Tíminn - 08.11.1964, Blaðsíða 8

8
TÍMINN
SUNNUDAGUR 8. nóvember 1964
VIÐTAL UM BÍLANA OG VEGINN
Hringakstur á tilraunasvæðinu. (Allar myndirnar eru frá Crowthorne).
Umferðin hættu
mama
en styrjaldir

Hvað kostar að eiga bíl?
Lauslega áætlað 60 þúsund
krónur árlega miðað við sterk
an rúmgóðan fólksbíl, tæki
sem kostar hátt á þriðja hundr
að þúsund krónur nýtt. Miðað
við afskriftir, bankavexti,
brennslu, smurning, trygg-
ingagjöld, skatta o.s.frv. verð-
ur árlegur kostnaður af bíln-
um eins og fyrr segir.
Þetta er laglegur skilding-
ur, sem margir inna af hendi
með glöðu geði að því er virð-
ist, þar sem bílar landsmanna
smáir og stórir, eru nú um
30 þúsund talsins.
í þessu sambandi væri fróð-
legt að gera sér grein fyrir,
hvað hægt væri að aka mikið í
leigubíl fyrir fyrrnefnda upp-
hæð, en það yrði flókið reikn-
ingsdæmi. Viðhlítandi svar
fengist ekki nema reiknað væri
með misháum töxtum leigu-
bíla, samkvæmt einhverjum lík
indum, biðtaxta og svo fram
vegis. Þó má benda á eftirfar
andi: Maður tekur leigubíl
einu sinni til tvisvar hvern virk
an dag ársíns, eða 300 daga
ríflega áætlað, og eyðir til þess
100 krónum á dag að meðal-
tali. Þetta gerir samtals 30
þúsund krónur, og þá eru eft-
ir aðrar 30 þúsundir, sem við-
lcomandi má eyða í leigubíla
á helgum, ef hann vill losna
við jafnháa fjárhæð og hann
þyrfti að greiða fyrir sambæri-
legan bíl á ári hverju, ef hann
ætti hann sjálfur.
Þrátt fyrir þessa einföldu
staðreynrl vilja margir,
kannski flestir, eiga bíl. Menn
segja, að bíllinn tákni stöðu
eigandans I þjóðfélagsstigan-
um, og þar af leiðandi freist-
ist margur til að kaupa dýr-
ari bíl en hann hefur ráð á,
til að hafa forskot. Bíllinn er
tengdur samdrætti kynjanna í
nútíma þjóðfélagi, enda höfða
framleiðendur óspart til þess.
Hann gerir eigandanum kleift
að hreyfa sig úr stað, þegar
honum dettur það í hug, eða
eins og Haukur Pjetursson
mælingaverkfræðingur komst
að orði í viðtali við blaðið:
— Þetta er eins og að eiga
sinn hest. Bíllinn losar mann
víð þá tilfinningu að vera bund
inn í stað og geta ekki hreyft
sig. Hann er líka orðinn vinnu
dýr nútímans, eins og vagn-
hesturinn fyrr meir.
Haukur Pjetursson á sæti í
stjórn Félags íslenzkra bif-
reiðaeigenda, og hann sagði
okkur dæmisögu um það,
hvernig bíllinn styrkir móral
inn og hvetur tíl dáða:
— í bragga hér á Skóla
vörðuholtinu bjó maður með
konu sinni. Þau áttu tvö börn.
Maðurinn hélt sig lítið að
vinnu en var þó sjaldan heima.
Hann flæktist úti daga og næt
ur og drakk brennivín. Einn
góðan veðurdag tókst honum
þó að komast yfir bíl, gamlan
og slitinn. Þá brá svo við, að
maðurinn hætti að drekka, var
heima flestum stundum, og
mánuðmn saman gerði hann
lítið annað en snúast kringum
bílinn og gera við hann. Bíll-
inn varð logandi fínn, og mað-
urinn keyrði fjölskyldu sína i
honum. Konan og börnin
höfðu lengst af verið illa til
fara, en nú brá svo við, að
þau sýndu sig í nýjum og
betri fötum. Maðurínn varð
líka fínn í tauinu. Hann var
hættur að drekka brennivín,
og þar af leiðandi varð meira
afgangs til fatakaupa. Sömu-
leiðis fór hann að vinna reglu-
bundið eftir að bíllinn komst
í lag. Danir kalla bílinn „stat-
ur — syrnból" eða frama-
merki, og fjölskyldan á Skóla-
vörðuholtinu blómstraði undír
því.
Þetta var sagan um bílinn,
sem vakti reykvískan heimilis-
föður af svefni og dró hann,
konu og krakka upp úr skítn-
um. En bílar eru ekki jafn-
góðir við alla. Þeir krefjast
mannslífa, drepa marga og lim
lesta ennþá fleiri.
— Því er þannig varið, að
umferðin krefst stærri fórna í
mannslífum en jafnvel styrj-
aldir, sagði Haukur Pjeturs
son. — Síðan heimstyrjöldinni
síðari Iauk hafa fleiri mann-
eskjur dáið í umferðinni en
þær, sem féllu í hernaðarað-
gerðum frá 1939 til 1945. Það
er því ekki furða, að mikið er
reynt til að draga úr þessari
hættu víða í heiminum, stofn-
anir settar á leggirnar til að
rannsaka þessi mál, og ráð-
stefnur haldnar.
Haukur var á ferð í Lohd-
on í september s.l. og sat þar
alþjóðlega ráðstefnu um um-
ferðarmál sem fulltrúi Félags
íslenzkra bifreiðaeigenda:
— Þar voru haldin tvö mót
á vegum World Touring and
Automobile Organisation, sem
Félag íslenzkra bifreiðaeig
enda er aðili að, og fleíri stofn
ana og alþjóðasambanda
um vegabyggingu. Þessi mót
voru haldin samtímis, en þau
— Þar sem við Einar B. Páls
son vorum, var fjallað um
tæknileg atriði, gatna- og vega
gerð, götulýsingu, og ennfrem
ur um öryggismál umferðar-
innar. Margvíslegar upplýsing
ar um orsakír slysa komu
fram, og fjöldinn allur
af skýrslum var birtur.
— Hvað fannst yður athygl-
isverðast þarna?
— Mér fannst sérstaklega
gaman að skoða tilraunastöð
Breta í Crowthorne í Berks-
hire, en þar eru umferðar- og
öryggismál til rannsóknar.
Þetta er gríðarstórt svæði
með mörgum vegum og afar-
stórum tilraunafleti. Þegar við
komum þangað, var verið að
gera tilraun með hringakstur
á torgi, fjöldi bíla var í hring
akstri samkvæmt ákveðnum
umferðarreglum. Árangurínn
var ljósmyndaður, kvikmyndað
ur og skráður með rafreikni-
vélum, allt í senn. Síðan um
daginn sáum við, að breytt var
um fyrirrkomulag á torginu og
keyrt með nýjum hætti. Þarna
voru gerðar tilraunir með ýmis
ökutæki, ýmsan hémlabúnað
og margt fleira. Tilraunir með
öryggisgirðingar meðfram veg
um og millí akbrauta vöktu
athygli mína sérstaklega. Þeir
voru að reyna léttar girðing-
ar með tveimur margþættum
stálstrengjum. Endarnir voru
Tilraunadúkka faliin fram í bílsætinu.
nefndust International Study
Week In Traffic Engeenering,
alþjóðlegt viku-námskeið í
umferðartækni, og Road Saf-
ety Congress, eða ráðstefna
um öryggi á vegum.
Fjórir íslendingar sóttu mót
in, ég og Einar B. Pálsson
mótið, sem fjallaðí um umferð
artækni, Aribjörn Kolbeinsson
formaður FÍB, og Sigurjón
Sigurðsson lögreglustjóri, mót
ið um öryggismál.
— Hvað bar helzt á góma á
þessum mótum?
festir í jörð niður beggja
vegna og strengirnir bornir
uppi með frekar léttum alúm-
íníumstólpum. Við sáum, hvað
gerðirst, þegar bifreið var ek-
ið á gírðinguna með 57 km.
hraða á klst. Stólparnir brotn-
uðu, en strengirnir gáfu eftir,
teygðust þangað til bifreiðin
stöðvaðist, og síðan ýttu þeir
henni aftur inn á veginn. Mað
ur stjórnaði bifreiðinnl við
þessa tilraun, en þegar keyrt
er á girðinguna með meir en
57 km. hraða á klst., er höfð
Hér eru bremsur reyndar á vegi, sem löðrar í vatni. Vatnið sprautast stöðugt yfir veginn.
J