Alþýðublaðið - 15.01.1955, Blaðsíða 7

Laaugardagnr 15. janúar 1955
ALiÞYÐIIBLAÐIO
Gamli Nói - guðhræddur
merkt Nóas að hana er á valdi
radda — leiksviðsraddanna, —
k ■ fremur en hins bókmenntalega
forms.
Loftur Guðmunásson.
Mac Donald
Framhaid at 4. síðu
(Frh. af 5. síðu.) verki, auk þess sem hann beit
arnar, svip- og raddbrigði, sam ir nú í fyrsta skipti,
fara furðulega ríkri innlifun. fyrir alvöru skapi sínu íj
í túlkun sinni skyggnist Brynj framsögn. — Þau tilþrif spá
ólfur enn dýpra, varðandi góðu um framhaldið. Hlutverk,
innsta eðli hins frumstæða, Sems bróður hans er tilþrifa-
einfalda alþýðumarms, sem fyr 'lítið frá höfundarins hendi, þess, að nokkur minna félaga
ir samband sitt við almættlð enda þótt um heilsteypfa per- e®a andstæðinga færi í laga
og skilyrðislausa hlýðni við sónugerð sé að ræða, og gerir þras út af smá merðslum.
rödd þess, verður þess umkom Einar Þ Einarsson því þau mer W stefnt fyrir lík
inn að vinna hin ótrúlegustu skil, sem til verður ætlazt. amsárás og var það borið fyrir
afrek, en er um leið úrræða- Hlutverk Jafets er h'nsvegar rétti, að ég hefði ráð’.zt á Janie
laus og ’breyskur maður og losaralegra og ekki auðvelt son með með blýkylfu. Ekki
handleiðslu þeirra sleppir. viðfangs, og Steindóri Hjör- veit e8 hv°rt hann var barinn
Hæst reis leikur hans undir leifssyni hví ekki um að kenna,. með. kyHu. eii dómarinn vísaði
lokin, begar hann stendur á þótt persónan verði dálít'ð málinu frá sem „luægilegri og
fjallstindinum, ieinn og yfir- brotakennd. Eins og áður er furðulegn stefnu“.
gefinn, — jafnvel af guði sín- sagt, verður höfundinum held ’ MacDonald minntxst aldrei
um, — um leið og hann hefur ur lítið úr tengdadætrum Nóa. á þetta mál. Ég held, að hann
lokið hlutverki sínu, og hvorki osr verða þær hvorki meira né hafi verið mjög mótfallinn of-
hans nánustu né álmættið minni í meðferð þe:rra önnu héldi. En það þýðxr ekki, að
þurfa ]/ngur á honum að Stínu Þórarinsdóttur, Sigríðar hann haf. sicort hugrekki.
halda; þegar honum er horfin Hairalín og Hófmfrjiðar Pá's-
öll köllun í lífinu og hann er dóttur. Hinsvegar má fullyrða,
aftur orðinn tilgangslaust gam aA Þorsteini Ö. Stephensen
almenni. Sl-ik leiktilþrif verða verði öllu meira úr hlutverki! , , ... _
að teljast fátíður, listrær.n at- Mannsins. en bað er frá höf- lnngaðx hann til að setjast
burður hérlendis. undarins bendi; þar foeitir Þor i Thel«an ste“* nl°ta fnðar!ns
Emelía Jónasdóttir leikur steinn þrótti og tilþrifum i 1 ^emouth og>irrar stoðu
konu Nóa. Leikur hennar er hrevfineum 'oa frásögn á áhrifa ■ að_vera ‘,Faðlr. •
látlaus oe sannfærandi, og ó- ríkan hátt. Um hin „þöglu“ ý, fn hrey£lngm’ ,fem +.hann
aA. cecrfá að henn’ verði K1íiH»wV ■ «ert SV0 milílð tjl að
hyggja upp, var haldm óþolin
Þreyffur öldungur.
Er hann var orðinn sextug-
hætt að seeja, að henni verði hlutverk dýranna, er eigm-
eins. mikið úr hlutverkinu og l.po-a lítið að segja; þau eru
efni standa til af hálfu höf- sniðug uppáfinning leikhúss-
undarins. En óþörf hortitta- manns til að skapa umhverfis-
smíði fri't mér það af þýð- tontjsj við frUmsögu.na, auk
anda hálfu, að kalla hana „frú þess sem þau eru oft og tíðum
Nóa“, þótt ekki komi það léikn . e:ns konar undirleikúr við
um beinlíms við.
Túlkun Jóns Sigurhiörnsson
ar á hlutverki Kams Nóasonar
er méð foví bezta, sem svo ung
ur leikari hefur gert þér á
nsviði á .síðari árum og enn
ein sönnun foess, að mikils
megi af honum vænta. Karl-
mannleg fmrnkotna Jóns og.
hreimmikil og þjálfuð rödd
hans nýtur sín vel i þessu hlut
skanbrigði Nóa. Þétta; eins og
önnur tækifæri í samfoandi
v'ð sviðsetninsruna hagnýtir
i.pflrst'iórinn, Lárus Pálsson,
sér til hins ýtrasta og af mik-
íllí smekkvísi. Ber oa öll leik-
®tiórn han v'tni vandvirkni og
kunnáttu og fvrir bragðið ber
lítið á því, að leikritið er á
köflum dálítið losaralegt. Höf-
undurinn á það nefnilega sam
Myndlisfarcýníngin í Rém
mæði og skorti. á umburðar-
lyndi, sem fylgir æskunni.
Ég minnist þess, að ég hitti
hann heima hjá honum. þegar
stjórndrkreppan yar í seinn:
stjórn. Alþýðufiokksins.
Hann var þreyítur öldung-
ur. Það var vonlaust, að þessi
MacDonajd, vonsvikinn, hjáip
arvana, skemmdur af smjaðri
og aðdáun, gæti fundið töfra
svarið eða borið þá gífurlegu
byr'ði, scm hann hafði sjálfur
hrúgað upp.
NÆSTA GREIN:
Þegar ég neitafti að vinna
með Churchill.
NÝLEGA birtist í dagblöð-
um bæjarins tilkynn.'ng frá Fé
lagi íslenzkra myndlistar-
manna vun væntanlega þátt-
töku íslendinga í norrænni list
sýningu í Róm, og hyggst fé-
lagið eitt saman hafa alla for-
göngu í málinu fyr'r íslands
hönd.
Vegna tilkynníngar þessar-
ar óskar félag okkar að taka
fram það. sem hér fer á eftir:
Á öllum hinum Norðurlönd-
unum starfa mörg listamanna
félög og hefur ekkert einstakt
félag forgöngu í málum eins
og þessu; heldur nefndir, sem
kosnar eru af llstamannastétt-
inni í heild. Hér starfa nú þrjú
félög myndlistarmanna, en eitt
félagið hefur enn haldið þeim
forréttindum að hafa umfooð
fyrlr Norræna listfoandalagið
og stafar það frá beirn tíma, er
það var eina félasio. Þegar um
er að ræða þátttöku íslenzku
þjóðarinnar í sýningum erlend
is, virðist það augljóst mál, að
listamannastéttín öil verði að
standa að baki slíkri bátttöku
og að réttur allra listamanna
sé jafn hvar í félagi sem þeir
eru.
Hið háa alþingi hefur sam-
þykkt að styrkia sýn' npu
þessa af slíkri rausr*. að ís-
lenzkir listamenn hafa aldrei
fyrr haft iafn niman fiárhag
til að vanda sem foezt til svn-
ingar eins og nú, og er allri
stétt'.nni skvlt að þakka bá vin
semd og skilning, sem það hef-
ur sýnt bessu máli. Og til að
styðja. að góðri sarovinnu lista
mannanna 'hefur albinei sett
bað sk'lvrði fyrir fjárveiting-
unni, að öll listamnnnafélöein
vinni saman. Samþykkt alþing
is er svohljóðandi:
„Vegna þátttöku íslenzkra
myndlistarmanna í samnor-
rænn: listsýnineu í Róm. Und-
irbúning og tilhögun á þátt-
t*ku beirra í sýningunni skal
ákveða með samþykkí Mennta
roálaráðuneyt'sins kr. 109 000,
enda annist 2 fulltrúar Félags
íslenzkra royndlistarmanna, 2
fulltrúar Nýja. myndlistarfé-
l.aerins oe 1 fulltrú.i félagsins
Qháðir listamenn mvndaval
og aðrar framkvæmdir.“
En í stað þe^s að +aka þessu
höfðinglega tllboði hefur Fé-
lag íslenzkra myndlistar-
manna nú útilokað samvinnu
við hin listamannafélöein tvö
með bví að kjósa sýningar-
nefnd e'nsamalt oy he:mta ein.
ræði í bessu máli í skmlt for-
réttinda þeirra, sem áður var
minnzt á og bar með svipt öll
listamannafélögin áðurnefndri
fiárveitingu.
Þar sem hér er berlega feng
ið á siðferðileean rétt okkar og
auv bess eeneið á snið v:.ð sam
bvkkt albíneis um samvinnu
listamannafé'aeanna, munum
við ekki iaka þátt í bessari
sýn'ngu nema samkomulag
náist í tæka tíð milli félag-
anna um undirbún:n® svning-
; arinnar or svningarnefnd sé
skipuð samkvæmi fyrirmæl-
um alþingis.
Reykjavík, 14. janúar 19ó5.
Nýja myndlistarfélagið.
Ásgrímur Jónsson, Jóhann
Briem, . Jón Engilherts, Jóa
Þorleifsson, Karen Vgnete Þór
arinsson, Sveinn Þórarinsson.
(Jón Stefánsson listmálari
er staddur erlendis.)

BILAR
SIMI 7601...
(Frh. af 5. síðu.)
skaparans henc’}? En rennið
augum yíir þé.t'.a land og
byggðir þess, jafnvel á vor-
bjartri nóttu, þegar ungir og.
meira að seeja á síórhátíðum
kristninnar. Ér bá hin íslenzka'
jörð yfirle'tt helguð af dýrkun j
þess guðs, sem Jesús Kristur
guðs, sem Jesús Kristur i
kenndi oss að þskkja sem
himneskan föður?
VÉR HÖFTJM ÞÖRF FYRIR
KRISTNA HELGIÐÓMA
OG HELGIHALD
Þegar vér leiðum hugann að
þessu og öðru eins, hljótum
vér þá ekki að finna, að þjóð-
in hefir ’þörfg fyrir það, a’ð
einhverjir reitir, elnhverjir
staðir eða hús í hverri sveit
séu einvörðungu helgaðir guði
föður, bæninni og tilbeiðsl-
unni? Höfum vér ekki öll þörf
fyrir þessa fáu og dreifðu
helgidóma, sem vígðir mu til
þjónustu við Krist og hann
einan?
Hinn franski heimspekingur
Voltaire, sem ekki var neinn
kirkjuvinur á sinni tíð,-lét svo
um’ mælt, að sá, sem vildi af-
nema kristna trú, yrði að
byrja á því að afnema sunnu-
daginn. Hann hafði rétt fyrir
sér. Við sunnudagsguðsþjón-
ustuna, þegar hún or rækt, fer
fram fræðsla um kristin trúar
sann'ndi, Þar lærir fclk af öll-
um stéttum að biðja til guðs
hlið við hlið. Þar eru sungnir
sálmar og fluttir söngvar. og
sýndar mvndir — að vísu ekki
kvikmyndir, — sem grópa per
sónu frelsarans inn í hugi flóks
ins, bæði ungra cg gamalla.
Þar er allt miðað við það, að
orð guðs nái til mannshjart-
ans.
SUNDURTÆTTUR EÐA
SAMEINAÐUR LÍKAMI
í Þegar Jesús sldpaði fyrir
u.m trúboðið, bauð hann post-
ulum sínum ekki aðeins að
predika og kenna. heldur og
að skíra, þ. e. a. s. hinn kristni
maður átti að t'.lheyra kirkju
legu samfélagi, verða limur á
líkama Krists, eins og Páll
postuli komst að orði. AUir
vita, að sá líkami deyr, sem
er sundur tættur, svo að lim-
irnir liggja hingað cg þangað
út um allar jarðir. Það er
þetta ,sem á sér stað, þegar
kristnir menn vanrækja þá
helgidóma, sem frá upphafi
vega hafa verið æðarnar, sem
veittu andlegu lífi fagnaðarer
indisins til allra lima hinnar
kristnu kirkju. Enginn er fær
um að segja til um það, hversu
víða geta náð áhriíin af sam-
bæn safnaðar við mssugjörð.
KRxlFTAVERK
OG SAMBÆN
Ekki alls fyrir löngu var frá
ein hefði fenglð sjón á blindu'
því sagt í blöðunum, að kona
auga, er hún var stödd við
messu í girkju sinni á annan j
jóladag. — I nýja íestament- j
inu er frá því sagt, hvernig
kraftaverk gerðust, meðan
kristinn söfnuður er á bæn. og
allt til þessa dags vitum vér,
að furðulegir hlutir hafa grezt,
begar söfnuður í kirkju var
samstilltur í bæninni. Vér
þekkjum fó.lk, sem talið var
af, en fékk þann bata, að það
nú hefir gengið hér um göturn
ar árum saman. Það er ekki
siður að auglýsa það, þótt slík
ar bænir séu heytðan því að
það getur enginn mannlegur
máttur talið sér slíkt trl gild-
is. En bænin er ekki aðeins í
því fólgin, að vér tölum við
guð, heldur og í því, að góður
guð noti samstillta orku biðj-
andi manna öðrum til líknar.
Mikil er þvl ábyrgð þeirra safn
aða, ppm láta sig vanta í guðs
bús. Ókirkiurækinn maður er
í vissuro skilningi eins og að-
stoðarmaður læknis, ,sem ekki
vill leggja fram krafta sína í
samvinnu við lækninn til líkn
ar hinum sjúku.
„VERÐIÐ EINS OG BÖRNIN“
..Mér ber að vera í húsi föð-
ur míns“. sagði Jesús 12 ára
gamall, og þessi orð hans ætt-
um vér öll að taka oss í munn,
og breyta eftir þeim, hvar sem
vér e'gum heima á landinu.
En til þess verðum vér að
snúa við, ag verða eins og
börnin. Enginn er svro lærður,
svo menntaður eða svo vitur,
að hann sé ekki barn fyrir
guðs augliti. Og enginn er svo
mikill í 'heimsins augum né
sjálfs sín, að hann sé, ekki
smátt og óþroskað barn fyrir
föðurnum himneska. Þa^ sem
oss ber að gera, er því að reyna
að verða aftur börn, og taka
upp aftur þann sið, sem vér
og vor kvnslóð höíum verið
að eldast frá.
SAMTOK UM
KIRKJURÆKNI
Ég er ekki að segja, að vér
finnum á svipstundu. hvaða
áhrif það mundi haía fvrir oss
eða þjóð vora, ef hinir full
orðnu yrðu kikrjmækriir að
nýju. En vér erum farin að
finna, hvað verður, ef kristin-
dómurinn gleymist. Það, sem
ég er að fara hér fram á,. er
aðeins það, að einhverjir, sem
hingað til hafa ekki verið
kirkjuræknir, taki sig sgman,
og fari reglulega til messu.
Það má einsetja sér t. d. eitt
ár til að byrja með. Mér kem
ur t. d. til hugar einhver
saurnaklúbbur, bridge-flokkur,
kvenfélag eða íjbrótta;flokkur,
bekkur í skóla, leshringur eða
skipshöfn á skipi, — eða vina
hópur, sem gerði samtök um
þetta eins og hvert annað
menningarfyrirtæk:. Sl'rv sam
tök nokkurra manna gætu
hjálpað til að vekja breyfingu,
sem hefði bætandi cg vekjandi
áhrif á líf íslenzkn kirlyiunn-
ar. Þessi hugmynd þvkir ef til
vill barnaleg. Þér megið brosa
að henni, ef þér viijið. Ef til
vill finnið þér fyrst í stað að-
e'ns prest. söngflokk eða dálít
inn hóp af fólki. eins og fóik
er upp og ofan. En hver veit,
nema þér eigið eftir að finna
í kirkjunni þann Dróttin, sem
fylg'r yður upp um fjöll
og f'rnindþ út á sjóinn og til
vinnustöðvanna, ■— út í hring
iðu hins daglega lífs, með
vinnu þess og verzlun. starfi
og striti, skemmtun og góðri
gleði. Ég veit raunar vel, að
það eru ekki allir kirkjurækn
ir menn til fyrirmyndar, en-
ég þekki enga fyrjrmynd æðrl
né fullkomnari en hann, sem
allt frá bernskudögum vildi
vera í hú.si guðs. Hafi hann
fundið þörf fvrir guðsþjómist-
una í lielgidónmum, miinu
hvorki bú né ég vaxa upp úr
þeirri þörf.