Alþýðublaðið - 03.03.1954, Blaðsíða 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
MiSvikudagur
mai'z 1954
ÖtMÍaBdi: Aiþýöuflokkurina. Ritstjóri og ábyrgðarœaður:
Hamdbal "ValdimaTSSijn Meðritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttasíióri: Sigvaldi HjSlmarsson. Blaðamenn: Loftur Guð
mundsson og Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri:
ftmu Möller. Ritstjómarsímar. 4901 og 4902. Auglýsinga-
mfmi- 4906. AfgreiCslusími: 4900. Alþý&uprentSmiðjan,
Hvf. 8—10. Askríftarverð 15,00 6 mán, I lausasölu: 1,00.
Fiskveiðalandhelgi Islands
f GÆR gerði Aiþýðublaðið
grein fýrir |>ing1siályktunartif-
•lögu þeiirra Hsnnibals ÍValdi-
marssonar o-g Eiríks Þorsteíns
isonar, þar se-m skorað er á
ríkisstjómma að breyta gild-
andi reglugerð um verndun
ftskimiða nimhvcriis fsland á
l>ann veg, aS fríðkmayrlinan
fyrir Vestfjörðum verði dregin
IG-sjómíIur frá grunnlínupunkt
unum milli Bjargtanga og
Kögurs.
f*etta er eítt hið þýðingar-
mesta má!, sem fram hefur
verið borið á alþingi fyrir at-
vinriulíf Vestfirðinga cnda
fram berið af miktlli nauðsyn.
f dag gerir Alþýðublaðið
grein fýrir máli, /sem með
sanni má segja; að sé eitt hinna
ntær&tu og þýðingarmestu þjóð
mála, sem borin liafa verið
frara . á alþingi íslendibga hin
síðari ár.
Þetta er frumvarp til laga
um fiskveiðalandhelgi fslands.
Byggir frumvarpið á þeim
niðurstöðum, sem dr. Gunn-
laugur Þórðarson kemst að í
doktorsritgerð sinni, sem sé
þeim, að íslendingar eigi rétt
til landgrunosws alls. En land
grunnið skilgreint í frtimvarp
inu á þann veg, að það skuli
takmarkast af línu, sem drég-
in er 50 sjómílum utan yztu
nesja, en þar sem 200 metra
dýptarlína landarunnsins nái
út fyrir 50 siómílna línuna,
takmarkist landgrunnið af
þcirri línu.
Nú mundu eirehverjir e. t. v.
spyrja, hvoi-t þetta sé eklri að
taka munninn of fullan. Hvort
nokkrar þjóðir hafi uppi slík
ar kröfur í landhelgismálum.
ViS þessu er það svar til
reiðu, að skammt er síðan eiít
af samveldiilöndum Breta
helgaði sér allt. landgrunn sitt,
til þess áð verja rgtt sinri
gagnvart nágrannastórveldi.
Og eim skemmra er síðan eitt
mcsta stórveldi heimsins bar
fram á alþjóðavettvangi kröfu
um 200 sjómílna Iandhelgi
með tilliti tö þess, að helga
sér námaréttindi á hafsbótni.
Er vér hugleiðum betta, sjáum
vér, að fiskveiðaþjóðum er
jafnvel enn þá meiri lífsnauð
syn að helga sér fiskiauðæfi
hafsins, og mæla engin rök
með því, að bær eigi til þess
minni rétt að albjóðalögum.
Enn spyrja. aðrir: Er það
hyggHegt ialf ísleudingimi, að
ákveða 50 siómílnu landhelgi
út frá ströndwn íslands, þar
eð þeir meea þá búast við, að
þeim verði s*;arað í sömu
mynt af öðrum þjóðum.
Hér gæti bað helzt hafa þýð-
ingu fýrir fslendinga, ef Dan-
ir ákvæðu 50 sjómílna Iand-
helgi við Greenland. Er það að
vísu rétt, að við þessu mætti
búast, ef vér helgurn oss allt
landgrunnið kringum ísland.
Þessari niótbáru hefur veiið
svarað á þessa leið af ýmsum
togaraútger’ðarmöunum: — í
nokkur ár höfum vér fslend-
ingar sent í&gara vora á Græn
landsmið og brátt isendi fjöldi
annarra þjóða sín skip þangað
einnig. A5 nokkrum árum liðn I
um fór mjög að draga úr afla-j
magninu, og hefur það fariði
hríðminnkandi seimistu árin. ■
Verður ekki annað séð, en aðj
þes-si auðugu mið verði ger-
eyðilögð af offiski, eins og
Norðursjávamuðin, imiðin við
Bjamarey og fleiri uppgripa-
mið hafa áður verið eyðilögð.
Það er því ekki mikil framtíð-
arvon bundin við togveiðar á
Grænlandsmiðum, nema miðun
um þar verði tryggð aukin frið
un.
En fari svo, að Grænlands-
miðin verði upn urin, er það
einasta von íslendinga, að
heimamidin vorði ekki eyði-
lögð, en víst mundi röðin koma
að þeim, áður en langt íiði.
Og til þess 'að tsívo íverðí
ekki, er eina vörnín sú, að
ákveða sem allra fyrst, að land
helgi íslands skuli ná yfir land
grunnið allt, og friðun og lög-
gæzlu haldið uppi á eins mikí,
um hluta jlamlhelginnar o^
vér treystum oss til á hverjum
tíma.
Þctta virðast vera haldgó'ð
rök og skjTisamleg afstaða út
frá íslenzkum hagsmunasjón-
armiðum.
Ti! eru þeir, sem að vísu eru
fylgjandi því, að landhelgi Is-
Iands skuli mlðuð við land-
grunnið, en eru þó í vafa um,
hvort rétt sé að 'Kreyfa því
máii, fyrr en deilunni við
Breta sc Iokið.
Lítum nokkuð á það mál.
Bretar hafa lagt viðskipta-
bann á íslenzkan fisk. íslend-
ingar verða að ttyggja sér að-
stöðu og getu til áð fiska, því
að á því nærist meginþorri
þjóðarinnar.
Bezt er að Bretar viti það,
að vér erum síður en isvo á und
anhalds leið í deilunni við þá.
Vér höfum aðeins stigið fyrstu
sporin í fríðwnar- og landhelg
ismálinu. Odrengilegt gæti þaðj
jafnvel talizt, að þegja uml
þetta, meðan dcilan stæði, en^
hefja síðan aðgerðir í landhelg
ismálunum eftir a'ð þjóðirnar
hefðu komið sér saman um
lausn deilumálanna. Því erj
miklu frjálsmannlegra að bera
fran sínar fvllstu kröfnr nú,
en ~ð gera hað síðav.
/ sama hátt er nauð^vnlegt
r - |
að íslendingar hul'i borið fram'
endanlegar kröfur sínar og
helzt lögfest íslenzka Iandhelgi,
áður en gengið er frá kröfum
Bandaríkjamanna í landhiel^-
ismálum á alþjóðavettvangi.
Sérstaklega er nauðsynlegt að
mótmæla þeim skilningi cr-
lendra þjóða. að með fjögurra
sjómílna friðunarlínunni hafi
Islendingar endanlega ákveði'ð
landhelgislínu sína.
Frumvarnið urn. fiskveiða-
landhclgi íslands tekur af öll
tvímæli um þetla, og er það
eitt mjög mikilsvert atriði.
En auk þess er óviðurkvæmi
legt með öllu, að ekki séu ti!
skýr lagaákvæði um endimörk
vfirráðaréttar hins íslenzka
lýðveldis yfir auðlíndum liafs
sem lands, en það er megintil
gangur þessa frumvarps, að
bætt sé úr þeirri vöntun.
Göfugt menningarmál og mikið fjárhagsatriði
á isíartdi.
BLÖÐIN skýrðu frá því
í gær, að' skógrækt ríkisins
eigi við tilfinnaniegan fjár-
skort að stríða og hljóti þess
vegr.a að hvika frá settu
marki. Forusturhenn skög-
ræktarinrar sitja ráðstefnu
hér í Réykjavík þessa dag-
ana til að reyna 'að finna
leiðir út úr vandarum, ■ en
þess mun lítil von. Leiðin ér
sú ein, að þjóðin saméiiiísi?:
um stórátak í s-kógræktar-.
málunum og gangi til móts .
við þá menn og þau félög,
sem bofið háía hita og
þunga þéssarai'. starfsemí
með ' frábsér.um . árangri;
Þetta er sæmdarskylda ís-
lendinga. Skógræktin er
' mál allrar þjóðarinnar og
upþbyggingárstarf fyrir
framtíðina. ' — 'Þess végna
ber henni að leggja hönd að
skogræktinni : sámtaka • óg-
einhuga."
FÉ TIL ÁVÖXTUNAR
Skógræktin er mikfu
margþættara og merkilegra
verkefni en flestir ætla í
fljótu bragði. Ræktun skóga
gerir landið betra og byggi-
legra. Skógarnir græða sár .
jarðar,; halda jökulánurn , í
skefjum og skýla margvís-
legum öðrum gróðri. En
skógræktin er einnig fjár-
hagsmál. Nú flytjum við ís-
lendingar inn á ári hverju.
timbur fyrir .50. milljónir
króna. . Mestallan þennan
við væri hægt að rækta hér
á landi. Skógræktin er því
arðeamur atvinnuvegur um
leið og hún er eitt stærsta
menningarmál okkar. Nauð
synlegt fulltingi við skóg-
rækt ríkisins krefst allmik-
illa fjármuna. Hún þarf
hálfa mrlljón á ári, svo að
v.el sé. Fjárhag' hennar væri
borgið, ef hún fengi til ráð-
stöfunar hálfan timburtoll-
inn eins og forustumenn
hénr.af hafa livað éftir ann-
að farið fram á. En þetta fé
yrði ekki eyðslueyrir. Það
myndi ávaxtást glæsilega.
"'i líkógfæktáTframkvæmdun- ■
um, spará mikinn. og dýr-
rriætan erlendan gjaldeyri
og ge'ra landið betra og þjóð
ina sjálfstæðari. .
TÓMLÆTI
VÁLDHAFANNA
í>egar höfur mikið únnizt"
í skógræktarmálum . okkar
íslendinga. Skógunum fjölg
ar með hverju ári- Úngir
skógrEektarmenn hér á lándi
fara utan að kynn'a sér ný.j-
ungar í starfi smu. Erlendir
skógræktarmenn" leggja ökk
ur margvíslégt lið. Nú sí'ð-.
ast hefur skógfækt ríkisins
borizt raúsnarleg gjöf aust-
an frá Rússlandi. Útlendirjg
um finnst skógræktin. á ís-
landi fagurt ævintýri. En.
. riú litúr út fy.rir að .hvika
verði frá settu marki vegna'
fjárskorts einmitt þegár
nauðsyn stórátáksins er
mest. Ástæðan er ' tómlæti
valdhafanna. Kannski gera
þeir sér Ijóist, að skógræktin
sé mikils virði, en þeir átta
sig ekki á þéir.ri staðrevnd.
að þeim ber skyida til að
hafa forustu um stórátak
þjóðarinnar í skógræktar-
málunum. Þett.a er og verð
ur kjarni málsins. -
TREGÐA OG ÞREYTA
Skógræktin er eitt
af
stærstu verkefnum land-
. búnaðarins á íslandi. Þess
vegr.a skyldi maður: ætla, að
núverandi stjornarflokkary
sem báðir, þykjast bera hag
landbúnaðarins mjög fyrir
brjósti og keþpa &f miklum';
ákafa um atkvæði og fylgi;
bænda. sæju sóma siriri. í því
að hafa forustu um stórá-
'takið í skc'græktarmálun-!
um. Svo hefúr þó ekki orð-
ið. Morgúnbláðið eggjar
þjóðina til . fuiltingis við.
skógræktina. Hermann. Jón-,
asson lætur. skógræktina til'
sín taka sem- einstaklingur.
En Morgunblaðinu . tekst,
ekki að vekia nauðsýnlegan
áhuga Sjálfstæðisflokksins á
þessu máli, og Hermann Jón
asson hefur enn ekki áorkað
því að fylkja Fratnsóknar-
flokknum til úrslitasóknar.
Þetta er enn eitt dæmið um
tregðu stjórnarflokkanna og
þreytu alþingis, Þar verður
að hásla. hugsjón skógrækt-
arinnar völl.
SKULDIN VíÐ LANDH)
Einstaklingamir, sem
helga sig skógræktarmálun-
um, eiga kröfurétt á því, að
þjóðin öll leggi þeim lið. En
um fram allt er það þó
krafa landsins, að hinn stóri
draumur baráttumanna si»óg
ræktarinnar verði að veru-
leika. Hér er urn að ræða
ógoldna skuld þjóðarinnar
við landið. Skógræktinni er
ekki nóg að vera á dagskrá
við hátíðleg tækifæri og
njóta viðurkenningar í yfir-
lýsingum og samþykktum.
Hún á að verða lífræmi
veruleiki og snar þáttur í
starfi íslenzku þjóðarinnar.
Herjólfur. ■
FYRIR skömmu fæddist í
sjúkra'húsi í Chicago barn,
sem var vansjrapað að. því
leyti, að það skorti bringu-
beinin. Læknarnir tóku brjóst
kassa af barni, sem fæðst hafði
andvana, og græddu hann á
hið vanskapaða barn. Þessi
vandasama aðgerð tókst með
ágætum, og barnið lifir og tek
ur góðum framförum. í öðru
sjúkrahúsi lézt telpa, er verið
var að gera á henni uppskurð;
það var hjarta hennar, sem bil
aði. Læknarnir fórú þess nú á
leit við hina sorgmæddu for-
eldra, að þeir mættu taka dá-
lítinn slagæðarspotta ur lík-
ama látnu telpunnar, ef það
mætti verða til þess, að þeim
tækist að bjarga lífi ungrar
stúlku, sem þjáðist af galla
á hjartaslagæð. Foreldrarnir
veittu samþykki sitt, slagæðar
spottinn'var græddur á tilætl-
aðan stað, og sjúka s.túlkan
varð hraust og heiibrigð eftir
aðgerðina.
VARAHLUTIR
í MANNSLÍKAMA
TilfærSla og ágræðsla lík-
emsvefja telst til hinna nýj-
ustu og ótrúlegustu sigra á
sviði læknavísindanna. Margir
hafa heyrt frá því sagt, hvern-
ig tekizt hefur að græða horn-
himnu, tekna úr auga látins

„JÚ, hjartaslagæðin er S
farin áð gefa sig. Eg ráðleggS
yður, að hafa sem f.vrstS
skipti og fá y'ður nýja. Það j
er hvort eð er aldrei að ^
treysta þessuin hjartasalg-^
æðum, þegar þær fara að
bila“. Eitthvað á þessa leið’
mun læknumim farast orð,
að áliti greinarhöfundar, J. ý
D. Ratcliff, þegar------—
manns, í auga lifandi manns
og 'bjarga þannig við sjón
hans, — en það er ekki fyrr en
á síðustu árum, sem tekizt hef-
ur að hagnýta sömu tækni með
góðum árangri við tilfærslu og
ágræðslu annarra líkamshluta.
Þegar skömmu eftir aldamót
in síðustu hóf hinn frægi líf-
fræðingur og rithófundur, dr.
AJexis Carrel, tilraunir með
tilfærslu líffæra úr einu dýri í
annað. En margir voru þeir
erfiðleikar, sem eftir var að yf-
írstíga, áður en slíkar aðgerðir
kæmu til greina, þegar menn
áttu í hlut. Hættan af völdum
sýkla var mjög mikil, og þegar
um ágræðslu slagæða var að
ræða, 'mvnduðust oft blóðtapp-
ar, sem' hæglega gátu valdið
fjörtjóni. Þar að auki hijfðu
menn þá ekki komizt upp á lag
mannsins
ið með að geyma líkamsvef. En
smám saman hefur læknum og
vísindamönnum tekizt að sJgr-
ast á þessum örðugleik’um.
Efni hafa fundizt, sem haldá
sýklunum í skefjum, og sömu-
leiðis éfnablöndur, sem koma í
veg fyrir myndun hlóðtappa,
— einnig hafa verið fundnar
upp aðferðir, sem gera kleift
að v^rðveita líkamsvefi langan
tíma. F>/rir allar ;þes.sar fram-
farir er nú gerlegt oð koma á
stofn eins konar vefjabönkum,
— eða forðabúrum varahluta í
mannlegan líkama.
BEINVEFJABANKAR
Við skulurn þá fyrst athuga
beinvefjabankana. Beinvefs er
ailtáf mikil þörf, bæði við að-
gerðir vegna alvar'.egra bein-
brota, til þess að lerigia leggi,
sem ekki hafa náð þroska og
vexti vegna sjúkdóma, og til
þess að styrkja bilaða hryggi,
Áður fyrr kunnu læknar að-
eins að hagrýta sér beinvef úr
sjúklingnum sjálfum til slíkra
aðgerða. Það hafði í för með
sér tvær skurðaðgerðir, og
reyndist sú fyrri oft og tíðum
hættulegri en ,sú síðaxi. Bein-
vefjabankarnir hafa nú gert
fyrri skurðaðgerðina óþarfa.
Það er ekki svo örðugt að
verða sér úti um beinvef.
Framhald á 7. síðu.