Tíminn - 17.01.1965, Side 13

S0NNUDAGUR 17. janúar 1965
TlMINN
13
ERLENDAR BÆKUR
Framhald af 12. síðu.
undi, tveir ágætk menn hafa rit-
að inngang og formála.
Fumiture in Britain Today. Höf-
undur: Dennis & Barbara Young.
Útgefandi: Alec Tirabti, London
Þessari bók er ætlað að vera
þverskurður á húsgagnagérð á
Bretlandseyjum undanfarin þrjú
ár, þverskurður þess bezta. Áhugi
almennings á húsgagnagerð er
vaxandi bæði þar og annarsstað-
ar. Húsgagnastíll hefur breytzt
mjög á undanförnum áratugum.
Hinir þungu klossar eru nú horfn-
ir, en í stað þess eru húsgögn
nú léttari og meðfærilegri. Það
má rekja þessa þróun til „júgend-
stfls“ aldamótanna. „Bauhaus“
stefnan á einnig mikinn hlut að
þessari þróun. Danir og Finnar
hafa mótað þennan nýja stíl öðr-
um fremur.
Frumgerð húsgagna má rekja
til Fom-Egypta. Form þeirra hef-
ur breytzt á mörgum öldum, út-
ht og snið, en þau gegna sama
hlutverki og í upphafi. Nútíma-
stíll húsgagna á að vera sniðinn
til þæginda og nota fyrir manns-
líkamann, það sem ekki flokkast
til þessa er óþarft. Nauðsynin á
að ráða stílnum. Margt fleira kem-
ur einnig til greina, svo sem
framleiðsluhættir, efni og verð.
Nú eru húsgögn fjöldaframleiðsla
miðuð við almenna kaupgetu. Rikj
andi stíll í listum hefur einnig
mikil áhrif á gerð og form hús-
gagnanna. Nú er sá tími allur að
húsgögn voru unnin í höndunum
og skreytt af skreytingarmeistur-
um og klædd handofnum silki-
ábreiðum. Handverk í þessari
grein sem fleirum er horfin fyr-
ir verksmiðjuiðnaði og fjöldafram
leiðslu.
Þessi bók gefur ágæta mynd af
nútíma húsgagnaframleiðslu á
Englandi. Bókin er smekklega
útgefin, myndir vel prentaðar og
lesmál á ensku, frönsku og þýzku.
svokallaðri Cliveden-klíku í
íhaldsflokknum, sem studdi
stefnu Chamberlains. Þegar
sú stefna beið hið örlagaríka
skipbrot var hún samt mann-
eskja til að viðurkenna mis-
tökin og stóð fast að baki
Churchills. Nokkrar mestu
loftárásir Þjóðverja voru gerð
ar á borgina Plymouth og
Lady Astor flutti til Plymouth
ásamt manni sínum og dvaldi
þar öll stríðsárin og deildi
kjörum með íbúunum. 24. nóv
embei' 1944 var haldið upp á
25 ára afmæli hennar sem
þingmanns með hátíðaguðs-
þjónustu í kirkju heilagrar
Trúin á guð og landið
„Sú þjóð, sem við gæfu og gengi
vill búa,
á Guð sinn og land sitt skal
trúa.“
Ekki þarf að efa sannleiksgildi
þessara ljóðlína. En munu menn
almennt hafa gert sér það ljóst, og
tileinkað sér það, að trúin á Guð
og landið er undirstaða sannrar
þj'óðarhamingju? Sé sú trú til stað
ar, almenn og vel vakandi með
vart hægt að undirstrika bet-
ur, að borgarbúar og Bretar
litu á þessa bandarísku konu,
sem eina af beztu konum
Bretlands.
-Tjeká.
Katrínar í Blymouth og var ^ cinhverri þjóð, er ekki að efa
1 að þeirri þjóð farnast vel. Við
íslendingar erum hér engin undan
tekning. Svo mun gæfa þjóðar
innar verða mest, og hag hennar
bezt borgið, að hún trúi á Guð
og föðurlandið. Að hún láti sjón
armið og boðskap kristinnar trú
ar vera hinn rauða þráð, og ráð
andi afl í þjóðlífinu. Og við trú
um á landið, trúum því, að það sé
nægilega gott til að veita okkur
lífsuppeldi, ef við nýtum gæði
þess með skynsemi og atorku, og
sýnum ósérplœgni og samvizku-
ÞÁTTUR KIRKJUNNAR
Framhald ai 12. síðu.
á morgun, þegar lögreglan
verður að berjast við 15 ára
stúlkubörnjblindfull, þá mundi
ég óhræddur afneita honum
og snúa mér heldur að Búddha
eða Mohamed.
Áfengið leysir flest eða allt
hið illí úr læðingi. Brúðkaup
krefst /aðeins góðleika. Viltu
reynast góður, viltu vera góð?
Ekkert annað
Og góðleikinn fæst eflist og
göfgast við guðstrú, bænrækni
og trúrækni í helgidómi hjart-i
ans, heimilins og kirkjunnar.
Þau hjón, sem sækja kirkju \
sína á hverjum sunnudegi með i
börn sín yngri eða eldri eiga ]
þá beztu vemd sem ég þekki j
gegn óvinum hjúskapar ogi
heimila. Komið því til kirkj- J
unnar með börnin ykkar, sem i
nú hefja undirbúning annars j
heilags loforðs, fermingarheits-1
ins.
Árelíus Níelsson. j
PENINGAÆVINTÝRI j
Framhald ai 9. síðu.
málst er hann erfði lávarðar-1
titilinn og hún bauð sig þá ;
fram og náði kosningu og átti;
síðan sæti á brezka þinginu i
í 25 ár og það var ekki íá-;
deyðan þar sem hún var ná-
læg. Hún olli óróa og umræð-j
um, varð hötuð og elskuð og
er án efa ein svipmesta kona
Bretlands á þessari öld. Hún
talaði engri tæpitungu og lét
allt flakka. Þegar áhrif Mac
Carthys öldungadeildarþing-
manns voru sem mest í Banda-
ríkjunum lagði hún meðal
annars til opinberlega að þing
manninum yrði byrlað eitur.
Nancy Astor varð fyrir harðri
gagnrýni á þriðja áratug ald-
arinnar, þegar hún stóð fyrir
VEÐURSPAIN
Framhald af bls. 16
stofunnar, veðurathuganir, og hélt
þeim áfram til ársins 1926, þegar
Veðurstofa íslands var formlega
stofnuð. Varð dr. Þorkell forstjóri
hennar og gegndi því starfi til semi í starfi* og“hófserni í lífshátt
ársins 1946, þá tók frú Teresía um, En þj,óðin samanstendiur af
Guðmundsson, við því embætti, og, einstaklingum og því er það grund
nú gegnir því Hlynur Sigtryggs- j vallaratriði, að hver einstaklingur
son. ! tileinki sér þessa trú, og lifi og
Eins og fyrr segir, hefur starf- starfi í samræmi við hana.
þurfa að geta helgað heimilinu
krafta sína. Það er viðurkennt og
margsannað, hvað uppeldisleg á-
hrif móðurinnar á barnið éru mik
il, og geta haft úrslitaþýðingu fyrir
allt þess líf. en þá veltur auðvitað
á öllu að þau áhrif séu góð. Það
ætti að vera hlutverk presta, og
barnaverndarnefnda, að hafa eftir
lit með uppeldinu, og hafa áhrif
í sambandi við uppeldisstarfið.
Prestarnir þyrftu að vera í nánari
tengslum við heimilin, og starfa
meira að uppeldismálum, en þeir
gera yfirleitt, bæði sem leiðbein-
endur og virkir þátttakendur, og
mætti hið gamla húsvitjunarfyrir
komulag vera þar til fyrirmyndar.
Því miður mun sú skoðun eiga
mikil ítök hjá mörgum, að skólarn
ir eigi helst að hafa allan veg og
vanda af uppeldinu. Til þess séu
þeir, og heimilin megi því að
mestu varpa því frá sér. Þetta er
mikill misskilningur. Árin fram
að skólaaldri eru sá tími sem börn
in eru móttækilegust fyrir hvers
konar áhrif. Þann tíma þurfa heim
ilin og þá fyrst og fremst mæðurn
já ættu að vera að fyrst og fremst.
Þeir þurfa að leggja á það áherzlul
að innræta nemendum sínum sí-
gild andleg verðmæti. Auðvitað
verða þeir að kenna þær náms-
greinar, sem nauðsynlegt má telja
hverjum nútímamanni að kunna
nofckur skil á. En undirstaðan og
grundvöllurinn, sem byggt er á,
á Bíblían að vera. Þangað er að
sækja þá æðstu speki, og það and-
lega veganesti, sem alltaf verður sí
gilt. Næst komi svo saga þjóðar
innar, tunga og bókmenntir. Er
þar þá fyrst að nefna fomsögurn
ar, en þær eru um stíl og máífar
sígild fyrirmynd. Mundi það væn
legra til að þroska málfar og rit
hátt unglinga, að láta þá iðka forn
sagnalestur, ásamt völdum verkum
úr öðrum bókm'enntum þjóðarinn
ar, heldur en sá málfræðitroðning
ur, sem nú er svo mikið lagt upp
úr, en áreiðanlega fer fyrir ofan
garð og neðan hjá fjölda barna.
Auðvitað er málfræðikennsla, eða
undirstöðuatriði hennar einnig
nauðsynleg, en hana ætti alls ekki
að kenna fyrr en börn hafa náð
ar, að nota vel, til að móta skap góðum þroska, og ekki fyrr en á
gerð og hugsun barnsins og leiða 1 gagnfræðastigi.
það fyrstu sporin á braut kristi Þá þarf saga þjóðarinnar að
semin margfaldazt á þessum 45 Heimili og skólar eru þær stofn legrar trúar og siðgæðis. skipa veglegan sess innan skóla
árum, sem íslendingar hafa sjálfir; anir, sem eiga að sjá æskunni | Það hafa miklir umbrotatímar veggjanna, barátta hennar og sigr
vfir íslprrrtf KlAftfnlorr cíft ov. x„'Aicrn i...n-
séð um veðurathuganir og veður- fyrir veganesti til lífsferðarinnar. j gengið yfir íslenzkt þjóðfélag síð ar, mening og þjóðfélagshættir.
spár, enda hefur þörfin fyrir þess“ ! Veltur á miklu, já á öllu má segja. j ustu áratugina, svo að kalla má Leggja ber sérstaka áherzíu á að
þjónustu margfaldazt, ekki hvað að það veganesti sé hollt, sé svo að orðið hafi alger þjóðfélagsbylt kynna beztu syni þjóðarinnar líf
sízt eftir að flugið kom til sögunn-1 þá mun þjóðfélagið reynast heil ing. Það lætur að líkum, að svo '
ar ,og nú greiða erlendir aðilar brigt, en að öðrum kosti má vænta kunni, að hafa farið að ýmis þjóð
mikinn hluta kostnaðariðs, enda margvíslegra sjúkdóma og þjóðar leg og sígild verðmæti hafi skol
njóta margir góðs af hinni um- meina, óg því meiri sem hin and 1 azt burt og týnzt að meira eða
óhollari. Það er því mikil nauðsyn,
að börn og unglingar komist sem
minnst í snertingu við öfl, sem
geta haft spillandi áhrif á hugs
fangsmiklu starfsemi. Til dæmis
greiðir Alþjóðaflugmálastofnunin
kostnað við veðurstofuna á Kefla-
víkurflugvelli og 60% kostnaðar
við fjarskiptadeildina á Reykja-
víkurflugvelli og 60% kostnaðar unarhátt þeirra og lífsskoðun.
við hinar svokölluðu alþjóðlegu' Það er kunnara en frá þurfi
veðurathugunarstöðvar, en það að seSÍa, hver aðstaða heimilanna
eru stöðvar, sem fylgjast með veð- ttl uppeldislegra áhrifa er gjör
urfari allan sólarhringinn og breytt, áður fyrr. Allt framyfir síð
senda upplýsingar um það frá | ustu aldamót, var uppeldið svo
sér. Hins vegar greiða íslendingar j til eingöngu á þeirra vegum. Nú
mestallan skrifstofukostnað, kostn' *ara áhrif heimilanna á uppeldið
þeirra og störf. Þá ætti og að
leggja mikla rækt við' landfræði
lega og náttúrufræðilega þekkingu
á landinu, og þá lífsmöguleiká
lega fæða æskunnar hefir verið minna leyti í því ölduróti. Áður j sem það hefir uppá að bjóða, og
„v.„no™- * yar það talið sjálfsagt, og mun i glæða skilning á fegurð þess og
hafa verið almennt, að hver móð | sérkennum.
ir kenndi börnum sínum andleg Það eru viðurkennd sannindi, að
vers, og undirstöðuatriði krist- lýðskólarnir, sem starfað hafa ’um
legrar trúar. langt skeið, hjá frændþjóðum okk
Nú er svo komið, að talið er, ar á Norðurlöndum, hafi verið frá
að mörg fermingarbörn kunni j bærar uppeldisstofnanir, og að
ekki „Faðir vor“, og eru þá minni j það fólk, sem þar hefir dvalið,
líkur til, að þau lærí það úr því. j hafi reynzt úrvals þjóðfélags þegn-
Má þá nærri geta um aðra kunn ; ar. Höfuðmarkimið þessara skóla
áttu á þessu sviði. Hvernig er nú J er að þrosika manngildi nemand-
hægt að búast við því, að þær j anna, en allt starfið reist á kriséi
að við veðurspádeildina á Reykja-' jcaðþverrandi, einkum í þéttbýl- ( ungu stúlkur og verðandi mæður, legum og biblíulegum grundvelli,
víkurflugvelli og meiri hluta veð- inu- tcr stöðugt í vöxt, að sem þannig er ástatt með, kenni og á það lögð áherzla, að innræta
urathugunarstöðva úti á landi, I £?nnr Vlnni utan heimilis, og er | bömum sínum það, sem þær hafa , nemendum sjónarmið og lífsvið
en þær eru nú orðnar rúmlega ’)a b°rnunum komið eitthvað til j aldrei lært sjálfar? Hér hefir i horf kristilegrar trúar. Vel mætt
eitt hundrað talsins. , ena lattnn s/a um S'R brostið hlekkur í uppeldiskerfi j um við íslendingar gefa því gaum,
fí?, ; ?g Setur þa farið svo að þjóðarinnar sem sízt mátti niður að það eru lýðskólamenn í Dan-
fjolskyldan sé ekki einu_ sinni öll j falla. Er ekki annað sjáanlegt, mörku, sem hafa skorið sig úr
samtimis við máltíðir. A kvöldin | ef þessi þróun heldur áfram, en með afstöðu til handritamálsins’
er oft farið á einhyerja fundi eða að þjóðin stefni til afnáms okkur íslendingum í vil. Varla
Hér þarf að verða stefnubreyting mun það tilviljun ein, heldur mun
ÁVÍSANAFALSIÐ
Framhald af bls íb ; skemmtanir, eða þá bara „farið
í tíu þusund kronur. Nylega út« sem kallaÖ er, og víst ekki
varð uppvíst um einn mann | ]angt frá að ^ megi að orði
til réttrar áttar, svo að kristin það ávöxtur af því lífsviðhorfi,
trú megi um ókomnar aldir verða sem þeim var innrætt í þessum
sem falsað hafði 21 ávísun, úr j kveða að sumir séu nánást sem ! T■% ■ Ú--*U T/ T P „ lnnræU 1 p SSUm
ávísanahefti se„ ha„n hafSi j gi„ he?„m M™ j Sía ete™i" **
stolið. Alls voru þessar avis-, háð pr RÍ7, ,,„„linonna ; S „nUnm'
, ,----- ----1——- mynd í skólamálum, sem okkur
anir að unnhæð rúmar tuttugu í t - er f^1 S1Z- vpð ungllnfana-; Þa mætti og nefna það í sam ber að byggja á.
búsundkrfnur j Þá er ekki hægt að ganga fram-1 bandi við heimilin, og þverrandi Eg hefi í þessum fáu línum
Áttu falsanirnar sér stað nú i h]a « hTm ..sorglegu, uPPjaiisn | aðstöðu þeirra til uppeldislegra á- gert uppeldismál þjóðarinnar að
í litur oa H l haustf Ávís he™lla’ bæðl 1 samband.; hrifa, að nú er stefnt að þvi að umtalsefni. Höfuðniðurstaða
anhnar voru á banka hér í' T hlonaskllnaðl cg s?kum °rcSlu; j f.iarlægja gamla fólkið frá heim þeirra hugleiðinga er sú, að því
falsaði bær er einnie héðan a,7lnn?utnaF' ^ >ftta er ™ik , ilunum, 0g skapa því aðrar vistar! betur sem þjóðin tileinki sér boð
Þá komst upp um annan mann j jð SThomsfeTn^r þjóðféllg" j úfaf'flof svent ! skap US sjónarmið kristilegrar trú
fvrir nokkrum Hömim sem i • T „ ? nornstelnar P.l°oíeiags ut af fynr slg| að tryggja gomlu ar, þvi farsælla þjoðfelag. Eg hefi
SSs fS ftóraf ’ávisSS! "m?í hor“,emar' -tyrt I En uppeMis hér „9 fra„,„ „i„„s, á hlutverk
samtals að upphæð kr. 19.500.! það er án efa miöe varhugavert ! f f ? f T.Tfv6r 1 *elmT? °2 skola 1 ?essu sambandi.
Hafði hann stolið ávísanahefti j þjSféIagslega s$að bað?avertj skert, ef gamla folkið hverfur það En ekki er hægt að skiljast svo
á hanka hér í Revkiavík ! ,T,g‘T ’ p„ ' ? an- vlð ?etta mál, að minnzt eigi einn
‘ , ' >algengt, að konur sem born hafa , Enginn vafi er á því, að áhrif ; ig á hlutverk hins opinbera. Með
Magnus Eggertsson sagði að; að annast, vmn. utan heimilis. Þær j þess á börnin og unglinga með öll' skynsamlegri skóla- oa fræðslu-
mto t-ncQtri nmm omcnniim ' -- -------------------------- „ .. . . °
skipta mætti þeim ávísunum
sem honum bærust í hendur' ÆSKULYÐSRÁÐ
í tvo flokka. Annarsvegar inni ; e'rambald af bls 13.
stæðulausar ávísanir, sem
reikningseigendur hefðu sjálf-
ir útfyllt og selt, og hinsveg-
ar ávísanir, þar sem undir-
skriftir, upphæðir, eða reikn-
ingsnúmer væru fölsuð.
þrykk, leðurvinna og postulínsmál-
un. Fyrir yngri en 16 ára: frímerki,
skák og ljósmyndaiðja. Skrifstofa
æskulýðsráðs er opin daglega frá
klukkan 2—8 og á laugardögum
frá 2—-4. Hún er lokuð á sunnu
Það mun aldrei vera ofbrýnt (!ögum,
fyrir fólki sem fæst við verzl-
un og viðskipti að ávísanir
sem það*tekur við :,kulu fram-
seldar í viðurvist þess. Þá er
alltaf nokkur trygging fyrir
því að engin brögð séu höfð
í frammi.
um sínum sögum, ævintýrum og i málalöggjöf. útr>miingu áfengis.
lífsspeki, voru stórkostlega þýðing aðhlynningu heimilanna, banm
armikill liður í uppeldinu. siðspillandi bóka, kvikmynda og
Þá er það hlutur skólanna. sjónvarps, og mörgu fleira, verður
Þær eru háar fjárupphæðirnar, þjóðfélagið siálft að stuðla að heil
sem þjóðin ver til skóla og fræðslu i brigðri menningu þjóðarinnar, og
mála. Er mikils um vert að það . bægja frá dyrum hennar þeim
fé skili sem mestum arði. en það i spiflingaröflum. sem draga hana
gerir það bezt með því, að skólarn j niður á við.
ir reynist þess umkomnir að ala ! Jesús sagði: „Leitið fyrst Guðs-
upp góða þjóðfélagsþegna. Það «ríkis og hans réttlætis, þá mun
eru þeir beztu vextir, sem þeir j allt annað veitast yður að auki.“
geta skilað til þjóðfélagsins. Það
hlýtur að vera hlutverk skólanna
að gera meira en að kenna lögboðr.
ar námsgreinar. Þeir verða jafn
framt að vera uppeldisstofnanir,
Þessi sannindi mun þjóð vor
vissulega fá að reyna, beri hún
gæfu til að lifa og starfa sam-
kvæmt því boði.
Stefán Kr. Vigfússon.