fuilar 2500
milljónir og auk þess hefur
hún liaft til umráða um 200
milljónir frá erlendum aðilum
sem lán og gjafir. Þannig hef-
ur þjóðin á þessu ári til um-
ráða 2700 milljónir.
Hundrað og sextíu milljónir
— andvirði 800 íbúða — eru
tæp 6% af þeirri upphæð. En
það er hlutfallslega tæpur
helmingur þeirrar byrðar, sem
Bretar leggja á sína gjald-
þegna vegna hernaðarútgjald-
anna einna saman.
Hér væri um það að ræ'ða að
leggja sérstaklega að sér í bili
til að ráða fram úr húsnæðis-
neyð mörg þúsund meðborgara.
Þegar á það er litið, munu þeir
ekki verða margir, _ sem lialda
því fram, að okkur sé þetta of-
vaxið, ef fullur vilji væri fyrir
hendi.
Líta má á þetta má! frá fleiri
hliðum, t. d. frá gjaldeyrissjón-
armiði.
Af 160 milljón kvóna bygg-
ingarkostnaði 800 íbúða eru
um 40 milljónir erlend gjald-
eyrisverðínæti. Mun þessi tala
þó lækka verulega þegar inn-
lend sementsverksmiðja tekur
til starfa.
Nú voru gjaideyristekjur
þjóðarinnar s.l. ár 963 milljón-
ir, og verður gjaldeyriseyðsla
vegna 800 íbúða ekki nema
tæplega 41/2% af gjaldeyristekj
um þjóðarinnar í fyrra. Bland-
ast engum hugur um, að einn-
ig þessi atliugun Jeiðir til þeirr
ar ni'ðurstöðu, að þetta sé vel
hægt, ef vilji cr með.
Nú mundi einhver spyrja:
Megum við þá við svo mikilli
FJÁRFESTINGU á einu ári?
Einnig það er rétt að athuga:
Heildarfjárfesting þjóðarinn-
ar í ár er um 500 milljónir
undir ströngu skömmtunar-
kerfi fjárhagsráðs. Hér er þá
um það að ræða, að Iáta þriðj-
ung þeirrar upphæðar festast
í íbúðarhúsnæði, meðan veri'ð
væri með fjögurra ára átaki að
vin ia upp það, sem vanrækt
hef'ir verið. — Einnig það
sýnist vera innan takmarka
þess mogulega.
Þá er rétt að Iokum að líta á
það, hvort hægt muni vera að
drífa upp svo mikið lánsfé, sem
nauðsynlegt er til 800 íbúða.
Miðað við, að 80% af bygging-
arkostnaðinum verði að fást að
Iáni, þyrfti að útvega 128 millj-|
óna Iánsfé. Sú upphæð er um
5% af verðmæti þjóðarfram-
leiðslunnar, og er ólíklegt að
nokkur vilji halda þeirri firru
fram, að ekki sé hægt að
tryggja lausn húsnæðisvanda-
málsins þá upphæð, ef ríkis-
stjórn og alþingi legðu fyrir
lánsstofnanir þjóðarinnar að
Ieysa slík lán úr banni og veita
þeim í staðinn nokkurn for-
gansrsrétt.
Nú er bað einmitt hin ó-
leysta Iánsfjárbörf, sem málið
hefur strandað á að undan-
förnu. Þess vegna hefur Al-
Síðasti fundurinn Samkvæmt nÝju stjór>narskrárbreytingunni í Danmörku hefur
)andsþmgið verið lagt niður. Þegar það hélt síðasta fund sinp
var hann kvikmyndaður, svo að seinni tíminn geti aflað sér lífrænna upplýsinga um störf
þess og starfsvenjur. Myndin er af formanni landsþingsins. frú Ingeborg Hansen, ásamt ein-
um kvikmyndatökuman'ninum að starfi.
Utan úr heimi:
Regnskógaland á sfeinaldarstigi
EKKI LANGT fyrir austan
og sunnan indónesísku eyjarn-
ar liggur hið mikla eyland.
Nýja-Guienea, átta sinnum
stærra en ísland og sjö og hálf
sinnum stærra en Jaþan.
Nýja-Guienea er næststærsta
eyland heimsins, næst á eftir
Grænlandi og liðlega sjö og
hálf sinnum stærri en Jaya, og j
sé það rétt, að Grænland sé í i
raun réttri margar eyjar, sem.
samhangandi ísbraiður gera j
samfastár, þá er Nýja-Guienea
stærsta eyja í heimi.
MEGINLAND IílYRKRANNA.
'Nýja-Guienea er eitt af hin-
um fáu löndum heims, sem enn
er að mestu ókannað. Afrika,
sem áður var hið mikla megin
land myrkranna, er nú að
mestu könnuð. Sama má segja
um Háu-Asíu. Aðeins ó fjórum
stöðum í heiminum eru til
svæði, sem enn eru hinum
menntaða heimi ókunn að
mestu, nefnilega landið við
suðurpól, Amáson-svæðið mikla
eða Grænavítið í Suður-Ame-
ríku, Róba E1 Kali„ öræfin í
Suður-Arabíu, og svo meiri
hluti Nýju-Guieneu.
Strendur landsins hafa a5
Tir~u lengi verið kunnar hvít-
r.m mön:r. ‘i. í byrju- 16. ald
ar komu þangað portúgalskir
sæfarar og síðar komu hollenzk
ir og enskir kauonienn þangað
í verzlunarerindum.
VAR SKIPT í TVENNT.
I
En það var ekki fyrr en á,
nítjándu öld, að Hollendingar,
Englendingar og Þjóðverjar
köstuðu eign sinni á landíð og
þýðuflokkurinn fluft furmvarp
sitt UM ÚTVEGUN LÁNS-
FJÁR til byggingar íbúðar-
húsa í kaupstöðum og kaup- (
túnum. Þar er bent á örugg-
Iega færa Ieið í þessu vanda- J
máli og jafnframt sýnt, að
þjóðin hefur EKKI EFNI Á
ÞVI, að drepa dáð og þrek úr
þúsundum barna og fullorðinna
í heilsuspillandi húsnæði.
skiptu því á milli sin að nafn-
inu 'til. Þjóðverjar misstu lönd
sín í Nýju-Guieneu árið 1914.
Þannig var Nýju-Guieneu skipt
í tvennt, vesturhlutann, sem
Hollendingar eiga, og austur-
hlutann, sem Ástfaliumenn
ráða yfir. Vald Ástraliu-
manna og Hollendinga er þó
sáralítið í landinu. Vald hinna
hollenzku og ensk-áströlsku
embættismanna nær aðeins til
nokkurra strandsvæða og árósa.
Meginhluti .landjihs er ókann
að land og allur.borri í’oúanna
lifir enn þá sínu óháða villl-
mannalífi. ‘ j
BYGGÐIN MJÖG STRJÁL.
Fram að síðustu áratugum
hafa flugmenn ,og ferðalangar
BALDUR BJARNASON
magister segir í grein þess-
ari frá Nýju-Guieneu, regn
skógalandi á steinaldarstigi,
sem býr yfir geysilegum
framtíðarmöguleíkum. Nýja
Guienea er átta sinnum
stærri en Island og næst-
stær.sta eyland heimsins.
Hún er nýlenda llollendinga
og Ástralíumanna, en Indó-
nesíumenn krefjast hennar
sér til handa og lfta á hana
sem náttúrlegt landnáms-
svæði fyrir hið ofsetna Iand,
Java. Rekur Baldur vi'ðhorf
þessara mála og sögu Nýju-
Guieneu fyrr og nú.
verið að finna byggðir og bæi
í frumskógaþykknum, sem áð-
ur voru óþekkt. Byggð er mjög
strjál í landinu. A hásléíium
og í skógarrjóðrum við strend
ur og árósa býr á strjálingi í
þorpum og byggðahverfum hið
svarta villimannakyn, sem
byggir landið. Talið sr, að
þetta mikla land hafi alls hálta
aðra milljón íbúa í hæsta lagi.
Þeir skiptast aðallega í þrjár
þióðir: Papúa, sem eru skyldir
Ástralíunegrum, Melanesía,
sem einnig eru svertingjar, og
svo finnast á afskekktum stöð
um hinir svonefndu Tapríó-
menn, sem eru dvergnegrar.
Atvinnulífið er mjög . frum-
stætt, dýraveiðar, svínarækt
og jarðyrkja á frumstæðustu
tegundum eru áðaiatvinnuveg
irnir.
Á STEINALDARSTIGÍ.
íbúarnir standa enn þá á
steinaldarstigi, trúa á stokka
og steina, anda og aft-urgöng-
ur og stunda sumir hverjir
mannát og mannfórnir. Þeir,
sem búa á vesturströndinni og
hafa haft mikil viðskipti við
hina malajísku Indónesíumenn,
standa þó á mun hærra menn
ingarstigi og hafa sumir tekið
Múhameðstrú.
KRAFA INDÓNESÍUMANNA.
Indónesiustjórn hefur nú
gert kröfu til holler.zku Nýju-
Guieneu, en mætt harðri and-
stöðu ekki aðeins Hollendinga,
heldur og Ástralíumarma, sem
vita sem er, að ef índónesía
fær hollenzka hlutann, muni
næsta krafan verða öll Nýja-
Guienea. Indónesíustjón; lítur
á Nýju-Guieneu sem hið nátt-
úrlega landnámssvæöi fvr'r hið
ofsetna land, Java.
Þegar þess er gæít, að Nýja-
Guienea er eitt af frjósömustu
löndum* heimsins frá náttúr-
unnar hendi og auðugt af skógi
og málmum, er hæg: að reikna
með því, að tugir milijóna af
hinum brúngylltu sonum og
dætrum hinna sígrænu sólar-
landa Indónesíu geti lifað þar
og starfað á næstu öldum.
GEREYÐINGIN EIN.
Enginn spyr, hvað verður
um hina svörtu frumbyggja, ef
brúnir menn fara að flytja
þangað inn. Allir vita, að ger-
eyðingin ein bíður þeirra, ef
hið brúna fólk frá Java með
sína háþróuðu tæknimenningu
steypir sér einhvern tíma yfir
þá.
En msðan hvítir menn ráða
yfir Nýju-Gúieneu að naíninu
til, þá er frumfoyggjunum ó-
Frh. á 7. siV-'i ,