Alþýðublaðið - 29.07.1955, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Föstudagur 29. júlí 1955
Útgefandi: Alþýðitflohhjirinn.
Ritstjóri: Helgi Scemundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjórí: Emilía Samúelsdóttir.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusimi: 4900.
Ailþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
Ás\riftarverð 15,00 á mánuði. í lausasölu 1,00.
Tveir ásffangnir - og svo kom þri
S
S
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
«
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i

Taumlaus gróðafýsn”
ÞAÐ kemur fyrir. að tals-
vert vit sé í forustugreinum
Morgunblaðsins. Einstöku
sinnum er þar að finna setn
ingar, þar sem rétt er íýst ó-
fremdarástandi nu í íslenzku
atvinnu- og fjármálalífi. Lík
lega er hér stundum um ó-
viljaverk að ræða. En í önn-
ur skipti kann eitthvað að
búa undir.
í forustugrein Morgun-
blaðsins í gær er að finna
nokkrar merkilegar setning
ar, sem vekja vei'ður sér-
staka athygli á og fá nánari
skýringar. Þar segir m. a.:
„íslenzkt atvinnulíf mót-
ast í alltof ríkum mæli af
taumlausri gróðafýsn alls
konar aðila, sem reyta fé a£
framleiðslunni. Útfiutnings-
framleiðslan er .mergsogin
úr ýmsum áttum og á síðan
ekki annars úrkostar en að
að leita aðstoðar ríkisvalds-
ins. Togaraeigendur biðja
um ríkisstyrki, bátaúívegur
inn fær bátagjaideyri og
styrk til að veiða síld og
ýsu.“
Þetta eru vissuiega orð að
sönnu. Undanfarin ár hafa
ínenn hins vegar getað lesið
Morgunblaðið daglega án
þess að vera ónáðaðir með
svona sannorðum lýsingum
á ástandinu. Hafi „taumlaus
gróðafýsn“ og „mergsogin
útflutningsframleiðsla" ver-
ið nefnd í Morgunblaðinu,
hefur það verið til þéss að
mótmæla slaðhæflngum and
stæðinga Sjálfstæðisflokks-
ins um þessi efní og j.\m köll
uð rógur um „athafnafrels-
ið“ og „viðskíptafrelsið“.
Nú ber hins vegar ekki á
öðru en að ljós hafi kviknað
á ritstjórnarskrifstofum
Morgunblaðsins. Er því um
að gera, að á því slokkni
ekki samstundis aftur. Þess
vegna vill Alþýðublaðið nú
leyfa sér að biðja Morgun-
blaðið að skýra fyrrgreind
ummæli sín svoh'tið nánar,
svo að almenningur eigi
hægara með að átta sig á
því, hvaða ályktan.'r eigi að
draga af þeim. Mörgunblað-
ið er m. ö. o. beðið að veita
upplýsingar um eflirfar-
andi:
Hverjir eru þeir „alls kon
ar aðilar“, sem „reyta fé af
framleiðslunni" með „taum
lausri gróðafýsn“?
Hverjir eru það, sem
„mergsjúga“ framleiðsluna,
svo að hún á ekki annars úr
kostar en að leita aðstoðar
ríkisvaldsins?
Forustugreinar Morgun-
blaðsins geta varla verið
skrlfaðar út 1 bíálnn. Morg-
unblaðið hlýtur að vita, við
hvað það á, þegar það skrif-
ar, að vissir aðilar reyti fé
af framleiðslunui og merg-
sjúgi hana. Og hví þá ekki
að segja það hreint út, hverj
ir það eru? Eru það kannski
einhverjir, sem ekki má
nefna í Morgunblaðinu?
Það er sannarlega mikils
vert, að málgagn forsætis-
ráðherrans skuii viður-
kenna það, sem haldið hefur
verið fram hér í blaðinu
undanfarin ár, að eiít
helzta vandamál íramleiðsl-
unnar sé taumlaus gróða-
fýsn ýmissa fjárplógs-
manna, sem lifa á henni
eins og sníkjudýr og reyta
af he'n.ni fé. En auðvitað er
ekki nóg að gera sér grein
fyrir þessari staðreynd. Það
verður að rétta framleiðsl-
unni -hjálparhönd með því
að koma í veg fyrir aðstöðu
þessara aðila til þess að
mergsjúga hana. Fyrsta skil
yrðlð til þess að það verði
gert er að sjálfsögðu að at-
huga, hverjir það eru, sem
þessa þokkalegu iðju
stunda. Morgunblaðinu eru
vel kunnar skoðaiiir Alþýðu
blaðsins á því. Nú er aðeins
eftir að yiia, hverjir það
eru, sem Morgunblaðið hef-
ur átt vlð. Ef það kynnu að
vera sömu aðilarnir, ætti að
vera vandalítið að finna ráð
stafanir, sem að gagni
mættu koma til þess að létta
plágunni af framleiðslunni.
Þeir verða áreiðanlega
margir, sem lesa mutiu svör
Morgunblaðsins við þeim
spurningum, sern hér hafa
verið bomar frarn vlð það,
með athygli.
' r
/m. ISKÆLDIR DRYKKIR
. |||k Ávextir — Rjómaís
wm rrr-^'VfW'- Sölufurninn við Amarhól. r :l ”
NÚ. þegar mér verður liiið
til báka, get ég ekki gert mér
grein fyrir hvers vegna það
varð einmitt hann. Það er ekki
auðvelt að vita hvað ástinni
ræður, og fyrsta ástin gerir
mann oft furðu lostinn.
Þetta var allt ósköp hvers-
dagslegt, — nú, vitanlega
fannst mér það ekki þá, síður
en svo, og ég bar þess lengi
menjar.
Hann var eltt'hvað viðriðinn
sjóil^erinn, ég held, að hann
hafi átt að verða sjóliðsforingi.
Eg veit ekki hve langt námi
hans var komið, — ég var ekk
ert að hugsa um það í þann
tíð.
ÁST VIÐ FYRSTU SÝN
Þegar ég leit hann í ein-
kennisbúningum, grannan og
spengilegan, barðist mér
hjarta í barmi. Ég bjó á heim
ili frænda míns. Foreldrar mín
ir áttu búgarð í Kenya, en
þar hafði ég dvalizt sem barn,
en þar eð ég þoldi ekki lofts
lagið, var ég send heim til Dan
merkur. ,,Frændi“ var liðsfor
ingi í sjóhernum, háttsettur,
að ég beld. Hann var ókvænt-
ur, átti stórt hús, og bjó með
systur sinni. Ég kallaði hann
alltaf „frænda“; það var systir
hans, sem réði því. Annars held
ég, að honum hafi í rauninni
ekki verjð um það gefið.
Frændi var jafnan fátalað-
ur. En hann elti mig sífellt
með augunum, og oft þótti
mér sem hann kynntist mér
helzi til náið fyrir augnatillit
ið eltt, Væri það eitthvað, sem
hann taldi- sig þurfa að ræða
við okkur; ef hann til dæmis
bauð okkur í leikhús eða kvik
myndahús, — fóru þær um-
ræður alltaf fram við morgun
verðarborðið.
Og svo var bað dag nokkurn.
að hann kvaðst von á því, að
bróðursonur hans, Flennlng.
kæmi og dveldist hjá okkur í
sumarleyfinu. „Það verður til
breyting fyrir þig, Ingalísa",
bætti hann við.
Ég var dálííið einmana á
heimilinu, og bví sízt að
undra bótt ég hlakkaði til
komu Flennings. Og svo kom
hann. — okkur öllum að óvör
um. Það var síðari hluta dags,
og ég var ein inni í stofunni.
Það lelt út fvrir, að hann
hefði ekki haft mxnnstu hug-
mynd um dvöl mína á heimil-
inu. Vlð störðum hvort á ann
að langa hríð, ég veit ekki hve
lengi. —■ en á þeirri slundu
gerðist eitthvað hið innra
með okkur, sem ekki verður
orðum skvrt, og svo rétti hann
mér hendina . . við héldumst
lgngi í hendur, án þess að
mæla orð frá vörum, og þann
ig stóðum við. þesar „frændi“
kom inn. Okkur brá. — okkur
öllum þrem. Frændi bauð hon
um inn í skrifstofuna, og ég
starði á'eftir þeim.
ÞRÁNDUR í GÖTU
Um kvöldið fórum við öll í
leikhúsið. Það kvöld fannst
mér lengi að líða, því að
frænka sat á milli okkar
Flemings. Það kvöld komst ég
að raun um, ' ag rnér var lítt
um hana gefið. Þegar hann
hallaði sér aftuT á bak í sæt-
inu til þess að geti litlð til
mín á bak við haita, hallaði
hún sér óðar aftur á bak líka.
Og þegar hann, nokkru síðar,
laut fram til að sjá mig, laut
hún líka fram. Svo vlrtist,
sem frændi skildi okkur betur;
hann þrýsti hönd mína, eins
og hann vildi, votta mér sam-
úð sína.
Þessi helgi leið íyrr en mig
varði. Við gátxrm ekki yerið
ein saman nokkra stund, og
höfðum ekki einu sinni getað
talast við, þegar bánn varð að
fara.
Hann kom aftur um næstu
helgi. Það var eins og frænda
væri ekkerl um það gefið. Vik
an lelð, án þess okkur veittist
tækifæri til að ræðást við,
Frændi og frænka sáu um það.
Ef við gengum út í garðinn,
EINHVERS STAÐAR er|
komizt þann/g að orðí, aðj
vegir ástarinnar séu lítt
skýranlegir, — og því ber;
hún vitni, þessi s/ut/a,
sanna frásög/i, sem þýdd erj
úr dönsku tímarIti.
■■■■■■■«■■■■■■■■■■
■■■■■■■■■■
kallaði frænka óðar á mig . 111
að líta á einhverja kjóla, en
það var bara tylliástæða, til
þess að trufla okkúr.
BRÉFIN
Hann fór, — og nú tók hann
að skrifa mér, Svo að segja
dag hvern lagði f.rændi bréf
hans á (borðí.ð fyijr framafci
mig, þegar við seitumst að
morgunverði. Hann sagði ekki
neitt; leit aðeins á mig, og á
stundum virtist mér bregða fyr
ir tryggð í augum hans. Þegar
ég var komin upp í á kvöldin
skrifaði ég honum löng bréf;
hann fékk þau ekki öl'l, því
að það vildi oft til, að ég kom
þeim ekki í póst. án, þess
að frændi eða frænka. hefðu
orðið þess vör, en ég vildi ekki
fyrir nokkurn mun, að þau
kæmust að því, að ég svaraði
bréfum hans.
Hann hafði skrifað mér, að
■hann fengi ekki helgarleyfi aft
ur fyrr en að þrem vikum llðn
um. Ég þráði hann dag og nótt,
— og svo gerðist það, að hann
hætti allt í einu að skrifa mér.
Ég þráði bréf hans. árangurs
laust, en hætti líka að skrifa.
Eg lelt spyrjandi á frænda í
hvert skipti, sem við settumst
að morgunverði, og ég sá sam.
úðina í augnatilliti hans; mér
þótti innilega vænt um hann
þessa dagana — þess vegna.
Kvöld nokkurt afréð ég að
skrifa Fleming. Ef til vill var
hann veikur og gat þess vegna
ekki skrifað. Um morguninn
köm ég bréflnu í póst, án þess
þau, frændi og frænka, yrðu
þess vör.
Tveir dagar liðu, — og svo
gerðist það, þegar við vorxim
í þann veginn að setjast að
morgunverðí, að Flemihg kom
æðandi inn í stofuna
„Fékkst þú ekki bréfin
mín!“ hrópaði hánn. náfölur
af bræði.
„Þú hefur ekki skrifað í hálf
an mánuð“, hvíslaði ég.
Fleming kreppti hnefana.
„Égi skrifaði þér á hverjum ein.
asta dreffi“, sagði hann. ..Það
er frændi. sem hefur séð um
betta. Ég á honum líka bað að
þakka, að ég fékk ekki levfi
til að skreppa hingað um helg
ina! Hann er fiárhaldsmaður
minn, og forráðamaður og
þess vegna heldur hann, að ég
sé einíhver smádregnur. sem
hann getur farið með eins og
honum svnist!“
Frændi hafði hlustað þögull
á hann, en nú reis hann úr
sæti sínu og hvessii augun á
Fleming. „Þú hefur strokið!“
mælti hann þunglega.
..Þú getur kömizt þannig að
orði;“'Sv’araði Fleming lágt.
Það varð nokkxir þögn. Þeir
horfðust í augu, en svo leit
Flemlng undan. Hann Iét hall-
ast upp ,að veggnum. Hann
horfði nokkra hríð á frænda og
spurði síðan lágum rómi: „Elsk
ar þú Ingulísu?“
Svipur frænda tók furðuleg-
CFrh. af 4. síðu.)
GJAFIR og áheit til Barna-
spítalasjóðs Hringsinsi
Minningargjafir um: Karl
Edvard Sigurðsson, afhent af
móðursystur hans, Guðrún
Kristjánsd., Njálsgötu 16, 500,
Örn Sæmundsson irá foreldr-
um hans, Kristínu Grímsdótt-
ur og Sæmundi Bjarnasyni,
Fagradal, Kringlumýrarveg
1000, Halldór Arnórsson ljós-
myndara, frá eiginkonu hans,
Steinunni Bjamadóttur 600,
Björn G. Blöndal lækni, frá
Sigríði konu hans og 3 sonum
5000, enn fremur 1000, Ragn-
heiði Magnúsdóttur, gefendur
Sigríður og Kristjana Blöndal,
Guðríði Þorvaldsdóttxír frá
dóttur hennar 500, Hákon Her
bertsson frá systur hans 2092,
Gunnlaug Bjarna Bjarnason
frá L. 100, Ási'hildi Kolbeins
frá samstarfsfólki 10 675, H. S.
100, Helgu Helgadótlur frá
Hamri, Gaulverjabæjarhreppi,
frá nánustu ættingjum
14 479,12, Sigríði Ingimundar-
dóttur og Jón Stefánsson frá
Blöndholti í Kjós frá ónefndri
stúlku 10 000.
Enn fremur hefur Barnaspít
alasjóðnum borlzt m.inningar-
gjöf um hjónin Skxxla Berg-
sveinssón og Kristínu Einars-
dótlur frá Skáleyjum og dótt-
ur þeirra, Ingveldi Guðrúnu
Skúladóttur, frá sonr.m þeirra
hjónanna og tengdadætrum,
þeim Bergsveini Skúlasyni og
Skúla K. Skúlasyni og konum
þeirra, én gjöfin er æðardúnn
í sængur og kodda í 56 rúm í
barnaspítala þeim, sem verið
er að byggja.
Einnig hefur ónefnd kona
gefið tvenna * léreffssængur-
fatnaði á 56 rúm í r.ýja spít-
alanum.
Gjafir frá: Bjáriia Sigurðs-
syni, Vigur 200, starfsrnönnum
trésm. Víðis 1366,10, R. 2060
(fargjald) 30. E. B. 200, Póu og
Póa 200, E. B. 50, Gamalli fé-
lagskonu 1000, Ónefndri 100,
lAuði Steinsd., Ránarg. 1 35,
(Rut Pétursdóítxir 100, Mrs.
Henderson 200, önnu Þorleifs-
dóttur 100, Guðbjörgu Bjarna-
| dóttur, 7 (helgid.kaup) 112,
Kvenfélagið Keðjan (vélstjóra
konur) 10 000.
Áheit: Frá Þorsteini J. Sig-
urðssyni 500, G. H. 1000, G. K.
á lit,lu hvílu rúmin 100, P.H.Þ.
og S„ sama 200, ónefndum,
samá 500, ónefndum 1000,
Spilaklúbb Ó.H.J. 500, Steln-
unni Halldórsd., Mávahlíð 44
50, Dúddu 50, gamalli konu
100, Elínu 300, N. N. 20, J.S.I.
100, Margréti 100, I.S. 500,
Dúddu 50, M.L. 20, M.S. 20,
Kristínu 100, Geir Sigurðssyni
100, Sonju 50, JS. 100, N.N.
150, A.B.K. 1000, M.S. 10.