Alþýðublaðið - 27.07.1954, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 27, júlí 1954
ALÞYÐUBLAÐIÐ
a það sem koma..
Framhald aí 5. síðu.
Rétt á eftir þessari söguhetju
kemur ísle-nzk frásögn um
hvernig kona drap bí’óður sinn
á eitri til fjár. Næst fylgir
erlend morðsaga. í öðru
miðsumarhéfti lætur útgef-
andinn sér nægja þjóð-
sagnarkennda frásögn um
hvernig bófar rændu lík
ferðamanna. Þessi söguþáttur
er nefndur „Leyndarmál
öræfanna", svo sem til að
tengja háfjallaaýrð íslenzk'rar
náttúru við þessa tegund stór-
glæpa. Næsta glæpasaga er frá
útlöndum, en þar er ritstjór-
inn svo mannúðlegur að ráða
taugaveikluðu fólki frá því að
lesa þess háttar bókmenntir.
Enn kemur nýtt júlí-hefti, sem
kostar ekki nema tíu krónur.
Á kápu er mynd af dauðum
eða bálfdauSúm manni og
þessar fynrsagnir: „Með sjö
menn á morðlista“. „Innþrots-
þjófur, sem var slyngari en
Tarzan“. „Golfsnillingur, sem
v-ar gimsteinaþj ófur“. „Bófinn
með gashylkið11. Síðasta sagan
í þessu hefti heitir „Útför yfir-
þjónsins“. Frásögnin hefst á
því að áttatíu og átta ára
maður deyr í rúmi sínu á góðu
gistihúsi með bros á vörum.
Hann sagðist hafa verið her-
foringi á yngri árum og bar
það tignarheiti. Saga hans
byrjar með því, að hann var
gístihússþjónn en lagði stund
á að kynnas og komast í heim-
ili ríks fólks til að stela þar
gulli og gimsteinum. Brátt lenti
hann í fangelsi, en um leið og
hann fékk frelsi, stal hann sex
þúsund dölum af efnaðri konu.
Enn réðist hann til hótelþjón-
ustu, en gekk úr vistinni eftir
einn dag og stal um leið tvö
þúsund dölum. Litlu síðar
auðnaðist honum að stela dýr-
gripum, sem kostuðu átta þús-
und dali. Þjófurinn ók um
landið í dýrustu bifreið og
hafði sér til öryggis fölsuð
meðmælabréf frá heimskunn-
um auðmönnum. I góðri veiði-
för stal hann dýrgripum, sem
kostuðu 85 þúsund dali. Þá
var hann nálega sjötugur.
Hann fann ellina nálgast, hætti
að stela en naut auðæfanna
góðum friði sem virðulegur
herforingi. Enn kemur nýtt
miðsumarhefti, sem kostar tíu
krónur. Þar eru fimmtán sög-
ur, og. skiptast á æsandi frá
sagnir um kynferðismál og
stórglæpi. Inn á milli er svo
skotið svo kölluðum gaman-
sögum. Börnin fá þannig
þessum tímaritum mjög mikla
tilbreytni um efnisval. Að síð
ustu kemur nýtt júlíhefti, sem
kostar líka tíu krónur. Forsíðu-
myndin er af hermanni, sem
tælir og svíkur ungar stúlkur,
Efst á bls. 12 er þessi athuga-
semd í sögunni: „Auðvitað
vissi ég, að ég var nakin. Kven-
maðurinn hlaut að vera vit-
laus“. Síðan er hermt frá því
hvernig mús kom upp um
glæpamanninn.
Ekki þykir ástæða til að
greina meira frá efni þessara
sjö tímarita. Allt efnið er steypt
í sama móti um gróðrabrögð
og sviksemi vanþroskaðra
manna. Börn og unglingar
hér á landi líta vel út. Þau eru
sælleg og að öllum jafnaði
snoturlega klædd. Þau búa
sýnilega við betri ytri lífskjör
én títt var áður fyrr hér á
landi. En hin andlega hlið upp
eldismálanna virðist ekki vera
jafnglæsileg. Sú staðreynd, að
sjö útgáfufyrirtæki raka sam
an stórauði með því að verzla
við börn og ungmenni með úr
hrakssögur, eins og þær, sem
hér er lýst, hlýtur að vera
áhyggjuefni foreldra .kennara,
presta, lögreglunnar; biaða-
manna, alþingis og ríkisstjóijn-
arinnar. Hér þarf tvénnt til
að koma: Hegning og lækn-
ing. Það þarf í fyrsta lagi að
hefja samtök um að íordæma
í orði og verki þá siðferðislegu
eiturbyrlun, sem framin er
við æsku landsins. Það. þarf að
birta opinberlega nöfn þeirfa,
sem standa að þessu siðlausa
útgáfuverki. Prentsmiðjue'ig-
endur og bóksalar verða að fá
nauðsynlegt aðhald í þessu
efni. Útgefendur sorpbók-
Framhald aí 5. síðu.
odda skarst með Chiang Kai
shek og kommúnistunum 1927
hvarf Iio aftur til Moskvu í
fylgd með Rússanum Borodin.
Þar hafði hann þó skamma
dvöl, pví að brátt skaut honurn
upp í Hon Kong, og þar hóíst
hann handa um að skipuleggja
bjdtinguna í ættlandi sínu. Ó-
kuamugt er, hvar hann hefur
dvalizt sjö ár á fjórða tug ald
arinnar, en getum er leitt að
því, að hann hafi þá verið í
Árið 1940 er Ho hins vegar í
menntanna ættu að verða fyrir
stórum fésektum í stað bessþið, Moskvu.
hafa mikmn groða af mann- ^TTA ÁRA STRÍÖ.
spillmgarverki smu. isn þáo
þarf meira með en að hegþa
þeim seku. Það þarf að lækna. Suður-Kína og skipuleggur
Það þarf að breyta uppeldi Þar andspyrnuhreyfinguna
æskunnar í landinu. gegn japanska innrásarherinn
Börnin sækjast eftir glæpá- með fullum stuðningi Chiang-
bókmenntum af því að þau gbeks. Um feril hans síðustu ár
skortir andleg og siðferðis-
leg fjörefni. Þjóðfélagið hefur
tekið í sínar hendur mest
af uppeldi barna og ung-
linga frá heimilum, for-
eldrum og vandamönnuþi.
Börnurn er boðið fábreytt og
að mörgu leyti leiðinlegt þekk-
ingarhrafl. Börnin, sem vaxa
upp í landinu, þekkja ekki né
kynnast kjarna kristindómsiiis, i
ivorki í skólanum né hjá prest-■, . ,, ..,
unum. Þjóðin á mikinn forða "™ms ogunum og stjomaö
af rituðu máli, sem hefur í þús- j miskunnarlausri baráttu s»kn
und ár verið andleg kjölfesta J ariuirai' aðþvn inarki, sem þann
í uppeldi landsmanna. Sígild-, gel-ði sér vonum að ná 1943
ar bókmenntir hafa haldið ís- án þess að til vopnaviðskipta
lendingum vakandi og andlega
starfhæfum. Nú er sá auður
að mjög verulegu leyti grafinn
og vanræktur. Það er meira að
segja komið svo, að sú upp-
ausn, sem sýnileg er í lestii
glæpabókmenntanna, er te.dn
að hafa áhrif í íþróttalífi lands-
manna. Þar gætir oftar fen
skyldi linku og vöntunar á
sarlmennsku meira en búást
mátti við. Ég' vona, að þau
dæmi sem hér hafa verið valin
úr glæpabókmenntum íslenzkr
ar æsku, gefi forráðamönnum
ajóðarinnar og ekki sízt for-
stöðumönnum kirkju og skóla
nokkurt umhugsunarefni, því
frá þeim verður að vænta för-
ystu um úrbót í þessu mikla
vandamáli.
Jónas Jónsson
frá Hriflu.
in ei- vitað, þó að óvissa hvíli
yfir einstökum atriðum, sem
mörgum leikur hugur á að
þekkja. Hann varð forseti lýð-
Veldisins Vietnam, þegar Japan
ir voru á brott þaðan, og réðist
í Parísarför til samninga viö
frönsku stjórnina. Samningarn
ir fóru út um þúfur, og nú hof
ur Ho Shi Minh í átta ár levnzt
kæmi.
Sðmvinna
Árbók Iðndsbankans
Farmhald af 1. síðu.
allmikilla breytinga bæði á
verkun sjávaraflans og skipt-
ingu viðskipta íslendinga á
lönd. Vegna löndunarbanvins
í Bretlandi var ísfisksmarkað-
urinn lokaður mestan hluta
ársins. "Einnig varð nokkur
samdráttur á útfutningi salt-
fisks vegna sölutregðu, eink-
um fyrra hluta árs. Hér varð
það til bjargar, að góðir mark-
aðir unnust fyrir skreið, og
var verð á henni mjög hag-
stætt fram um mitt ár, en eftir
sað gætti nokkurra söluerfið-
leika. Er hér um nýja mark-
að.i að ræða; sem væna má góðs
af í framtíðinni, enda var
skreiðarútflutninguv að mestu
greiddur í írjálsum gjaldeyri
Gekk sala flestrar annarrar
framleiðslu vel, svo sem lýsis,
mjöls og saltsíldar, og va,> vero
lag hagsætt. Lítið af landbún-
aðarafurðum kom ti! útflutn-
ings á árinu.
Enn er ónefndur freðfiskur-
inn, sem er nú orðinn langmest
ur að verðmæti aiira útflutn-
íngsafurða. Gekk mjög mis-
jafnlega að selja hann á árinu.
Bandaríkin voru enn höfuð-
markaðurinn, en útflutningur
jangað varð allmikiu minni en
árið áður, og einnig minnkaði
mjög sala til Brelands. Af þess-
um sökum hlóðust upp miklar
birgðir af freðfiski fyrra helm
ing ársins, og leit mjög illa út
um sölu á þeim, þar til gerður
var viðskiptasamningur við
Rússa í ágúst, en þeir tóku nær
írið j ung f reðf iskcf r amleiðslu
ársins á sæmilegu verði.
Jaínvægi í byggð
(Frh. af 5. síSu.)
Framhald af 5. síðu.
greiðslu það geti notið hjá
sjúkrasamlögum erlendis. Því
er fljótsvarað, að það getur
engrar slíkrar fyrirgreiðslu
notið.
'Samningurinn tekur alls
ekki til þess. heldur aðeins til
mapna, sem veikjast á meðan
þeir eru staddir í einhverju
hinna samningslandanna
Hins vegar taka íslenzk sam
lög eftir sem áður bátt í sjúkra
kostnaði þeirra, sem leita sér
lækninga erlendis, enda sæki
þeir um það fyrirfram til sam-
lag síns og leggi fram læknis-
vcxtorð um nauðsyn fararinn-
ar.
FLUTNNGUR OG DVÖL
UM STUNDARSAKIR
í samningnum er sérstak
lega tekið fram, að námsmað-
ur, sem dvelst við nám í ein-
hverju samningslandanna
mið, og þá fylgir fólkið úr sjáv meira en 3 mánuði, skuli allt-
arþorpunum eftir. En tæmíst af eiga rétt til að flytja sam
þorpin, verður sveitunum hætt.
Þarna virðist því einnig eitt-
hvað þurfa að ge.ra til jafcr-
vægis.
Stækkun landheiginnar fýr-
ír Vestfjörðum virðist ekki
hafa fundið náð íytír ;,a,ygúm
alþingis. Má og vera að þar
valdi um erfiðleikar á alþjóð-
legum vettvangi. Virðist þá
helzt ligg'ja fyrir, að þeir lands
hlutar, sem einskis njóta,
nema síður sé. við breytinguna
á landhelgislínunni, fengju ríf-
ari hluta af bátagjaldeyri, m®.ð
an sá háttur er á há’fður, að
bæta hag sjómanna og útgerð-
armanna á þann hátt. Virðist
og, að nokkuð mætti drag'á úr
þeim fríðindum á þeim stöð-
um, þar sem vertíðarhlutur er
orðinn 30—40 þúsund krópur.
■En þetta eru aðeins fröimar
umþenkingar eins útskaga-
manns úr byggð landsins,. og
því ekki vert að hafa. þær
lengri að sinni.
Hjörtur Hjálmarsson.
lag'sréttindi sín þangað. í Dan-
mörku og Noregi (og íslandi)
mun sama verða látið giida um
þá, sem stunda þar atvinnu
jafnlang'an tíma, enda þ.ó.tt
samningurinn áskilji „búferla-
flutning" til þess að svo megi
verða. í Svíþjóð má hin.s vegar
buast við. því að strangar verði
haldið á þessu attíÍSi, enda
meiri hömlur á því þsr, hverjir
verði skráðir á manntal eða
,,kyrkobokfört“ eins og það
heitir.
Þeir, sem fara utan, en eru
vafa um það, hvort þeim beri
að flytja samlagsréttindi sín
eða njóta reglnanna nm sjxtkra
hjálp vegna dvalar um stund
arsakir, ætt-u að ráðgast um
þetta við samlag sitt, áður en
þeir fara.
Munið a)V kynna yður vel
hver réttur yðar er, og að aliur
óþarfur dráttur á að fram
fylgja réttinum getur valdið
því að hann skerðist eða glat
ist.
gjald stöðugt. Meðalvísitala
1953 reyndist 156,9 stig, en.
157,8 stig árið áður. Húsaleigu-
vísitala var óbreytt allt árið
1953 í 212 stigum (1939=100),
en vísitala byggingarkostnaðar
fyrir tímabilið 1/10 1 952 til
30/9 19:53 var 801 stig, en 790
stig næsta tímaJbi.1 á undan,
sem er hækkun um aðeins
1.4%.'
Lækkun sú, sem varð á vísi-
tölunni um áramótjn 1952 og
1953 fyrir atbeina ríldsstjórn-
arinnar, ásamt þeim niður-
sem tynr voru,
greiðslum,
hafa orðið ríkissjóði dýrar í
auknum útgjöldnm, og sam-
kvæmt bráðabirgðatölum voru
útgjöld ríkisins vegna dýrtíðar
ráðstafana áxáð 1953 47 millj.
kr. eða rúm 11% af rekstrar-
útgjöldum ríkisins.
Eins og þegar hefur verið
getið, var rnikil þensla í efna-
hagskerfinu á árinu, og var yf-
irleitt næg atvinna allt árið og
fór vaxandi vegna aukinnar
fjárfestingar og mikillar vinnu
hjá varnarliðinu. Hm áramót
var farið ac bera a aivarlegum
rnuaflsskorti í ýmsum fram
leiðslug'reinum, einkum hjá
togaraútgerðinni.
Niðurjöfnunin
RUSSASAMNINGTJRINN
MIKILVÆGASTUR
Viðskiptasamningurinn við
Rússa var iangmikilvægastur
xeirra samninga um viðskipti,
sem gerðir voru 1053. Sam-
kvæmt honum s.kyldu Rússar
kaupa á næstu tveimur árum
mikið magn af freðfiski. salt-
síld og freðsíl’d, en íslendingar
fá í staoinn olíur, sement, korn
vörur og fleira. en flestar þess-
ar vörur höfðu óður Verið
keyptar fyrir frjálsan gjald-/
eyri. — Vöruskiptasamningar
voru einnig í gildi við Finn-
land, ísrael, Pólland, Tékkó-
Slóvakíu, Aus.tur-Þýzkaland,
Aus.turri i, Spán og Bx-aziláu.
Á síðustu árum hafa við-
skipti íslendinga við vöru-
skiptalöndin farið jafnt og þétt
vaxandi, en viðskipti við lönd
E.P.U.-svæðinu og sterling-
svæðinu minnkaö að sama
skapi, einkum yegna minn út-
flutnings til Bretlands. Nú er
svo komið, að meira en þriðj-
ungur alls ú.tflutnings fer til
vöruskiptalanda, og er það að
mörgu ieyti óhagstæð þróun,
bar sem verðlag á innflutningi
baðan er oftast hærra og vöru-
úrval minoa en í öðrum mark-
aðslöndum.
Á síðastliðnu ári minnkaði
útflutningur til Bandarííkjanna
alimikið, en vegna duldra doll-
aratekna, lána og framlaga
hélt innflutningur þaðan á-
fram að aukast hröðum skref
um.
VÍSITALA OG KAUPGJALD
STÖÐUGT
í loks ársins 1952 voru gerð-
ir nýir kaup- og kiarasamnmg-
ar við verkalýðsfélögin. Var
þeim einkum stefnt að bví að
lækka framfærslukostnað með
auknum niðiygreiðslum og öðr
um ráðstöfunum. Samningar
þeir, sem þá voru gerðir, giltu
óbreyttir allt áríð 1953, og
hélzt því bæði vísitala og Laup
(Frh. af 8. síðu.)
MISJAFNT HVE MIKBE)
INNHEIMTIST
Allmjög er misjafnt hve mik
ið af álögðum útsvörum inn-
heimtist árlega, að því er fpr-
maður niðurjöfnunarnefndar.
dr. Björn Björnsson, tjáði
blaðamönnum í gær. Fyrir
stríð innheimtist yflrleitt. ekki
nema um 80% útsvara, en það
batnaði á stríðsárnnum og var
ástandið bezt 1944, er 94,2 %
útsvara heimtust. Síðar hrak-
aði þessu nokkuð og varð óhag
stæðast 1949, er aðeins 85,5%
heimtust, en síðan hefur þetta
batnað, þannig að al. á.r inn-
útsvara.
TEKJUR
Algengustu tekjur kvæntra
manna f bænum raunu vera
35 000—55 000 krótiur, bannig
dó, að 45 000 krónuer algeng-
ast, en tekjur einhieyps fólks
eru algengastar 15 000 til 25-
000.
NEFNDIN
í niðurjöfnunarnefnd Rvík-
ur eiga sæti þessir menn: Dr.
Björn Björnsson, formaður.
Björn Kristmundsson, Einar
Ásmundsson, Guttormur Er-
Lendsson og Haraldur Péturs-
son.
Síldaraflinn
(Frh. aí 8. síðu.)
Páll Pálsson, Hmfsdalur 1064
Rifsnes, Reykjavík 1414
Runólfur, Grundarfirði 1340
Sigrún, Vestmannaeyjum 1259
Sigurður Siglufjörður 2389
Sigurður Pétur, Reykjav. 1117
Sjöstjarnan, Vestmannae. 1051
Snæfell, Akureyri 3709
Stígandi, Ólafsfjörður 1086
Súlan, Akureyri 2089
Valþór, Seyðisfjörður 1106
Víðir, Eskifjörður 1676
Víðir, Djúpivogur 1026
Vísir, Keflayík 1685
Von II, Hafnarfjörður 1088
Vörður, Grenivík 1633
Þorsteinn, Dalvík 1178
Úibreiðið Alþýíiublaðið